امروز پس از اثبات بدون نتيجه بودن برجام در حوزه كاهش تحريمهاي ضدايراني، عدهاي معتقدند چنانچه دولت دونالدترامپ از برجام كنارهگيري كند به سود طرف ايراني است، چراكه برجام خود به تهديدي عليه منافع اقتصادي سياسي و امنيتي جمهورياسلاميايران تبديل شده است.
اين عده معتقدند موضع اخير مارك دوبوويتز مبني بر «نااميدي ترامپ از عدم همراهي كنگره و اروپا در تغيير برجام ممكن است باعث شود او از برجام خارج شود» تنها يك بازي تبليغاتي دولت دونالدترامپ است، چراكه اتاق فكر دولت ترامپ همانند، دولت باراك اوباما سخت معتقد است برجام بسياری از اهداف دست نيافتني امريكا در مواجهه با ايران را سهلالوصول كرده چرا که از يكسو برنامه هستهاي ايران را فريز كرده و از سوي ديگر مانع كاهش تحريمهاي ايران شده و اين فرصت را براي ايالاتمتحده فراهم كرده تا به بهانههاي مختلف جمهورياسلاميايران را تحريم كند.
امريكاييها همچنين معتقدند، براساس مفاهيم بهكار رفته در متن برجام هيچ مانعي براي معرفي كردن ايران به عنوان تهديدي عليه صلح و امنيت منطقهاي نيز وجود ندارد و به آساني ميتوان پرونده ايران را به بهانه موشكي و نقض قطعنامه 2231 به شوراي امنيت كشاند و هزينه ايران را در عرصه بينالمللي افزايش داد. مهمتر آنكه امريكاييها معتقدند توافق هستهاي ميتواند رفتار ايران را در عرصه منطقهاي و بينالمللي مديريت كرده و به اصطلاح آن را استانداردسازي كند، كما اينكه از روز امضاي برجام تاكنون دولت ايران عضو كنوانسيونهايی شده كه ميتواند هزينههاي بينالمللي ايران را افزايش دهد. امريكايي همچنين معتقدند بهواسطه برجام بهراحتي ميتوان رفتار ايران را به بهانههاي مختلف ضدامنيت بينالمللي توصيف كرد و در تريبونهاي مختلف عليه ايران شانتاژ رسانهاي به راه انداخت و بهتر از گذشته پروژه ايرانهراسي را دنبال كرد.
سراب وعدهها
همه اين پيامدها در حالي است كه قبل از امضاي توافق هستهاي جريان غربباور در داخل كشور مدعي بود با عقد يك توافق بينالمللي ميتوان منازعات فيمابين ايران و امريكا را كاهش داد و علاوه بر آن تحريمهاي ظالمانه عليه جامعه ايراني را لغو و زمينه رشد و پيشرفت كشور را فراهم كرد. وعدههاي اقتصادي برجام در حالي از سوي طيف وسيعي از سياستمداران و رسانههاي وابسته به جريان غربباور تبلیغ ميشد كه امروز دولت مجبور است براي كسري بودجه و چندين توجيه ديگر، يارانه 30 ميليون نفر از جامعه را قطع، يارانه نان را حذف و قيمت بنزين را افزايش دهد تا كشور دچار بحران نشود!
امروز 27ماه پس از امضاي برجام به سختي ميتوان باور كرد كه امريكاييها بهدنبال پارهكردن برجام باشند؛ برجامي كه تنها يك دستاورد براي كشور به همراه داشت و آن اين بود كه بخشهايي از جامعه كه حاكميت اسلامي را متهم به تندروي در مقابل نظام سلطه ميكردند و خواهان تعديل روابط با امريكا بودند، امروز دريافتهاند تعديل انقلابيگري نميتواند آوردهاي براي جامعه اسلامي به همراه داشته باشد و تنها مسير براي تحقق اهداف جامعه تكيه بر توان داخلي و ظرفيتهاي مردمي است. از جمله آخرين تلاشهاي دولت ترامپ براي محدودسازي منافع برجامي ايران «ايجاد محدوديت براي فروش هواپيما به ايران است» قانوني كه با نقض صريح برجام و به دليل نواقص حقوقي و فني برجام در دستور كار امريكايي قرار گرفته است.
