در این راستا الزامات و شرایط وحدت شیعه و سنی در کشورهای منطقه و ایران اسلامی از سوی مسئولان این حوزه از جمله رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان، مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان، مدیر کل دفتر امور سیاسی و انتخابات استانداری و کارشناس بخش آموزش اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در میزگرد ایرنا خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت.
هرچند خراسان رضوی سهم زیاد از جمعیت اهل سنت کشور ندارد اما وجود مضجع شریف ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در مشهد، حرم مطهر رضوی را به مرکز ثقل وحدت و اجتماع مسلمانان شیعه و سنی تبدیل کرده که بارها اتحاد خود را به نمایش گذاشته اند.

*مفهوم اتحاد و وحدت امت اسلامی
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان در میزگرد ایرنا گفت: نقطه مقابل وحدت، اختلاف نیست بلکه نقطه مقابل آن تفرقه و تشتت است، لذا مقصود از وحدت این است که امت اسلامی با همه گرایش ها، قومیت ها و نژادها بتوانند بر محور اعتقادات مشترک خود موضع واحد بگیرند.
حجت الاسلام اکبر فرجام افزود: داشتن اختلاف در جامعه اسلامی امر طبیعی است که ضرری هم ندارد اما آنچه برای امت و جامعه اسلامی مضر است، نزاع و مشاجره با یکدیگر می باشد که گاهی در مرحله گفت و گو است اما گاهی به مرحله درگیری و خون ریزی می رسد.
مدیرکل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی نیز در این باره گفت: مفاهیمی که تحت عنوان وحدت بکار برده می شود، اغلب از جنس تقریب در حوزه رویکردها، راهبردها، سیاست ها و روش های عملیاتی است.
احمد قربانی افزود: آنچه در بحث های مربوط به وحدت بین شیعه و سنی حایز اهمیت می باشد، شناخت مشترکات بین شیعه و سنی است.
وی اظهار کرد: گاهی اختلافات بین نحله های یک مذهب از اختلافات بین 2 مذهب بیشتر است و اگر اختلافات و شرایط خاص منطقه ای، ملی و بین المللی شناخته شود، اهمیت و منافع وحدت و تقریب و تبعات منفی پررنگ شدن اختلافات درک شود، زمینه مناسب تری برای وحدت ایجاد می گردد.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز گفت: برای وحدت سه مفهوم بیان شده است که شامل متحد شدن در برابر دشمن مشترک، تمرکز بر مشترکات 2 مذهب و پرهیز از تمرکز نمودن روی اختلافات، همگرایی در فروع و استقرار در اصول دین می باشد.
حجت الاسلام احمد صابری تولایی افزود: وحدت به معنای همگرایی در فروع دین و استقرار بر اصول آن، مفهومی است که رهبر معظم انقلاب نیز بر آن تاکید دارند.
کارشناس آموزش اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی هم در این باره گفت: در ارتباط با مفهوم وحدت بین شیعه و سنی مباحث بسیار مطرح است و دیدگاه های مختلف وجود دارد، به طوری که برخی می گویند آیا این وحدت قابل تحقق هست یا خیر.
عبدالله ابراهیمی احمدی افزود: نظر برخی این است که شاید متناسب با آن برداشتی که از وحدت می شود، وحدت مورد نظر محقق نمی گردد یا برخی برداشت ها از وحدت، آن را در جامعه محقق می سازد، پس برداشت از مفهوم وحدت حایز اهمیت است.
وی اظهار کرد: مشترکات بسیار بین شیعه و سنی وجود دارد و موارد اختلاف فقط 2 درصد است لذا زمانی که از وحدت صحبت می شود، به معنای پافشاری بر مشترکات، پذیرش اختلافات، همدلی و همراهی شیعه و سنی در مشترکات و رفتار مسالمت آمیز در اختلافات است.
این کارشناس گفت: وحدت به این معنا نیست که شیعه یا سنی داشته های خود را کنار بگذارد و هرچه را طرف مقابل بگوید، بپذیرد بلکه وحدت، پذیرش اختلافات و مشترکات و پافشاری بر اصول با رعایت اخلاق و موازین دینی است.

*ریشه اختلافات شیعه و سنی و شرایط کنونی وحدت امت اسلامی
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان در این باره گفت: ریشه اختلافات در جامعه اسلامی به صدر اسلام باز می گردد و تا زمانی که وجود پیامبر اسلام (ص) در بین مردم بود همه بر محور ایشان گرد آمده بودند.
حجت الاسلام فرجام افزود: بعد از پیامبر اسلام (ص)، اولین مساله ای که منجر به بروز اختلاف بین شیعه و سنی شد، بحث رهبری جامعه و امامت بود.
وی اظهار کرد: همگرایی و هم افزایی جامعه اسلامی از آرمان های امام راحل بود و دشمن همواره تلاش می کرد جریان های انحرافی و تفرقه افکن را در جامعه ایجاد کند.
وی گفت: یکی از ابزارهای دشمن برای ایجاد اختلاف و تفرقه، استفاده از افراد ناآگاه است لذا دشمن برای اینکه به اهدافش برسد، جریانهای افراطی در شیعه و اهل سنت براه انداخت و باعث تعصب و لجاجت نابجا بین شیعه و سنی شد.
حجت الاسلام فرجام افزود: ابزار دیگر دشمن برای ایجاد اختلاف، استفاده از تعصبات نژادها و قومیت ها بود که در چهار دهه بعد از انقلاب اسلامی از همه این حربه ها استفاده کرده است.
