گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سالهاست که در کنار گرامیداشت یاد و خاطره سه دانشجوی شهید دانشکده فنی مراسم روز دانشجو به یک آوردگاه برای مطالبه گری و پرسشگری دانشجویان از مسئولین در سطوح مختلف مدیریتی تبدیل شده به گونه‌ای که از مدت‌ها پیش از فرا رسیدن این روز برنامه ریزی برای دعوت از مسئولین در صدر اولویت‌های فعالان دانشجویی قرار می‌گیرد. اما اینکه چه تعداد از مسئولین به دعوت دانشجویان لبیک می‌گویند و اینکه تا چه حد انتظار دانشجویان از شیوه پاسخگویی آن مقام مسئول برآورده می‌شود موضوعی است که همواره مورد بحث و نقد جنبش دانشجویی بوده است. در این رابطه خبرگزاری دانشجو گفت و گویی با معتمدی نژاد دبیر جنبش عدالت خواه دانشجویی انجام داده است که در ادامه آن را می‌خوانید:
فضای پاسخگویی مسئولان در مراسم‌های مختلف روز دانشجو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در این رابطه اساسا باید ببینیم که نگاه ما به مسئله پاسخگویی چیست و اینکه چرا پاسخگویی را به عنوان یک مسئله مهم مطرح می‌کنیم آنچه که ما از آموزه‌های دینی و امام علی (ع) یاد گرفته ایم این است که یکی از مولفه‌های مسئولان در حکومت اسلامی بحث پاسخگویی است یک مسئول باید خودش را در این جایگاه ببیند که مردم، ولی نعمتان و صاحبان اصلی حکومت محسوب می‌شوند با این وجود مسئول باید به سوالات و ابهامات مردم پاسخگو باشد.
در نهج البلاغه هم حضرت علی (ع) با این مضمون می‌فرمایند: ما در حکومت اسلامی هیچ چیز محرمانه‌ای بین خودمان و مردم نداریم. حتی مسائل امنیتی و نظامی مگر آن دسته از مسائل نظامی که مایه دستاویز شود. این فرمایش حضرت امیر را باید یک مانیفست حکومت داری خطاب به کل بشریت دانست. همچنین از این جهت امام علی (ع) به یکی از کارگزاران خود فرمود: ه بودند که اگر یک مسئولی سوالات و ابهاماتی بر او وارد شد وظیفه اش این است که پاسخگو باشد چرا؟ چون او مسئول یک حکومت اسلامی است چرا؟ چون پای آبروی اسلام در میان است. ما این مسائل را از حضرت علی (ع) به عنوان آموزه‌های مکتبی داریم؛ لذا بحث پاسخگویی مسئولان را باید از این جهت نگاه کرد.
فرار از پاسخگویی یکی از ویژگی‌های روحی یک فرد مستکبر است ما استکبار را چه معنی می‌کنیم؟ ما همواره استکبار را امریکا و دشمن خارجی تلقی کرده ایم، اما من می‌گویم که نباید استکبار را محدود به خارج از مرزهای جغرافیایی کرد. استکبار یک خوی است و باید به آن به عنوان یک رفتار و منش نگاه کنیم و وقتی که این طور شد باید ببینیم که استکبار چه ویژگی هایی دارد. یکی از ویژگی‌های استکبار این است که هر کاری که انجام می‌دهد هیچ لزومی در خودش نمی‌بیند که به بقیه پاسخگو باشد و در واقع به عنوان عقل کل ظاهر می‌شود و هر کاری می‌کند. مثلا آمریکا به هیچ کس پاسخگو نیست و هیچ جا را به رسمیت نمی‌شناسد و این خوی پادشاهان است و وقتی خود را آنقدر بزرگ ببینی دیگر مسئله، پاسخگویی و خدمت به مردم نیست.
معتقدم که پاسخگویی نباید به برگزاری دو نشست خبری محدود شود هر مسئولی باید در جایگاه خودش پاسخگو باشد. مثلا اگر نوبخت به عنوان سخنگوی دولت نشست خبری برگزار می‌کند نباید این تلقی ایجاد شود که دیگر بخش‌ها نیازی به پاسخگویی ندارند اصلا این طور نیست و این در مورد قوه قضاییه هم صدق می‌کند اگر چه در مجلس اصلا چنین چیزی وجود ندارد.
اما در مورد مراسم‌های مرتبط با روز دانشجو نمی‌توان به طور مطلق گفت که شرایط نسبت به سال قبل بد بوده یا خوب، اما به نظرم در جهت بردار پیشرفت زیادی حاصل نشده است.
