ایجاد منطقه آزاد تجاری ، صنعتی اردبیل از همان زمان طرح و تصویب در دولت تدبیر و امید به عنوان یکی از امیدها و آرزوهای اهالی استان برای خروج از بن بست اقتصادی مطرح شد اما وجود برخی تردیدها و مخالفت ها تاکنون نتیجه مناسبی برای آن رقم نزده و شهروندان اردبیلی همچنان چشم به تصویب نهایی آن در مجلس شورای اسلامی در هفته ها یا ماه های آتی دارند.

** ظرفیت های اقتصادی منطقه آزاد تجاری، صنعتی برای اردبیل
مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به عنوان راهکاری برای تعامل با اقتصاد و بازارهای هدف بین المللی تعریف و با تغییر استراتژی تجاری کشور از استراتژی جایگزین واردات به استراتژی تشویق و توسعه صادرات، از اولویت خاصی برخوردار است.
تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیل و ارایه خدمات عمومی ماموریتهای متعدد مناطق آزاد است که درقانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری، صنعتی برآنها تاکید شده است.
همچنین محرومیت زدایی منطقه ای و استفاده از انواع پیوندها و ارتباطات مفید با اقتصاد ملی مهم ترین نقشی است که این مناطق برعهده دارند.
بنا به تعاریف بین المللی، منطقه آزاد محدوده حراست شده بندری و غیر بندری است که از شمول برخی از مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهره گیری از مزایایی نظیر معافیت های مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زائد ارزی، اداری و مقررات دست و پاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی کمک می کند.
همچنین در منطقه آزاد صادرات کالا و جذب سرمایه های خارجی به طور کامل آزاد بوده و با راهکارهای بسیار تسهیل کننده ای برای صادرات و جذب سرمایه های خارجی از طریق این مناطق، دولتها سعی می کنند زمینه های مناسب را برای سرمایه گذاری و توسعه صادرات و کسب درآمدهای ارزی به وجود آورند.
بهره گیری از قانون مزیت ارزش افزوده برای واحدهای تولیدی منطقه، آزادی کامل ورود و خروج سرمایه و سود حاصل از فعالیت های اقتصادی، مقررات صادرات و واردات و امور گمرکی خاص در منطقه آزاد و عدم نیاز به صدور روادید (ویزا) جهت ورود و خروج اتباع خارجی از مبادی ورودی و خروجی مجاز منطقه از دیگر مزایای مناطق آزاد محسوب می شود.
همچنین برخورداری از انواع معافیت های مالیاتی، امکان ورود ماشین آلات و قطعات و مواد اولیه جهت صنایع منطقه بدون عوارض گمرکی از دیگر مزایای چشمگیر مناطق آزاد است.
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی و موسسات اعم از ایرانی و خارجی و سازمان های بین المللی طبق مقررات مناطق آزاد می توانند به طور مستقل یا با مشارکت سازمان و شرکت های تابعه آن یا با مشارکت یکدیگر در مناطق آزاد سرمایه گذاری کنند.
این سرمایه گذاری ها شامل سرمایه گذاری خارجی غیرمستقیم از طریق سهام و اوراق قرضه در بورس و سرمایه گذاری خارجی مستقیم و یا با مشارکت سرمایه گذاران داخلی است و یکی از اهداف اساسی ایجاد مناطق آزاد، جذب سرمایه گذاری خارجی است. لذا سرمایه گذاری خارجی در این مناطق مجاز بوده اما فقط زمانی سرمایه گذاری مشمول مزایای قانونی مناطق می شود که مجوزهای لازم را بر اساس قوانین مناطق دریافت کنند؛ هدف از پذیرش سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد کمک به رشد و توسعه اقتصادی، افزایش فرصت های شغلی، اخذ و توسعه فناوری و مهارتهای مدیریتی و همینطور ارتقای کیفیت تولیدات و افزایش توان صادراتی کشور است و سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کلیه زمینه هایی که فعالیت بخش خصوصی در آن مجاز است، قابل انجام است.
با توجه به اهداف فوق ،استان اردبیل به لحاظ موقعیت جغرافیایی خود یکی از مناطق مستعد در زمینه ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی می باشد و مردم و مسوولان این استان به آن به عنوان یکی از راهکارهای توسعه منطقه چشم دوخته اند.
