به گزارش مشرق، این روزها خیابان‌های شهر پر از ماشین‌های رنگارنگ شده است. ماشین‌هایی که هر روز به تنوع‌شان اضافه می‌شود. تأمل چند دقیقه‌ای و نگاه کردن به خیابان و تردد ماشین‌ها این ادعا را ثابت می‌کند. آرم بسیاری از ماشین‌هایی که در خیابان‌ها و جاده‌های ایرانی تخته‌گاز در حال حرکت هستند، متعلق به شرکت‌های خودروساز داخلی نیست و برای شرکت‌های خارجی است. در این شکی نیست که مردم ایران همیشه از عشاق استفاده از خودروهای خارجی بوده‌اند شاید به همین دلیل باشد که خودروهای خارجی در ایران به هر قیمتی به فروش می‌رسد و مصرف‌کنندگان هم همیشه برای آن پول می‌دهند اما دلیل گران‌فروشی خودروهای خارجی در داخل چیست و طرح افزایش تعرفه واردات چطور می‌تواند روی قیمت خودرو تاثیرگذار باشد؟

 تفاوت بین قیمت‌های روز ماشین‌های خارجی که بیرون از مرزها فروخته می‌شوند با قیمتی که در نمایندگی‌ها و بازار سیاه به فروش می‌رسند، خیلی زیاد است. در بعضی از ماشین‌ها تفاوت‌ها حتی تا 100 و 120 میلیون تومان هم می‌رسد. اتفاقی که البته با توافق جدید پنج عضو کابینه بر افزایش تعرفه‌ها بیشتر هم خواهد شد.

این بازار پر تلاطم

 عموماً باید این‌طور باشد که فروش خودرو در نمایندگی‌های مجاز انجام شود. درباره بازار خودروی خارجی اما این‌طور نیست. به‌جز گزینه نمایندگی‌ها، راه‌های زیرزمینی دیگری هم وجود دارند. از خرید و تبادل با مناطق آزاد گرفته تا بازارهای زیرزمینی، بر قیمت ماشین تأثیرگذارند. خرید قانونی خودرو البته از طریق نمایندگی‌های مجاز است. با تماس با چند نمایندگی خریدوفروش ماشین‌های خارجی اما ورق طور دیگری می‌چرخد. کارشناس نمایندگی شرکت نیسان در داخل کشور، توضیح می‌دهد: «در حال حاضر فایل فروش ما بسته شده است و فروش نداریم. شرایط فروش و قیمت‌ها هم زمانی که فایل باز شود، مشخص می‌شود. البته فروش تمامی مدل‌های ماشین در نمایندگی امکان‌پذیر نخواهد بود. مثلاً ما ماشین جوک را خواهیم فروخت و البته نه همه سری‌ها را، مدل اسپرت از مدل‌هایی است که به فروش خواهد رسید. اگر فروش داشته باشیم، قیمت فروش 190 میلیون خواهد بود.» نمایندگی فروش تویوتا هم شرایطش شبیه به شرکت قبلی است. کارشناس فروش توضیح می‌دهد: «ما فروش نداریم. اگر می‌خواهید که ماشین بخرید باید به سایت مراجعه کنید، درحال‌حاضر پیش‌فروش داریم. تحویل از 3 تا 6 ماه است. برای شرایط و پرداخت هم باید در سایت ثبت‌نام کنید که البته سایت هم تا چند هفته دیگر باز می‌شود.» با این تفاسیر اگر کسی قصد خرید ماشین خارجی دارد، باید سراغ بازار آزاد ماشین‌ها برود.

تا 100میلیون تومان

 انتخاب یک ماشین کافی است تا اطلاعات و قیمت‌های ماشین خارجی مشخص شود. البته در قیمت‌گذاری قانونی وجود ندارد. یک نفر ماشین کرولای 2017 صفر را 177 میلیون تومان و یک نفر دیگر هم 150 میلیون تومان می‌فروشد. کسی اما تویوتا کرولای مدل 2017 اش را با 25هزار کارکرد با قیمت 173 میلیون تومان به فروش می‌رساند. درباره همه ماشین‌ها شرایط همین طور است. قیمت‌ها روی هیچ اصولی نیست. قیمت اپتیما 2017 صفر، 195 میلیون تومان و 217 میلیون تومان در بازار سیاه به فروش می‌رسد. قیمت‌ها اما در سایت‌های انگلیسی‌زبان شرکت‌های تولیدکننده طور دیگری است. کرولای 2017 در سایت فروش شرکت تویوتا 18500 دلار به فروش می‌رسد، اگر قیمت روز دلار 41930 تومان باشد، 77 میلیون و 570 هزار تومان خواهد بود. اپتیما 2017، در سایت فروش رسمی شرکت کیا موتور، 2200 دلار است که 93 میلیون و 846 هزار تومان با تبدیل دلار به تومان می‌شود. اگر قیمت‌های ماشین‌ها در شرکت‌ها این‌قدر پایین است، پس چرا در ایران این‌قدر ماشین‌ها گران فروخته می‌شوند و هر کسی هم یک قیمتی را برای فروش ماشین خارجی‌اش در نظر دارد؟

