به گزارش خبرنگار خبرگزاري صداوسيما، ششمین همایش ملی نقش پژوهش در فرایند قانونگذاری صبح امروز (دوشنبه، 27 آذر) در سالن مشروطه مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
آقای علی لاریجانی ضمن تشکر از رئیس مرکز پژوهش ها برای برگزاری این همایش افزود: سال ها پیش این جلسه به نحوی برگزار می شد و درباره ارتباط فعالیت های قانونگذاری در مجلس و نیازهایی که به پژوهش دارد گفتگوهایی انجام می شد و تردیدی در این موضوع نیست که قانونگذاری خوب باید متکی بر پژوهش باشد.

نگاه به قانونگذاری باید تغییر کند
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه پژوهش باید نیازهای کشور را احصا و راه حل های درستی ارائه کند، گفت: امروز در موقفی قرار داریم که شرایط کشور اقتضائات جدیدی دارد و نگاه به قانونگذاری باید از سنخ متعارف مقداری تغییر یابد.
آقای لاریجانی با تاکید بر اینکه مرکز پژوهش ها باید با مراکز علمی کشور و انجمن های علمی کشور مرتبط باشد و از ظرفیت آنها استفاده کند، ادامه داد: در حال حاضر باید بدانیم که در چه وضعیت و موقفی قرار داریم تا نیازهای کشور را به درستی تشخیص دهیم و برای آن برنامه ریزی و بر روی آن تمرکز کنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر چند بخش وجود دارد، یادآور شد: بخشی از شرایط به وضعیت بین المللی و منطقه ای باز می گردد لذا در شرایط فعلی حداقل در محاسبات خود باید این موضوع را در نظر بگیریم که رفتار امریکا و برخی از کشورهای دیگر در منطقه به گونه ای بوده است که به دنبال ضربه زدن به منافع ملی ایران هستند و هر از چند گاهی دیده می شود که مجلس ملی امریکا و تمهیدات بین المللی این کشور مشکلاتی را برای ایران به وجود می آورند.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: مشکلاتی که امریکایی ها ایجاد می کنند، بر اساس دسته بندی مشخص می شود که بخشی مسائل سیاسی، بخشی اقدامات ایذایی منطقه ای و بخشی مشکلاتی است که در صحنه اقتصادی برای ایران ایجاد می کنند.

چالش های اقتصادی کشور در هم تنیده است/ حل تک موردی یک مشکل کارساز نیست
آقای لاریجانی موضوع مهم دیگری را که باید به آن توجه شود وضعیت اقتصادی درونی کشور دانست و ادامه داد: کشور با چالش های متعدد اقتصادی رو به روست که برخی از آنها مزمن و مربوط به چند دوره است و نکته مهم این که این چالش ها به گونه ای به یکدیگر تنیده شده است که حل تک موردی آنها حلال مشکلات کشور نیست و باید در یک حوزه پهن تری آنها را مورد توجه قرار داد.
وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات عمده کشور مسأله بودجه کشور است، اظهار داشت: تمام منابعی که از نفت، مالیات و سایر موارد تهیه می شود در نهایت به زور حدود 300 هزار میلیارد تومان می شود که بودجه جاری کشور نیز در همین حدود است.

ذخیره صندوق توسعه ملی در حال پایان یافتن است
رئیس قوه مقننه افزود: اکنون رئیس مرکز پژوهش ها از بودجه ای که به مرکز پژوهش ها برای فعالیت های تحقیقاتی اختصاص نمی دهند گلایه می کرد که گلایه درستی است و باید رفع شود اما در مجموع وضعیت کشور به همین ترتیب است و بودجه ای که در کل کشور و درآمدهایی که حاصل می شود حدود 300 هزار میلیارد تومان است و بودجه جاری کشور نیز همین حدود است.
وی با بیان اینکه یک دوره ای در دهه 70 تا سال 83 برای شرایط بحرانی کمبود منابع از حساب ذخیره جبران می شد، ادامه داد: پس از مدتی حساب ذخیره تعیین تکلیف شد و صندوق توسعه ملی تشکیل شد که پس از آن دولت ها شرکت هایی را که تحت عنوان اصل 44 باید فروخته می شد فروختند و در اختیار بخش خصوصی قرار دادند و درآمد حاصل از آن برای کسری بودجه صرف شد؛ که این منبع نیز در حال پایان یافتن است لذا راهکار دیگری اتخاذ شد که فروش اوراق است.

