روز پنجشنبه و در ادامه تلاشهای واشنگتن برای خروج از برجام، مجلس نمایندگان آمریکا طرح 41 صفحهای را با هدف تشدید تحریمهای ایران تهیه کرده است. طرحی که توسط جمهوری خواهان کنگره و با هدف تغییر یکجانبه مفاد برجام در دستور کار این جمع قرار گرفت. این طرح ضد ایرانی ادامه تعلیق تحریمهای هستهای ایران را به شروطی منوط کرده که جزئی از توافق هستهای نبودهاند.
جمعه هفته گذشته، دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا تمدید تعلیق تحریمهای مرتبط با هستهای ایران را برای مدت ۱۲۰ روز دیگر امضا و تأکید کرد که این آخرین باری است که تعلیق تحریمهای ایران را تمدید میکند، مگر آنکه اصلاحاتی در برجام اعمال شود. رئیسجمهور آمریکا تصریح کرد که این آخرین فرصت برای کنگره و شرکای اروپایی آمریکا است که برجام را اصلاح کنند. ترامپ در بیانیه هفته گذشتهاش شروطی فراتر از برجام از جمله دائمی شدن محدودیتهای برنامه هستهای ایران و اعمال محدودیت بر برنامه موشکی ایران را مطرح کرد و گفت اگر این شروط محقق نشود، آمریکا از توافق هستهای خارج میشود. برخی از مفاد طرح مجلس نمایندگان آمریکا تحت عنوان «قانون سیاست آزادی ایران و تحریمها» شامل موارد زیر میباشد:
به هیچ عنوان موشکهای بالستیک ایران تحمل نخواهد شد: اگر هرگونه اقدامی مرتبط با موشکهای بالستیک که برای داشتن توانایی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند انجام بگیرد از جمله پرتاب موشکهایی که در آن از فناوری موشک بالستیک استفاده شود، تحریمهای آمریکا بلافاصه علیه ایران باز میگردد. اگر ایران هرگونه اقدامی را مرتکب شود که ایران را قادر به تولید اورانیوم یا پلوتونیوم کافی برای تولید سلاح ظرف 12 ماه کند، تحریمهای آمریکا بلافاصله علیه ایران بازمیگردد. اگر ایران هر اقدامی را مرتکب شود که دسترسی نامحدود، اعلام نشده و بدون محدودیت جامعه بینالملل به برنامه هستهای ایران از جمله دسترسی هرزمان و هرمکان و بازرسی از تأسیسات نظامی را رد کند، تحریمهای آمریکا بلافاصله بازمیگردد.
این شروط در حالی در این طرح مطرح شدهاند که برنامه موشکی ایران تحت پوشش توافق هستهای قرار نداشته و مسئلهای مربوط به قطعنامه ۲۲۳۱ است. در این قطعنامه صرفا با عباراتی غیرالزامآور از ایران خواسته شده که از کار بر روی موشکهای بالستیک که برای داشتن توانمندی حمل کلاهک هستهای طراحی شدهاند خودداری کند. مسئله محدودیت غنیسازی نیز به یک بازه زمانی ۱۰ ساله محدود شده و تصویب قانونی که افزایش میزان غنیسازی ایران پس از این بازه زمانی را به بازگشت تحریمها منجر کند، نقض رسمی توافق هستهای خواهد بود. برای بازرسیها نیز در برجام ساز و کاری ۲۴ روزه طراحی شده، که طرح پیشنهادی در کنگره، این ساز و کار را نیز نقض میکند. این طرح پافراتر از این گذاشته تا برای آنچه که حمایت ایران از تروریسم و نقض حقوق بشر خوانده است، اقداماتی را انجام دهد. براساس این طرح، مجلس نمایندگان از دولت این کشور میخواهد به بهانههای حقوق بشر و تروریسم، تحریمهای تازهای علیه سپاه پاسداران، بسیج و دیگر نهادهای ایرانی اعمال کند. این طرح همچنین گستره تحریم علیه شرکتهای تحت مالکیت سپاه پاسداران را افزایش میدهد. در حالی که پیش از این شرکتهایی که نیمی از سهام آنها تحت مالکیت سپاه پاسداران بود در فهرست تحریم قرار میگرفتند، این طرح کف مالکیت تحریمپذیر را به ۲۰% کاهش داده و دولت را موظف میکند تمام شرکتهایی را که دستکم ۲۰% سهام آنها در اختیار سپاه پاسداران است، تحریم کند. پیش از این باب کورکر و تام کاتن دو سناتور جمهوریخواه هم طرح مشابهی در سنا مطرح کرده بودند که با عدم همراهی دموکراتهایی که میگویند این طرح ناقض متن برجام است، ناکام ماند. این طرح در حالی در کنگره آمریکا به بحث گذاشته شده است که حمایت از برجام یکی از محورهای مهم در نشست شورای امنیت سازمان ملل با عنوان «منع گسترش سلاحهای کشتار جمعی و اقدامات اعتمادساز» بوده است. نماينده فرانسه در این جلسه گفت: فرانسه در طرحهاي پيشنهادي در زمينه منع گسترش تسليحات کشتار جمعي، فعال است و بايد فعال باقي بماند. وي گفت: فرانسه در تدوين پيش نويس برجام نقش داشت که اکنون به توافقنامه تبديل شده است. ما خواستار اجراي برجام هستيم که سنگ بناي امنيت و ثبات منطقهاي و جهاني است.