داشتن 380 کیلومتر مرز خشکی با جمهوری آذربایجان ، برخورداری از گمرک بین المللی بیله سوار مغان ، قابلیت های غنی کشاورزی و گردشگری از جمله ظرفیت هایی است که استان اردبیل برای ایجاد مناطق آزاد تجاری صنعتی از آن برخودار است.
اشتغالزیی، حضور سرمایه گذاران در منطقه، معافیت از عوارض گمرکی وسود بازرگانی، رفع مشکل بیکاری، افزایش ارزش افزوده املاک ومستغلات ،معافیت های مالیاتی 20 ساله از جمله مزایای منطقه آزاد تجاری، صنعتی است که درصورت تصویب آن در مجلس، استان اردبیل بویژه منطقه مرزی مغان از آن بهره مند خواهد شد.
هر چند پس از پیروزی انقلاب اسلامی منطقه شاهد رونق وتوسعه کشاورزی و عمران و آبادانی بوده است اما استان اردبیل با توجه به فاصله عمیقی که با دیگر استان های برخوردار کشور دارد نیازمند توجه ویژه به زیرساخت های توسعه می باشد که بخش مهمی ازآن با ایجاد منطقه آزاد تجاری ، صنعتی تحقق می یابد.
تصویب لایحه دولت تدبیر و امید در باره منطقه آزاد اقتصادی اردبیل و تصویب کلیات آن در مجلس امیدها برای عملی شدن یکی ابزارهای توسعه استان را دوچندان کرده هر چند هنوز در باره تصویب نهایی آن در مجلس بیم و امیدهایی وجود دارد.
کارشناسان معتقدند که توجه نظام و دولت به منطقه از جمله اختصاص یک میلیارد دلار برای مهار آب های مرزی و تبدیل حدود 83 هزار هکتار از اراضی دیم منطقه به آبی شرایط ویژه ای در افزایش تولید کشاورزی و نیز ایجاد صنایع زنجیره ای ایجاد خواهد کرد و بی شک یکی از زمینه های شکل گیری این مهم می تواند ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی در شمال استان اردبیل باشد چرا که برای تحقق برنامه های توسعه ای نیاز به سرمایه و نیز بازارهای جدید است و منطقه آزاد از جمله مهمترین ابزارهای عملی سازی آن است.
مهاجرت به عنوان معضلی که هر سال جوانان این منطقه را در خود فرو می برد با طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری در استان در حال کاهش و امیدی در دل جوانان برای رونق کسب و کار به وجود امده است.
امروز بیش از هر زمان دیگر بستر و زمینه مناسب برای ایجاد منطقه آزاد تجاری، صنعتی در استان اردبیل مهیا شده و وجود شرکت کشت وصنعت مغان ، وجود اراضی پایاب سد خدافرین ، فرودگاه پارس آباد مغان و وجود اراضی حاصل خیز در بیله سوار و پارس آباد ظرفیت عظیمی است که در کمتر استانی می توان این مزیت ها را پیدا کرد.
استان اردبیل یکی از استان های مستعد در بخش کشاورزی و گردشگری است که ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی در این استان به دلیل همجواری با کشورهای حوزه قفقاز می تواند علاوه بر رونق اشتغالزایی سرمایه گذاری های کلانی را در بخش های مختلف اقتصادی به دنبال داشته باشد .
اشتغال زایی ، حضور سرمایه گذاران در منطقه ، معافیت از عوارض گمرکی و سود بازرگانی ، رفع مشکل بیکاری ، افزایش ارزش افزوده املاک و مستغلات و معافیت های مالیاتی 20 ساله از جمله مزایای منطقه آزاد تجاری ، صنعتی است که در صورت تصویب آن در مجلس ، استان اردبیل به ویژه منطقه مرزی مغان از آن بهره مند خواهد شد.

** تصویب منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل مطالبه اصلی مردم است
آیت الله سید حسن عاملی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل بارها تاکید کرده است که تصویب منطقه آزاد تجاری و صنعتی به مطالبه اصلی مردم استان تبدیل شده و ضروری است نمایندگان مجلس شورای اسلامی توجه ویژه ای به این لایحه داشته باشند.
وی بیان کرد: تمام دلایلی که مخالفان برای رد منطقه آزاد می آورند همه با قوانین مجلس و دولت کاملا و به راحتی قابل حل است.

