آلودگی هوا؛ چهارمین علل مرگ و میر در جهان است و طبق آمار، یک میلیارد وچهارصد میلیون نفر در جهان در معرض این آلودگی قرار دارند و این معضل سالانه حدود سه میلیون نفر را به کام مرگ می کشاند. امروزه آلودگی به یکی از چالش های اصلی مدیریتی کشورها تبدیل شده است. بگونه‌ای که کشورها علاوه بر سیاست ها و اقدامات در درون مرزهای خود، ساماندهی به بحث آلودگی را در حوزه بین‌المللی نیز دنبال می‌کنند.
شهرهای زیادی در اروپا و آمریکا سال ها با مشکلات ناشی از آلودگی هوا دست و پنجه نرم کرده اند و حال با اقدامی جدی و هماهنگ به حل این مسئله پرداخته اند.در روزگار امروز با پیشرفت علم و تکنولوژی چشم به آسمان دوختن و منتظر باران برای پاکیزه شدن هوا به عنوان یک مسکن موقت، اتفاقی متحیر کننده
 است، چرا که دیگر حل کردن این معضل مسئله ای نیست که بتوان بطورموقت از آن عبور کرده و با برطرف نکردن ریشه های
 اصلی آن، امیدی به اصلاح داشت.انگار مثل این که به نوعی همه ما عادت کرده ایم؛ شهرمان را غبارآلود و بدور از آسمان پاک وآبی نظاره گر باشیم در حالی که بارها و بارها متخصصان در باره عوارض آلودگی هوا و صدمات ناشی از آن بر سلامت جسم و روان هشدار داده اند.نباید فراموش کنیم افراد سالخورده به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن و همچنین بروز تحریک پذیری و احساس خستگی دائم ناشی از تنفس هوای آلوده برای کودکان بسیار خطرناک تر است، چون ریزگردها باعث ایجاد اختلال دستگاه عصبی بچه ها می شوند.
 استفاده از تجارب کشورها و شهرهای بزرگ جهان می تواند
 راه حل خوبی در اختیار شهرداری ها و دولت قرار دهد. در سال 1952 به گزارش روزنامه دیلی تلگراف، لندن به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای جهان مطرح گشت، میزان آلودگی در این شهر به حدی فرا رسید که مه دود سمی لندن به علت سوختن زغال سنگ
در کارخانه های صنعتی به بالاترین مقدار ممکن خود رسیده بود.تصویب قوانین اثر گذار همچون مرهمی شرایط این شهر بزرگ را بهبود بخشید. بطوریکه امروزه افراد برای وارد شدن خودرو به مناطق مرکزی لندن هزینه ها و عوارض سنگینی پرداخت
می کنند و با تصویب قوانین، تولید خودروهایی با سوخت پاک در اولویت قرار گرفته و جایگزینی وسایل نقلیه آلاینده با اتوبوس های
استاندارد از جمله برنامه ی اجرا شده در لندن است.
نیویورک، لس آنجلس، مکزیکوسیتی و پکن همگی جز کلان شهرهایی هستند که در گذشته ای نه چندان دور رتبه های نخست آلودگی در جهان را در دست داشتند که با بکارگیری راهکارهای مناسب بر این مشکل فائق آمدند. دولت مکزیک با سرمایه
 3/9 میلیارد دلاری اصلاح کیفیت بنزین خود را در راس امور قرار داد و تصویب قوانین اجباری در جهت احداث کارخانه ها و مراکز صنعتی در مراکز بیرون از حومه شهر و پرداخت وام های طولانی مدت،
 با بهره پایین تنها بخشی از تسهیلات لازم در این زمینه بوده است. یکی از قوانین اجرا شده در نیویورک که باعث اعلام این شهر به عنوان تمیزترین هوا در پنجاه سال گذشته بوده، هیچ راننده ای حق روشن نگه داشتن بیش از یک دقیقه ماشین بدون توقف در نزدیکی مدارس را ندارد و در صورت نقض، محکوم به پرداخت جریمه 350 دلاری خواهد بود. بکارگیری راهکارهایی چون طرح زوج وفرد، خروج ناوگان فرسوده و تعطیلات پی در پی
 راه حل هایی مقطعی بوده و درمان قطعی آلودگی هوا در دراز مدت نخواهد بود. در این بین گسترش منابع طبیعی به عنوان یک بهداشت زیستی از اهم امور است. نقش آموزش و پرورش نیز در تربیت نسلی هوشمند و افزایش دانش افراد درباره تهدیدهای آلوده کننده ی
 هوا پررنگ و بسیار حائز اهمیت است.
جان باختن سالانه بیش از چهار هزار نفر بر اثر آلودگی هوای تهران ،آماری است که باعث الزام هر چه بیشتر مسئولین و دولت برای حل این مسئله حیاتی در کشور است. در پیش گرفتن
 راه های موثر و استفاده از تجارب کشورهای پیشرفته و نزدیک کردن بنزین های مصرفی به استانداردهای جهانی، خروج خودروهای فرسوده و فرهنگ سازی در جهت استفاده از وسایل نقلیه عمومی و به عبارتی گسترش خطوط مترو به نحو مطلوب،فرمالیته نبودن معاینه فنی خودروها و جلوگیری از مصرف سوخت مازوت بخشی از راه حل های موجود برای برون رفت از آلودگی هوا می باشد. از آن جایی که بیش از 80 درصد آلودگی هوای پایتخت مربوط به خودروهای شخصی است، دو عزم ملی را در این امر می طلبد. نخست حضور پررنگ افراد اجتماع در این عرصه برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی و پرهیز از استفاده خودروهای شخصی و دیگری عزم دولت برای تجهیز هرچه بیشتر ناوگان عمومی شهری و گسترش هر چه بیشتر حمل و نقل ریلی زیر زمینی می تواند در این امر مثمر ثمر واقع شود.
در پایان باید به این نکته نیز یادآور شویم ؛ که آلودگی هوا، نه تنها سلامت جسم را تهدید می کند،بلکه بر سلامت روح و روان
 انسان نیرتاثیرات منفی زیادی دارد و در ایجاد افسردگی، پرخاشگری، خواب آلودگی، بیش فعالی کودکان و دیگر اختلالات روانی
 نیز موثر است.امید است که کارشناسان این حوزه بتوانند راهکارهایی ارزشمند مبتنی بر اصول علمی به منظور مقابله با مقوله های آلودگی هوا ارائه نمایند.
سردبیـر *