وی اظهار کرد: از ابتدای انقلاب، جریان حزب خلق مسلمان، جریان تحریک نژاد ترکمن، تمرکز بر اختلاف بین ترک و کرد و قوم بلوچ و اهل سنت سیستان و بلوچستان، نقشه دشمن برای ایجاد اختلاف در کشور بوده است.
وی گفت: دشمن به رغم همه سرمایه گذاری ها، فقط به موفقیت های جزئی در ایجاد اختلاف بین شیعه و سنی دست یافته و موفق نشده است به اهداف کلان خود برسد.
وی افزود: دشمن نتوانسته از مسیر ایجاد اختلاف بین شیعه و سنی، انشقاق و شکاف در جامعه اسلامی و مردم ایران را عمیق کند و شیعه و سنی همواره در کشور ما زندگی مسالمت آمیز داشته اند.
حجت الاسلام فرجام اظهار کرد: اینک جلوه های وحدت، همبستگی و هم افزایی در ایران وجود دارد، در جنگ تحمیلی برادران اهل سنت در دفاع از این آب و خاک مانند برادران شیعه حضور داشتند، شهید دادند، فداکاری کردند و از میهن و هویت دینی و ملی خود دفاع کردند.
مدیر کل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی نیز گفت: متناسب با عوامل محیطی و منطقه ای و حتی مقتضیاتی که در حوزه علمیه می باشد، وحدت خوبی بین شیعه و سنی در کشور وجود دارد.
قربانی افزود: در شرایطی که ایران با مجموعه ای از بحرانهای منطقه ای محاصره شده است، مردم این کشور در یک جزیره امن قرار گرفته اند و تاکنون حرکتی که جریان عمومی امنیت را در کشور مخدوش کند، شکل نگرفته است.
وی اظهار کرد: در مناطق تلفیقی کشور نیز به رغم تحریک هایی که انجام شد و کج سلیقگی ها و بی دقتی هایی که انجام شد، شیعه و سنی به خاطر هویت تاریخی و فرهنگی مشترک با حساسیت و وسواس تلاش کردند فضای مطلوب فعلی را حفظ کنند و مانع از بروز هرگونه شائبه تفرقه، اختلاف و نفاق شوند.
وی گفت: زلزله کرمانشاه نشان داد که پیروان همه قومیت ها و مذاهب مختلف در سطح ملی بدون هیچ حد و مرزی وارد موضوع شدند و کمک کردند، این همگرایی برای کمک به مردم زلزله زده نشان داد که زمینه برای اختلاف و تفرقه بین شیعه و سنی بسیار کمرنگ است.
مدیر کل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی افزود: بخش عمده ای از افراط گری ها با روشنگری که روحانیون و نظام جمهوری اسلامی داشته، مدیریت شده و دیگر زمینه هایی که تحریک کننده باشد، وجود ندارد.
قربانی اظهار کرد: در شرایط فعلی ضریب برخورداری برادران اهل سنت از ظرفیت های فرهنگی مانند مسجد و مدرسه علمیه، قابل قبول است و به خواسته هایشان در یک چارچوب منطقی رسیدگی شده است.
وی گفت: دولت نیز مصمم است براساس شایستگی و توانمندی به برادران اهل سنت بها دهد تا جایگاهشان تقویت شود و در یک شرایط برابر، حقی از آنان پایمال نگردد.
وی افزود: ممکن است در گذر زمان به برخی مناطق سنی نشین توجه کمتری شده باشد، زیرا برخی از جمعیت اهل سنت در شرق کشور و در مناطق محروم زندگی می کنند و اغلب مرزهای شرقی دچار عقب ماندگی و فقر مزمن بوده اند اما مسئولین نظام تلاش کرده اند با ایجاد مناطق ویژه اقتصادی، گمرک، راه های مناسب ارتباطی و ظرفیت های اقتصادی، این مناطق تقویت شوند.
قربانی اظهار کرد: باید تلاش کرد انتظارات و توقعات غیرواقعی و مطالبات غیرمنطقی شکل نگیرد و زمینه اختلافات و تعارضات بین شیعه و سنی فراهم نشود، زیرا گاهی ریشه اختلافات بین شیعه و سنی شکل گیری انتظارات غیرمنطقی یا عدم پاسخگویی به مطالبات منطقی آنهاست.
وی گفت: بسیاری از مناطق شرق کشور اعم از شیعه نشین یا سنی نشین، نسبت به مناطق مرکزی کشور محروم تر هستند و مدیران تلاش می کنند با جلب مشارکت های مردمی و جذب سرمایه روند توسعه این مناطق را سرعت ببخشند و پاسخگوی نیاز مردم این مناطق باشند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز در این باره گفت: مساله وحدت در طول تاریخ همواره با فراز و فرودهایی همراه بوده و بین مسلمانان گاهی تفرقه بوجود می آمده و گاهی مسلمانان به شدت انفعال به خرج می دادند و تجربیات حاصل از این تفرقه و انفعال، در نهایت جامعه اسلامی را به وحدت سوق داده است.