برجام به موضوع برنامه موشک بالستيک ايران نمیپردازد. برجام تمامینگرانيهاي ما از جمله در زمينه موشکهاي بالستيک را برطرف نکرده است. نماينده سوئد نیز در جلسه شوراي امنيت درباره موضوع عدم اشاعه تسليحات کشتار جمعي گفت: برجام نمونهاي مهم از توان ديپلماسي است. هدف برجام تضمين ماهيت صلحآميز برنامه هستهاي است و باعث تقويت ساختار عدم اشاعه میشود. همانطور که فدريکا موگريني گفت اتحاديه اروپا به اجراي کامل اين توافقنامه پايبند است. برجام به امنيت منطقه و فراتر از آن کمک کرد. وي گفت: تشويش جهاني در زمينه تسليحات هستهاي در بالاترين سطح از زمان پايان جنگ سرد است. خطر تسليحات کشتار جمعي تهديدي جدي براي صلح و امنيت بين الملل است. نماينده هلند برجام را دستاوردي مهم درعرصه ديپلماسي بينالمللي دانست و گفت: عمل کردن همه طرفها به توافقنامه برجام اهميت دارد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز روز پنج شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل که برای بحث درباره اشاعه سلاحهای کشتار جمعی تشکیل شده بود، گفت: اکثریت قابل توجهی از جامعه بینالمللی معتقدند که برجام نقش مهمی در تقویت رژیم عدم اشاعه و حفاظت از صلح و امنیت داشته است. وی افزود: ما به دلیل منافع سیاسی برخی کشورها نمیتوانیم برجام را که یک توافق بیمانند بینالمللی است لغو کنیم. لاوروف تاکید کرد که خروج از توافق هستهای ایران یک پیام هشدار آمیز به کره شمالی ارسال میکند. همچنین روز پنجشنبه آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل نیز خواستار آن شد تا نگرانیهای مربوط به برجام از طریق مکانیزمهای تعیین شده در این توافق حل شود. دبیرکل سازمان ملل در دفاع از برجام هشدار داد که موضوعات بیارتباط با برجام باید برای حفظ این توافق هستهای، جداگانه حل شود. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل خواستار آن شد تا نگرانیهای مربوط به برجام از طریق مکانیزمهای تعیین شده در این توافق حل شود. دونالد ترامپ پیشتر از متحدان اروپایی واشنگتن و کنگره کشورش خواسته بود تا با کاخ سفید بر سر اصلاح برجام توافق کنند و تهدید کرد که این آخرین باری است که او تعلیق تحریمهای ایران را تمدید میکند. مقامات کشورمان در واکنش به این اظهارات تاکید کردهاند که هرگونه تغییر در برجام غیر ممکن و به معنای نقض آن محسوب میشود. استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل در سالروز اجرایی شدن برجام به خبرنگاران گفت: برجام یک دستاورد مهم در زمینه عدم اشاعه است و در حفظ صلح و امنیت منطقه و بینالملل نقش مهمی دارد. در ادامه نورسلطان نظربایف رئیسجمهور قزاقستان و رئیس دورهای شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت امیدوار است که توافق هستهای با ایران حفظ شود. وی گفت: «ما باید اعتماد و گفتوگوی دیپلماتیک را احیا کنیم. نمونه بارز این امر، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است. توافق هستهای با ایران موفقیت دیپلماسی چندجانبه و امکانپذیر بودن حل پیچیدهترین موضوعات از طریق مذاکره را نشان داد. این توافق حاصل فضای برآمده از اعتمادسازی بود.» وی که این هفته در کاخ سفید با «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا دیدار کرد، افزود: «با وجود برخی پیچیدگیهایی که اخیرا در مورد اجرای کامل تعهدات برخی طرفها رخ داده، امیدوارم که اجرای موفق برجام ادامه داشته باشد. همانطور که میدانید 2 روز پیش با آقای ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده دیدار کردم و آنجا در این رابطه بحث کردیم و به طور کلی این تفاهم به دست آمد که نمیتوان این موضوع را نادیده گرفت.»
به رغم مخالفتهای جهانی صورت گرفت
شروع تغییر یکجانبه برجام توسط کنگره آمریکا
صاحبخبر -
نظر شما