80 هزار اندونزیایی در خیابان‌های جاكارتا علیه تصمیم ترامپ در مورد قدس اشغالی تظاهرات كرده‌اند و رئیس‌جمهور تركیه هم گفته كه قصد دارد سفارت كشورش را به قدس منتقل كند. در اوج احساسات ضداسرائیلی، وزیر خارجه عربستان در گفت‌وگو با فرانس 24 گفته كه كشورش برای عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی نقشه راه دارد، هرچند تأكید كرده كه این نقشه راه در چارچوب طرح صلح عربی اجرا خواهد شد. 

عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در گفت‌وگو با فرانس 24 برای اولین بار تأیید كرد كه ریاض برای‌ «روابط عادی» با اسرائیل یك «نقشه راه‌» دارد و گفته كه معتقد است ترامپ برای ایجاد صلح بین فلسطینیان و اسرائیل جدی است:‌« ما معتقدیم كه دولت ترامپ درباره ایجاد صلح بین اسرائیلی‌‌‌ها و فلسطینیان جدی است.» ‌پیش از این گزارش‌های غیررسمی مختلفی درباره روابط پنهان عربستان با رژیم صهیونیستی منتشر شده كه آخرین گزارش مربوط به روزنامه اسرائیلی هاآرتص است كه گزارش كرده ییزراییل كاتز، وزیر اطلاعات اسرائیل، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را برای دیدار از اسرائیل دعوت كرده است. روزنامه لبنانی الاخبار هم اخیراً اسنادی از وزارت خارجه عربستان منتشر كرده كه نشان می‌دهد عربستان طرحی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل دارد. عادل الجبیر در گفت‌وگو با فرانس 24 گفته كه ریاض و تل‌آویو‌« هیچ گونه روابط رسمی ندارند‌» ولی تأكید كرده كه عربستان برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل یك نقشه راه به نام «طرح صلح عربی» دارد. این طرح صلح كه در سال 2002 به تصویب اتحادیه عرب رسید، به اسرائیل پیشنهاد می‌کند تا در صورت بازگشت به مرزهای پیش از 1967 از صلح بهره‌مند شوند و از همه مهم‌تر مناسبات عادی با این رژیم را آغاز کنند. وزیر خارجه سعودی این را رد کرده که كشورش به محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین فشار وارد کرده تا یا طرح واشنگتن برای حل و فصل بحران خاورمیانه را بپذیرد یا استعفا کند.

وزیر خارجه عربستان درباره اوضاع بیت‌المقدس نیز گفت: موضع ما درباره بیت‌المقدس همواره بسیار شفاف بوده است. ما به راهکار تشکیل دو دولت بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل و طرح ابتکاری صلح عربی اعتقاد داریم. ما بر این باوریم که در پایان، یک دولت فلسطینی در مرزهای 1967 خواهیم داشت...  که پایتخت آن بیت‌المقدس خواهد بود. این موضع ما بوده است، این موضع ما باقی خواهد ماند. ما بر این باوریم که دولت ترامپ برای دستیابی به صلح بین اسرائیلی‌‌‌ها و اعراب، جدی است. وی اظهار داشت: پیش از آنکه ترامپ تصمیمش را درباره بیت‌المقدس بگیرد، عربستان سعودی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده بود که چنین تصمیمی نقض قوانین بین‌المللی و همین طور قطعنامه‌های سازمان ملل است و به نقش امریکا به عنوان میانجیگر روند صلح، لطمه خواهد زد. 

  

ریاض‌ تصمیم ترامپ را محرك صلح می‌داند

عادل الجبیر در گفت‌وگو با فرانس 24 تلاش كرده كه عادی‌سازی روابط با اسرائیل را به طرح صلح عربی گره بزند، در حالی كه گزارش‌های غیررسمی ماه‌های اخیر نشان داده كه سعودی‌‌‌ها فراتر از این طرح، روند عادی‌سازی مناسبات با رژیم صهیونیستی را كلید زده‌اند. «فارین پالیسی» هم در گزارشی نوشت که حاکمان سعودی نگرانی‌های زیادی دارند اما ظاهراً اظهارات دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا در خصوص به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، جزو نگرانی‌‌‌‌های آنها نیست.بخشی از موضع‌گیری عادل الجبیر كه در آن گفته معتقد است «دولت ترامپ درباره ایجاد صلح بین اسرائیلی‌‌‌ها و فلسطینیان جدی است» نشان می‌دهد كه برداشت غالب در ریاض این است كه دولت امریكا با هدف فشار بر فلسطینیان برای ورود به پروسه صلح، تصمیم گرفته است كه قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسد.

