تغذیه با توجه به نوع فعالیت کودکان و دانش آموزان متفاوت است و هرچه میزان فعالیت بدنی دانش‌آموز بیشتر باشد، به انرژی بیشتری نیاز دارند که این انرژی توسط کربوهیدرات‌ها که عمدتا در نان و غلات وجود دارند، تامین می شود.
گفته می شود،سال‌ هایی که کودک در مدرسه ابتدایی می ‌گذراند، از نظر تغذیه دوره مهمی است، زیرا رشد کودک در این سنین ادامه دارد، اگرچه سرعت رشد او کمتر از سال‌ های اول زندگی است، ولی باید توجه داشت که هر مرحله از رشد، وابسته به مرحله قبل بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اصولا دانش‌آموزان به سه وعده غذایی اصلی و ۲ میان‌ وعده در طول روز نیاز دارند و باید از تمامی گروه‌های غذایی شامل شیر و لبنیات، گوشت و حبوبات، سبزیجات، میوه‌جات و گروه نان و غلات مصرف کنند و تعادل و تنوع غذایی در این سنین مهم است.
حال با توجه به اینکه تغذیه دانش آموزان در مدارس به عنوان مکمل برنامه غذایی آنها محسوب می شود باید به نحوی باشد که امنیت و سلامت غذایی را جهت فراگیری و فعالیت بدنی در معرض خطر قرار ندهد.
این در حالی است که بر خلاف نظارت های موجود بر بحث تغذیه و بوفه های مدارس گاهی مواد غذایی ناسالم و غیر بهداشتی در مدارس استفاده می شود.

**مصرف مواد غذایی ارتباط مستقیم با سلامت جسم و تحصیل دانش آموزان دارد
یک استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی لرستان در گفت و گو با ایرنا می گوید : سوخت اصلی مغز گلوکز می باشد که در صورت کم بودن یادگیری را تحت تاثیر قرار می دهد.
ابراهیم فلاح اظهار کرد: کودکان در وعده صبحانه از خوردن مواد غذایی شیرین پرهیز کنند و از مواد دارای پروتئین، پنیر، تخم مرغ، خوراک های عدسی و لوبیا، نان سبوس دار،سنگک و بربری استفاده کنند.
به گفته وی استفاده از نیمرو، مغزها، گردو و بادام مفیدتر از مربا و عسل نیز برای کودکان مفید است.
فلاح در خصوص میان وعده های دانش اموزان در مدارس بر لزوم تهیه و توزیع نواد غذایی سالم و مفید تاکید کرد و گفت: استفاده از مواد غذایی سرخ کردنی به ویژه با ترانس بالا سرطان زا هستند.
وی اظهار کرد: در مصرف مواد غذایی و میان وعده های دانش آموزان باید بر چسب مواد غذایی را با دقت مطالعه کرد و از مصرف خوراکی های دارای ترانس زیاد خودداری نمود.
به گفته وی در بوفه مدارس باید تغذیه های مناسب و سالم با برچسب انرژی مانند بیسکویت های مناسب تهیه شود و از توزیع چیپس و پفک و نوشابه پرهیز شود.
وی همچنین تهیه و فروش مغزهای سالم در بوفه مدارس و استفاده از غذای گرم عدسی و لوبیا را مناسب برشمرد.
فلاح اظهار کرد: استفاده از ساندویچ های ناسالم توسط افراد دوره گرد در سطح مدارس مضر است و سلامت دانش آموزان را به خطر می اندازد.
وی با بیان اینکه کودکان در صورت نخوردن وعده صبحانه باید از میان وعده به صورت لقمه در مدرسه استفاده کنند، گفت: کودکان کم خون از مصرف ماست همراه وعده غذایی پرهیز کنند و به جای نوشابه و دلستر از دوغ و آب میوه های طبیعی استفاده شود.
وی افزود:دریافت همه گروه های غذایی ضروری از جمله 10 قاشق غذاخوری برنج ، یک کف دست نان سنگک، سیب زمینی متوسط، 2تا 3 لیوان شیر، ماست،کشک، تخم مرغ، میوه،سبزی در طول روز برای کودکان ضرورت دارد.
فلاح تصریح کرد: رفتار همسالان در الگوهای غذایی تاثیرگذار است و مشاهده می شود که گاهی کودکان از الگوهای غذایی همسالان بهتر از خانواده تبعیت می کنند که این امر باید توسط مسئولان بهداشت در مدارس جدی گرفته شود.