فروش اوراق یعنی افزایش بدهی برای سال های بعد
آقای لاریجانی با اشاره به اینکه فروش اوراق یعنی افزایش بدهی برای سال های بعد، تصریح کرد: این وضعیت گره بزرگی برای کشور و مشخص است که مشکل در چه بخشی قرار دارد و این مشکل آن است که بدنه اجرایی کشور بسیار وسیع است، لذا توانمندی کشور برای تامین این بودجه جاری امکان پذیر نیست و تمام دستگاه ها چنین مشکلی دارند و مربوط به یک دستگاه نیست.
وی افزود: آموزش و پرورش باید هزینه یک میلیون معلم و سایر کارمندهای خود را پرداخت کند؛ از سوی دیگر طرح سلامت وجود دارد که باید بودجه سنگینی به این منظور اختصاص یابد و همچنین از سوی دیگر وزارت علوم و نیروهای مسلح و غیره وجود دارند که بودجه خاص خود را نیاز دارند، البته کنار این هزینه ها مسائل دیگری وجود دارد.

حقوق بازنشستگان کفایت نمی‌کند/ صندوق‌های بازنشستگی توانایی پرداخت ندارند
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه بازنشستگان مرتبا اظهار می کنند که وضعیتشان مناسب نیست، ادامه داد: پولی که به بازنشستگان پرداخت می کنند کفایت نمی کند البته حق دارند و بودجه آنها باید از صندوق های بازنشستگی پرداخت شود که متاسفانه صندوق های بازنشستگی آمادگی و استعداد این پرداخت را ندارند لذا در بودجه باید برای آنها منابع در نظر گرفته شود و اگر به بودجه سال 97 نگریسته شود مبالغ بسیار بالایی برای بازنشستگان و صندوق های بازنشستگی در نظر گرفته شده است زیرا صندوق های بازنشستگی ظرفیت آن را ندارند و باید در بودجه منابع آنها تامین شود.
وی یادآور شد: همانگونه که به شاغلان منابع تخصیص می یابد، باید به بازنشستگان نیز اختصاص یابد که این روند رو به صعود است.
آقای لاریجانی با بیان اینکه مسائل دیگری همانند محیط زیست، غبار و آلودگی هوا به سرمایه گذاری جدید نیاز دارد، افزود: گره های مختلف دیگری در کشور وجود دارد که به یکدیگر تنیده است.

مرکز پژوهش‌ها به حوزه سیاست خارجی توجه ویژه‌ای داشته باشد
وی ادامه داد: در حوزه مرکز پژوهش ها باید نگریسته شود که در چه موقفی قرار داریم و چگونه باید آنها را رصد کنیم، به چه بخش هایی باید حساس باشیم و نیازها را چگونه تامین کنیم.

مرکز پژوهش‌ها در مورد ماجراجویی‌های امریکا یک برداشت جدید به مجلس ارائه کند
رئیس قوه مقننه با بیان اینکه مرکز پژوهش ها باید به حوزه سیاست خارجی توجه ویژه ای داشته باشد، اظهار داشت: با توجه به رفتار امریکایی ها و اینکه هر روز یک ماجرایی خلق می کنند حتما باید این بخش مورد رصد جدی قرار گیرد و از آن غفلت نشود و در برابر رفتار آنها باید آنالیز صحیحی صورت گیرد که چه تاثیراتی دارد و چه اقداماتی می توان درباره آن انجام داد البته بخش های دیگر کشور در حوزه هسته ای و سایر مسائل این اقدامات را انجام می دهند اما مرکز پژوهش ها باید با استقلال و با کمک آنها باید یک برداشت جدید به مجلس ارائه کند.

رفتار امریکا در منطقه کوتاه مدت نیست/ باید حداقل یک برنامه میان‌مدت داشته باشیم
وی افزود: واحدی که باید رفتار امریکایی ها را رصد کند و با حضور صاحبنظران ارزیابی دقیقی داشته باشد، بسیار مهم است چرا که این رفتارها تاثیراتی در حوزه های اقتصادی و سیاسی در رفتار ایران دارد.
آقای لاریجانی با بیان اینکه ارزیابی ما این نبوده که مسائل تروریستی و رفتار امریکا و برخی کشورها در منطقه کوتاه مدت است، ادامه داد: با توجه به این شرایط باید حداقل برای خود یک برنامه میان مدت داشته باشیم و اگر این برنامه حداقل میان مدت است باید دقت نظر ما در این مسائل بیشتر شود و رصد ما دقیق تر باشد و برای افق میان مدت برنامه ای داشته باشیم که این برنامه می تواند ابعاد اقتصادی، ابعاد سیاسی و غیره داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه نباید منفعلانه به این موضوع نگریسته شود، تصریح کرد: باید پیش بینی هایی در این باره انجام شود و مجلس را در جریان گذاشت که مرکز پژوهش ها باید یک روش را در این باره دنبال کند.

