چکیده

حدیث «أُمِرْتُ أَنْ أُقاتِلَ الناس...» از جمله مهم‌ترین مستندات احکام جهاد به شمار می‌آید. مستشرقان و تکفیرگرایان با استناد به این حدیث ـ و البته سایر ادله ـ جهاد در اسلام را خشونت‌بار معرفی می‌کنند لکن واکاوی سندی این حدیث بیانگر مخدوش بودن آن است. برخی منابع رجالی نشان می‌دهد در هر یک از طرق این حدیث، افراد ضعیف، متهم به کذب و یا کسانی وجود دارند که دربارۀ آن ها توصیفی وارد نشده است. در این مقاله بررسی رجالی بیشتری با نگاه به مبانی شیعی صورت پذیرفته است. همچنین بررسی محتوایی حدیث در قالب عرضۀ حدیث بر قرآن و سیرۀ پیامبر(ص) و نیز تحلیل واژگان حدیث، حاکی از معنایی متفاوت از فهم رایج آن است. به علاوه توجه به روح حاکم بر آیات قتال در قرآن و دفاع از مظلومان و سرزمین‌های اسلامی در کنار اولویت صلح و مدارا، مؤلفه‌های دیگری است که به لحاظ محتوایی حدیث یاد شده را بی‌اعتبار می‌کند. همچنین با وجود تواتر حدیث مذکور نزد اهل سنت، در مجامع حدیثی مشهور شیعه ذکری از آن به میان نیامده است و تنها فقها بدان استناد کرده‌اند.

کلیدواژه ها: جهاد؛ جهاد ابتدائی؛ حدیث ضعیف؛ فقه شیعه؛ فقه عامه؛ قتال

نویسندگان:

محسن قاسمپور: دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان

 محمد شیرین کار موحد: دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان  

مجله پژوهش های قرآن و حدیث - دوره 50، شماره 1، بهار و تابستان 1396 .

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.