به گزارش ایرنا، در دین اسلام مصالح و منافع مادی و معنوی و دنیوی و اخروی بندگان در ارائه دستورات و اجرای مقررات و برنامه های فردی و اجتماعی کنار هم قرار گرفته و دیده می شود تا اهداف و آمال بشریت بدون وقفه محقق و به بار بنشیند.
تمسک به قرآن مجید و سیره پاک و منزه عترت خاندان اهل البیت (ع) همواره در جایگاه 2 عامل اساسی و 2 اهرم مهم هدایت و حمایت در جهت سوق دادن انسان و کاروان متحیر بشریت به حیات طیبه از بدیهی ترین سنت ها و استنتاجات عقل ، اندیشه و اراده آدمی است که سلامت و بهروزی هر 2 جهان را تضمین و تعیین می کند.
اگر انسان به این اصول حقیقی ، ناب و آشکار به عنوان 2 ثقل اکبر و مرقومه معشوقه که ریشه در عمق افکار و فطرت انسان دارند عنایت کرده و از حواشی و مهملات اجتناب کند، بدون تردید از لطف و رحمت بی پایان دادار دادگر بهره مند و متنعم خواهد شد.
سنت وقف (تجسیس الاصل و اخلاق المنفعه) در دورترین مناطق دنیا نیز به اشکال و عناوین مختلف متداول است و در ایران نیز پیش از اسلام وجود داشته و برای پاسداری از ارزش های مهم و ماندگار مورد استفاده قرار گرفته و مورد بهره وری ملل و دول گوناگون بوده است و پس از بروز و ظهور اسلام نیز گسترش چشمگیری یافته و تاکنون آثار و نشانه های موثر آن در اقصی نقاط این مرز و بوم متجلی و مبرهن است.
اقوال بزرگان دین ، مصحف شریف وحی، اخلاق انسانی و مراودات عرفی بهره و ثمره سنت زیبای وقف را برای دیگر ادیان و ملل نیز آزاد و مباح کرده است.
مفهوم قرآن ، منطق عترت و خاندان عصمت و طهارت (ع) حامل همه مقتضیات و منابع و مضرات اشیاء ، احشام و اشجار و دیگر مواهب الهی برای انسان است و چنانچه فرزندان آدم در محور و مدار خالق عالم حرکت کنند و در تمام زوایای ریز و درشت زندگی راهرو قران و اهل بیت (ع) باشند، هیچگاه به بن بست نخواهند رسید و با هیچ مانعی متوقف نخواهند شد.
در جهان بینی اسلامی وقف یکی از آموزه های اجتماعی و زیرساخت های معیشتی است که شئونات آن در قرآن کریم و روایات معصومین (ع) بطور مشروح تبیین و تشریح شده است، این آموزه مفید دینی کلید و کتاب بهشت است که در مدرسه عشق الهی تدریس می شود و توسط فرشتگان خاکی در اندیشه های پاک زمینی منتشر و فضای جان آدمی و عالم را معطر می کند.
در جهان بینی اسلامی وقف یکی از زیرساخت های معیشتی است که علاوه بر مسئولیت های جمعی و رسالت های ذاتی، اعتقادات دینی و نگرش های فرهنگی فرد را نیز تقویت و آموزه های شیرین انفاق و ایثار را در نهاد آدمی نهادینه می کند و به همین خاطر همه انسانها فارغ از مذهب و معتقدات مایلند که با متصف شدن به این واژه معنوی خود را جاودانه و از این هنجار مثبت و صفت و تعریف قرآنی برای حیات پس از مرگ خویش استفاده کنند.
زندگی مردم بر مبنای روابط و مساعدت جمعی استوار است که اگر این ارتباط پویا ، موثر و متقابل باشد خروجی آن جامعه ای کامل، سرزنده، مشارکت جو و توسعه خواه شکل می گیرد و در غیر اینصورت جامعه ای راکت و ایستا ، کم تحرک ، محروم و منحط خواهیم داشت که بر اساس مصادیق معتبر، وقف می تواند این حلقه مهم را بهم متصل و ایجاد کننده امید، رونق شهری، رفع بیکاری، بهبود بازار کسب و کار و توانمند کردن زیرساخت های ملی در راستای منویات رهر معظم انقلاب مبنی بر اقتصاد مقاومتی در کشور باشد.