کشور با 38 چالش اقتصادی رو به روست
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر مسئولیت شناسانه به شرایط کشور نگریسته و احساس شود که مرکز پژوهش ها وجود دارد که نمایندگان به آن مراجعه می کنند و زمان می گذارند، حاصل آن باید رفع مشکلات کشور باشد، افزود: ما نمی خواهیم زمان خود را صرف امور روزمره کنیم و اگر مشکلات کشور به صورت منظم از لحاظ اقتصادی بررسی شود حدود 38 چالش است که حداقل 15 مورد آن چالش های بزرگ است که باید خودمان را با این مشکلات مواجه کنیم و این مشکلات را خوب بفهمیم و برای آن راه حل ارائه کنیم که دولت باید در این زمینه همکاری کند.
وی ادامه داد: اگر در رفع این مشکلات تاخیر شود با مشکلات بزرگ تری مواجه می شویم لذا نباید از این موضوعات ترسید چرا که توانمندی کشور کم نیست اما صحیح کار کردن و صحیح تدبیر کردن اهمیت دارد.
آقای لاریجانی با بیان اینکه با منابع موجود باید برخی مشکلات کشور رفع شود، تصریح کرد: برخی امور برنامه ریزی شده و نکاتی به مجلس ارائه شده است اما هنوز در ابتدای کار هستیم اما مرکز پژوهش ها باید چالش ها را مورد توجه جدی قرار دهد و زمان صرف کند و از انجمن های علمی بنیه تحقیقاتی مراکز دیگر استفاده شود و به صورت مستمر راهکارهایی به مجلس ارائه شود تا در این مسائل همه جانبه نگری شود.
وی با تاکید بر اینکه قانون برنامه تکالیفی را برای دولت، قوه قضاییه و کشور مشخص کرده است، افزود: در زمان بودجه ریزی باید به این موضوع توجه شود که این برنامه باید محقق شود و مرکز پژوهش ها باید راهکارهای تحقق آن را فراهم کند حتی اگر دولت در این زمینه تعلل داشت و آن را در بودجه منعکس نکرد کمبود آن باید در مرکز پژوهش ها جبران شود.

تکلیف برنامه ششم مبنی بر کاهش 15 درصدی نیروی استخدامی در لایحه بودجه امسال دیده نمی‌شود
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در همین قانون برنامه تصویب شده است که در طول برنامه ششم نیروی استخدامی کشور باید حدود 15 درصد کاهش یابد، ادامه داد: آیا در قانون بودجه سال 97 چیزی از اجرای این بخش دیده می شود؟ خیر دیده نمی شود البته کار مشکلی است چرا که این افراد مستخدمین کشور هستند و با این وضعیت اشتغال باید برای آنها فکری کرد اما باید راهکاری برای آن مشخص شود که این 15 درصدی که در طول برنامه باید کاهش پیدا کند چگونه باید اجرایی شود که باید روی روش آن فکر شود و در قانون بودجه سال 97 منعکس و در سال های پس از آن، آرام آرام برای تحقق آن حرکت شود.
وی یادآور شد: اگر فکری برای تحقق کاهش این 15 درصد استخدامی نشود ما با یک قانون برنامه ای مواجه می شویم که پس از آن باید گفته شود که حدود 25 یا 30 درصد آن اجرا شده است لذا ما نمی خواهیم در کشور وقت تلف شود و این قانون باید اجرایی شود و کاهش 15 درصدی استخدامی حداقل است.
آقای لاریجانی با بیان اینکه مسئولان کشور باید شفاف تر برخی امور را با مردم در میان بگذارند، افزود: در حال حاضر همه فکر می کنند که منابع وسیعی در کشور هست و غفلتی برای حل مشکلات وجود دارد در حالی که منابع کشور ضیق است و باید درست مصرف شود لذا در امور استخدامی و سایر مسائل حاشیه ای تاثیرگذار باید اصلاحاتی صورت گیرد و رویه کنونی شرایط کشور را بهبود نمی دهد.