عبدالحمید حکیم، مدیر مرکز پژوهش‌های خاورمیانه در شهر جده عربستان در گفت‌وگویی جنجال‌برانگیز با شبکه امریکایی «‌الحره‌» گفته است:« اقدام دونالد ترامپ، درباره به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل آب‌های راکد در پرونده مذاکرات را به جریان می‌اندازد.» ‌او می‌گوید:« ما به عنوان عرب باید ایمان داشته باشیم تا طرف مقابل نیز این را درک کند. ما باید خواسته‌های طرف مقابل را درک کنیم تا در مذاکرات صلح موفق شویم. ما باید اذعان کنیم که «‌قدس نماد دینی یهود است و مثل قداست مکه و مدینه برای مسلمانان برای یهودیان مقدس است.»‌ حکیم می‌گوید:‌« اعراب باید ذهن خود را از میراث ناصری (ناسیونالیسم عربی) و اسلام سیاسی که فرهنگ انزجار از یهود و انکار حق تاریخی آنها در این منطقه را گسترش داده، آزاد کنند.» ‌این اظهارات حكیم با واكنش‌های تند در داخل عربستان روبه‌رو شده است. جمال خاشقچی، نویسنده مشهور سعودی در توئیتی نوشت: عبدالحمید حکیم ثابت کرده که ما در شرایط استثنایی قرار داریم. جاهلی مثل او نماینده عربستان می‌شود و افراد عالم و دانایی که در این موارد چیزی می‌دانند غایب می‌شوند. برخی نیز تأکید کردند که حکیم مکلف به مأموریت عادی‌سازی روابط با اسرائیل مثل انور عشقی شده است. 

   

ادامه اعتراضات 

شرایط در جهان اسلام، برخلاف مسیری به نظر می‌رسد كه سعودی‌‌‌ها به سمت آن حركت می‌كنند. در حالی كه منابع فلسطینی از شهادت ۱۰ شهروند فلسطینی و زخمی شدن 2 هزار تن از لحظه اعلام تصمیم رئیس‌جمهور امریکا در به‌رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی خبر می‌دهند، دیروز حدود 80 هزار نفر از مردم اندونزی با تجمع در یکی از میدان‌های اصلی شهر جاکارتا با در دست داشتن پرچم‌های فلسطین و پلاکارد‌‌‌هایی که روی آنها شعار‌‌‌هایی مانند «فلسطین آزاد‌» نوشته شده بود، اقدام ترامپ درباره قدس را محکوم کردند. این بزرگ‌ترین راهپیمایی اعتراضی علیه تصمیم ترامپ درباره قدس در اندونزی است. در واشنگتن، هزاران نفر از شهروندان امریكایی در اعتراض به تصمیم به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، در نزدیکی کاخ سفید تظاهرات کردند. اعضای نهادهای اسلامی و غیراسلامی نیز در این تجمع شرکت کردند. آنها ضمن حمل پرچم 50متری فلسطین شعار‌‌‌هایی مانند «آزادی برای فلسطین» و «اشغالگری اسرائیل پایان یابد» سر دادند. حدود هزار نفر در فرانکفورت آلمان علیه سیاست‌‌های امریکا در ارتباط با اسرائیل تظاهرات کردند. تعدادی از فرانسوی‌‌‌ها هم با تجمع در میدان شاتلی پاریس برای فلسطینیان درخت نوئل تزئین کردند. در این تجمع مسیحیان و مسلمانان یکصدا علیه سیاست‌های امریکا در خاورمیانه به ویژه قدس اشغالی بانگ فریاد برآوردند. 

   

اردوغان: سفارت‌مان را به قدس شرقی می‌بریم

رئیس‌جمهور ترکیه كه هفته قبل میزبان اجلاس ویژه كشورهای اسلامی درباره قدس بود، با بیان اینکه این کشور قدس شرقی را پایتخت فلسطین می‌داند، گفت: ترکیه در این منطقه سفارت افتتاح خواهد کرد. ‌«رجب طیب اردوغان‌» رئیس‌جمهور ترکیه روز یک‌‌‌شنبه گفت این کشور قدس شرقی را به عنوان پایتخت فلسطین به رسمیت شناخته و در این بخش از قدس سفارت افتتاح خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری آناتولی، اردوغان كه در مراسم اهدای جوایز مطالعات حدیث و سیره در استانبول صحبت می‌كرد، گفت: همانند یک قرن گذشته جهان اسلام با تلاش‌‌‌‌هایی برای تغییر شکل آن از طریق جنگ‌های داخلی، خونریزی‌ و ایجاد شکاف میان برادران مواجه شده است. وی از مردم خواست که خود را در برابر حملاتی که هدفش فقط تخریب جامعه مسلمانان از درون است، آماده کنند. او گفت: مادامی که مسلمانان با یکدیگر می‌جنگند تنها کسانی که سود می‌برند، گروه‌های تروریستی و تروریسم دولتی مثل اسرائیل هستند. محمد بدیع رهبر گروه اخوان‌المسلمین مصر نیز ضمن دفاع از آرمان فلسطین تأکید کرد که ما را به زندان افکنده‌اند تا برخی‌ معامله موسوم به معامله قرن درباره فلسطین را انجام دهند.