آلودگی هوا؛ این مهمان ناخوانده پایتخت چند روزی است که سر و کله‌اش پیدا شده است و دوباره مدارس را تعطیل کرده است. سال‌هاست که مردم تهران از این آلودگی شکایت می‌کنند و تا حالا اقدام قطعی برای آن صورت نگرفته است. یک زمان توپ در زمین دولت بود و بنزین‌های کیفیت پایین علت آلودگی هوا معرفی می‌شد یک زمان هم توپ در زمین شهرداری و نبود فضای سبز مقصر شناخته می‌شد حالا امروز صحبت از لابی برخی خودروسازان است. سازمان حفاظت محیط زیست در کانال «پایش آلودگی» مطلبی در مورد کیفیت هوای تهران به نقل از مرکز پایش آلودگی هوای محیط زیست استان تهران منتشر کرده است. مرکز پایش آلودگی هوای محیط زیست استان تهران وضعیت کیفی هوای تهران در ٢٤ ساعت گذشته منتهی به ساعت ١١ مورخ 26/9/96 در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس بوده است. در این شرایط بعد از تشکیل جلسه اضطرار آلودگی هوای تهران تنها پیش دبستانی و مدارس ابتدایی تعطیل اعلام شد. اما این که مقصر اصلی این آلودگی کیست برای شهروندان تهرانی بی‌پاسخ مانده است. سوالی که دیروز رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودروی فرسوده به آن پاسخ داد. مصطفی جودی گفت: متاسفانه خودروسازان با لابی سنگین خود مانع اجرایی شدن قانون در رابطه با الزام خودروسازان به اسقاط خودروهای فرسوده شدند بنابراین آنها نیز در آلودگی هوای کلان‌شهرها مقصرند. رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودروی فرسوده  در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: سال ۱۳۸۸ مصوبه‌ای به تصویب هیات دولت رسید که بر مبنای آن خودروسازان موظف شدند معادل ۳۰ درصد تولیدات خود، خودروی فرسوده از رده خارج کنند. وی با بیان اینکه با لابی سنگین خودروسازان حتی یک روز نیز این مصوبه اجرایی نشد، خاطرنشان کرد: در دولت فعلی نیز چند ماه پیش مصوب شد خودروسازان به ازای تولید خودروهای پرمصرف با مصرف سوخت ۸ تا ۸.۵ لیتر و بیشتر، یک خودروی فرسوده را از رده خارج کنند. رییس هیات مدیره انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودروی فرسوده ادامه داد: متاسفانه این بار نیز لابی خودروسازان مانع اجرایی شدن این مصوبه شده و دیدیم که با درخواست وزیر صنعت، معدن و تجارت، هیات دولت این مصوبه را لغو کرد. وی افزود: این وضعیت در حالی است که در همه جای جهان این خودروسازان هستند که موظفند به ازای تولید و فروش خودروهای خود، خودروهای فرسوده را نوسازی و از رده خارج کنند. جودی با بیان اینکه سال گذشته به ازای واردات ۷۵ هزار دستگاه خودروی وارداتی ۱۷۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شد، تصریح کرد: با این حال با وجود تولید یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال گذشته حتی یک خودروی فرسوده نیز از این محل نوسازی نشد. وی اظهار کرد: این وضعیت در حالی است که با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ۲۰۰ مرکز اسقاط خودروهای فرسوده با ظرفیت سالانه دو میلیون دستگاه در سراسر کشور ایجاد شده اما هم‌اکنون حدود ۹۰ درصد ظرفیت این مراکز خالی است».