با تکیه بر فروش هر ساله اوراق، یک دولت فرومانده تشکیل می شود
وی با تاکید بر اینکه استفاده از اوراق برای کمبود منابع عمومی برای جبران بودجه تنها می تواند برای یک سال انجام شود، ادامه داد: اگر این موضوع روال شود و هر ساله تکرار گردد یک دولت فرومانده تشکیل می شود؛ آیا می خواهید دولت فرومانده تشکیل شود یا می خواهید سر پا بمانید؟ اگر به دنبال سر پا ماندن هستید باید اصلاح مسیر انجام شود که این اصلاح مسیر اقتضائاتی در حجم دولت دارد.
رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری تاکید شده است که دولت کوچک و چابک شود، اظهار داشت: دولت کوچک و چابک با وضعیت کنونی هیچ سنخیتی ندارد لذا باید راه حل آن ارائه شود که در برنامه ششم توسعه مرکز پژوهش ها باید موارد را احصا کند و موضوعاتی که باید بر بودجه هر سال سایه بیندازد مشخص شود و در ساختار بودجه تغییرات حاصل شود که شامل بخش کشاورزی، صنعت، صادرات و غیره می شود.

در کشور ایده های خوبی وجود دارد اما مسیر تحقق آن معلوم نیست
وی با بیان اینکه مرکز پژوهش ها جزواتی در تحلیل مشکلات کشور ارائه می کند، افزود: بنده غالبا این جزوات را مطالعه می کنم که جزوات مفید و عالمانه ای است که نمایندگان از آن استفاده می کنند که گاهی پیشنهادهایی در این جزوات مطرح می شود.
آقای لاریجانی ادامه داد: مرکز پژوهش ها باید ساختاری ایجاد کند که مشخص شود این پیشنهادها چگونه باید به نتیجه برسد که گاه در کشور ایده های خوبی وجود دارد اما چون به صراط و مسیر تحقق آن توجه کافی نمی شود این پیشنهادها می ماند لذا اهمیت فهم مسیر کمتر از موضوع نیست چرا که ممکن است ما موضوع را بشناسیم اما طریق تحقق آن باید کاملا طراحی شده ارائه شود.
وی یادآور شد: فرض می شود که در مرکز پژوهش ها موضوع تامین اجتماعی بررسی و اظهار می شود که اینگونه تصمیمات در دولت و مجلس در این حوزه اتخاذ نشود یا این منابع در این حوزه تامین شود که بیان این موضوع به این صورت کلی است و باید اظهار شود که چگونه این کار انجام شود یعنی اینکه چگونه مجلس و دولت اینگونه تصمیمات را اتخاذ نکنند یا اینکه این اقدامات عملیاتی شود برای اینکه مشکل طلب سازمان تامین اجتماعی از دولت رفع شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: مرکز پژوهش ها باید سازوکاری برای روش ها طراحی کند که ممکن است نیاز باشد برخی از روش ها در قالب سیاست های کلی ارائه شود یعنی رهبری ابلاغ کند تا همه اطاعت کنند لذا اگر آسیبی در قوای مختلف دیده می شود که از یک مرجع بالاتری این مسیرها باید دقیق تر شود ممکن است به آن مرجع پیشنهاد داده شود.
وی با بیان اینکه روش هایی برای تامین منابع وجود دارد که باید دقیقا مشخص شود که منظور کدام منابع است، ادامه داد: گاهی دیده می شود که کارهای خوبی در مرکز پژوهش ها انجام می شود اما در تحقق آن التفات کامل انجام نمی شود که این موضوع مهم به عنوان یک تحقیق می ماند.
رئیس قوه مقننه با اشاره به اینکه مرکز پژوهش ها، مرکز تحقیقاتی دانشگاهی نیست، تصریح کرد: مرکز پژوهش های مجلس باید ما را به یک تصمیم برساند که این گام آخر بسیار مهم است که زمانی که مرکز پژوهش ها مشکلات را بررسی و ایده هایی برای رفع مشکلات ارائه می کند، طریق آن را باید شفاف بیان کند تا تصمیم گیری ساده شود که پتانسیل این اقدام در مرکز پژوهش ها وجود دارد و افراد ورزیده ای که در مرکز پژوهش ها سال ها فعالیت کرده اند وقوف خوبی بر مشکلات و چالش ها پیدا کرده اند که با حضور آنها در جلسات می توان به تسلط آنان پی برد.
وی با بیان اینکه در این سال ها مشخص شده که وضعیت موجود نتیجه چه اقداماتی بوده است، افزود: این تجربه کمک می کند که از اتخاذ اینگونه تصمیمات پرهیز شود و احصای این مسائل بسیار اهمیت دارد و ظرفیت کشور از لحاظ نیروی انسانی و منابع ظرفیت خوبی است که اگر از این منابع به خوبی استفاده شود حتما شرایط کشور تغییر می کند.

