در ادامه این گزارش می خوانیم: بودجه ای که طبق اظهارات رئیس جمهوری و محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و رئیس سازمان برنامه و بودجه به صورت عملیاتی و متفاوت از بودجه سال های گذشته تدوین شده است.
طبق اظهارات گذشته دولتی ها قرار است در این بودجه شاهد جراحی در بودجه نویسی و بودجه عملیاتی باشیم. رئیس جمهوری زمانی که به عنوان میهمان قوه قانون گذاری برای تقدیم لایحه بودجه کل کشور سال 97 پشت تریبون قرار گرفت، به تشریح زوایای پنهان این بودجه پرداخت.
او با بیان اینکه مبنای بودجه سال 97 شفاف سازی است و چارچوب وعده های انتخاباتی‌اش در لایحه بودجه سال 97 تبلور یافته است، اظهار کرد: «پایه بودجه سال آینده بر شفافیت است و پرداخت به دستگاه ها برمبنای عملکرد سه ماهه آنها است.» روحانی با بیان اینکه لایحه بودجه امسال کاملا متفاوت از سال‌های گذشته است، افزود: « در این لایحه بودجه به خوبی روشن شده که بودجه یک لیست درآمدی و هزینه‌ای تنها نیست. بلکه بودجه سالانه برشی از برنامه چهارساله دولت است و تمام وعده‌های اصلی دولت دوازدهم در انتخابات 96 چارچوب های اصلی اش در این لایحه تبلور یافته و بودجه سال 97 به معنای آغاز برنامه‌های دولت دوازدهم است.»
او همچنین با بیان اینکه تمام وعده های اصلی که دولت به مردم داده و هر آنچه که مورد مطالبه مردم در ایام انتخابات بود از جمله اشتغال و رشد اقتصادی رفع فقر و کاهش نابرابری ها و حضور بخش خصوصی در اقتصاد کشور، در این لایحه به خوبی مشاهده می‌کنید، تصریح کرد: «شما در تبصره 14، 18 و 19 به خوبی خواهید دید که یک تحول بزرگ در بودجه امسال خواهد بود. دولت یک روندی را شروع کرده و در سال‌های آتی ادامه خواهد داد.»
رئیس جمهوری با بیان اینکه پایه بودجه سال آینده بر شفافیت است و پرداخت به دستگاه ها برمبنای عملکرد سه ماهه آنها است، خاطرنشان کرد: «آنچه که در گذشته صورت می‌گرفت این بود که دستگاهی می‌گفت در سال گذشته هزار تومان را گرفته‌ام و 990 تومان را هزینه کرده‌ام و برای سال آینده 1100 تومان می‌خواهم و دستگاهی که صرفه جویی کرده و کمتر هزینه می‌کرد، در سال آینده کمتر بودجه می‌گرفت از این رو به ویژه در ماه های آخر سال رقابتی برای بیشتر هزینه کردن بود تا برای سال بعد بودجه بیشتری بگیرند.»
روحانی با تاکید بر اینکه ما هزینه ها را برای خدمت می‌کنیم، بیان کرد: «باید دولت بتواند با بخش خصوصی رقابت کرده یا خدمتش را واگذار کند. ما باید بر مبنای عملکرد، هدف و نتیجه بودجه‌ریزی کنیم و نه بر مبنای هزینه پارسال. این مسئله در بودجه امسال آغاز شده است. حدود 34 درصد بودجه ارائه شده عملیاتی است و باید این روند ادامه یابد تا همه بودجه‌های ما عملیاتی شود. در بخش استانی، صد در صد بودجه عملیاتی خواهد بود.»
** بودجه 97 بر مبنای اشتغال فراگیر و رفع فقر و ایجاد عدالت است
روحانی با تاکید بر اینکه در دولت یازدهم تلاش ما ایجاد آرامش اقتصادی بود، گفت: «می‌خواستیم این قطار روی ریل قرار بگیرد. الان این قطار روی ریل است. اکنون سرعت و دقت لازم می‌خواهیم، باید با سرعت پیش برویم و به اهدافمان برسیم. در سال‌های گذشته از آغاز نگران رشد بودیم چون رشدمان منفی بود. تلاش ما این بود اقتصاد ما دارای رشد باشد و تورمش قابل مهار باشد و اشتغالش قابل قبول باشد و بانک‌ها نظم پیدا کند و صندوق‌های بازنشستگی در مسیر درست قرار بگیرد و بودجه‌ریزی ما علمی درست و با شفافیت و نظارت باشد. در اشتغال حرکت بزرگ به وجود آوریم. در مسئله فقر قدم مهم برداریم.»