طبق گزارش سیاهه انتشار هوای شهر تهران که توسط سازمان کنترل کیفیت هوای تهران منتشر شده است عامل تولید 70 درصد ذرات معلق شهر تهران وسائل نقلیه هستند و فقط 15 درصد آن توسط کارخانه‌ها و نیروگاه و موتورخانه‌ها و سایر منابع ساکن تولید می‌شود. 70  درصد ذرات معلق توسط وسائل نقلیه تولید می‌شود در این بین مهم‌ترین عامل تولید ذرات معلق خودروهای گازوئیلی هستند که در سطح شهر تردد می‌کنند اعم از اتوبوس‌ها و کامیون‌ها. طبق آمار 55 درصد کامیون‌های شهر تردد فرسوده هستند که این تعداد کامیون فرسوده 89 درصد آلودگی ناشی از خودروهای فرسوده را تولید می‌کنند. همچنین در بین اتوبوس‌های شرکت واحد 22 درصد فرسوده هستند که 48 درصد آلودگی ناشی از اتوبوس‌های شرکت واحد را تولید می‌کنند. این آمارها نشان می‌دهد مهمترین عامل آلودگی هوای شهر تهران وسائل نقلیه فرسوده‌ای هستند که در شهر تردد می‌کنند و اولویت‌دارترین راه برای کاهش آلودگی هوای تهران از رده خارج کردن این خودروهای فرسوده است. آلودگی هوای دیروز در تهران آنقدر نفس‌گیر شده است با بازتاب خارجی همراه بود. به گزارش ایلنا خبرگزاری فرانسه با انتخاب تیتر «آلودگی شدید هوا مدارس را در ایران تعطیل کرد» به خبر آلودگی شدید هوا در شهرهای بزرگ ایران واکنش نشان داد و نوشت: ایران امروز – یکشنبه- مدارس در پایتخت و دیگر بخش‌های کشور را به دلیل سطح بالای آلودگی هوا تعطیل کرد. مقام‌های پایتخت اواخر روز گذشته تعطیلی مدارس ابتدایی را در استان تهران اعلام کردند. ۱۴ میلیون نفر در استان تهران ساکن هستند. در روزهای گذشته ابری از دود مناطق مجاور تهران را پوشانده بود.
غلظت ریزگردها در مناطق جنوب تهران به ۱۸۵ میکروگرم در هر مترمکعب و ۱۷۴ میکروگرم در هر مترمکب در بخش‌های مرکزی تهران رسیده است. این آمار بالاتر از استاندارهای جهانی است. بر اساس سطح مجاز استاندارد جهانی، حداکثر در هر متر مکعب می‌تواند ۲۵ میکروگرم ذرات آلوده در ۲۴ ساعت وجود داشته باشد. تهران هرسال از شدیدترین حالت آلودگی هوا در جهان رنج می‌برد و این موضوع زمانی رخ می‌دهد که کاهش دمای هوا منجر به پدیده‌ای به نام وارونگی دما می‌شود. در سال ۲۰۱۴ حدود ۴۰۰ نفر به دلیل مشکلات قلبی و تنفسی ناشی از آلودگی هوا در تهران در بیمارستان بستری شدند و در حدود یک هزار و ۵۰۰ نفر نیز تحت درمان قرار گرفتند». به گفته مدیر کل پیش‌بینی سازمان هواشناسی، این آلودگی تا پنجشنبه در تهران باقی می‌ماند و صبح شنبه شاهد آسمانی صاف، شفاف و ‌آبی در تهران هستیم.
هوای تهران از ابتدای سال تنها 12 روز پاک بوده!