وی افزود: تجارب تاریخی بلاد اسلامی این مساله را برای مسلمانان روشن کرد که زمانی پیروزی و عزت متوجه کشورهای اسلامی بوده است که با همدیگر وحدت داشته اند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: خاستگاه دیگر وحدت، معارف دینی و سیره پیامبر اسلام (ص) است، نخستین اقدامی که پیامبر بعد از پایه گذاری اسلام انجام دادند، ایجاد اتحاد بود و در واقع عقد اخوت به عنوان یک مدل راهبردی برای ایجاد انسجام اجتماعی را مطرح کردند.
حجت الاسلام تولایی افزود: مکانیزم های فقهی پیامبر اسلام (ص) برای ایجاد وحدت، انجام فریضه هایی مانند نماز جماعت، حج و نماز جمعه بود که همه آنها به اجتماع مسلمانان توجه دارد.
وی اظهار کرد: سیره پیغمبر اسلام (ص) و معارف دین یکی از مهمترین منابعی است که علمای اسلامی، مسلمانان و سیاستمداران اسلامی با اتکا به این راهبردها، انسجام و وحدت مسلمین را مورد توجه قرار دادند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان ادامه داد: مسلمانان در همه کشورها ضربه تفرقه بین شیعه و سنی را خورده اند و آسیب هایی که به سبب تفرقه به جوامع اسلامی وارد شد، بیداری بوجود آورد که مسلمانان بدانند تفرقه به هیچ وجه به نفع مسلمانان نیست.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: جامعه اسلامی برای وحدت از الگو برخوردار بودند و پیروزی های کشوری مانند ایران که در نتیجه وحدت بین شیعه و سنی بدست آمده بود را دیده بودند و در نهایت پیروزی ایران باعث شد این وحدت در مقیاس جهانی گسترش یابد.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: عوامل متعدد در ایران باعث شکل گیری وحدت شده است که یکی از آن سیره پیامبر اسلام (ص) و معارف دین و دیگری تمرکز بر انقلاب امام راحل مبتنی بر اسلام ناب محمدی (ص) بوده است.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: اهل سنت ساکن ایران مشاهده می کنند که در این کشور امنیت اهل سنت حفظ شده است، حقوقشان به رسمیت شناخته می شود و به تناسب میزان جمعیت آنان در کشور از حقوق برابر با شیعه برخوردارند.
وی افزود: رویکرد نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر تکریم اهل سنت و تامین نیازهای آنان و مشارکت دادن آنها در برنامه های مختلف است و اهل سنت با دیدن این نوع نگاه نظام، دیدگاه انقلاب و رهبری که مبتنی بر تعامل شیعه و سنی است، وحدت خود را با شیعیان حفظ کرده اند و در نهایت انسجام اجتماعی خوبی در کشور شکل گرفته است.
کارشناس آموزش اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: ریشه اختلافات بین شیعه و سنی، دسیسه دشمن است، زیرا هر زمان که اختلاف بین شیعه و سنی بوجود آمده، دشمن به منافعی دست پیدا کرده اما نمی توان گفت که همه مشکلات بین شیعه و سنی مربوط به دشمن است.
ابراهیمی اظهار کرد: از صدر اسلام تاکنون، اهل بیت (ع) و علما مسلمانان را به انجام رفتار برادرانه و دوستانه توصیه کرده اند اما دشمن این را برنمی تابد و کشتار به راه می اندازد و به انجام کارهایی مبادرت می ورزد که مسلمانان از همدیگر دور شوند.
وی افزود: این در حالی است که پیروان هیچ دینی در دنیا مانند مسلمانان از نظر سکونت جغرافیایی در کنار هم قرار نگرفته اند، اکنون همه کشورهای اسلامی در خاورمیانه در کنار هم قرار گرفته اند و جمعیت یک و نیم میلیاردی را تشکیل داده اند که قدرت بسیاری است و دشمن را می ترساند.
کارشناس آموزش اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: ریشه دیگر اختلافات بین شیعه و سنی از جهل نشات می گیرد به طوری که وقتی شیعه از احکام و اعتقادات اهل سنت به گونه ای صحبت می کند که شناختی از آن ندارد و اهل سنت نیز ناآگاهی هایی نسبت به احکام و اعتقادات شیعه دارد، این مهم به بروز برخی اختلافات دامن می زند.
وی اظهار کرد: تعصبات عامل دیگر اختلافات بین شیعه و سنی است، زیرا یک عده براساس تعصبات دینی که بخشی از آن هم به جهالت برمی گردد، به قتل و غارت طرف مقابل دست می زنند که نمونه های آن را می توان در شیعه انگلیسی و قمه زنی آنان، شکل گیری داعش و بسیاری موارد دیگر مشاهده کرد که این نوع تعصب به شدت از سوی علمای شیعه و سنی مورد نکوهش قرار گرفته است.

*تهدیدات اتحاد بین شیعه و سنی
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان در این باره گفت: بی عدالتی سیاسی و اقتصادی همواره می تواند زمینه ساز تفرقه باشد لذا تاکید دین اسلام و مقام معظم رهبری و مسئولان بلندپایه کشور بر ایجاد عدالت اقتصادی است و بی عدالتی می تواند تهدیدکننده به هم پیوستگی جامعه باشد.
حجت الاسلام فرجام افزود: برادران اهل سنت در ایران چنین برداشتی از بی عدالتی ندارند، اگر تنگناهای اقتصادی و معیشتی وجود دارد، شامل هر 2 گروه شیعه و سنی می شود و در مقابل اگر خدمت رسانی از سوی دولت نیز وجود دارد، شیعه و سنی به یک اندازه از آن بهره مند می شوند.