او ادامه داد: «اگر بخواهم بودجه امسال را در یک کلام تعریف کنم، بودجه 97 بودجه‌ای بر مبنای اشتغال فراگیر و رفع فقر و ایجاد عدالت است. اینکه یکی از خواسته‌های مردم در ایام انتخابات اشتغال بود و همه کاندیداها به مردم قول اشتغال می‌دادند و می‌گفتند بیکاری را کاهش می‌دهیم. در دو فصل آغازین امسال نسبت به سال گذشته 750 هزار اشتغال خالص به وجود آمده است که رقم بسیار خوبی است. البته این رقم با تعداد نیروهای فعال در جامعه فاصله دارد.» رئیس دولت تدبیر و امید با تاکید بر اهمیت بحث اشتغال در لایحه بودجه سال آینده خاطرنشان کرد: «با درآمدی که در تبصره 18 پیش‌بینی کردیم و با اهرم کردن این درآمد و نیز صندوق توسعه ملی و همچنین تسهیلات بانکی، رقم بزرگی برای اشتغال در اختیار ما می‌گذارد. ما در سال‌های گذشته تجربه بدی در حوزه اشتغال داشتیم و هر دولتی به این عرصه ورود و تسهیلاتی برای اشتغال ارائه کرده به نتیجه مثبت نرسیده است.»
** منتقدان زودهنگام وارد عمل شدند
لازم به ذکر است که برخی نمایندگان هنوز زمانی از تقدیم لایحه بودجه 97 به مجلس نگذشته است نسبت به واژه بودجه عملیاتی موضع گیری کرده اند و معتقدند این بودجه عملیاتی نیست و تفاوتی با بودجه سال های گذشته ندارد. این نمایندگان همیشه منتقد معتقدند که بودجه ما عملیاتی نیست و گسترش اشتغال و فقرزدایی نیاز به بودجه عملیاتی دارد و با این وضع بودجه نویسی ما تحقق وعده گسترش اشتغال و فقرزدایی و ایجاد عدالت امکان پذیر نیست.
در این راستا کاظم دلخوش به «ابتکار» گفت: « ایجاد اشتغال و فقرزدایی راه و روش خودشان را دارند و با این مدل بودجه نویسی نمی توانیم به نتیجه مدنظر رئیس جمهوری برسیم.» او همچنین با رد صحبت های رئیس جمهوری درباره بودجه عملیاتی ادامه داد: « بودجه 97 نسبت به سال گذشته بسته تراست و سخت تر است، چرا که هزینه های جاری کاهش می یابد. از طرفی برای اشتغال دولت سرمایه گذاری کرده است، ولی معتقدم این روش جواب نمی دهد چون منابع درآمدی و هزینه‌ای ما کاملا مشخص است و اختیار آنها دست ما نیست و فیتیله آن در جایی دیگر پایین و بالا می‌شود.»
او همچنین تاکید کرد: «از طرفی هم ضعف مالیاتی داریم و مالیات ما تحقق پیدا نمی کند و ساختار مالیاتی ما اصلاح نمی شود. یعنی رقم های مهمی که بودجه از آن به دست می آید مثل گذشته است و اتفاق خاصی نیفتاده و چیزی تغییر نکرده که براساس آن تغییر و جهش دولت بتواند بودجه سال 97 را متفاوت از سال های دیگر ببندد.»
البته محمدرضا تابش، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این باره به «ابتکار» گفت: «خوشحالم صحبت های رئیس جمهوری مبتنی بر نیازها و واقعیت هایی است که در جامعه امروز ایرانی مشهود است و منطبق بر قانون برنامه توسعه ششم پیش بینی کرده و واقع‌بینانه است.» او با بیان اینکه از همکاران نماینده درخواست می کنم سعی کنند در انطباق با قوانین بالادستی و قوانین برنامه توسعه ششم کمترین تغییر را در لایحه بودجه داشته باشد افزود: «از همکاران می خواهم بودجه را زیاد تغییر ندهند تا بتوانیم از دولت مطالبه پاسخگویی داشته باشیم.»
این نماینده اصلاح طلب مجلس همچنین در گفت وگو با ابتکار تصریح کرد: « اینکه دولت به هدفمندی یارانه ها توجه دارد مهم است. اینکه برنامه بودجه به فقرزدایی توجه دارد و صرف منابع صندوق توسعه ملی هم ذخیره و هم صرفش در پروژه های تحول زا توجه دارند، مهم است. اینکه دولت در بودجه نویسی به تمرکزگرایی توجه دارند و بیشتر می خواهند کار را هدایت می کنند تا تصمیم گیری ها در استان ها انجام بشود با اهمیت است. همچنین اینکه به بودجه ریزی عملیاتی توجه شده است و می خواهد هزینه ها را کمتر کند و کارآمدی و بهره وری را افزایش دهد و نظارت ها را موثر کند، نکات بسیار مهم و با ارزشی است که رئیس جمهوری به همه آنها توجه دارد.»