والاستريتژورنال در همينباره گزارش ميدهد: «دولت ترامپ، رئيسجمهور امريكا در حال تدوين راهبردي است كه ممكن است در فروش صدها فروند هواپيماي مسافربري به ايران توسط شركتهاي بوئينگ و ايرباس اخلال ايجاد كند. مقامهاي امريكايي ميگويند تيم ترامپ هنوز درباره فروش اين هواپيماها گزينهاي به آنها ارائه نكرده است اما رايزنيهاي بين سازماني در چند ماه گذشته بيشتر بر نگرانيهاي ادعايي در اينباره متمركز بوده كه ايرلاينهاي ايراني ممكن است از هواپيماهاي جديد براي انتقال سلاح و نيروهاي نظامي به سوريه استفاده كنند.» اين رسانه امريكايي ميافزايد: «مقامهاي امريكايي و ساير منابع آگاه ميگويند گزينههايي كه قرار است به ترامپ ارائه شوند مواردي نظير ممنوعكردن فروش هواپيما، وضع شرايط سختگيرانه با هدف ايجاد وقفه در تحويل هواپيما يا تعللورزي در صدور مجوزهاي خزانهداري را شامل ميشود.»
شوی خروج از برجام
اين در حالي است كه شوي امريكاييها براي فشار بر ايران در قالب «طرح خارج شدن امريكا از برجام» همچنان ادامه دارد، آن هم در حالي كه ايالاتمتحده توانسته منافع حداكثري از توافق هستهاي را بهدست بياورد؛ دستاوردهايي كه به قول باراك اوباما بدون شليك يك گلوله به بار نشسته است. واشنگتنتايمز در حالي گزارش ميدهد كه «60روز بعد از تصميم ترامپ، كنگره هنوز به تصميم جدي در مورد ايران نرسيده است» كه سارا سندرز سخنگوي كاخسفيد با تأكيد بر اينكه «براي كنگره در مورد برجام ضربالاجلي تعيين نشده» ميگويد: «هيچ ضربالاجلي براي اقدام كنگره در مورد برجام تا پايان هفته بعد تعيين نشده و دولت امريكا هم درخواستي براي ارائه طرح بازگرداندن مجدد تحريمها عليه ايران از كنگره نداشته است. كاخ سفيد به تلاش و تشويق جهت حركت روبهجلو در مورد تغيير برجام در كنگره اين كشور ادامه ميدهد.»
تظاهر به خروج با هدف افزایش فشار
تظاهر امريكاييها به خارجشدن از برجام در حالي است كه طيف گستردهاي از انديشمندان اين كشور در كنار مؤسسات تحقيقاتي براساس ادلههاي مختلف، برجام را مقدمهاي براي تضعيف جمهورياسلاميايران در ساير حوزههاي غيرهستهاي و عامل ايجاد محدوديتهاي وسيع براي ايران در حوزه منطقهاي و بينالمللي ميدانند، به عنوان نمونه انديشكده كارنگي در گزارشی مبسوط با همين عنوان تأكيد ميكند كه برجام حافظ منافع امريكاست و بايد همچنان حفظ شود، اين انديشكده در مطلبي به قلم برنز و «ميشل فلورني» از مقامات ارشد پنتاگون در دولت اوباما، اشاره ميكند: «برجام، هرچند بايد حفظ و به صورتي مؤثر اجرا شود اما نبايد پايان مسير ديپلماتيك با ايران باشد. اين فقط آغاز و سنگبنايي براي راهبردي گستردهتر و بلندمدتتر جهت ممانعت از دستيابي ايران به سلاح هستهاي و كاهش مهار رفتار تهديدآميز ايران - از زرادخانه رو به رشد موشكهاي بالستيك گرفته تا استفاده خطرناك اين كشور از نايبان منطقهاي و نقض حقوق بشر در داخل كشور - است.»
اين انديشكده در اين مطلب افزايش فشارها به جمهورياسلاميايران و بد اجراكردن برجام توسط امريكا را از جمله راهكارهاي مؤثر دانسته و در بخش ديگري تأكيد ميكند: «تعامل ايالاتمتحده با ايران، به همراه فشار به عنوان يك مكمل، براي انتقال پيامهايي روشن، ممانعت از تداخل فعاليتها، رفع تنش در صورت بروز، يافتن راهكارهاي ديپلماتيك براي مسائل منطقهاي و هستهاي، نمايش عقلانيت به شركاي ايالاتمتحده و نيروهاي عملگرا در داخل ايران و ايجاد مشوق براي ايران جهت محدودكردن فعاليتهاي نگرانكننده منطقهاي و هستهاي، مسئلهاي ضروري است.» آنچه مهم ميباشد اين مسئله است كه برجام توانسته بسياري از اهداف امريكايي را در مواجهه با ايران محقق كند و به همين دليل تظاهر امريكاييها به خروج از برجام با هدف امتيازگيري بيشتري از ايران و تن دادن به مذاكرات غيرهستهاي بايد تفسير شود.
نظر شما