وی خاطر نشان کرد: انقلاب اسلامی در این چهار دهه سعی کرده است، مشکلات را رفع کند و نسبت به رفع توسعه نیافتگی به صورت یکسان برای شیعه و سنی اقدام نماید.
وی گفت: در کنار نمایندگان شیعه در مجلس شورای اسلامی، ضمن اینکه نمایندگان اقلیت های مذهبی که اقلیت های رسمی در قانون اساسی هستند، حضور دارند، نمایندگان اهل سنت نیز حضور داشته و حتی فراکسیون اهل سنت در مجلس شکل گرفته است.
وی افزود: به نظر نمی رسد در موارد مربوط به پست های سیاسی و مسایل اقتصادی تبعیضی بین شیعه و سنی در کشور ایجاد شده باشد، و در دموکراسی آرای اکثریت ملاک هست و در هر جا که برادران اهل سنت اکثریت بودند نمایندگان خود را به مجلس فرستاده اند.
مدیر کل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی نیز در این باره گفت: از ابتدا تهدید نسبت به جامعه اسلامی و فرق اسلامی وجود داشته است و به نظر می رسد در سه دهه اخیر به صورت خاص، وحدت جامعه اسلامی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و برخی سعی کرده اند با فتنه انگیزی و اختلاف افکنی از این فضا سوء استفاده کنند.
قربانی اظهار کرد: هر چه در این سه دهه پیش رفته ایم، احساس کردیم که ابعاد فتنه انگیزی و اختلاف افکنی بیشتر و به همان میزان ضرورت وحدت جدی تر شده است.
وی افزود: ابعاد اسلام هراسی در چند سال گذشته با هیچ مقطع زمانی در سده های اخیر و حتی دهه های اخیر قابل قیاس نبود و قطعا رفتارهای افراطی در اردوگاه های مختلف جریان های اسلامی باعث شده است که بهانه به دست دشمنان داده شود و وحدت جامعه اسلامی و اتحاد بین پیروان مذاهب مخدوش شود.
وی گفت: با این حال به نظر می رسد ابعاد و عوامل اختلاف بین شیعه و سنی فراتر از خاستگاه های منطقه ای است و منشا این اختلافات، بیرونی و تامین کننده منافع قدرت های بزرگ و منافع بسیاری از شرکت ها و کارتل های بزرگ بوده است، به عنوان مثال مسائلی که در ماه های اخیر بعد از روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس جمهوری آمریکا، بین ایران و عربستان بروز پیدا کرد، کاملا آشکار است.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز در این میزگرد با بیان اینکه سه مورد، وحدت بین شیعه و سنی را تهدید می کند، گفت: یک تهدید شیعیان افراطی و تلقی آنان از وحدت، انفعالی و کوتاه نیامدن است، به این معنا که تلقی عده ای از تشیع این است که تشیع حق و اهل سنت باطل است و نور و ظلمت هیچ گاه در یک جا جمع نمی شود.
وی افزود: این نوع شیعیان دو دسته هستند، یک عده از آنان نمی دانند و متوجه نیستند و معنای وحدت را درست نفهمیده و جاهل هستند، عده دیگر، شیعیان اغفال شده هستند.
وی اظهار کرد: شیعیان افراطی فکر می کنند چون ایران اسلامی اکثریت شیعه را دارد به هیچ وجه حاضر نیستند کوتاه بیایند و هر جا مناسکی می بینند که در حوزه ولایی خیلی ارزشمند است، آن را بسیار پررنگ می کنند.
حجت الاسلام تولایی گفت: تهدید دیگر از سوی اهل سنت افراطی است که یا معنای وحدت را نفهمیده اند یا تحت تاثیر بمباران شدید تبلیغات در فضای مجازی، طلب های جدی دارند.
وی بیان کرد: تهدید دیگر برای وحدت امت اسلامی، تبلیغات مغالطه آمیز دشمن است که با ایجاد مغالطه و تمرکز با اختلافات بین شیعه و سنی همراه است و با راه اندازی شبکه های مختلف تلویزیونی، به اختلافات بیشتر بین شیعه و سنی دامن می زنند.
وی ادامه داد: بی عدالتی اقتصادی یا بی عدالتی در توزیع پست های سیاسی در هر جامعه ای می تواند عامل تهدید باشد، اما اینکه از دیدگاه مذهبی به این موضوع در کشور نگریسته شود، تلقی نادرستی است.
کارشناس اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: باید افرادی از بین علما و گروه های تاثیرگذار دو مذهب شیعه و سنی، انتخاب شوند تا از طریق آنان به مردم گفته شود که اگر بر وحدت تاکید می شود قرار نیست حتما یک مذهب بین شیعه و سنی به عنوان مذهب معیار انتخاب شود یا شیعه، سنی و سنی، شیعه گردد.
ابراهیمی اظهار کرد: از سوی دیگر نباید موارد اختلاف بین شیعه و سنی رها شود بلکه پیروان هر مذهب، این مسائل را بین خود مورد بحث قرار دهند و موارد اختلاف را در هر مکانی مطرح نکنند بلکه این گونه موارد فقهی و اعتقادی باید در مراکز علمی به صورت علمی بحث و بررسی شود تا دامنه اختلافات بیشتر نگردد.