تابش همچنین افزود: « ازدستگاه های اجرایی و سازمان برنامه و بودجه درخواست می کنم در عمل هم به نحوی کارشان را در تخصیص منابع انجام دهند که دولت بتواند این وعده ها را محقق کند و در مجلس هم انطباق با قوانین انجام شود.» او همچنین از همکاران نماینده خود خواست که در راستای تحقق وعده ها و منویات رئیس جمهوری او را کمک کنند تا وعده هایی که در این باره به مردم داده است را عملیاتی و اجرایی کند.
** اشتغال، فقرزدایی و عدالت گستری اولویت بودجه 97
آنچه در بودجه سال 97 مدنظر رئیس جمهوری است و می کوشد با کمک مجلس ان را از طریق لایحه بودجه 97 در کشور پیاده سازی کند موضوع اشتغال است. روحانی به این نتیجه رسیده است که بدون کمک و حمایت مجلس نمی تواند کاری از پیش ببرد. به همین دلیل از نمایندگان خواست تا او را در تحقق بندهای بودجه 97 کمک کنند. او اولین ویژگی بودجه 97 را موضوع اشتغال میداند و تاکید دارد که اشتغال اولین موضوع بودجه 97 و دومین مسئله رفع فقر است که در تبصره 14 با هدف رفع مطلق فقر به آن اشاره شده است. او همچنین موضوع گسترش عدالت را از اولویت های دیگر برنامه بودجه سال 97 می داند و تاکید دارد که در این باره مجلس و دولت بایکدیگر همراه شوند.
رئیس جمهوری در اظهارات روز گذشته خود در مجلس با بیان اینکه «برای اولین بار، جمهوری اسلامی ایران یک قدم مهم و بزرگ برای استانداردسازی زندگی مردم در بخش اقشار ضعیف برمی‌دارد»، گفت: «وعده ما در این بودجه اولین قدم‌هایش تببین شده است و رفع فقر مطلق از بودجه 97 آغاز می‌شود. ما نسبت به گروه‌هایی که مورد حمایت قرار می‌گیرند همانند افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد، پرداختی امسال‌‌شان بیش از سه برابر سال قبل شده است. این اولین قدمی است که دولت برای رفع برداشته است. در سال آینده باید حداقل زندگی مردم را باید تعیین کنیم. این کاری است که در سال 97 اعلام خواهیم کرد و این را در یکی دو استان‌ها به صورت پایلوت انجام می‌دهیم. سازمان هدفمندی یارانه به صندوق رفاه اجتماعی امید تبدیل می‌شود.»
او همچنین افزود: «استانداردی را برای حداقل زندگی تعیین کرده و اعلام می‌کنیم هرکس که از این استانداردها پایین‌تر است بیاید ثبت نام کند و باید نظام تامین اجتماعی را به صورت گسترده آغاز کنیم. می‌خواهیم تمام اقشار ضعیف جامعه از حداقل استاندارد برخوردار باشند و این کار از بودجه 97 آغاز می‌شود.»
محمدرضا تابش این بخش از صحبت های رئیس جمهوری را مایه آرامش و پمپاژ امید در بین جامعه دانست و افزود: « این بخش یکی از نکات مهم صحبت های رئیس جمهوری بود و به نظرم اگر مسکن رونق بگیرد، کل اقتصاد کشور به بانک ها و جذب سرمایه ها و اشتغال زیادی راه می افتد که بسیار مهم و در راستای رسیدن به وعده های رئیس جمهوری برای فقرزدایی و ایجاد اشتغال و رسیدن به عدالت تاثیرگذار است.» ولی بر خلاف نظر تابش، محمدجواد ابطحی، نماینده مردم خمین در مجلس، این امیدواری وجود ندارد و در آینده هم این اتفاق نخواهد افتاد. او اعلام کرد که به تحقق این وعده ها و بودجه عملیاتی خوشبین نیست، چرا که چون در بودجه 95 که دیوان محاسبات اعلام کرد، صددرصد درآمدهای دولت محقق شده است، باز هم دولت می گوید که کسری بودجه دارد ابطحی تاکید کرد: «به تحقق چنین وعده هایی اطمینان ندارم و به عنوان مخالف بودجه سال 97 صحبت خواهم کرد.»