معتقدم که پاسخگویی مسئولان باید یک سری شرایط داشته باشد اول این که مستمر باشد یعنی بین همه اقشار جامعه و با حضور همه طیف‌های فکری باشد و از طرفی شرایط هم به گونه‌ای باشد که امکان رد و بدل حرف‌ها باشد یعنی این نشست‌ها به صورت یک طرفه شکل نگیرد مثلا در مراسم روز دانشجو روال معمول این است که رئیس جمهور در دانشگاه حاضر می‌شود و یک سری صحبت می‌کند. اولا نمی‌توانیم بگوییم این پاسخگویی شخص رئیس جمهور بوده است چرا؟ چون با توجه به مسائلی که ذکر شد رئیس جمهور نه حضور مستمر در دانشگاه دارد ونه حرف‌های او در بین تمام اقشار بوده و نه همه طیف‌های فکری حضور داشته اند و از طرفی امکان برقراری صحبت دو طرفه هم وجود نداشته است. نمی‌خواهم بگویم که در کل برنامه‌های روز دانشجو عقب گرد داشته ایم، ولی پیشرفتی هم در این رابطه حاصل نشده است در هر حال در خصوص برنامه روز دانشجو که با حضور روحانی برگزار شد این عقب گرد اتفاق افتاد به گونه‌ای که همه افکار ظاهر نشدند و از طرفی آنچه که مورد پسند بود امکان حرف زدن دانشجویان با روحانی بود که این نیز فراهم نشد. در مورد قوه مقننه هم که این قوه شکر خدا پاسخگو نیست و رئیس مجلس اصلا خودش را در جایگاهی نمی‌داند که به مردم پاسخگو باشد.
از طرفی در مورد قوه قضاییه هم که آقای اژه‌ای به دانشگاه شریف آمد به نظرم یک جلسه خیلی خوبی بود. معتقدم برخلاف صحبت‌های آیت الله لاریجانی رئیس قوه قضاییه که دو روز بعد از حضور اژه‌ای در دانشگاه شریف در دیدار با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی مطرح کردند و گفتند که فضای فحاشی و بداخلاقی روی داده است من این نگاه منفی را ندارم.
واقعیت این است که وقتی مسئول در میان مردم نمی‌آید و مسائل مطرح نمی‌شود باید انتظار چنین هجمه‌ای هم باشد در هر حال من از یک نگاه جلسه اژه‌ای را جلسه خوبی می‌دانم، چون در آن جلسه عده‌ای از دانشجویان آمدند و توانستند حرف‌های خود را بزنند و حالا یک حرف‌های تند و انتقادی و حرف‌های جدی هم مطرح شد و من این را برای پویایی دانشجو خیلی خوب می‌دانم و از طرفی نیز این برای بهبود وضعیت نظام خوب است؛ بنابراین روی هم رفته جلسه اژه‌ای با دانشجویان جلسه خوبی بود.
معتقدم علاوه بر حضور سخنگوی قوه قضاییه رئیس قوه هم باید در جمع دانشجویان حضور می‌یافت یعنی می‌خواهم بگویم نباید پاسخگویی را فقط منحصر به یک فرد کنیم. پاسخگویی باید در تمام سطوح مسئولین باشد. بحث من این است که پاسخگویی وقتی مناسب و در تراز حکومت اسلامی شکل می‌گیرد که همراه با حضور مستمر و دائم مسئولین در بین همه اقشار و با حضور همه طیف‌های فکری و هم چنین ایجاد امکان برقراری دیالوگ باشد.
نقدی مطرح شد مبنی براینکه هر مسئولی که به دانشگاه برود با توجه به مواضع و اظهارات دانشجویان باید هزینه بدهد و هر مسئولی هم که نرود این هزینه را نمی‌دهد در نتیجه این رویه مسئولان را ترغیب می‌کند که به دانشگاه نیایند آیا این انتقاد را به جریان دانشجویی وارد می‌دانید؟
من مقصر اصلی این مسئله را خود مسئولین می‌دانم این مسئولین هستند که با اقدامات خودشان یک سری مسائل را رقم می‌زنند. وقتی یک مسئول در طول دوران مسئولیت خودش دو بار به دانشگاه آمده و وقتی فضا برای شنیدن حرف‌ها نیست این حرف‌ها روی هم تلمبار می‌شود و بالاخره مانند یک زخمی سر باز می‌کنند و خود را نشان می‌دهد و کاری که نباید بشود رخ می‌دهد.
بالاخره فضای دانشجویی یک فضای پویا و شاد است که تعلقاتی ندارد این فضا فضایی است که دانشجو حرف‌های خود را آزادانه می‌زند و یک سری ملاحظات را هم نمی‌کند خب این طبیعت فضای دانشجویی است و کسی نمی‌تواند ذات و طبیعت فضای دانشجویی را از دانشجو بگیرد.
مسئولین باید چندین بار در دانشگاه حضور پیدا کنند و ببینند این فضا بهتر نمی‌شود یا نه اگر گفتند بهتر نشده به مردم بگویند از روی چه حسابی این حرف را می‌زنند. در مجموع من فضای دانشجویی را هیجانی نمی‌بینم.
