قدس آنلاین- اگر مایل باشید بدانید در روزهای آخر دی‌ماه چه زمانی می‌توانید به یاد گذشته‌های نه چندان دور آدم برفی بسازید و سرانجام چترتان را از کمد بیرون بیاورید، حتماً پیگیر اخبار هواشناسی هستید. اخباری که چند سالی است کلیشه‌های مرسوم و خسته کننده گزارش‌های هواشناسی را شکسته و ملموس‌تر و شنیدنی‌تر مطرح می‌شود و بخش اعظمی از آن را مدیون «محمد اصغری» است.
محمد اصغری، پیش بین ارشد و خوش‌ذوق سازمان هواشناسی که به گفته خودش خیلی اتفاقی همراه با نقشه‌های هواشناسی به خبر سیما آمد با ذوقی وصف ناشدنی، سبب شد واژه‌ها و اصطلاحات کمتر آشنای بسته خبری آب و هوا ملموس‌تر شده و مردم با این آیتم رسانه‌ای مهم آشنا و مأنوس شوند.
بخشی از گفت‌وگوی صمیمانه و مبسوط ما با این کارشناس و مجری متفاوت که سبب می‌شود از حال آسمان و زمین باخبر شویم را در ادامه می‌خوانید:
*آقای اصغری بیشتر ما پیش‌بینی و پیش‌گویی را دوست داریم. به نظر شما بین این دو رابطه‌ای وجود دارد؟
نه متأسفانه! پیش‌گویی بر مبنای سواد نیست، اما پیش‌بینی بر مبنای سواد و علم است. تخصص اصلی من ریاضی، فیزیک، مکانیک و آمار است، اما پیش‌گویی علمی نیست و با علوم توجیه نمی‌شود.
*چقدر به خبری که می‌خوانید ایمان دارید؟ وقتی اعلام می‌کنید فردا در منطقه‌ای باران می‌آید، ۱۰۰درصد مطمئن هستید که این اتفاق می‌افتد؟
۱۰۰درصد نه. ما همیشه اعتقاد داریم که اگر خدا بخواهد این اتفاق می‌افتد. وقتی خبری را اعلام می‌کنیم آن چیزی را بیان می‌کنیم که توسط علوم ریاضی، مکانیک سیالات، فیزیک و... اثبات شده است و نشان می‌دهد فردا قرار است باران بیاید. بقیه آن اتفاقات دست خداست.
*از ابزار و فناوری هایی که در این زمینه داریم برایمان بگویید. چقدر با دنیا تفاوت داریم؟
در این مورد بخصوص در سال‌های اخیر تأخیر داشته‌ایم، ولی زیاد از دنیا عقب نمانده‌ایم. در تمام دنیا خروجی مدل‌ها و نقشه‌هایی که همه به دستشان می‌رسد، یکی است و فقط تحلیل‌ها فرق می‌کند. به همین منظور نیاز به ادوات تازه‌تری داریم. رادار و ماهواره شخصی نیاز داریم که متأسفانه مانند خیلی از کشورها از آن‌ها محروم هستیم.
*چرا تا کنون نتوانسته‌ایم تجهیزات هواشناسی را به روز کنیم؟
باید دولت اعتبارات ویژه‌ای برای ساختن رادار لحاظ کند. بخش شرقی کشور از وجود آن بی‌بهره مانده است. استان‌هایی مانند خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان قسمت‌هایی هستند که رادارهای نیمه قوی کشور آن مناطق را پوشش نمی‌دهند. هر چقدر در این راه هزینه کنیم؛ نتیجه، بازدهی و دقت بیشتری را خواهیم داشت.
به طور مثال حدود ۲۰ سال قبل پیش‌بینی وضع هوا، مانند پیش‌بینی زلزله بود؛ آمد نیامد داشت. البته با توجه به ادواتی که همکاران پیشکسوت ما داشتند، بیشتر از این هم انتظاری نبود. بارها اتفاق افتاده بود که برای ۲۴ ساعت آینده برف پیش‌بینی شده بود، اما فردا حتی یک لکه ابر هم در آسمان نبود، اما خوشبختانه در این موارد پیشرفت زیادی کرده‌ایم و پیش‌بینی‌های ما به واقعیت نزدیک‌تر شده است.
*به عنوان پیش‌بین ارشد سازمان هواشناسی به نظرتان همین چند دقیقه اعلام هوای کشور پس از برنامه‌های خبری برای مردم کفایت می‌کند؟
نه متأسفانه، این مقدار برنامه کافی نیست. به نظر من، همان طور که شبکه‌ای به نام ورزش و بسیار شبکه‌های متنوع دیگر درست کرده‌ایم، نیاز است شبکه‌ای نیز برای هواشناسی تأسیس کنیم. می‌توانیم برنامه‌ها را طوری تنظیم کنیم که به طور مثال هر سه ساعت یک بار وضعیت هوا اعلام شود. آن قدر در کشور پدیده‌ها زیاد و متنوع است و آن قدر کشور ما پهناور است که می‌توانیم حداقل هر سه ساعت یک بار درباره بخشی از کشور توضیح داده و توصیه‌های کشاورزی، مسافرتی و... داشته باشیم که جای آن در میان شبکه‌های صدا و سیما خالی است.