**ذخایر تغذیه ای و جهش رشد در سنین دانش آموزی انجام می شود
رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز گفت: کودکان در گروه سنی هفت تا 18 سال در سن بلوغ قرار دارند و دوران رشد را طی می کنند.
شبنم دالوند بیان کرد: اگرچه سرعت رشد در این سن نسبت به کودکی کمتر است اما ذخایر و نیازهای تغذیه ای و جهش رشد دوران بلوغ در حال شکل گیری است.
وی ادامه داد: در این شرایط درصورت عدم جذب انرژی، پروتئین و ریز مغذی ها موجب سوء تغذیه، کم خونی، لاغری و کوتاه قدی در کودک خواهد شد.
دالوند اظهار کرد: کمبود آهن، ویتامن دی و روی از مهمترین کمبودهای ریز مغذی ها به شمار می رود که روند رشد کودکان ونوجوانان تاثیر گذارو زمینه ساز بیماری های غیرواگیر است.
وی ادامه داد: بر اساس مطالعات کاسپین از طرف وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی در سال 94 حدود 23 درصد دانش آموزان هفت تا 18 سال دچار چاقی و اضافه وزن و 20 درصد نیز دچار چاقی شکمی می باشند.
به گفته دالوند در حال حاضر از هر پنج دانش آموز یک نفر دچار چاقی شکم بوده و یکی از عواملی است که باعث ایجاد بیماری های غیرواگیر، فشار خون، چربی، دیابت و حتی سرطان است.
وی بر ضرورت تمرکز بر الگوی غذایی دانش آموزان جهت بهبود تغذیه و محدود کردن عوامل خطر نمک، چربی و قند که متاسفانه مصرف در این میانگین سنی بالا است،تاکید کرد و گفت: این در حالی است که مصرف مواد مغذی در بین دانش آموزان کمتر استفاده می شود و استفاده از سرخ کردنی ها، شکلات، شیرینی، فست فودها و نوشابه با استقبال بیشتری مواجه است.
رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: مصرف میوه و سبزیجات باید در بین دانش آموزان نهادینه و به سمت الگوی مصرف صحیح هدایت شود.
وی بیان کرد: در این راستا در سطح استان اقدامات قابل توجهی با همکاری آموزش و پرورش استان انجام شده است.
به گفته وی با برگزاری همایش هایی در راستای ایجاد تحرکات بدنی در مدارس، طرح های مکمل یاری جهت ساماندهی به کمبود ریز مغذی ها و جلوگیری از پائین آمدن ضریب هوشی ، دانشگاه علوم پزشکی لرستان با آموزش و پرورش همکاری دارد.
دالوند به سوء تغذیه پنهان و کمبود ریزمغذی ها در بین دانش آموزان استان اشاره کرد و گفت: متاسفانه در بوفه برخی مدارس خوراکی هایی عرضه می شود که موجب چاقی و سوءتغذیه در کودکان می شوند.

**بوفه های مدارس ظرفیتی برای آموزه های اقتصادی دانش آموزان
معاون پرورشی فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش لرستان گفت:بوفه های مدارس به عنوان ظرفیتی برای آموزه های اقتصادی مدارس و تامین مایحتاج غذایی دانش آموزان به شمار می روند.
محسن یوسفوند بیان کرد: در این راستا در سه حوزه بهداشتی، پرورشی و تامین نیاز غذایی مدارس بر عملکرد این بوفه ها نظارت دارند.
وی افزود: در زمینه بهداشتی بوفه های مدارس توسط دانشگاه علم پزشکی استان تحت نظارت هستند و در زمینه پرورشی نیز با نظارت معاونت پرورشی آموزش و پرورش جهت آشنایی دانش آموزان با مسایل درآمدی و اقتصادی در مدارس نقش مهمی دارند.
به گفته یوسفوند در راستای تامین اقلام مورد نیاز دانش آموزان در مدارس تعداد 2 هزار تعاونی مستقل فعال است که به صورت متمرکز اقلام مورد نیاز دانش آموزان را فراهم می کند.
وی تاکید کرد : میزان درآمد ومسائل اقتصادی این بوفه ها تحت نظارت معاونت پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش قرار دارد.
یوسفوند اظهار کرد: سازمان دانش آموزی استان مکلف به تهیه اقلام مصرفی این بوفه ها از شرکت های طرف قرارداد می باشد.
وی در خصوص برخی آسیب های موجود در سطح مدارس استان در راستای تهیه اقلام مصرفی دانش آموزان و یا تغذیه نامناسب بیان کرد: در این راستا نظارت مدیران مدارس امری ضروری است.
7274/6060
خبرنگار: مریم نریمانی**انتشاردهنده:محمد علیدوستی