در ادامه این مطلب آمده است: «چه کسی سه روز پس از سقوط موصل و تنها یک روز پس از تقاضای دولت مرکزی بغداد و دولت خودمختار اقلیم کردستان برای مقابله با داعش به کمک عراقی‌ها شتافت؟ قطعاً امریکایی‌ها نبودند» این اظهارات موفق الربیعی، عضو پارلمان عراق تمام آن چیزی است که درباره روند مبارزه با حضور داعش در سیطره وسیعی از خاک عراق و سوریه واقعیت دارد و بارها از سوی مقامات عالی این دو کشور مورد تأکید و تأیید قرار گرفته است. حقیقتی که سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی روز دوشنبه خود با تمسخر اقدامات نمایشی و ادعاهای ضد ایرانی عربستان به آن اشاره کرد و گفت: «آنها ایران را به این امر متهم کردند که یک کشور حامی تروریسم است؛ در حالی که این ایران بود که در مبارزه با تروریسم نقش داشت. شما در کجا با داعش جنگیدید؟ عربستان در کجا با داعش جنگیده است؟»

ورود ایران به مبارزه با داعش چه در عراق و چه در سوریه با درخواست دولت‌های قانونی این دو کشور از نخستین روزهای اعلام ادعای خلافت اسلامی از سوی ابوبکر البغدادی سرکرده این گروه تروریستی آغاز شد. سپاه قدس ایران که فرماندهانش در جایگاه مستشاران نظامی به یاری ارتش و نیروهای مردمی دو کشور پیوسته بودند هدایت مبارزه با داعش را پشت خاکریزشهرهای تحت تسلط تروریست‌ها برعهده گرفتند. از حدود یک سال پیش با توسعه روابط سیاسی تهران و مسکو و به تبع آن موفقیت ایران در تعدیل رویکرد روسیه نسبت به تداوم حضور بشار اسد در دولت سوریه، مسکو نیز با جنگنده‌ها و موشک‌های دوربرد خود به جبهه مبارزه با تروریست‌های مستقر در خاک سوریه پیوست.

پس از آن تغییر روند مذاکرات حل بحران سوریه از مذاکرات فرسایشی در ژنو به مذاکرات اثرگذار در آستانه با مشارکت ایران، ترکیه و روسیه فضا را برای تمرکز و تجمیع نیروها برای مبارزه قدرتمندتر با داعش فراهم آورد. در تمام این مدت نیروهای امریکایی فضاسازی رسانه‌ای را دنبال می‌کردند که مدعی بود این کشور اگر چه جبهه مبارزه با تروریسم را در سوریه به دیگران سپرده است اما در عراق فعال است. حال آنکه واقعیت چیزی جز بهره بردن تروریست‌ها از حمایت‌های اطلاعاتی نیروهای امریکایی مستقر در عراق و برخورداری از پشتوانه مالی و لجستیکی عربستان سعودی را عیان نمی‌کرد. با احتساب مجموع این واقعیات نقش ایران در شکست داعش حکایتی است که به ارزیابی‌های کارشناسی پس از واقعه متعددی نیازمند است.
**افزایش اعتبار سیاسی ایران
نقش بی رقیب ایران در شکست داعش اما بی گمان خالی از تأثیرات منطقه‌ای و بین‌المللی نخواهد بود. علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این باره با یادآوری این نکته که «عموم کشورهای درگیر با بحران داعش، چه بازیگران منطقه‌ای و چه فرامنطقه‌ای در سیاست خود در قبال تحولات این گروه، یا به صورت مقطعی و یا حتی مستمراً با مشکل تزلزل موضع مواجه بودند و ما شاهد هستیم که تنها مجموعه چهار کشور ایران، روسیه، سوریه و عراق بودند که بر راهبردی که از ابتدا اعلام کرده بودند و برنامه‌ای که داشتند، ثابت قدم ماندند.»، به «ایران» گفت: «اکنون پایان کار داعش نه تنها یک مرحله جدید برای مباحث مربوط به امنیت منطقه است، بلکه ایران را هم در موضع افزایش اعتبار سیاسی در منطقه قرار خواهد داد که البته به هیچ عنوان مورد دلخواه برخی کشورها نظیر عربستان نیست. این کشورها قطعاً تلاش‌های خود علیه جمهوری اسلامی را نه تنها کم نکرده، بلکه افزایش خواهند داد اما نباید از یاد ببریم که با از بین رفتن داعش، ایران دارای یک پشتوانه اعتباری بسیار عظیم در عرصه معادلات بین‌الملل شده و این به معنای سخت‌تر شدن کار کشورهایی نظیر عربستان در مقابل کشورمان هم هست.»

**موفقیت توأمان نظامی و دیپلماتیک
کمال دهقانی فــــــــیروزآبادی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز درگفت‌وگویی با «ایران» پایان داعش در منطقه را علاوه بر موفقیت نظامی، یک پیروزی دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: «مجموعه نظام بین‌الملل را در موضوع داعش از منظر استمرار موضع می‌توان به سه دسته تقسیم کرد. دسته اول اروپایی‌ها و ترکیه هستند که موضع آنها در قبال مسأله داعش و بحران عراق و سوریه به مرور تغییر کرد. اینها کار را در منطقه با حمایت از معارضین دولت قانونی سوریه و حمایت ضمنی از مخالفان مسلحی که نهایتاً داعش از میان آنها زاده شد شروع کردند و تا مدت‌ها هم موضعی در محکومیت داعش نگرفتند. اما نهایتاً به دلیل اتفاقات بعدی نگاه آنها به مسأله هم تغییر اساسی کرد.»