پول وَده!

 بسیاری از کارشناسان، دلیل گران بودن ماشین خارجی در داخل را میزان بهای ارز وارداتی آن می‌دانند. تا همین چند روز پیش، تعرفه واردات خودرو برای خودروهایی با حجم 2000 تا 2500 سی‌سی، 40 تا 55 درصد بود. این تعرفه البته برای 2 روز پیش است. تعرفه‌ای که به نام تعرفه واردات خودرو در سال 96 از آن یاد می‌شد. روز گذشته با توافق وزرای اقتصاد، صنعت و کشاورزی و روسای بانک مرکزی و سازمان برنامه‌وبودجه، اما تعرفه تغییر خواهد کرد. بر طبق یک سند، سران دولتی تصمیم گرفته‌اند، تعرفه واردات خودرو با حجم موتور 2000 تا 2500 سی‌سی به 130 درصد افزایش پیدا خواهد کرد. توافق جدید به معنی گران شدن بیشتر بازار خودرو در کشور است اما تعرفه ورودی تنها در قیمت‌گذاری خودروی خارجی تأثیر ندارد. عوامل زیادی بر قیمت خودرو تأثیرگذار است. ارزش سی‌آی‌اف (CIF- پارامتر ملاک اصلی گمرک برای قیمت‌گذاری خودروست و محاسبات را بر این مبنا انجام می‌دهد. CIF شامل جمع قیمت خرید خودرو، بیمه خودرو تا بندر مقصد، هزینه حمل تا بندر مقصد است) تعرفه واردات خودرو بسته به میزان حجم موتور، پرداخت عوارض، هزینه انبارداری تخلیه و بارگیری عوارض بندری، عوارض هلال‌احمر، عوارضی خرید آمبولانس، هزینه ثبت سفارش، هزینه‌های مربوط به شرکت استاندارد، عوارض وزارت راه و شهرسازی، هزینه کارمزد بدون احتساب سود و خسارت تأخیر تأدیه دیون، هزینه‌های اسقاط خودروی فرسوده، هزینه‌های خدمات پس از فروش و گارانتی، هزینه‌های بازرسی قبل از تحویل خودرو، هزینه حمل‌ونقل خودرو به مراکز بازرسی، هزینه شماره‌گذاری که 10 درصد هزینه C&F است. (C&F مجموع قیمت خودرو و هزینه حمل به کشور است) 8 درصد هزینه C&F به‌عنوان عوارض و مالیات شماره‌گذاری به حساب اداره دارایی، 4 درصد به‌عنوان سود واردکننده، 9 درصد نیز هزینه مالیات بر ارزش افزوده، از خرده هزینه‌هایی‌اند که قبل از سند خوردن یک ماشین خارجی به اسم مالک، او باید پرداخت کند.

