بنیاد نخبگان استان تهران در راستای پاسداشت، تکریم و نکوداشت مقام شامخ نخبگان این مرز و بوم و با حضور جمعی از شخصیت های علمی و دانشگاهی کشور شامگاه سه شنبه میزبان استاد دکتر مهدی محقق بود.
دکتر مهدی محقق متولد سال 1308 نویسنده، علامه، ادیب، فقیه، مجتهد، شارح، نسخه پژوه و پژوهشگر تاریخ پزشکی اسلامی و دارای عناوین دیگری از این قبیل است، هر چند این استاد و پژوهشگر نامدار کشورمان بیشتر راغب است مردم او را به عنوان یک معلم بشناسند.
وی در خانواده‌ای روحانی مقیم مشهد به‌دنیا آمد و تا سن 9 ‌سالگی در آن شهر بود، تا آن‌که در سال 1317 به قصد ادامه تحصیل وارد تهران شد. از سال 1323 تحصیلات حوزوی خود را آغاز کرد و موفق به اخذ درجه اجتهاد در محضر آیت‌الله کاشف الغطاء و آیت‌الله سیدمحمدتقی خوانساری شد.
طبق گزارش ها این استاد فرهیخته در زمان جوانی یعنی بین سال های 1326 تا 1332 لباس روحانیت نیز بر تن داشت و در سال 1330 هنگامی که در دبیرستان ابومسلم در خیابان ابوسعید به تدریس ادبیات فارسی وعربی به استخدام آموزش و پرورش درآمده است، به توصیه بزرگان و برای راحتی خدمت در حوزه علم، لباس شخصی را انتخاب می کند.
محقق در سال 1327 وارد دانشگاه تهران شد و دوره‌ دکتری الهیات را در سال 1337 به‌پایان رساند. در سال 1338 موفق به اخذ درجه‌ی دکتری در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی از همان دانشگاه شد.
تدریس در دانشگاه‌های تهران، مشهد[فردوسی] ، امام صادق (ع)، شهید مطهری، تربیت مدرس و دانشگاه‌های لندن، مک گیل کانادا و مالزی از جمله سوابق آموزشی او هستند.
بنیان‌گذاری و تأسیس انجمن استادان زبان و ادب فارسی و مؤسسه مطالعات اسلامی‌ دانشگاه مک گیل کانادا، شعبه تهران از دیگر فعالیت‌های او هستند.
مهدی محقق تاکنون به پاس خدمات فرهنگی، سوابق آموزشی و تألیفات خود از سال 1349، موفق به کسب 14 نشان، مدال و تقدیرنامه شده است، که از جمله آن‌ها به جایزه بهترین کتاب سال در سال‌های 49 و 69، لوح تقدیر و استادی ممتاز در سال 72 از دانشگاه بین‌المللی مالزی، و لوح تقدیر و جایزه در سال 77 در دوازدهمین جشنواره خوارزمی‌ می‌توان اشاره کرد.
کسب نشان دانش در سال 79، جایزه پیشکسوتان در سال 80، جایزه چهره‌های ماندگار در سال 80، فرمان‌های عضویت در مجمع‌ اللغه العربیه مصر، فرهنگستان علوم اسلامی‌ هندوستان و مجمع اللغه العربیه دمشق، عضویت در فرهنگستان علوم اسلامی‌ در سال 67 و مشاور علمی‌ بین‌المللی بیت الحکمه پاکستان در سال 74 از دیگر موفقیت‌های محقق بوده است.
تصحیح دیوان ناصر خسرو، تألیف تحلیل اشعار ناصرخسرو، تصحیح و انتشار کتاب‌های وجود قرآن تفلیسی و لسان التزیل در زمینه‌ی علوم قرآنی، شرح منظومه سبزواری به عربی و ترجمه به انگلیسی، انتشار پرسش و پاسخ‌های ابوریحان و ابن سینا، الهیات شفای ابن سینا و رساله الحکومه، شرح باب حاوی عشر، فیلسوف محمد بن زکریای رازی و مفتاح الطب ابن هندو و بستان الاطباء ابن مطرن از جمله تألیفات محقق در حوزه‌های علوم قرآنی، فلسفه، کلام و ادبیات هستند.