*عملکرد حوزه های علمیه در زمینه وحدت
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان گفت: افکار افراطی باعث تفرقه و جدایی امت اسلامی از صدر اسلام تاکنون بوده اما وظایف حوزه های علمیه برای کاهش اختلافات، تاکید بر نقاط مشترک است.
حجت الاسلام فرجام افزود: افراط و تفریط در اندیشه ها باعث ایجاد تفرقه و جدایی بین شیعه و سنی می شود، بنابراین آنچه مورد تاکید و سفارش قرآن است، اعتدال و میانه روی است.
وی اظهار کرد: قرآن، امت اسلامی را به عنوان امت وسط معرفی کرده است، یعنی امتی که به چپ یا راست انحراف ندارد، چپ و راست گمراهی است و راه وسط، راه نجات است.
حجت الاسلام فرجام گفت: همه جامعه اسلامی عقاید مشترک در توحید، نبوت، معاد و قرآن دارند و جریان های افراطی تهدیدی برای کل جامعه اسلامی هستند همان طور که داعش فقط تهدید برای شیعه نبود بلکه افراد بیشتری از اهل سنت را نیز کشتند.
وی تاکید کرد: باید تهدید مشترک جامعه اسلامی به امت اسلامی معرفی شود، حوزه های علمیه باید ضمن تاکید بر اشتراکات شیعه و سنی، دشمن مشترک را معرفی کنند زیرا برای استکبار و صهیونیست ها فرقی نمی کند که مسلمان شیعه باشد یا سنی.
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان گفت: رژیم صهیونیستی، فقط دشمن شیعه نیست بلکه دشمن همه امت اسلامی است، بنابراین حوزه های علمیه باید این مشترکات را بر مبنای قرآن به مردم معرفی کنند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: یک عده افراطی که از افراد خاص تقلید می کنند، گاهی ادعای مرجعیت دارند و تبلیغات بسیار نیز می کنند اما تعدادشان در حوزه علمیه خیلی کم است.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: این عده کم از آنجا که در فضای اجتماعی روی عوام تمرکز می کنند، توانسته اند تا حدودی اثرگذار باشند و نمی توان این قضیه را انکار کرد، زیرا مردم حوصله بحث جدی تخصصی را ندارند و جذب بحث های سطح پایین و احساسی می شوند.
وی بیان کرد: این عده سیرت شیعه را در فضای عامیانه تقویت می کنند و هیاتهای سکولار بوجود می آورند و از این طریق بر اندیشه مردم اثر می گذارند.
وی گفت: نگاه مسئولان حوزه های علمیه تا پایین ترین سطح در همه مراکز، بر مبنای انسجام و ایجاد وحدت بین شیعه و سنی است و به هیچ وجه این مساله را در تقابل با ولایت قرار نمی دهند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: مسئولان حوزه علمیه معتقدند که ولایتی اصیل کسی است که وحدت را قبول داشته باشد و این مساله را رد می کنند که اگر فردی به دنبال وحدت باشد از ولایت فاصله گرفته است یا آنکه دنبال ولایت است باید فحاشی کند و تفرقه بوجود آورد.
وی افزود: به رغم اینکه این نوع نگاه افراطی در حوزه علمیه وجود دارد اما افراد پیرو این نگاه بسیار انگشت شمارند و نگاه غالب حوزه، تحکیم وحدت مسلمین است.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: نقش علما در تحکیم وحدت بین شیعه و سنی از سالها قبل بسیار موثر بوده و مصادیق بسیار در تاریخ برای این گفته وجود دارد.
وی افزود: از دیرباز نقش علمای شیعه و سنی در وحدت محوری بوده است و اگر امروز دو نوع نگاه در جامعه نسبت به مساله وحدت وجود دارد نشات گرفته از دو نگاه متفاوت روحانیت و در نهایت دو نگاه متفاوت از سوی علماست.
کارشناس اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: نمی توان به طور مشخص گفت که بخشی از ریشه اختلافات بین شیعه و سنی به حوزه علمیه بازمی گردد زیرا حوزه های علمیه از همان دوران گذشته، بزرگانی در خود پرورانده که کاملا چهره های تقریبی داشتند.
ابراهیمی افزود: مبلغان و روحانیون مستقر و طرح هجرت بارها از سوی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی به مناطق تلفیقی اعزام شدند که تحت تربیت و توجیه آیت الله واعظ زاده خراسانی که کاملا شخصیت تقریبی و چهره بین المللی داشت، قرار گرفتند.
وی بیان کرد: در بین علمای شیعه و سنی به طور کامل مساله تقریب وجود دارد، نشست های مختلف برگزار شده که علمای شیعه و سنی در آن در کنار هم قرار گرفتند و مهمترین مسائل فقهی و اساسی جهان اسلام را مورد بحث قرار دادند لذا در مورد حوزه های علمیه کم کاری صورت نگرفته است.
وی اظهار کرد: مساله مهم در مورد حوزه های علمیه، گسترش مبانی تقریبی به بدنه اجتماع است زیرا دشمن بیش از گذشته از وحدت جهان اسلام می هراسد و شروع به اختلاف افکنی از طریق به راه انداختن جریاناتی مانند شیعه انگلیسی، داعش، یمانی، سید صادق شیرازی ها و امثال آن کرده است.
این کارشناس اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تاکید کرد: هدف از برقراری وحدت، مصلحت سیاسی نیست بلکه وحدت یک وظیفه دینی است و از اهل بیت به ما رسیده و به آن توصیه شده است و علمای شیعه و سنی در روشن سازی این بخش باید وارد میدان شوند.