به کام خودروی ملی؟

 از طرفی، سازمان‌ها و متولیان افزایش خودرو همیشه افزایش قیمت خودروی خارجی را طرحی برای ملی‌سازی خودروی ملی و جذب مردم به سمت خودروهای داخلی می‌دانستند. آقای «محمدقلی یوسفی» کارشناس اقتصادی در حوزه صنعت درباره این تأثیری که افزایش تعرفه خودروهای خارجی بر خودروسازی دولتی می‌گذارد، تعریف می‌کند: «دولت نیاز به درآمد دارد، بنابراین با افزایش تعرفه‌ها به نظر می‌رسد که می‌خواهد درآمد به دست بیاورد و ظاهراً هدف این نیست که از تولید داخلی حمایت شود. خودروهای وارداتی به هیچ عنوان رقیب اتومبیل‌های وارداتی نیستند، نه از نظر کیفیت و نه از نظر قیمت. برخی از این صحبت‌هایی که می‌شود، بازی است. آن‌ها می‌خواهند که منافعشان تأمین شود و دولت گویا بدش نمی‌آید که واردات را افزایش دهد و بتواند درآمد به دست بیاورد. گفته می‌شود که دولت برای درآمد واردات را تشویق می‌کند. ظاهراً این‌ها برای دولت مهم نیست. چیزی که مهم است این است که خیلی سریع بتواند، چیزی را که مردم می‌بینند به نمایش بگذارد. تولیدات داخلی زمان‌بر و پرهزینه است.» او توضیح می‌دهد که حرف متولیان قیمت‌گذاری در بازار خودروسازی، افزایش قیمت خودروهای خارجی و ملی‌سازی خودروی داخل کاملاً اشتباه است. یوسفی توضیح می‌دهد: «اگر هدف دولت توسعه صنعتی باشد، باید یک استراتژی مشخصی را دنبال و زمینه‌های لازم را برای بالندگی بخش تولید فراهم کند. زمانی که دولت مالیات زیادی را از بخش خودرو و دیگر صنایع می‌گیرد و هزینه‌های زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند، شوک‌های زیادی را از نظر ارزی، از نظر پولی و از نظر تجاری، به بخش‌های خصوصی در اقتصاد خصوصی تحمیل می‌کند. این کار چه کمکی به توسعه صنعتی کشور می‌کند؟ بنابراین من فکر می‌کنم اراده‌ای که باید، برای حمایت از تولید داخلی و توسعه صنعتی کشور وجود ندارد. درنتیجه، همه شرایطی را دنبال می‌کنند که بتوانند کسب درآمد کنند.»

گران‌تر از این

 افزایش خودروی خارجی، جزو اولین تلفات افزایش تعرفه ورود خودروی خارجی به کشور است. آقای «حسین اردوخانی» رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل تهران درباره تأثیر افزایش تعرفه ورود خودروی خارجی به کشور بر قیمت خودرو، توضیح می‌دهد: «100‌درصد بر قیمت خودرو تأثیرگذار است. قیمت خودرو به دلار وابسته است. آن‌ها که واردکننده خودرو هستند با دلار روز باید خودرو را وارد کنند. در حال حاضر خودرو هم زیاد وارد کشور و در انبار گمرک‌ها انبار شده است. واردکنندگان منتظرند تا دلار بالا برود و خودروهای خودشان را به بازار وارد کنند.» او درباره تعرفه‌ها نیز توضیح می‌دهد: «احتمال دارد تعرفه برای چند مدل خودرو اعمال شود. تعرفه تمام خودروها را نمی‌توان بالا برد. اشتباه دولت در همین‌جاست که با بالا رفتن تعرفه‌های دولت، مجدداً خودرو گران خواهد شد. این افزایش قیمت بر خودروهای خارجی و خودروهایی است که سی‌کی‌دی(بسته‌ای کامل، شامل تمام قطعاتی است که برای تولید وسیله نقلیه باید سوار شود. این یک تکنیک خاص یا ترفندی است که تولیدکنندگان خودرو، مانند تولیدکنندگان اتوبوس و وسایل نقلیه ریلی، برای فروش قطعات سوار نشده خود به نمایندگانشان در کشورهای دیگر به کار می‌برند تا از این طریق از مالیات واردات محصول سوار شده فرار کنند) وارد کشور می‌شود. البته شاید برای خودروهای سی‌کی‌دی هم تعرفه تحمیل شود، ولی تعرفه کمتر خواهد بود. درباره خودروهای کامل که وارد ایران می‌شوند، بر قیمت آنها 100درصد تأثیر دارد. این کار باعث تلاطم بازار می‌شود.» اردوخانی تعریف می‌کند: «در حال حاضر بازار خودرو راکد است. ماشین گران شده است اما خریداری در بازار نیست.» رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل تهران درباره تأثیرگذاری این کار بر قیمت خودروهای داخلی و روند تولید آنها در کشور نیز می‌گوید: «دولت اگر سیاستی را به کار می‌بست تا تعرفه‌ها پایین برود، خیلی خوب می‌شد و خودروهای بهتری وارد کشور می‌شدند. هنوز مشخص نیست که تأثیر تعرفه‌ها در بازار چطور خواهد بود. شرکت‌های خودروسازی در کشور تولیدکننده نیستند، بلکه مونتاژ کننده‌اند. ما هیچ زمانی تولیدکننده پلتفرم خودروی داخلی نبوده‌ایم که بتوانیم خودرو را تولید کنیم. تولیدکننده به کسی می‌گویند که بتواند صفر تا 100 خودرو را خودش تولید کند. ما حتی پراید را هم خودمان تولید نمی‌کنیم و وابستگی برای تولید داریم.» او توضیح می‌دهد: «به نظر من افزایش تعرفه نمی‌تواند بر تولید داخلی تأثیر بگذارد. شرکت‌های خودروسازی بدون کارشناسی برای خودشان محصولات‌شان را گران می‌کنند. هر وقتی که بخواهند گران می‌کنند. تمام این‌ها به مصرف‌کننده ضرر می‌رساند. تاوان را مصرف‌کننده باید بپردازد. این کارهایی که در زمینه ثبت خودرو انجام می‌شود غیر کارشناسانه است. آسیب این کارها در بازار خودرو تنها متوجه مصرف‌کننده است و تنها اوست که مجبور می‌شود خودروی بی‌کیفیت داخلی و خارجی را استفاده کند.»