دکتر سهراب پور مشاور عالی رئیس بنیاد ملی نخبگان بعنوان نخستین سخنران این آئین با بیان این که امروز برای بزرگداشت مرد بزرگی اینجا جمع شده ایم به سالهای دوری اشاره کرد که در دبیرستان البرز افتخار شاگردی استاد محقق را داشت و گفت: مرحوم دکتر محمدعلی مجتهدی که سال ها رئیس دبیرستان البرز بود و در عین حال استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران از اساتیدی همچون دکتر گلشن، سعادت و محقق به ترتیب برای تدریس دروس فارسی، انگلیسی و عربی دعوت کرده بودند.
وی با تاکید براین که دکترمحقق دارای شخصیت چند بعدی و تراز اول در ادبیات فارسی، ادبیات عربی و تاریخ پزشکی می باشد، اظهارکرد: ایشان در عین حال که استاد دانشگاه تهران بودند درجه اجتهاد نیز از اساتید بزرگ حوزه علمیه همچون آیت الله کاشف الغطا و آیت الله خوانساری داشتند و یک شخصیت بین المللی شناخته شده هستند و برگزاری چنین آئینی برای شناساندن دانشمندان و بزرگان حوزه علم و ادب کشور به جوانان این مرز و بوم برای الگو گرفتن است.
در ادامه این آئین که با حضور جمعی از شخصیت های علمی و دانشگاهی همراه بود، دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سخنانی با اشاره به جایگزینی خود از سال 1392 به سمت ریاست این انجمن که پیش از این برعهده دکتر محقق بوده است، اظهارکرد: بنده همواره اعلام کرده ام که درکنار دکتر محقق قرار گرفته ام نه به جای ایشان، ضمن اینکه دکتر محقق که همواره بهترین صفت خویش را معلمی می دانند در حال حاضر ریاست معنوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی راعهده دار هستند و این باعث افتخار ماست.
وی با تاکید براینکه، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از دیرپاترین انجمن های فرهنگی کشور محسوب می شود و از سال 1304شمسی فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است، افزود: به دلیل اینکه یک درصد عوارض سیمان کشور مستقیم به این انجمن اختصاص یافت، لذا خدمات شایانی در دوران قبل و پس از انقلاب اسلامی داشته است به طوری که به این انجمن امکان ساخت بناهای بسیار مهمی از جمله طوس، مقبره ابوعلی سینا، مقبره حافظ، خیام ، سعدی را پیدا کرد، ضمن اینکه کتاب های بسیار مهمی نیز منتشر ساخت.
وی افزود: این انجمن همچنین بزرگداشت ها و هزاره های بزرگی را مانند هزاره فردوسی و کنگره عظیم ابن سینا که قبل از انقلاب برگزار شد، بعد از انقلاب نیز که کار مجدد خود را از سال 1373 شروع و سال 1378 دکتر محقق رئیس این انجمن شد و این دوران غیر از یک مقطع چهار ساله تاکنون ادامه داشته است. در این مدت نیز کارهای بسیار مهمی انجام شده است که برگزاری 170 بزرگداشت مفاخر این مرز و بوم در دوران بعد از انقلاب از جمله این خدمات محسوب می شود.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ادامه داد: در واقع دکتر محقق در طول چند سال خدمت خویش در انجمن خدمات عظیمی را به فرهنگ ایران و اسلام داشته اند و نام این انجمن تا امروز به اسم دکتر محقق پیوند خورده است.
دکتر کامران فانی عضو فرهنگستان هنر و ادبیات فارسی نیز در ادامه این آئین که ضمن سخنانی در خصوص فعالیت های دکتر محقق در نشر فرهنگ و فقه شیعه در خارج از ایران با بیان اینکه در سال 1343 در دانشگاه تهران مدت کوتاهی درس عربی را از محضر استاد محقق تلمذ کرده است اظهارکرد: در واقع شیوه تدریس استاد محقق به خصوص درس عربی همراه با شعر و معانی و بسیار جذاب بود.