همچنین کاظم دلخوش با رد اظهارات رئیس جمهوری درباره اینکه بودجه سال 97 متفاوت از بودجه سال های گذشته است، به ابتکار گفت: «این بودجه تفاوت زیادی نسبت به بودجه سال های قبل ندارد و تنها سقف درامدها و هزینه ها کم شده است. جهش خاصی در درآمدها صورت نگرفته است که امیدوار باشیم اتفاق خاصی به واسطه آن جهش و تغییر در درآمدها صورت بگیرد.» او همچنین درباره وعده استاندارهایی تعیین شده توسط رئیس جمهوری برای زندگی مردم گفت: «با این بودجه ها نمی توان چنین پیش‌بینی کرد. منابع درآمدی ما تغییر ناگهانی و جهش خاصی نداشته است که بتوان به تغییر امیدوار بود.»
ولی علیرضا رحیمی، نماینده تهران در مجلس در گفت وگو با «ابتکار» همه وعده‌ها و محورهای ذکر شده توسط رئیس جمهوری را قابل تحقق دانست و گفت: « بخش قابل توجهی از وعده هایی که رئیس جمهوری برای بودجه 97 دادند از قبل شروع شده اند و برنامه های جدیدی نیستند که نگران تحقق آنها باشیم. موضوع اشتغال مسئله جدیدی نیست و دولت تلاش هایی از قبل در این باره داشته است. موضوع فقرزدایی هم جدید نیست. اینکه همه مردم از کف استاندارد رفاهی زندگی برخوردار شوند هم هدف بهزیستی و اقتصاد مقاومتی بوده است و هدفمندکردن یارانه ها هم یکی از اهدافش همین بود که استاندارد حداقلی برای زندگی همه شهروندان همه ایجاد شود. بنابراین برنامه هایی که در بودجه 97 اعلام شدند، حالت محوری پیدا کرده‌اند و به تحقق آنها امیدواریم.»
** منظور رئیس جمهوری فقرزدایی نیست بلکه فقیرزدایی است!
محمدجواد ابطحی، نماینده اصولگرای مجلس در گفت وگو با «ابتکار» این بخش از صحبت های رئیس جمهوری درباره فقرزدایی را زیرسوال برد و به شوخی گفت: «ما هم گاهی خیلی آرزوها داریم ولی با این ساختار بودجه ومحدودیت منابع، این آرزوها تحقق پیدا نمی کنند. شاید اشتباه شنیده اید و منظور رئیس جمهوری در آن بخش از صحبت هایش درباره فقرزدایی، فقیرزدایی بوده است نه فقر زدایی!» البته علیرضا رحیمی در واکنش به این بخش از اظهارات ابطحی، به «ابتکار» گفت: «نباید نسبت به برنامه های دولت بدبینانه نگاه کرد. نگامان نسبت به برنامه ها و رفتار مسئولان باید مثبت باشد. همه مسئولان سه قوه تلاششان را به کار می گیرند تا مشکلات کشور کمتر شود، اگر مسئولی برنامه ای ارائه می‌کند باید او را برای تحقق آن برنامه کمک کنیم نه اینکه او را به واسطه برنامه اش تخریب کنیم یا زیر سوال ببریم، چرا که این رفتار غیرمنطقی است.»
همانطور که در ابتدای گزارش اشاره شد رئیس جمهوری لایحه بودجه کل کشور سال 97 را که در واقع به نوعی تعیین هزینه ها و درآمدها و به نوعی تعیین میزان پول توجیبی کل کشور است را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد و تاکید داشت که این مدل بودجه نویسی نسبت به سال های گذشته متفاوت است و از بودجه عملیاتی و شکل و مدل متفاوت ارائه بودجه به سازمان ها در این نوع بودجه صحبت کرد. او گفت که در این مدل جدید هرسه ماه با توجه به هزینه ها و عملکرد سازمان ها به آنها بودجه تعلق می گیرد و از مجلس خواست درباره نوع هزینه کرد این بودجه در سازمان ها نظارت کافی داشته باشند و دولت را دراین بخش کمک کنند. حالا باید منتظر بود و دید پس از بررسی کلیات و جزئیات بودجه توسط نمایندگان، آیا همانطور که دولت گفته است این بودجه متفاوت و به صورت عملیاتی نوشته شده است و همان جراحی که مدنظر دولت بوده است انجام شده است یا باز هم این موضوع در حد شعار و وعده باقی خواهند ماند و بازهم دخل و خرج دولت مثل دولت های گذشته همخوانی نخواهد داشت.
*منبع: روزنامه ابتکار؛ 1396،9،20
**گروه اطلاع رسانی**9117**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصی
نظر شما