وی گفت: امروز اگر به تقریب و وحدت بین شیعه و سنی از دیدگاهی که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند، توجه کنیم و جهان اسلام به این مساله سوق داده شود، موفقیت های بسیار در جهان اسلام حاصل خواهد شد.



*حرم مطهر رضوی، محور وحدت امت اسلامی
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان در این باره گفت: یکی از نقاط مشترک بین شیعه و سنی، علاقه به اهل بیت عصمت و طهارت است لذا اهل سنت مانند شیعه نسبت به اهل بیت محبت دارند و اختلاف بین شیعه و سنی این است که شیعیان اهل بیت را امام می دانند و اهل سنت آنان را امام نمی دانند اما به عنوان اهل بیت پیامبر اسلام (ع) آنان را تکریم می کنند.
حجت الاسلام فرجام بیان کرد: امسال برای چهارمین سال متوالی، اردوی راه رضوان با حضور 500 نفر از علمای اهل سنت از سراسر کشور طی دو مرحله به مدت یک هفته به زیارت امام رضا (ع) آمدند.
وی افزود: در دهه آخر صفر امسال نیز 800 نفر از مردم اهل سنت از سراسر کشور به زیارت امام رضا آمدند ف بنابراین اهل بیت می توانند محور وحدت بین آحاد جامعه اسلامی باشند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز در این باره گفت: امام رضا (ع) زمانی که وارد ایران شدند از شهرهای سنی نشین برای رفتن به مرو عبور کردند و در همه این شهرها اهل سنت به استقبال امام رفتند زیرا برای فرزند پیامبر اسلام (ص) احترام قائل بودند.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: این تلقی غلط است که اهل سنت امروز همان قاتلان حضرت زهرا (ع) هستند، اهل سنت اهل بیت (ع) را دوست داشتند و دوست دارند، همان طور که در زمان امام جعفر صادق (ع) چهار هزار نفر از مکتب درس ایشان فیض می بردند و در بین آنها شماری اهل سنت بودند.
وی گفت: امام رضا (ع) از زمان ورودشان به ایران، در شهرهای بصره، اهواز و نیشابور، بیشترین حضورشان در بین اهل سنت بوده و اهل سنت بیشترین لطف را به حضرت داشتند زیرا امام رضا (ع) هر جا پا می گذاشتند، اهل سنت را از کرامات خود بهره مند می کردند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: اکنون نیز حرم مطهر رضوی ملجا معنوی اهل سنت و محور وحدت است و باید از حرم مطهر رضوی برای حذف عوامل تفرقه و تحکیم وحدت استفاده بیشتری شود.
وی افزود:وجود امام رضا(ع) در مشهد به هیچ وجه تعلق به شیعه ندارد و آن حضرت، امام تمام مسلمانان است و ثامن الحجج (ع) در حوزه معنوی، هدایت گری و تکریم جایگاه ویژه ای در بین اهل سنت دارند.
کارشناس اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: اهل بیت (ع) نماد و عامل وحدت هستند و امام رضا (ع) به تنهایی در بین اقوام اهل سنت جایگاه والایی دارند.
ابراهیمی اظهار کرد: اهل سنت، امام رضا (ع) را به عنوان فرزند رسول الله (ص) قبول دارند، و بسیاری از اهل سنت از آن حضرت به عنوان یک بزرگ و فقیه اسلامی یاد می کنند.
وی بیان کرد: بسیاری از مردم اهل سنت به زیارت می آیند و به حضرت رضا (ع) توسل می کنند و از دلدادگان آن حضرت به شمار می روند.
وی اظهار کرد: امام رضا (ع) در ایران یکی از مشترکات بین شیعه و سنی است و اهل سنت از آن حضرت به عنوان امام یاد می کنند.

*شرایط اهل سنت در خراسان رضوی
مدیرکل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی در این باره گفت: این استان رتبه هفتم کشور را به لحاظ برخورداری از جمعیت اهل سنت دارد و تقریبا اهل سنت استان بین هفت تا 10 درصد از جمعیت کل استان را تشکیل می دهند.
قربانی اظهار کرد: بخش عمده ای از اتباع بیگانه که در مشهد ساکن هستند، اهل سنت می باشند و در مجموع جمعیت اهل سنت استان در شهرستان های مشهد، درگز، سرخس، تربت جام، تایباد، خواف و باخرز ساکن هستند.
وی افزود: هم اینک در تایباد 76 هزار نفر ، تربت جام 144 هزار نفر، در خواف 94 هزار نفر، در باخرز 17 هزار نفر، در سرخس 42 هزار نفر و در درگز 7 هزار نفر از جمعیت آنها از اهل سنت هستند اما جمعیت اهل سنت مشهد هنوز به طور مشخص اعلام نشده است.
مدیر کل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی گفت: متناسب با ترکیب وضعیت جمعیتی مشهد که به شکل موزاییکی است، با توجه به مهاجرتی که به این شهر صورت گرفته و یک جمعیت بزرگ حاشیه نشین را شکل داده، امنیت تامین شده است.
قربانی افزود: متناسب با این جمعیت سیال، ترکیب موزاییکی جمعیت شهر و ویژگی های خاص مشهد از حیث حضور اتباع خارجی و بسیاری مولفه های دیگر، وضعیت مطلوبی از امنیت در این شهر حاکم است.
