به شهادت قرآن، رمز موفقیت پیامبر اعظم(ص)، «خلق عظیم» و دلسوزی و مهربانی فوق‌العاده آن حضرت بود. قرآن مجید درباره اخلاق پیامبر، در یک جا می‌فرماید: «انک لعلی خلق عظیم.» و در جای دیگر می‌فرماید: «لو کنت فظا غلیظ‌القلب لانفضوا من حولک.» درباره دلسوزی و مهربانی آن حضرت نیز می‌فرماید: «لعلک باخع نفسک ان لا یکونوا مومنین.» راستی چرا خداوند سبحان، میان آن همه اوصاف نیکوی پیامبر اعظم(ص)، این دو صفت را برجسته کرده است؟ اوصافی مانند صداقت، امین‌بودن، زهد و بی‌توجهی به دنیا، کریم بودن و عدالت که هر یک برای خوب بودن و موفقیت یک انسان کفایت می‌کند. اوضاع زندگی مسلمانان و نوع نگاه آنها به همدیگر، بیانگر این است که «مهربانی و دلسوزی»، ضرورت جامعه اسلامی در هر دوره‌ای بوده و هست. اگر مسلمانان بر اساس آیه شریفه «لکم فی رسول‌ا... اسوه حسنه»، مهربانی و دلسوزی پیامبر خود را الگوی خود در روابط فردی و اجتماعی قرار داده بودند، به‌یقین اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مسلمانان این‌چنین نبود.
اخلاق پیامبر، که هدیه ویژه خداوند به آن رسول مهربانی‌هاست، نرمخویی و دلسوزی است: «فبما رحمه من‌ا... لنت لهم»؛ از سر رحمت الهی، با خلق خدا مهربان شدی. با رحمت خاصه الهی، نرمخویی نصیب پیامبر شد چرا که خداوند، در این آیه شریفه می‌فرماید: درشت‌گویی و بدگویی، عامل تفرقه و پراکندگی مسلمانان خواهد بود و در مقابل، نرمخویی و مهربانی، عامل همبستگی و اتحاد و رمز موفقیت است.
مهربانی پیامبر، که برگرفته از رحمت و مهربانی خداوند است، بی‌کرانه است. صفحات تاریخ پر است از مهربانی‌های او. از این رو، خدایش او را مایه رحمت و مهربانی عالمیان خواند. او همه سربازان جنگ احد را، که تنگه احد را بازگذاشتند و پیروزی را به شکست تبدیل کردند، بخشید و به‌جای تنبیه و توبیخ آنها، دست‌های مبارکش را، به دعا، به آسمان بلند کرد: «اللهم اهد قومی فانهم لایعلمون»؛ خدایا، اینان را ببخش. اینان نمی‌دانند. «وحشی»، کسی که حضرت حمزه سیدالشهدا(ع) را به شهادت رسانده بود، بخشید و از قصاص او گذشت.
در ماجرای فتح مکه، همه کسانی را که مقابل او شمشیر کشیده بودند و سالیانی قبل، او را از این شهر اخراج کرده بودند، بخشید و فرمود: «الیوم، یوم المرحمه»؛
با اینکه خدای سبحان فرموده: «اسوه نیکوی شما، رسول‌ا...(ص) است، افسوس که جامعه اسلامی فقط نام پیامبر را محترم شمردند و سیره او را فراموش کردند و تندخویی و درشت‌گویی را بر نرمخویی و مهربانی ترجیح دادند و شد آنچه نباید می‌شد. افسوس که جنگ‌های ویرانگر، نصیب امت اسلامی شده و هرجا آتش جنگی شعله‌ور است، خون و پول آن به‌وسیله مسلمان پرداخت شده است. آری! روزگار تلخ امروز امت پیامبر اعظم(ص)، نتیجه عدم پیروی از سیره گفتاری و رفتاری پیامبری است که آمده بود تا «رحمه‌للعالمین» باشد. همان عزیز یگانه‌ای که وقتی از او خواستند سردسته منافقان را نفرین کند، فرمود: «من برای نفرین فرستاده نشده‌ام؛ «انما بعثت للرحمه.» اما ما امت پیامبر، راه او را پیش نگرفتیم. تکفیر و لعن یکدیگر را سرمایه عقبای خود دانستیم و به‌جای برادری و مهربانی، برادرکشی ‌‌راه انداختیم. میلیاردها دلار بودجه کشورهای اسلامی به خرید سلاح‌ از غیرمسلمانان اختصاص یافت تا یکدیگر را بکشیم، غافل از اینکه ذبح مسلمان به‌وسیله مسلمان، به ذبح اسلام می‌انجامد. افسوس که غیرمسلمانان، مرزهای میان خود را برداشتند و ما مسلمانان بر حصار مرزهایمان افزودیم و تخم نفرت و کینه را در دل‌ها کاشتیم. در سال ۲۰۱۴ میلادی، با پروفسور حامد الگار، در دانشگاه برکلی، ملاقات کردم و از او خواستم برایم از تجربه‌اش در تبلیغ اسلام بگوید ونصیحتی کند. گفت: «بروید مسلمانان را به اسلام دعوت کنید!»
آری! اسلام دینی است که از نو باید شناخت.
دکتر علی‌اکبر بدیعی
عضو بنیاد اهل‌بیت بروکسل بلژیک