هنوز دچار رکود هستیم/ رونق اقتصادی ایجاد نشده است
آقای لاریجانی با اشاره به فرمایشی از حضرت علی (ع) ادامه داد: امیر المؤمنین (ع) می فرمایند که توجه به درآمد و تولید باید بیش از این باشد که به مالیات از مردم توجه شود که این موضوع برای امروز کشور بسیار مهم است چرا که ما در شرایط کنونی هنوز دچار رکود هستیم و رونق اقتصادی ایجاد نشده است.

مالیات باید متناسب با شرایط اقتصادی اخذ شود
وی یادآور شد: گاهی در جلساتی که در خصوص مالیات بحث می شود بنده تاکید می کنم که متناسب با شرایط اقتصادی باید مالیات اخذ شود و باید به بخش تولید کمک شود تا رونق پیدا کند لذا ممکن است در مدت زمانی فشارهای درآمدی از لحاظ مالیاتی متناسب با وضعیت کنونی باشد و پس از آن تغییر یابد اما باید توجه شود که ایجاد رونق در کنار فشارهایی که وجود دارد اقتضا می کند که مسائل تولیدکنندگان که صف مقدم فعالیت کشور از لحاظ اقتصادی هستند به درستی درک شود.

تولید فعال نشود، شرایط کسب ثروت فراهم نمی‌شود
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مرکز پژوهش ها باید با بخش خصوصی و اتاق بازرگانی جلساتی برگزار کند تا شرایط آنها در حوزه بانکی، مالیات و تامین اجتماعی به درستی درک شود، خاطرنشان کرد: تا زمانی که تولید فعال نشود و صادرات راه نیفتد شرایط برای کسب ثروت فراهم نمی شود.
وی با اشاره به بیاناتی از شهید مطهری افزود: ایشان می فرمایند برخی از جوامع آرمان ها و اهداف متعالی دارند اما چون از اقتصاد سالم برخوردار نیستند به اهداف خود دسترسی پیدا نمی کنند که مقصود ایشان از اقتصاد سالم، اقتصاد ثروت زا و زاینده است که این نکته نیز برای امروز ما بسیار مهم است.
آقای لاریجانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی اهداف مهم و متعالی دارد، ادامه داد: این اهداف به خوبی در قانون اساسی بیان شده که در مسیر حرکت 40 ساله گام های خوبی در این خصوص برداشته شده که این ضعف در اقتصاد درون زای کشور است و منابع کشور در این حوزه که به روستاها توجه شده و مسائل زیربنایی روستاها رفع شود به خوبی مصرف شده است.
وی اظهار داشت: در گذشته چندین شهر آباد وجود داشت و مابقی مناطق رها شده بود که جمهوری اسلامی امکاناتی همانند برق، جاده، بهداشت و مخابرات را به روستاها برد اما باید به یک موضوع توجه کرد که اقتصاد باید زاینده باشد.

با تکیه به درآمدهای نفتی، اقتصاد زاینده به وجود نمی‌آید
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: این موضوع که منابعی از نفت اخذ و در کشور هزینه شود از درون آن اقتصاد زاینده به وجود نمی آید چرا که بسیاری از کشورها نفت ندارند اما اقتصاد زاینده دارند بنابراین باید نقص کشور شناسایی و این نقایص جبران شود.

وی ادامه داد: باید به تولید، صادرات و زایندگی اقتصاد با مجموعه تحولاتی که در فناوری دنیا رخ می دهد توجه شود چرا که بخش تولید کشور هنوز دچار مشکلاتی است که اگر بخواهیم از این چالش ها خارج شویم این بخش باید همیشه مد نظر قرار گیرد و قانونگذاری کشور و دولت باید به این بخش کمک کند که این می تواند مسیر را تغییر دهد.

مسیر کشور باید تغییر کند
آقای لاریجانی یادآور شد: در نظام بودجه ریزی کشور هنوز دچار ساماندهی امور روزمره هستیم که این به اقتصاد زاینده کشور کمکی نمی کند و به تغییر مسیر نیاز دارد البته کار ساده ای نیست اما باید شروع و گفته شود که در سال جاری 5 درصد از این مسیر تحقق می یابد و سال بعد 10 درصد که باید برنامه روشنی برای خود داشته باشیم که متوجه شویم که در حال تغییر مسیر هستیم البته این تغییر مسیر در حال حاضر مشاهده نمی شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مرکز پژوهش ها باید یک کار جدی برای تغییر مسیر انجام دهد و با مجلس در میان بگذارد، تصریح کرد: ظرفیت کشور در حدی است که بتوان از منابع کشور به درستی استفاده کرد لذا امیدوارم اینگونه نشست ها کمک کند که تصمیمات مجلس در مسیر کار بیشتر برای ملت قرار گیرد.

شوخی لاریجانی در همایش ملی نقش پژوهش در قانونگذاری