وی بیان کرد: با اینکه مشهد یکی از کانون های هدف جریانات تروریستی مانند داعش بوده است، خوشبختانه بهترین شرایط امنیتی در این شهر وجود دارد و نمونه این ثبات امنیتی را می توان در دهه آخر صفر امسال دید که حتی حوادث ترافیکی نیز به حداقل خود رسیده بود.
قربانی افزود: خوشبختانه با نگاه تقریبی که در نظام جمهوری اسلامی به عنوان یک رویکرد پایدار و همیشگی مدنظر بوده، فرصت هایی فراهم شده که اقدامات دستگاه های مرتبط با مناطق تلفیقی از دقت و ظرافت بیشتری برخوردار باشد و با ملاحظات در نظر گرفته، حساسیت بین مذاهب در مناطق مختلف کمتر دیده شود که نمود این مساله را می توان در برنامه هایی که هرساله در هفته وحدت برگزار می شود، به وضوح دید.
وی بیان کرد: امسال برنامه های مطلوبی در هفته وحدت در خراسان رضوی برگزار شد و استقبال قابل توجهی از سوی علمای شیعه و بویژه سنی از این برنامه ها به عمل آمد.
وی ادامه داد: اقداماتی از سوی نظام برای پایدار ماندن بسترهای وحدت بین شیعه و سنی انجام شده که از جمله آنها، سعی شده است از نیروهای شایسته و توانمند اهل سنت فارغ از اعتقاداتشان در مناصب مدیریتی و حاکمیتی استفاده شود.
مدیرکل امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی گفت: هم اکنون سه بخشدار و چندین مدیر در سطح شهرستان های تلفیقی و در سطح کل استان از برادران اهل سنت هستند و همچنین امکان ارتقای بخشداران اهل سنت نیز بعد از یک دوره زمانی قابل قبول، به شرط بروز شایستگی اشان به پست فرماندار وجود دارد.
وی بیان کرد: در حوزه شوراهای اسلامی با توجه به اینکه مبنای انتخاب شوراها، رای مردم است، در مناطق تلفیقی استان، اکثریت اعضای شوراهای اسلامی بخش و شهرستان از برادران اهل سنت هستند و در مجموع مدیریت شهرهای تلفیقی خراسان رضوی عمدتا توسط برادران اهل سنت انجام می گیرد.
قربانی گفت: با این شرایط به نظر می رسد، با همان نگاه شایستگی و توانمندی و با نگاه مثبتی که در دولت تدبیر و امید و سیاست های کلی نظام وجود دارد، فضای وحدت موجود در کشور ادامه یابد و تقویت نیز شود.
مدیر کل دفتر امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی گفت: با توجه به وجود حرم مطهر رضوی در مشهد که همواره مورد تهدید داعش بود، این گروه تروریستی هیچ گاه نتوانست فضای وحدت در استان را برهم بزند.
قربانی افزود: مجموعه فعالیتهای تقریبی که در چارچوب سیاست های کلی نظام انجام شد، مانع از این شده است که تفکر داعش در استان رخنه و بروزی داشته باشد و اقدامات مشخصی را در این استان انجام دهد.
وی بیان کرد: اینکه داعش نتوانست به اهداف خود در کشور و استان خراسان رضوی دست یابد به این معنا نیست که از تحکیم وحدت غفلت کنیم و حساسیت خود نسبت به این قضیه را کاهش دهیم بلکه باید بیشتر از گذشته پیگیر این موضوع بود زیرا با توجه به اینکه داعش در سوریه و عراق ضربه مهلکی خورده و به شکلی حاکمیت داعش از بین رفته است اما امکان گسترش تفکر داعش وجود دارد.
وی اظهار کرد: با توجه به سیاست های نظام جمهوری اسلامی و و ملاحظه چنین واقعیت هایی که بالاخره جریانات تکفیری و داعشی توانستند در مقطعی از بین جوانان غربی یارگیری های زیادی کنند، قطعا مسئولان نظام در مقیاس ملی دقت بیشتری خواهند داشت.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان نیز در این باره گفت: اکنون در حاشیه شهر مشهد، اهل سنت زیادی مستقر شده اند و اینکه حاشیه نشینان توانمندی های فرهنگی و اقتصادی کمتری نسبت به کسانی که در داخل شهر زندگی می کنند، دارند، نباید به بی عدالتی اقتصادی یا فرهنگی ارتباط داد.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: از دیدگاه اقتصادی، عده ای به دلیل خشکسالی و بهره مندی از امکانات شهر از دیار خود مهاجرت کرده و متناسب با توانمندی اقتصادی خود ناگزیر در حاشیه شهر مشهد ساکن شده اند اما از یک دیدگاه دیگر، در بین حاشیه نشینان یقینا عده قلیلی هستند که هدفمند در حاشیه ساکن شده ، به دنبال ایجاد اختلاف بوده و از این ظرفیت برای دامن زدن به اختلافات مذهبی بهره می گیرند.
وی تاکید کرد: باید بین افرادی که برای خرابکاری به حاشیه شهر آمده اند و عده ای که به دلیل تنگناهای اقتصادی در حاشیه ساکن شده اند، تفکیک قائل شد و خرابکاران شناسایی و نسبت به آنان اعمال قانون شود.
