صاحب‌خبر -

عصر روز گذشته برخی منابع محلی از حرکت واحدهای ارتش به سمت هراره پایتخت زیمبابوه خبر دادند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، گزارش ها حاکی ا‌ست که به دنبال تشدید بحران بر سر جانشین احتمالی «رابرت موگابه» رئیس جمهوری زیمبابوه، نیروهای ارتش شامگاه سه شنبه شبکه تلویزیون دولتی ZBS را به اشغال خود درآورد‌ه‌ اند و صدای انفجار متعدد در «هراره» پایتخت این کشور شنیده شده است.

 

 

در پایین جدیدترین و آخرین اخبار و تحولات مرتبط با این کودتا را از نظر می گذرانیم:

 

 

به دنبال بحران اخیر در زیمبابوه، اتحادیه اروپا خواستار گفت و گوی طرفین درگیر در زیمبابوه، و صدور قطعنامه ای مسالمت آمیز برای حل بحرانی شد که به واسطه به قبضه درآورن قدرت از سوی ارتش به وجود آمده است.

سخنگوی کمیسیون اروپا گفت: «تحولات سیاسی اخیر در زیمبابوه و تبعات آن مایه بسی نگرانی است.»

وی در بیانیه ای افزود: «ما اوضاع را از نزدیک پیگیری می کنیم و تاکید می کنیم که باید به حقوق اساسی شهروندان احترام گذاشت. ما از بازیگران اصلی در این بحران می خواهیم به جای رویارویی، به سمت گفت و گو با هدف یافتن یک راه حل مسالمت آمیز حرکت کنند.»

«آگنس رومات اسپپن» سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در سخنرانی مطبوعاتی امروز خود گفت: «ما متعهد به قانون اساسی و احترام به آرمان های مشروع مردم زیمبابوه هستیم و همه احزاب را تشویق می کنیم تا راه حل صلح آمیزی را در این چارچوب و بدون خشونت پیدا کنند.»

«بوریس جانسون» وزیر خارجه انگلیس در واکنش به بحران کنونی زیمبابوه گفته است: «بیان اینکه در حقیقت چه تحولاتی در حال رخ دادن است، کار دشواری است. مهمترین نکته این است که همه می خواهند «زیمبابوه ای باثبات و موفق» را مشاهده کنند و از همه طرف ها می خواهیم از خشونت فاصله بگیرند.»

در همین حال، دیلی تلگراف گزارش داد گزارش هایی در این خصوص منتشر شده که ارتش، پلیس هراره را خلع سلاح کرده است. ادعا می شود که این اقدام برای کنترل کامل بر امنیت زیمبابوه صورت گرفته است.

«فدزایی ماهیر» که امیدوار است برای انتخابات پارلمانی کاندید شود، این تصویر را منتشر کرده و ادعا کرده ارتش، نیروهای پلیس را در کف خیابان در حالی که صف کشیده اند، روی زمین نشانده است.

حزب «ائتلاف دموکرات» به عنوان اپوزیسیون اصلی آفریقای جنوبی از موگابه خواسته از قدرت کناره گیری کند تا هر چه سریع تر انتخاباتی «آزاد و عادلانه» برگزار شود. 

«مموسی مایمین» رهبر این حزب در بیانیه ای گفت: «بی ثباتی کنونی در زیمبابوه باید یکی از دلایل نگرانی برای تمامی آفریقایی هایی باشد که برای برقراری دموکراسی در این قاره ایستاده اند.»

«جاکوب زوما» رئیس جمهور آفریقای جنوبی اعلام کرده که آماده است برای رفع بحران سیاسی زیمبابوه و حل اختلاف بین گروه های رقیب در حکومت آن کشور میانجیگری کند.

هنوز از وضعیت موگابه و خانواده او، به خصوص همسرش گریس، اطلاعی در دست نیست. برخی گزارشگران از خروج اعضای خانواده او از کشور خبر داده و شماری از تحلیلگران گفته‌ اند که باید انتظار داشت رابرت موگابه به زودی از سمت خود کناره‌ گیری کند. منابعی در آفریقای جنوبی هم گفته اند موگابه به زودی در یک سخنرانی زنده، استعفای خود را اعلام خواهد کرد. این گزارش‌ ها از سوی منابع رسمی تایید نشده است.

در بیانیه دفتر ریاست جمهوری آفریقای جنوبی در مورد وضعیت زیمبابوه آمده است: «با توجه به اوضاع کنونی در جمهوری زیمبابوه، جاکوب زوما نمایندگان ویژه ای را به زیمبابوه و آنگولا اعزام می کند».

رئیس جمهور وزیر دفاع و وزیر امنیت ملی را برای دیدار با موگابه اعزام می کند.

زوما اوایل امروز با موگابه گفت و گو کرده است. آفریقای جنوبی همچنین با ارتش زیمبابوه در تماس بوده است.

نمایندگان ویژه همچنین به آنگولا اعزام خواهند شد.

زوما گفته است موگابه در خانه خود و در سلامت کامل به سر می برد.