دکترفانی با بیان اینکه، دکتر محقق در سال 1344 به همراه همسرشان سرکارخانم انصاری عازم کشور کانادا شدند و بنده نیز توفیق داشتم در خدمت ایشان باشم و در واقع ایشان بودند که برای اولین بار غرب را فتح کردند.چراکه با اینکه می توانستند بدون زحمت تنها با تدریس یک حقوق دلاری دریافت کنند و بعد به ایران بازگردند اما در طول سال هایی که در آنجا بودند پایه گذار یک مرکز اسلام شناسی و شیعه شناسی شدند که از مهمترین موسسات مطالعات اسلامی محسوب می شد.
وی افزود:ضمن اینکه دکتر محقق علاوه بر سفرها و چاپ کتاب های متعدد، پروفسور ایزوتسو را بعنوان بزرگترین شرق شناس، اسلام شناس و ایران شناس را به ایران آوردند و با مجامع عربی نیز یک رابطه نزدیک ایجاد و به طور معمول عضو فرهنگستان های مهم کشورهای عربی بوده است. چهره منحصر به فردی نماد شناخت ایران بوده است و بیش از همه ایران شناسان ایشان را می شناسند و مانند ایشان تکرار نخواهد شد.
اما دکتر مهدی محقق در بخش پایانی این آئین که با تشویق ایستاده حضار و دعوت از وی برای ایراد سخن همراه بود، ضمن قدردانی از بنیاد ملی نخبگان برای برگزاری چنین آئینی اظهارکرد: سعی بنده همواره این بوده است که تنها طالب علم باشم.
وی یکی ازسعادت های خویش در عالم علم را بهره مندی از اساتید بزرگ همچون آیت الله وحید خراسانی و ادیب نیشابوری در مشهد و همچنین استاد خوانساری در مسجد سیدعزیزالله تهران دانست.
دکتر محقق ضمن اظهار تاسف از کمرنگ شدن نظام طلبگی در محافل علمی گفت: ضمن اینکه تاکنون نیز نتوانسته ایم جایگزینی برای آن داشته باشیم.
وی با اشاره به برپایی آئین بزرگداشت بسیاری از بزرگان علم و ادب این مرز و بوم در بخش حوزه و دانشگاه در طول تصدی 17 سال مسئولیت خویش در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی گفت: برگزاری این بزرگداشت ها برای الگو گرفتن دختران و پسران جوان این کشور بوده است. ضمن اینکه ایران دارای 80 میلیون جمعیت است و داشتن حتی 10 بنیاد نخبگان و انجمن آثار مفاخر نیز برای آن کم به نظر می رسد.
دکتر محقق در ادامه با بیان اینکه، در حال حاضر کشورمان برای پرورش جسم یا همان بدن حیوانی دارای استادیوم های صدهزار نفری است در عین حال افزود: این درحالی است که انجمن آثار مفاخر بایستی در چنین جای محدودی آئین خود را برگزار کند که به طور حتم این فضا برای آشنایی جوانان کشورمان با حوزه علم و ادب بسیار ناکافی است.
درادامه این آئین دکتر علی موسوی گرمارودی چندین بیت شعر در وصف دکتر محقق سرود.
همچنین در ادامه این مراسم لوح تقدیر بنیاد ملی نخبگان به امضاء سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری ریاست این مرکز و به پاس قدرانی از فعالیت های ناب علمی در طول سالیان مدید به نمایندگی از جامعه نخبگان به دکتر مهدی محقق اهدا شد.
همچنین در ادامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دانشگاه تهران و سازمان اسناد کتابخانه ملی نیز به پاس بیش از نیم قرن فعالیت های علمی، آموزشی و پژوهشی از دکتر محقق تجلیل بعمل آورند.
آئین نکوداشت مقام علمی و فرهنگی استاد دکتر مهدی محقق به همت بنیاد نخبگان استان تهران و با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی شامگاه سه شنبه باحضور جمعی از شخصیت های علمی و دانشگاهی از جمله حجت الاسلام سید هادی خامنه‌ای، حجت الاسلام سید محمود دعایی، دکترسعدالله نصیری قیداری، دکتر سعید سهراب پور، دکترکامران فانی و دکترحسن بلخاری شامگاه سه شنبه در سالن اجتماعات بنیاد نخبگان استان تهران برگزار شد.