فرقی ندارد

 یک‌طرف پرونده افزایش تعرفه‌های واردات خودروهای خارجی، خواهی نخواهی شرکت‌های خودروساز داخل کشورند. آقای «احمد نعمت‌بخش» دبیر انجمن خودروسازان ایران درباره تعرفه‌ها می‌گوید: «هنوز تعرفه‌ها قطعی نشده است اما اگر هم قطعی شود و رأی بیاورد، روی تولیدات خودروی داخلی تأثیر نخواهد گذاشت. رنج قیمت‌های خودروهای ساخت داخل با خودروهای وارداتی فرق می‌کند. خودروهای وارداتی گران‌قیمت هستند. طبق آماری که دولت عنوان کرده، آمار ورود خودروهای خارجی در 6 ماه نخست سال، نسبت به این آمار در سال گذشته، افزایش داشته است. دولت برای مدیریت بر واردات، این تصمیم را گرفته است. از آن‌جایی که با ورود خودرو به کشور، فشار زیادی به ارز کشور می‌آید، دولت این کار را کرده است. تصمیم بر این گرفته است تا تغییراتی بر تعرفه ایجاد کند تا هم درآمد دولت افزایش پیدا کند و هم مانعی بر ورود خودرو به کشور شود. با افزایش تعرفه‌ها هم افزایش قیمت خودروی خارجی را داریم. الآن پرفروش‌ترین خودروی ما زیر 40 میلیون تومان است ولی قیمت‌های خودروهای خارج همه بالای 100 میلیون هستند. اگر هم خودرو گران شود برای خریدار فرقی ندارد، 10 میلیون تومان هم می‌گذارد روی پولش و یک خودروی خارجی می‌خرد.» نعمت‌بخش تعریف می‌کند که این البته ربطی به حمایت از خودروسازان دولتی ندارد: «خودروهای وارداتی رقیب خودروهای داخلی نیستند. آنها رنج قیمت بالاتری دارند.» او با اشاره به رابطه بین افزایش تعرفه‌ها و ارتقای سطح تولیدات خودروی داخلی نیز می‌گوید: «ما به این طرح تعرفه کاری نداریم. بر اساس آن برنامه‌ای به وزارت صنعت و معدن برای افزایش ارتقای کیفیت داده‌ایم. وزارتخانه هم پایش را انجام می‌دهد. این جزو برنامه‌های ماست. این ربطی به افزایش تعرفه‌ها ندارد و جزو  اصول اساسی شرکت‌های خودروسازی کشور است که برای ارتقای سطح کیفیت و بهبود کیفیت خودروی ساخت داخل انجام می‌شود.» طرح افزایش تعرفه خودروهای خارجی در حالی پیشنهاد شده که تغییری در روند بهبود خودروهای داخلی صورت نگرفته است، خودروی باکیفیت خارجی هم هرلحظه و هر روز گران‌تر از قبل می‌شود تا آرزوی راندن خودروی باکیفیت به دل قشر متوسط جامعه ایرانی بماند که توان خرید خودروی گران خارجی را ندارد و درعین‌حال دوست دارد سوار خودروی باکیفیت شود.

منبع: صبح نو