آسیای مرکزی متشکل از پنج کشور ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان است و دستگاه دیپلماسی کشورمان برای گسترش روابط با این کشورها در تلاش است که سفر اخیر وزیر امور خارجه کشورمان به تاجیکستان و ازبکستان را می‌توان در همین چارچوب ارزیابی کرد. البته سفر محمدجواد ظریف به دوشنبه، پایتخت تاجیکستان در حالی صورت گرفت که ایران و تاجیکستان در سال‌های گذشته روابط نه‌چندان گرمی را سپری کرده‌اند و از تاجیکستان به‌عنوان مانع اصلی عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای نام‌ برده می‌شود. براساس مشاهدات خبرنگار جام‌جم در دوشنبه، مردم تاجیکستان چندان با دولت این کشور درخصوص جمهوری اسلامی ایران هم‌نظر نیستند و با وجود سردی روابط دولت تاجیکستان با ایران، مردم این کشور، ایرانی‌ها را دوست دارند.

ابراهیم رحیم‌پور، معاون آسیا - اقیانوسیه وزارت امورخارجه در گفت‌و‌گو با جام‌جم در مورد روابط تهران و دوشنبه و ممانعت تاجیکستان از عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای گفت: البته صرفا نام تاجیکستان در این ارتباط مطرح نیست؛ ایران نیز به دلیل دوران تحریم وضعیت چندان مشخصی نداشت همچنین بعد از تحریم نیز اقدامات ایذایی برخی قدرت‌ها در این مساله تاثیرگذار بود.

رحیم‌پور افزود: هم اکنون در حال مطالعه اساسنامه هستیم و در جریان سفر اخیر وزیر امورخارجه کشورمان به تاجیکستان و در مجموع با توجه به لابی‌های صورت گرفته، منتظر نتیجه هستیم.

غبار کدورت از روابط تهران و دوشنبه زدوده شد

حجت‌الله فغانی، سفیر ایران در تاجیکستان نیز در گفت‌و‌گویی با جام‌جم درباره روابط دو کشور اظهار کرد: در سال‌های اخیر مختصر افتی در روابط با تاجیکستان رخ داد که در مقایسه با تاریخ چند هزارساله مانند غباری بود که از بین رفت، اما در عین حال با توجه به ظرفیت‌های موجود در منطقه روابط ایران و آسیای میانه می‌تواند بهتر از این باشد. فغانی افزود: همه ابزارها برای گسترش روابط در حوزه‌های مختلف وجود دارد.

نعمت‌الله امامزاده، سفیر تاجیکستان در ایران هم در گفت‌و‌گو با جام‌جم گفت: با توجه به اشتراکات میان ایران و آسیای میانه باید تلاش کنیم در جهت صلح و ثبات در منطقه با هم همکاری داشته باشیم.

وی ادامه داد: ظرفیت‌های استفاده نشده‌ای وجود دارد و باید تلاش کنیم توجه بیشتری نسبت به این ظرفیت‌ها صورت گیرد. سفیر تاجیکستان در تهران ابراز امیدواری کرد: با توجه به این‌گونه سفرها همکاری با ایران بیش از گذشته گسترش یابد.

روابط 6 میلیارد دلاری با 5 کشور آسیای مرکزی

البته روابط ایران و آسیای مرکزی، محدود به کشور تاجیکستان نیست و تهران تلاش دارد سطح روابط را با این کشورها گسترش دهد. ظرفیت‌های اقتصادی و همچنین تهدیدات گروه‌های تروریستی از جمله محورهای مشترک برای گسترش همکاری‌هاست.

رحیم‌پور، معاون وزیر امور خارجه در همین زمینه با اشاره به این‌که با توجه به اشتراکات فرهنگی و تاریخی، ظرفیت گسترش روابط ما با کشورهای آسیای مرکزی، بیشتر از مقطع کنونی است، گفت: حجم روابط در مجموع و با
پنج کشور آسیای مرکزی، شش میلیارد دلار است.

معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: در صورت گسترش روابط اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌ها، علقه‌های ما بیشتر شده و به امنیت این کشورها و دیگر کشورهای منطقه افزوده می‌شود. وی با تاکید بر این‌که باید گلوگاه‌ها را در روابط شناسایی کنیم، گفت: مدتی امنیت کافی اقتصادی در این منطقه وجود نداشت، رقبا یا از ما پیشی می‌گیرند یا اخلال ایجاد می‌کنند، در دوره‌ای ما تحریم بودیم که این نیز یکی از عوامل تاثیرگذار در عدم گسترش روابط بود.

رحیم‌پور با اشاره به ضرورت همکاری میان ایران و کشورهای آسیای میانه در جهت مبارزه با داعش گفت: با توجه به این‌که گروه‌های تروریستی پس از شکست در سوریه و عراق به سمت کشورهای آسیای میانه آمده‌اند، ضرورت همکاری ما در این زمینه و در جهت مبارزه با این گروه‌ها بیشتر احساس می‌شود.

مریم شریف‌زاده