وی افزود: برای عده ای که انگیزه اشان برای حضور در حاشیه شهر مشهد یا حاشیه های شهرهای بزرگ، مسائل اجتماعی و اقتصادی بوده، باید امکانات در اختیارشان قرار داد، کار فرهنگی برای آنان انجام داد تا اینکه این آسیب به حداقل خود برسد.

*الزامات تحکیم وحدت امت اسلامی
رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان گفت: همان طور که در سالهای پس از انقلاب اسلامی اعتماد اهل سنت از نظام برقرار بود، باید این اعتماد مانند گذشته به نظام جلب شود و آنان احساس کنند، نظام جمهوری اسلامی، خدمتگزار دین و در خدمت قرآن است.
حجت الاسلام فرجام اظهار کرد: همه آحاد مردم باید احساس کنند در جامعه تبعیض و بی عدالتی وجود ندارد زیرا یکی از آفاتی که می تواند وحدت را در معرض آسیب و خطر جدی قرار دهد، احساس تبعیض و بی عدالتی است.
وی گفت: علمای شیعه و سنی باید در قبال مردم و اسلام و دین احساس مسئولیت داشته باشند و نسبت به انجام وظایف خود در آگاهی بخشی و آشنایی آحاد مردم تلاش کنند.
مدیر تبلیغ حوزه علمیه خراسان گفت: عده ای می گویند وحدت تاکتیک است، یعنی زمانی که شیعه در اقلیت جمعیت قرار دارد، چاره ای نیست که وحدت ایجاد شود تا شیعه آسیب نبیند، این موضوع به این معناست که اگر زمانی، شیعه قدرت را بدست گرفت می تواند هر بلایی سر اهل سنت بیاورد.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: اما وحدت در واقع یک راهبرد است نه تاکتیک؛ وحدت یک راهبرد با هدف گسترش اسلام و هدایت همه انسانها به سمت حق و حقیقت و اهل بیت (ع) است.
وی بیان کرد: الزامات تحکیم وحدت این است که سیاستمداران از مذهب به عنوان ظرفیتی برای رسیدن به مقاصد سیاسی خود استفاده نکنند و مذاهب را دستاویز رسیدن به مطامع خود قرار ندهند.
وی با تاکید بر پوشش رسانه ای عملیات های مشترک شیعه و سنی گفت: در فضای اجتماعی فعلی باید علمای شیعه و سنی به صورت جدی ورود کنند و تعامل خود را به جامعه اسلامی نشان دهند، زیرا معمولا مراوده های بین علمای اهل سنت و شیعه رسانه ای نمی شود در حالی که رسانه ای شدن رفتار و روابط علمای شیعه و سنی، فضای اجتماعی را بهبود می دهد.
این استاد حوزه گفت: برای تبیین صحیح از وحدت باید کرسی های آزاداندیشی در رسانه و دانشگاه شکل بگیرد تا نگاه امام راحل و رهبر معظم انقلاب از وحدت تبیین شود.
وی تاکید کرد: باید مفاهیم غنی ناظر بر وحدت برای فهم مردم آسان سازی شود زیرا ادبیات فقهی و اعتقادی، ادبیات تخصصی حوزوی و دانشگاهی است و این ادبیات برای فهم عوامانه تدبیل نشده است.
حجت الاسلام تولایی اظهار کرد: باید شیعه و سنی روی دشمن مشترک تاکید کرده و در برابر دشمن مشترک، موضع مشترک بگیرند، زیرا تاکنون هیچ یک از علمای شیعه و سنی برای محکوم کردن هتک حرمت ها یا اقدامات دشمن، بیاینه مشترک نداده اند لذا عملیات های مشترک در برابر دشمن مشترک لازم است.
مدیر کل دفتر امور سیاسی و انتخابات استانداری خراسان رضوی گفت: شرایط منطقه ای ایجاب می کند، ملتی که در گذر زمان هویت مشترکی پیدا کرده است و دردها و آلام مشترک را تجربه کرده و به باهم زیستن معتقد است، باید بیش از پیش شرایط منطقه ای و بین المللی را درک کند.
قربانی افزود: همه بویژه نخبگان تلاش کنند تا شرایط فعلی وحدت بین شیعه و سنی حفظ شود و بهانه ای به دست دشمنان داده نشود که این فضای خوب و آرام که کاملا متمایز از بسیاری از کشورهای همسایه است، آسیب ببیند که به هیچ وجه به نفع اسلام و به نفع ملت نیست.
کارشناس اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: مقصود از وحدت بین شیعه و سنی را باید درک کرد و اصول و مبانی تقریب و وحدت را به جامعه شناساند.
ابراهیمی اظهار کرد: هدف از تحکیم وحدت بین شیعه و سنی، مصلحت سیاسی نیست بلکه ندف ایجاد تعامل سازنده و گفت و گو برای رسیدن به اهداف متعالی است.
وی بیان کرد: از امروز باید تلاش کرد، در مورد تقریب و موانع آن، آگاهی بیشتری به جامعه داده شود، ارتباطات جامعه با مراکز علمی شیعه و سنی بیشتر شود، نشست ها و آموزش ها و کارهای علمی مشترک بین شیعه و سنی افزایش یابد.
وی اظهار کرد: اطلاع رسانی رسانه ها از تقریب، ارتباطات بیشتر بین شیعه و سنی و آگاهی بخشی جامعه سه اصل اساسی برای رسیدن به وحدت جامع بین شیعه و سنی است.
گزارشگر: میترا عبداللهی ** انتشار دهنده: محمد حسین علی مقدم
7489 / 6053