سال‌ها است که کلان‌شهرهای ایران با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند و مثل این که چشم مسئولان بیش از همه به باد و باران و شرایط جوی است و شرایط جوی که در فصول سرد سال ناپایدار نباشد، راه‌حلی بهتر از تعطیلی مدارس وجود ندارد. به گزارش مردم سالاری آنلاین: از ابتدای سال جاری تاکنون تهران تنها 12 روز پاک داشته است و تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس حدود دو ماه (59 روز) بوده است. تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس در کل سال 95، 48 روز بوده و این بدان معناست که معضل آلودگی هوا در سال 96 تشدید هم شده است. آلودگی هوای کلان‌شهرهای ایران سال‌ها است که به یک معضل اساسی تبدیل شده و سلامت اقشار وسیعی از شهروندان را به خطر انداخته است. با این حال، جنگ با این معضل اساسی، تنها با مُسّکن‌های مقطعی نظیر تعطیلی موقت مدارس و برخی کارخانه‌ها صورت گرفته است و این چیزی جز همان فرمول قدیمی «حل مشکل از طریق دور زدن آن» نیست. خودروهای فرسوده همچنان هوای کلان‌شهرها را آلوده می‌کنند و بودجه لازم برای جایگزینی آن‌ها تخصیص داده نمی‌شود. از این بدتر، بخش وسیعی از وسایل حمل و نقل عمومی، نظیر اتوبوس‌های شهری نیز به شدت فرسوده و قدیمی هستند و خود یکی از منابع مهم آلودگی هوا به شمار می‌روند! در واقع، تردد شهروندان با این دسته از وسایل حمل و نقل عمومی هیچ تأثیری بر کاهش آلودگی هوا ندارد و تا زمانی که این اتوبوس‌ها با اتوبوس‌های مدرن و پاک جایگزین نشوند، حمل و نقل عمومی خود یکی از منشأهای آلودگی هوا خواهد بود. در کلان‌شهری مثل تهران، مترو می‌تواند در کاهش آلودگی هوا نقش داشته باشد اما متروی تهران برای همین جمعیت کنونی نیز فضا و ظرفیت ندارد چه برسد به این که جمعیت وسیع‌تری بخواهند از طریق این واگن‌های مملو از مسافر، جابجا شوند. کسانی که به صورت روزمره با مترو جابجا می‌شوند، می‌دانند که اگر از سقف واگن‌ها، سوزن رها کنی، به کف آن‌ها نمی‌خورد و اصطلاحاً در قطارها حتی جای سوزن انداختن هم نیست. زجر تحمل شلوغی و فشارهای زیاد فیزیکی و روانی مترو، چیزی کم از تحمل دردهای مزمن و یا حادِ ناشی از آلودگی هوا ندارد. بسیاری از شهروندان ترجیح می‌دهند هزینه‌های بالاتر و ترافیک سنگین‌تر خیابان‌ها را، حال یا با خودروهای شخصی یا با تاکسی‌ها، تحمل کنند اما ترافیک شدید انسانی را در مترو تحمل نکنند! برای این اقشار پُرجمعیت هم توصیه به استفاده از مترو و «کمک به رفع آلودگی هوا»، چیزی بیشتر از یک کلیشه نیست. این اقشار می‌گویند: مترو برای متروسواران فعلی هم جا ندارد چه برسد به این‌که ما هم بخواهیم متروسوار شویم! 
معضل آلودگی هوای کلان‌شهرهای ایران با تعطیلی مدارس یا توصیه‌های اخلاقی به شهروندان مبنی بر این که از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند و خودروهای شخصی را بیرون نبرند، حل نمی‌شود. حل آلودگی هوا نیازمند تأمین اعتبارات لازم و بودجه مورد نیاز است. وقتی یک ناوگان حمل و نقل عمومی ایجاد شود که در حد شأن و شخصیت شهروندان باشد، مطمئناً مردم ترجیح خواهند داد که با صرف هزینه‌های کمتر از طریق این ناوگان، ترددهای ضروری یا غیرضروری خود را انجام دهند. مادامی که بودجه در حد کفایت به ناوگان حمل و نقل عمومی نمی‌رسد، این ناوگان یا بیش از حد کهنه و فرسوده است و یا در آن از ازدحام جمعیت، جای سوزن انداختن نیست؛ لذا کسی تا مجبور نباشد به سراغ چنین ناوگانی نخواهد رفت. رونقی که امروز از حیث جمعیت زیاد، ایستگاه‌های متروی تهران دارند نه به این دلیل است که وضع مترو مناسب است و شهروندان اوقات راحتی در قطارها دارند، بلکه به این دلیل است که عده زیادی مجبورند این شرایط را تحمل کنند تا هر روز صبح‌گاهان از منازل‌شان به سر کار رفته و شام‌گاهان از سر کار به خانه‌های خود برگردند.