*آقای اصغری تا همین چند سال قبل، زمستان‌ها واقعاً سرد و تابستان‌ها واقعاً گرم بود. اما اکنون انگار تعریف فصل‌ها عوض شده است. علت این اتفاق را چه می‌دانید؟
من کارشناس هواشناسی هستم و این موارد را باید اقلیم‌شناس‌ها پاسخگو باشند، اما طبق آنچه از اقلیم‌شناس‌ها آموخته و درس‌های اقلیم‌شناسی و تغییر اقلیم را پشت سر گذاشته‌ام، عرض کنم که این موارد به گازهای گلخانه‌ای بر می‌گردد. واژه تغییر اقلیم را همه شنیده‌ایم. کره زمین در نهایت سهمش را از آسمان می‌گیرد. اتفاق بدی که در سال‌های اخیر با آن مواجه هستیم و امسال خیلی خوب خودش را نشان داده و برای همگان قابل لمس است، اینکه بازه زمانی بارش‌ها از بین رفته است. به طور مثال باید در تهران دی‌ماه ۵۵ میلی‌متر بارندگی داشته باشیم. آذرماه ۶۰ میلی‌متر و در بهمن‌ماه ۴۰ میلی‌متر. باید در این بازه زمانی این مقدار بارش انجام شود، اما این اتفاق نمی‌افتد. در بهار و با بارندگی‌های سیل آسا در عرض ۲۴ ساعت، بارندگی یک سال هرمزگان را بندرعباسی‌ها کسب می‌کنند.
*چرا این اتفاقات در کشور ما می‌افتد و در کشورهای اروپایی همیشه همه چیز خوب است و برف و باران دارند؟
نه، این طور نیست و این اتفاقات تنها مختص به کشور ما نیست. آن‌ها هم مشکل دارند. اگر در اینترنت سرچ کرده یا خودتان به اسپانیا بروید، می‌بینید که آنجا با وجود داشتن ساحل، خشکسالی است. فرانسه، روسیه هم همین طور. حتی بخش بزرگی از آمریکا با خشکسالی مواجه است.
کجای دنیا سراغ دارید که آبیاری باغات به صورت سنتی و غرقابی باشد. این کار اکنون در دنیا خنده‌دار است. اینکه آب در جوی راه افتاده و بخش زیادی از آن هدر و بخشی تبخیر شود، اصلاً کار عاقلانه‌ای نیست. البته اتفاق بدتری که افتاده است، علاوه بر به هم خوردن توزیع زمانی، توزیع مکانی بارش‌هاست. به طور نمونه استان ایلام دو سال قبل، بارندگی سه سالش را در عرض یک ماه دشت کرد. استان مجاورش، کهکیلویه و بویر احمد خیلی کمتر و استان فارس کمتر از آن بود. توزیع مکانی بارش‌ها بر هم خورده است که مربوط به افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش دما می‌شود. افزایش دمایی که سبب شده ریزش‌ها در کشورمان به صورت باران باشد.
*هنوز هم خاطرات برف‌های سنگین، آدم برفی و تعطیلی مدارس به خاطر بارش برف و نه آلودگی از خاطرات خوش بیشتر دهه شصتی‌هاست. چرا دیگر آن روزها بر نمی‌گردند؟
بدون رودربایستی باید بگویم در دهه ۵۰ و ۶۰، سال‌هایی طلایی با بارش‌های خوب و با کیفیت در کشور داشتیم، اما اگر پای صحبت‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها بنشینیم از قحطی‌ها زمان جوانی‌شان خاطراتی دردناک دارند. ما باید قبول کنیم که در منطقه‌ای کویری زندگی می‌کنیم و باید شرایط را مدیریت کنیم. به قول علی دایی، کجای دنیا سراغ دارید که آبیاری باغات به صورت سنتی و غرقابی باشد. این کار اکنون در دنیا خنده‌دار است. اینکه آب در جوی راه افتاده و بخش زیادی از آن هدر و بخشی تبخیر شود، اصلاً کار عاقلانه‌ای نیست. باید این موارد مدیریت شود که البته زمان‌بر است، اما اگر این اتفاق بیفتد، دیگر مشکلی نخواهیم داشت، اگر چه امسال تا کنون وضع خیلی بد بوده و بارش چندانی نداشته‌ایم.
*آقای اصغری پس از زلزله‌های اخیر کشور صحبت بسیاری شد که این زلزله‌ها با خشکسالی کشور ارتباط دارد، نظر شما در این مورد چیست؟
قطعاً بین این دو رابطه‌ای وجود دارد. اما هنوز علوم انسانی نتوانسته است به نتیجه واحدی برسد. تا روشن شدن نتیجه دانشمندان نمی‌توانیم نظری علمی و جدی دهیم.
*پیش‌بینی می‌کنید تا پایان سال شاهد بارش در کشور خواهیم بود؟
حتماً. حتماً تا پایان سال بارش‌های خوبی خواهیم دید. هر چند که شاید بیشتر آن به صورت باران باشد.
نظر شما