سنت مقدس وقف در کنار خمس ، زکات ، انفاق ، صدقات و خیرات به منظور تقرب و توسل به خدای سبحان ، عاقبت انسان را ختم به خیر و زندگی آنان را پاک، منزه، با برکت و مبارک می گرداند و خداوند متعال در آیه شریفه 92 آل عمران (لن تنالوا البر حتی تنفقو مما تحبون) این برکات و عطایای خود را تضمین کرده است.
تزکیه و تطهیر در اسلام یک اصل مهم و ماندگار است که سلامت دنیا و آخرت آدمی را تثبیت می کند و لذا در اعتقادات اسلامی، آرامش روحی ، سلامت جان و زدودن زوایای فقر و فلاکت و جایگزین کردن عزت و شرف و استغنای مادی و معنوی آحاد و اقشار بشریت از ماموریت های اصولی این مکتب جان افزاست که مظهر این نگاه خدا محور ، توسعه فرهنگ وقف است.
وقف یک عمل بشردوستانه و صدقه جاریه است که مراعات آن، عدالت، نوعدوستی، احسان، عشق، عاطفه، ایثار و آرامش ساکنان زمین را بدنبال دارد،
در جوامع امروز که محدودیت منابع و گسترش مصارف ، متولیان اجرایی را با مشکل جدی مواجه کرده است، موضوع وقف اهمیت و جایگاه حساس تری یافته و در این گلوگاه بغرنج اجتماعی ، جامعه ای قادر به ادامه حیات آبرومندانه خود است که بتواند همه ظرفیت ها و مزیت های موجود را بکار گرفته و در مدار عقل و عدل داشته هایش را تقسیم و توزیع کند.
به اقرار همه عقلا ، عرفا و عالمان علوم اسلامی و اجتماعی ابزار و آموزه وقف یکی از کارآمدترین منابع و داشته های غنی و سرشار مکتب اسلام است که می تواند بسیاری از اهداف و آرمان های الهی و انسانی را محقق و مشکلات لاینحل انسان ها را مرتفع کند و ثروت و درآمدهای راکد را به حرکت و رویش درآورده و آسیب ها ، فقر ، فساد و تباهی را به حداقل برساند.
افزایش نابسامانی ها ، توسعه منکرات، ترویج ولنگاری، هنجارشکنی های انفرادی و اجتماعی و غالب شدن بعضی آسیب های خانوادگی در جوامع مختلف بخصوص ایران اسلامی آفت کشنده و خطرناکی است که یکی از عوامل اصلی بروز آن کمرنگ شدن سنت ارزشمند وقف می باشد و به همین خاطر ضرورت دارد که مردم و متولیان بدان همت گمارند و این چشمه جوشان و پرفیض الهی را در گستره جامعه جاری کنند تا در زلال الطاف این امر مقدس ، منکرات و مشکلات از جامعه اسلامی رخت بر بندد و گل امید و اعتماد و تلاش و تولید و هم افزایی در دشت و دمن اجتماع بروید و قد بکشد.
آری، وقف یکی از پر بهاترین اصول اسلامی و نیکوترین خصال است که ضمن تامین سعادت واقف ، اثرات جمعی آن به رویش و خیزش مشارکت عمومی، توسعه کمی و کیفی جامعه، اتحاد و انسجام ملی، تعاون و همکاری همگانی ، عمران و آبادانی کشور و ایجاد تعادل مالی و معیشتی در محیط های گوناگون منجر می شود.
نتیجه اینکه، وقف نوعی رویش سخاوت در فضای عبادت است که اجرای درست و مستمر آن در کنار خشنودی خالق ، رفع مرارت های مخلوق را هم به دنبال دارد و چون بارش رحمت خدا تمام صحراها و سخره های لم یزرع را به کشتزار سبز سخی و خوان عشق ملیح تبدیل می کند و ابر احسان زای آن همه شراره های محرومیت و عقب ماندگی را در سایه آسایش خود قرار می دهد و توجهات خدای عالمیان را از آسمان به زمین منعکس و منتقل می کند.
امیدواریم با احساس مسئولیت شرعی و عرفی و عمل به موازین و آموزه های دینی بویزه در حوزه وقف شاهد نهادینه شدن این فریضه در جامعه و رفع بخشی از نگرانی ها و ناراحتی های اقشارکم بضاعت و همچنین توسعه و توازن پایدار ملی باشیم.
خبرنگار: سید حرمت الله موسوی مقدم ** انتشار دهنده: حسن کهزادیان
7174/6119