به گزارش الف، شروط ترامپ برای پذیرش توافق هسته ای اجازه بازرسی فوری از همه سایت های ایران، عدم تلاش ایران برای ساخت و کاربرد سلاح های هسته ای، تعیین تکلیف فعالیت های موشکی و همچنین دایمی شدن محدودیت های زمانی بر فعالیت های هسته ای بود.

ترامپ که از آغاز رقابت های انتخابات ریاست جمهوری برجام را یک توافق بد و ضد منافع آمریکا توصیف کرده بود، می توانست سه ماه پیش نیز از توافق هسته ای خارج شود اما به نظر می رسد بدلیل پیامدهای منفی این اقدام از انتخاب چنین راهبردی تاکنون دوری کرده است. اما دفعه قبل که ترامپ از روی ناچاری معافیت های تحریمی ایران را تمدید کرد همزمان به مشاوران خود در کاخ سفید دستور داده بود تا راهی قانونی و موجه به منظور پایان دادن به تعهدات آمریکا پیدا کنند.

اگر چه دولتمردان و کنگره آمریکا در سه ماه اخیر تلاش زیادی کردند تا با گرفتن بهانه ای از ایران، زمینه زیر پاگذاشتن برجام را فراهم کنند اما به نظر می رسد بهانه ای قانع کننده که بتوانند اجماع لازم علیه ایران بدست بیاورند پیدا نکرده اند.

طرح بند تی برجام، افزایش تحریم های غیر هسته ای به بهانه آزمایش موشکی و حقوق بشر، در دستور کار قرار دادن مسائل داخلی ایران در شورای امنیت سازمان ملل، نمایش نیکی هیلی و مقصر جلوه دادن تهران در حمله یمن به عربستان و ... تنها چند مورد از کوشش های نافرجام کاخ سفید و کنگره برای تحت تاثیر قرار دادن برجام و در نتیجه هموار کردن اقدامات ضد ایرانی می باشد.

با این تجربه باید گفت بدون شک در 120 روز آینده نیز دولت ترامپ انواع و اقسام توطئه ها را برای همراهی دولت های اروپایی، روسیه و چین بکار خواهد گرفت. همچنین بدون شک دولت آمریکا مترصد این است که ایران تصمیم غیرمترقبه ای بگیرد تا عملاً فضا را به سمت بهم زدن برجام پیش ببرد. اما نکته مهم این است که فعلاً ترامپ توپ را به زمین اروپایی ها انداخته تا آنها را مجبور به روی آوردن به راهبرد فشار علیه ایران برای حفظ توافق هسته ای نماید.

به همین دلیل است که پیتر جنکینز، نماینده اسبق انگلستان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه در یادداشتی نوشت: با خواندن بیانیه ترامپ می‌بینیم که او به بی‌توجهی به گفته‌های اروپایی‌ها اکتفا نکرده و آنها را تهدید کرده که در صورت تسلیم نشدن در برابر خواسته‌های وی، دقیقاً همان چیزی را به سر اروپایی‌ها می‌آورد که خیلی از آن هراس دارند، یعنی همان مرگ برجام.

البته به گزارش لس آنجلس تایمز، یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ به خبرنگاران گفته است که یک توافق جدیدتر «شامل مذاکرات مستقیم با ایران نمی‌شود و این توافقی است که آمریکا فقط با شرکای اروپایی خود بر روی آن کار می‌کند».

اما سیاست ایران همیشه این بوده که موضوع موشک های بالستیک و نفوذ منطقه ای به برجام ارتباطی ندارد و همچنین ایران با قاطعیت اعلام کرده که تمایلی به تغییر مفاد برجام ندارد.

با این شرایط در چند ماه آینده احتمال رخ دادن سناریوهای متفاوتی وجود دارد.

برخی از کارشناسان بر این عقیده اند ترامپ همچون یک سال گذشته نخواهد توانست اقدامی علیه برجام انجام دهد. به این ترتیب ترامپ در پایان این ضرب الاجل نیز مجبور به امضای تحریم ها خواهد شد. در این صورت توافق در حالت کج دار و مریز نگه داشته می شود. به این ترتیب باید گفت آمریکا با ادامه تاکتیک ابهام در حفظ برجام هم می‌خواهد در عین حال از برجام خارج نشود و هم چماقی را بالای سر توافق نگه دارد.

بر این اساس باید گفت علی رغم پایبندی و تعهد ایران به توافق هسته ای، ادامه استراتژی فعلی که رئیس جمهور آمریکا در قبال برجام در دستور کار قرار داده باعث بلاتکلیفی در اجرای برجام خواهد شد و کشورهای اروپایی از گسترش همکاری ها و مبادلات اقتصادی با ایران اجتناب خواهند کرد. از این دیدگاه عملاً بهره مندی ایران از مزایای برجام به حداقل خواهد رسید.

 اما احتمال اینکه دولت ترامپ به صورت یکجانبه به سمت پایان دادن به برجام حرکت کند نیز وجود دارد. در این صورت احتمالا ایران تلاش خواهد کرد تا از شکاف به وجود آمده بین آمریکا و کشورهای دیگر مانند اتحادیه اروپا، روسیه و چین که از برجام حمایت می کنند، استفاده کند. در این صورت باز هم نیز بهره ناچیزی از اجرای برجام نصیب ایران خواهد شد.

سناریوی بعدی همراهی کشورهای 1+5 یا حداقل کشورهای اروپایی برای عمل به خواسته های ترامپ و بازنویسی دوباره توافق هسته ای و یا حداقل برآورده کردن برخی خواسته های مشترک آنها می باشد. از این لحاظ کشورهای اروپایی در زمینه موشکی، مسائل منطقه ای و حقوق بشر با ترامپ هم نظر می باشند. بنابراین احتمال اینکه در ماه های آینده از زاویه این مسائل فشار به ایران افزایش پیدا کند وجود دارد.

این در حالی است که وزارت خارجه در بیانیه ای که منتشر کرده به صراحت عنوان کرده«جمهوری اسلامی... هیچ تغییری در این توافق را نه اکنون و نه در آینده نخواهد پذیرفت و اجازه نمی‌دهد هیچ ارتباطی بین برجام و هر موضوع دیگری برقرار گردد». به نظر می رسد مقصود وزارت خارجه از «هر موضوع دیگری» اشاره به برنامه دفاعی ایران است.

اما فعلا می توان گفت سیاست منطقی برای ایران عدم پذیرش مذاکره در زمینه توافق هسته ای و مسائل دفاعی می باشد و برخلاف تصورات باید گفت گذشت زمان به ضرر آمریکا می باشد و عملاً روزهای پیش رو برای آمریکایی بدتر خواهد بود. چرا که آنها ناگزیر هستند یا به اقدامی علیه برجام که توافقی جهانی است دست بزنند و یا برخلاف گفته های خود تحریم های هسته ای را بار دیگر تمدید کنند.