** تاخیر در طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل به ضرر استان است
صدیف بدری رئیس مجمع نمایندگان استان اردبیل در مجلس هم در این باره به ایرنا گفت: تصویب طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی استان که در دولت تدبیر و امید مصوب شده به دلایل مختلف در مجلس به تاخیر افتاده و تداوم این وضعیت به نفع استانی چون اردبیل نیست.
وی افزود: کلیات این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس تصویب شده و قرار است برای تصویب نهایی در صحن مجلس شورای اسلامی مطرح شود که هنوز این امر عملی نشده است.
بدری اضافه کرد: این طرح یکی از مطالبات اصلی مردم استان بوده و دیدگاه مرتضی بانک دبیر شورای عالی مناطق آزاد در مورد آن نیز مثبت است و انتظار می رود که نمایندگان مجلس توجه ویژه به تصویب نهایی آن داشته باشند.
نماینده اردبیل در مجلس بیان کرد: منطقه آزاد تجاری، صنعتی به عنوان یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های توسعه استان اردبیل مطرح است و با ایجاد آن شاهد توسعه همه‌جانبه، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی خواهیم بود و در این راستا نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی تا تصویب قطعی آن از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند.
بدری اضافه کرد: منطقه آزاد تجاری، صنعتی برای استان‌های مرزی و کمترتوسعه‌ یافته مانند اردبیل به عنوان یک محرک قوی مطرح بوده و می تواند گام های توسعه آن را تسریع بخشد.

** ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی به اقتصاد اردبیل رونق می دهد
میرحمایت میرزاده نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی هم که بخش از حوزه انتخابیه وی در حریم منطقه آزاد قرار گرفته به ایرنا گفت: ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی یکی از مطالبات اصلی مردم است و با راه اندازی آن شاهد رونق اقتصادی در استان اردبیل خواهیم بود.
وی افزود: لایحه ایجاد مناطق آزاد شامل شهرهای گرمی، پارس آباد و بیله سوار در کمیسیون اقتصادی مجلس است که در صورت تصویب نهایی می تواند زمینه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در منطقه را فراهم کند .
میرزاده اظهار کرد: از آنجا که استان اردبیل بویژه شهرستان گرمی با وجود مرزی بودن از محروم ترین مناطق کشور با آمار مهاجرت بالا محسوب می شود وجود منطقه آزاد تجاری صنعتی در اشتغالزایی ،جلوگیری از روند مهاجرت و محرومیت زدایی استان و این منطقه بسیار موثر خواهدبود.
وی نصف شدن جمعیت گرمی به دلیل مهاجرت در فاصله بین دو سرشماری را یادآور شد و گفت: زمانی جمعیت شهرستان گرمی 150 هزار نفر بود اما در سرشماری امسال به 75 هزار نفر رسیده و اگر در هر مرحله از سر شماری 10 درصد کاهش جمعیت داشته باشد،منطقه خالی از سکنه خواهد شد .
این نماینده مجلس با بیان اینکه ایجاد منطقه آزاد می تواند دشت مغان را به قطب صادرات مواد لبنی و کشاورزی تبدیل کند، افزود: در حال حاضر بسیاری از محصولات کشاورزی و دامی مغان همچون میوه، گندم، لبنیات ، عسل و حتی صنایع دستی روی دست شان مانده است و بازار برای صادرات آن وجود ندارد ولی با ایجاد منطقه آزاد می توان توسعه صادرات مواد لبنی ،دامی و کشاورزی را رقم زد .

** طرح منطقه آزاد تجاری و صنعتی در کمیسیون اقتصادی مجلس در دست بررسی است
محمد فیضی نماینده اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس هم گفت: طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی استان که در دولت تدبیر و امید مصوب شده در کمیسیون اقتصادی مجلس دردست بررسی است.
وی افزود: نقشه این طرح در هیات دولت تصویب شده و در کمیسیون اقتصادی مجلس در حال بررسی است و در آینده نزدیک در صحن علنی مجلس مورد بررسی نمایندگان مجلس قرار می گیرد.
فیضی اضافه کرد: منطقه آزاد تجاری و صنعتی لایحه مختص اردبیل نیست بلکه شامل هفت استان می شود و در مرحله تعیین حدود بین کمیسیون اقتصاد مجلس و هیات دولت می باشد.
وی درباره علت تاخیر در طرح این لایحه افزود: به دلیل نبود توافق دولت و کمیسیون اقتصادی بر سر محدوده منطقه آزاد و انتظار در ارائه نقشه های مصوب توسط دولت به این کمیسیون شاهد تاخیر در تصویب نهایی این لایحه هستیم.
نماینده اردبیل ، نیر ، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: این طرح یکی از مطالبات اصلی مردم استان است و انتظار می رود که نمایندگان مجلس توجه ویژه ای به تصویب نهایی آن داشته باشند.