بعضا مسئولان مطرح می‌کنند چه تضمینی وجود دارد بعد از اینکه من چند بار در دانشگاه حضور پیدا کردم دیگر مسائل حاشیه‌ای اتفاق نیفتد، اما من می‌گویم که چه تضمینی وجود دارد که آن اتفاقات بیفتد. چرا شما حتما می‌گویید که این اتفاقات و حواشی روی می‌دهند؟ واقعیت این است که حضور مسئولان در دانشگاه هر از گاهی و در بدترین شرایط بوده است در چنین وضعیتی طبیعی است وقتی مسئول به دانشگاه می‌رود با حجمی از نقد‌ها و بحث‌ها مواجه می‌شود. به نظرم اگر حضور مسئولین در جامعه و دانشگاه مداوم‌تر شود آنها می‌توانند حرف‌ها را بفهمند و یک برایند خاصی از عملکرد خود داشته باشند.
معتقدم وقتی یک مسئول در دفتر کار خود می‌نشیند و بیرون نمی‌رود و فکر می‌کند بهترین اعمال و رفتار را انجام می‌دهد نمی‌داند که عملکرد او چه تاثیری بر روی مردم داشته است. در هر حال هر چه حضور مسئولین در بین مردم بیشتر باشد پاسخگویی آنها هدفمند و بهتر خواهد بود.
با توجه به حضور سران و مسئولان قوای مختلف در دانشگاه‌ها و جمع‌های دانشجویی به مناسبت روز دانشجو شما چه نمره‌ای به هر یک آنها می‌دهید؟
خیلی از نهاد‌ها و مسئولین ما هستند که از این حیث نمره صفر می‌گیرند. به نظرم در این فضا کسی نمره قبول نمی‌گیرد، چون اگر نمره قبولی گرفته بودند حداقل وضع در حوزه آنها بهتر بود البته ممکن است برخی‌ها با اغماض نمره قبولی بگیرند.
طی این سال‌ها برگزاری برنامه‌های غیرسیاسی در روز دانشجو باب شده است به نظر شما این رویه از طرف وزارت علوم دنبال می‌شود و یا تشکل‌های دانشجویی این گونه عمل می‌کنند؟
در وضعیت فعلی نقدهای جدی به جنبش دانشجویی وارد است. وضعیت این جنبش هر سال بدتر می‌شود؛ ولی این جریان با وجود رخوتی که به آن دچار شده است یکی از جریان‌های موثر در کشور است.
به نظرم فضای دانشجویی را نمی‌توان با فضای جامعه بی ربط بدانیم، فضای جامعه الان به صورتی است که مردم خود را در مسائل و امور سیاسی کمتر دخیل می‌دانند، چون در خود چیزی نمی‌بینند که نسبت به مسائل جاری کشور حساسیت نشان داده و به آنها ورود پیدا کنند و این ناشی از یک سری مسائل دیگری است. من این مسئله را ناشی از خفقان‌های موجود می‌دانم یعنی یک خفقان خواسته و ناخواسته در دستگاه‌های مختلف به وجود آمده است با این وجود در چنین شرایطی ممکن است فرد خود را در حد و اندازه‌ای نبیند که وارد امور سیاسی شود و نسبت به مسائل حساسیت به خرج دهد، چون ممکن است این حساسیت برای او هزینه به همراه داشته باشد به تبع این شرایطی که در جامعه وجود دارد دانشجو هم خود را متاثر از این فضا می‌داند با این وجود او نیز خود را در حد و اندازه‌ای نمی‌بیند که در مسائل سیاسی ورود پیدا کند و نسبت به مسائل کشور حساسیت به خرج دهد در هر حال باید این وضعیت را بررسی کنیم تا بفهمیم چه شرایطی وجود داشته تا این حالت ایجاد شده است.
من ایجاد این وضعیت را متوجه حکومت به معنای عام و سیاست گذاری دولتمردان البته نه دولت به معنای قوه مجریه می‌دانم. مثلا فاکتورهای مورد نظر برای ارزیابی تشکل‌های دانشجویی توسط وزارت علوم و فاکتورهای غیرمطلوب، غیراثرگذار و نامناسب است وقتی که بزرگی یک تشکل در دانشگاه صرفا به تعداد اعضای آن محدود می‌شود خب دانشجو هم می‌بیند کدام تشکل اردوی بیشتری برگزار می‌کند پس به آن تشکل می‌پیوندد ماحصل این رویه برگزاری یک سری برنامه‌های پوچ، خنثی و بی خاصیت مثل طناب کشی، مسابقه کیک خوری و آشپزی و برگزاری کنسرت می‌شود که هیچ جا را نمی‌لرزاند و هیچ اثری بر روی کسی هم نمی‌گذارد. معتقدم وقتی که هزینه برای دانشجو بالا می‌رود و وقتی که سیاست گذاری‌ها غلط باشد و و قتی که نگاهشان به دانشجو این باشد که جریان دانشجویی یک جریان بی خود است که هیچ حرفی برای گفتن ندارد در نتیجه برنامه‌ها هم به سمت برگزاری برنامه‌های بی ارزش می‌رود.
نظر شما