پژوهشگران مرکز رشد دانشگاه محقق اردبیلی با الهام از سوسک صحرایی ماده ضد یخی را برای پیشگیری از یخ‌زدگی سطح معابر و بدنه هواپیما عرضه کردند.
بابک نوری، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تولید ضد یخ آسفالت و ضد یخ بدنه هواپیما در ایران گفت: این محصولات جزو محصولات وارداتی بودند که در این مطالعات موفق به بومی‌سازی آن‌ها شدیم.
وی با اشاره به ضد یخ آسفالت تولید شده در این مطالعات، افزود: در حال حاضر به جای استفاده از ضد یخ آسفالت در روزهای سرد سال از شن و نمک استفاده می‌شود؛ از این رو ما ضد یخ آسفالت را تولید کردیم. این محقق با بیان اینکه این محصول با الهام از سوسک صحرایی تولید شده است، توضیح داد: زمانی که قطرات شبنم بر روی سوسک صحرایی می‌افتد، ماده‌ای از خودش ترشح می‌کند که موجب تبخیر آب خواهد شد.
نوری، عدم تخریب محیط زیست را از مزایای این طرح نام برد و یادآور شد: با استفاده از این محصول نیازی نیست که هرساله شهرداری‌ها و فرودگاه‌ها آسفالت فرودگاه‌ها و یا خیابان‌ها را تعویض کنند.
مجری طرح، پایین بودن قیمت این محصول نسبت به نمونه خارجی را از دیگر مزایای این محصول نام برد و خاطرنشان کرد: به ازای هر مترمربع آسفالت 50 گرم از این ماده استفاده می‌شود که در مقایسه با شن و نمکی که در شهرداری‌ها و یا فرودگاه‌ها استفاده می‌شود، مقرون به صرفه‌تر خواهد بود.
این محقق با اشاره به نحوه استفاده از این ماده، خاطر نشان کرد: بعد از هربار بارندگی و برف از این محصول استفاده می‌شود.
وی به تولید ضد یخ بدنه هواپیما اشاره کرد و گفت: بال‌های هواپیما دارای قطعات متحرک هستند که بخش‌های آئرودینامیکی هواپیما را کنترل می‌کنند و زمانی که هواپیما در باند فرودگاه قرار دارد، قطرات شبنم بر روی آن می‌نشیند و با سرد شدن هوا این قطرات یخ می‌زنند که این امر منجر به یخ زدن بال‌های هواپیما خواهد شد.
این محقق اضافه کرد: استفاده از این ضد یخ موجب خواهد شد که قطرات موجود بر روی بال‌های هواپیما یخ نزند تا هواپیما بتواند راحت‌تر پرواز کند.
نوری با تاکید بر اینکه این ضد یخ تا زمانی که هواپیما پرواز کند و از زمین بلند شود، موثر است، ادامه داد: از آنجایی که داخل بال‌های هواپیما لوله‌های آب گرم وجود دارد؛ از این رو بعد از پرواز هواپیما نیازی به این محصول نیست؛ چراکه آب گرم موجود در بال‌های هواپیما نقش یخ‌زدایی را بر روی بدنه هواپیما ایفا می‌کند.
این محقق با اشاره به مکانیزم عملکردی این محصول در یخ‌زدایی توضیح داد: ضد یخ تولیدشده تغییر فاز ایجاد می‌کند؛ از این رو بعد از اعمال واکنشی را در سطح ایجاد می‌کند که یخ به حالت بخار درآید؛ به این معنا آبی که بر روی بال هواپیما و حتی بر روی آسفالت است، تبدیل به بخار خواهد شد.
وی از تلاش برای کاربردی شدن این محصول خبرداد و گفت: این محصول به صورت آزمایشی در فرودگاه‌های استان اردبیل و شهرداری‌های استان تهران و اردبیل کاربردی شده است.
به گفته این محقق، این ماده قادر به یخ‌زدایی به میزان 90 درصد است. از دهه 1930 از نمک برای کنترل برف و یخ برای بهبود امنیت حمل‌ونقل جاده‌ای استفاده شد، از این رو مصرف جهانی نمک برای کاهش یخ‌زدگی در سطح جاده‌ها به 17 تا 30 میلیون تن در سال رسید. از سال 1950 میلادی روش‌های جدید یخ‌زدایی و پیشگیری از یخ زدگی در اروپا، ژاپن و سایر کشورها استفاده شد.
در ایران نیز از شن و نمک برای یخ‌زدایی در خیابان‌ها استفاده می‌شود که این روش تاثیرات منفی بر روی گیاهان، آب‌های جاری، زیرزمینی و خاک دارد و براساس برآوردهای صورت گرفته شهرداری تهران مبلغی حدود 2/5 میلیارد تومان برای برف‌روبی مناطق 22 گانه هزینه می‌کند.
بر این اساس ضد یخ بومی از سوی محققان کشور تولید شد که به گفته آنها قیمت هر کیلوی این محصول 55 هزار ریال است، ضمن آنکه آسفالت خیابان‌ها نسبت به نمک، شن و ماسه آسیب‌پذیر است ولی این محصول آسیبی به آسفالت وارد نخواهد کرد.
این محققان همچنین اعلام کردند در سال 1384 از محلول ضد یخ بومی برای یخ‌زدایی و پیشگیری از ایجاد لایه‌ برف و یخ در مناطق یک تا 3 تهران استفاده شد که نتایج موفقیت‌آمیزی را در پی داشته است.