وی افزود: «دسته دوم کشورهایی نظیر امریکا و رژیم صهیونیستی برخی مرتجعان منطقه بودند که از همان اول حمایت ضمنی از داعش و ادامه بحران را در دستور کار داشتند و تا آخر بر همین موضع ماندند.» به گفته دهقانی فیروزآبادی «دسته سوم را هم می‌توان کشورهای ایران، روسیه، عراق و سوریه دانست که از همان ابتدا معتقد بودند که باید مبارزه‌ای همه جانبه با داعش و جریان‌های تکفیری شکل بگیرد و در این مبارزه نیز تروریست خوب و تروریست بد معنا و موضوعیت ندارد.» وی ادامه داد: «با اتفاقی که اکنون در منطقه رخ داده است، اولین تأثیر سیاسی افزایش اعتبار دیپلماتیک ایران در مقابل کاهش اعتبار کشورهایی نظیر عربستان است.»

دهقانی فیروزآبادی همچنین تأکید کرد: «نکته بسیار اساسی این است که جمهوری اسلامی در این روند با حرکت منطقی و عقلانی که داشت، اجازه نداد تا عمق استراتژیکش در منطقه به دست کشورهای دشمن و نیروهای افراطی و متخاصم بیفتد و این دستاورد بسیار بزرگ و ارزشمندی برای ثبات منطقه است.»

**شکست مضاعف حامیان داعش
جواد منصوری، تحلیلگر مسائل منطقه در رابطه با تأثیر ایران در پایان دادن به حضور داعش در منطقه با اشاره به همکاری ایران و روسیه در به سرانجام رساندن این مهم، یادآوری کرد: «ایران و روسیه دو کشوری بودند که برخلاف حامیان داعش از ابتدا بر راه‌حل‌ سیاسی بحران سوریه تأکید داشتند و با وجود این در نهایت اگرچه روند مذاکرات سیاسی آستانه را برای حل بحران پیش بردند اما در مسیر مقابله نظامی با داعش توانستند پیروز باشند.» منصوری در گفت‌وگو با «ایران» موفقیت ائتلاف ایران، روسیه، عراق و سوریه را شکست مضاعف برای بازیگرانی نظیر امریکا، اسرائیل و برخی کشورهای عربی منطقه توصیف و تصریح کرد: «نیروهای نظامی ایران با توجه به تجربیات 8 سال دفاع مقدس در انواع جنگ‌ها و عملیات‌ نظامی مستقیم و غیرمستقیم و حفظ آمادگی بعد از جنگ تحمیلی عملاً در صحنه تحولات عراق و سوریه مزد این تجربه و آمادگی خود را گرفتند. ارزش این موفقیت آنجاست که توجه کنیم عملیات نظامی داعش و گروه‌های تکفیری شامل چهار نوع عملیات منظم، نامنظم، شورشی و انتحاری بود و می‌توان مدعی شد تقریباً جنگ و درگیری در دنیا سابقه نداشته که یکی از طرفین آن به چنین تنوعی در عملیات نظامی دست زده باشد.»

**نقش ایران در سازمـــــاندهی مبارزه با داعش
یک کارشناس مسائل بین‌الملل نیز با بیان اینکه پدیده داعش با یک طراحی حساب شده شکل گرفت، مسلح شد و حتی عملیات نظامی و مراکز مورد حمله این پدیده نیز هدایت شده بود، اظهارکرد: مطابق این برنامه ریزی‌ها و با استفاده از عنصر غافلگیری، داعش توانست یکی از زمینه‌های تشکیل دولت- ملت، یعنی سرزمین را تصاحب کند.

علی اصغر زرگر در گفت‌وگو با «ایران» با اشاره به اینکه آرام آرام حامیان برون منطقه‌ای داعش پی بردند که این پدیده علاوه بر اینکه می‌تواند اهداف آنان را در منطقه تأمین کند، یک شمشیر دو لبه نیز هست، اضافه کرد: «به همین دلیل آنها تلاش کردند سرعت داعش را کند کنند تا لبریز نشود. اما در مقابل کشورهای سوریه، عراق و ایران که جبهه مقاومت را تشکیل می‌دهند، این پدیده را جدی گرفتند و اجازه ندادند پایتخت‌ها فرو بریزد و سعی شد این پدیده در سرزمین‌هایی که تصاحب شده محدود شود.»زرگر در ادامه با اشاره به نقش ایران در وارد کردن روسیه به جبهه مبارزه با داعش افزود: «به روس‌ها فهمانده شد که اکنون یک خلأ قدرت در منطقه وجود دارد، ضمن اینکه امریکا هرج و مرج منطقه را برای خود سازنده می‌داند و به همین دلیل خود را کنار کشید تا این هرج و مرج سازنده تداوم یابد. به همین دلیل روس‌ها با آمادگی کافی وارد شدند که از آن به بعد مبارزه با داعش شکل جدیدی به خود گرفت.»

وی، ساماندهی نیروهای افغان و پاکستانی علیه داعش از سوی ایران را یکی دیگر از مؤلفه‌های پیروزی در این نبرد منطقه‌ای دانست و تصریح کرد: «ایران براساس الگوی سپاه توانست در عراق نیروی مردمی سازماندهی کند، زیرا ارتش عراق توانایی رزم نداشت، ارتش سوریه نیز در حال فروپاشی بود، اما پشتیبانی ایران موجب تشجیع نیروهای نظامی سوریه هم شد. عراق امروز به این دلیل از ایران قدردانی می‌کند که اگر حضور ایران نمی‌بود، ارتش‌های بومی این کشور و حتی سوریه، به ناچار می‌بایست شکست را پذیرا می‌شدند.»

*منبع: روزنامه ایران؛ 1396،9،1
**گروه اطلاع رسانی**2059**2002**انتشاردهنده: فاطمه قناد قرصی