** عزم جدی برای تصویب منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل ایجاد شده است
رضا کریمی نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی هم گفت:عزم جدی برای تصویب نهایی منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل بین نمایندگان بوجود آمده وامیدواری ها هم در این رابطه بیشتر شده است.
وی افزود: در دیدار ی که نمایندگان استان در مجلس و استاندار اردبیل با معاون پارلمانی دبیر خانه مناطق آزاد کشور داشتند مقرر شد با تلاش نمایندگان این لایحه با اکثریت آرا درمجلس به تصویب برسد.
کریمی افزود: همچنین در این دیدار قرار شد استانداران ونمایندگان استان های هدف با همدیگر هماهنگ بوده و برای تصویب لایحه در مجلس تلاش کنند .
وی بیان کرد: این لایحه فعلا در کمیسیون اقتصادی مجلس بوده و قرار است بزودی در صحن علنی مجلس برای تصویب نهایی مطرح شود.
نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی گفت: در حال حاضر رایزنی‌های خود را با نمایندگان، استانداران و وزیران مربوطه شروع کرده ایم تا منطقه آزاد تجاری، صنعتی استان اردبیل که قطعا به نفع مردم استان خواهد بود تصویب شده و همه از نتایج و ثمرات آن استفاده کنند.
کریمی افزود: برای تصویب لایحه منطقه آزاد و تجاری اردبیل به همراه هفت منطقه آزاد و 12 منطقه ویژه اقتصادی مستندات و دلایل کافی برای وجود دارد.
وی بیان کرد: در یک سیاست‌گذاری درست و منطقی می‌توان از ظرفیت مناطق آزاد برخلاف برخی اظهار نظرها استفاده کرد چرا که قرار نیست مناطق آزاد به محل واردات کالاها و اجناس خارجی تبدیل شود بلکه منطقه آزاد استان اردبیل می‌تواند به محل بارانداز کالا به کشورهای همسایه بویژه جمهوری آذربایجان، آسیای میانه تا روسیه تبدیل شود.
کریمی خواستار ورود و مشارکت تمام بخش‌های اقتصادی، سیاسی، مدیران اجرایی و ائمه جمعه برای تصویب لایحه منطقه آزاد این استان در مجلس شد و گفت : برای تصویب این لایحه در مجلس باید از تمام ظرفیت ها یک صدا و با تعامل سازنده استفاده کرد.

** خوش بین به تصویب منطقه آزاد تجاری ، صنعتی اردبیل در مجلس هستم
شکور پور حسین نماینده مردم پارس آباد و بیله سوار مغان در مجلس هم به تصویب لایحه منطقه آزاد تجاری ، صنعتی اردبیل در مجلس خوشبین است
او در دیدار مردمی خود گفته است که مقدمات کار در مجلس فراهم شده و بیشتر نمایندگان مجلس هم به این لایجه که شهرستان های بیله سوار و پارس آباد و گرمی را زیرپوشش قرار خواهد داد نظر مثبتی دارند.
پورحسین با اشاره به اینکه در لایحه برنامه ششم ، توسعه مناطق آزاد الزامی شده افزود: طرح ها و برنامه هایی در برنامه ششم پیش بینی شده که در آنها توسعه زیرساخت های مناطق آزاد مد نظر قرار گرفته و محدودیت ها و کاستی ها در مناطق مرزی نیز رفع خواهد شد.
ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی استان اردبیل از سال 83 مطرح بود اما لایحه ایجاد آن در دولت تدبیر و امید به تصویب رسید و به مجلس شورای اسلامی ارسال شد.
خبرنگار: یعقوب شاددل / انتشاردهنده: سیفعلی موسی زاده
7110/6016