دیلی تلگراف گزارش داد برخی وزرای موگابه از جمله «ساویور کاسوکوویر» وزیر دولت محلی و «ایگناتیوس چومبو» وزیر دارایی و همچنین «پاتریک ژوویو» برادر زاده موگابه بازداشت شده اند. هر سه نفر از اعضای ارشد جناح موسوم به «جی 40» در حزب حاکم زانو- پی اف و از وفاداران به موگابه هستند.

پکن در واکنش به تحولات امروز در هراره می گوید فرمانده ارتش زیمبابوه در سفر هفته گذشته خود به چین کاملا عادی بوده است. 

«گنگ شوانگ» سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانس مطبوعاتی امروز خود گفت: «چین از نزدیک اوضاع در زیمبابوه را زیر نظر دارد و امیدوار است طرفین به خوبی امور داخلی شان را مدیریت کنند.»

سی ان ان گزارش داد ناظران می گویند ارتش زیمبابوه بسیار محتاط است که تلاش هایش «کودتا» خوانده نشود اما اقدامات نظامیان از دیشب تاکنون، در حقیقت کودتا را نشان می دهد. «الکس ماکایسا» مشاور سیاسی سابق نخست وزیر پیشین زیمبابوه به سی ان ان گفت: «این یک کودتا با هر نام دیگری است. آنها ممکن است سعی کنند این گونه وانمود کنند که موگابه هنوز رهبر است، اما در واقع قدرت در دست نیروی نظامی است.»

یکی از ساکنان هراره می گوید: «امروز چهارشنبه شهر (به طور مشکوکی) «بسیار آرام» است، هرچند مغازه ها باز است و اتوبوس ها و تاکسی ها به طور معمول مشغول تردد هستند. بسیاری از مردم در خانه مانده اند. هیجان بسیار است و رسانه های اجتماعی منتظرند ببینند چه می شود.»

بر اساس خبری که وب سایت انگلیسی زبان «نیوز24» آفریقای جنوبی آن را تایید کرده، موگابه در حال مذاکره با ارتش برای خروج «گریس» از کشور و کناره گیری خودش از قدرت است.

آسوشیتدپرس گزارش داد نیروی پلیس ملی، همه نیروهای خود را فراخوانده است. یک مقام ارشد پلیس که اصرار داشت نامش فاش نشود زیرا مجاز به صحبت با مطبوعات نبود، گفت که به همه افسران دستور داده شده تا بلافاصله به پست های خود بازگردند.

حساب توییتری حزب حاکم زانو پی اف به نظر می رسد تحت کنترل ارتش درآمده باشد زیرا در آخرین توییت، از آغاز «دوره ای جدید و تازه» برای کشور ابراز خوشحالی شده و تاکید شده است که خانواده موگابه مالک زیمبابوه نیستند.

در این توییت آمده است: «شب گذشته - به دلیل قانون اساسی و عقلانیت ملت - خانواده موگابه بازداشت شدند و اکنون در سلامت به سر می برند. نه حزب «زانو پی اف» و نه کشور زیمبابوه به موگابه تعلق ندارند. امروز با دوره جدیدی آغاز شده و منانگاگوا به ما در دستیابی به زیمبابوه بهتر کمک خواهد کرد.»

«دیوید کولتارت» یکی از اعضای حزب اپوزیسیون «حرکت برای تغییر دموکراتیک» (ام دی سی) گفت ارتش کاملا بر رسانه ها تسلط دارد.

او گفته است: «بر خلاف آنچه ارتش می گوید، تمامی نشانه ها حاکی از کودتاست. دست کم یک وزیر کابینه بازداشت شده است. ما به قانون اساسی احترام می گذاریم و پاسخ فوری ما، علیه هر گونه نقض قانونی خواهد بود. ما اوضاع کنونی را درک می کنیم. موگابه مسئول اوضاع کنونی است. اما ما می خواهیم در اسرع وقت نظم به کشور بازگردد. اگر ما خواهان تغییر رهبری هستیم باید این کار را با استیضاح موگابه انجام دهیم.»

خبرنگار گاردین از هراره گزارش داده است تنها در دفتر ریاست جمهوری در مرکز هراره، نشانه هایی از تغییرات چشمگیر وجود دارد. یک سرباز تنها در خیابان های مجاور ایستاده است.

تلویزیون فرانس 24 گزارش داده است اقدام به کودتا در جریان است و هراره وضعیت مبهمی دارد.

یک شاهد عینی، که در نزدیکی کاخ موگابه در شهرک «بورودیل» سکونت دارد، گفت: اندکی بعد از ساعت دو نیمه‌ شب، به‌ مدت چهار دقیقه صدای شلیک 30 تا 40 گلوله را از منزل رئیس‌ جمهور شنیدیم.

وی گفت: «نیروهای نظامی از دیشب در خارج از پایتخت حضور داشتند و امشب وارد آن شدند. رفت و آمدهای قابل توجهی در شهر هراره انجام می شود و صدای انفجار به گوش می رسد. اینکه آیا این اتفاقات با نارضایتی هایی که در راس ارتش از حکومت مشاهده شده است در ارتباط است یا نه، نمی توانیم فعلا آن را تایید کنیم. اینکه چند روز قبل ژنرال شیوانگا از فرماندهان ارتش سخنانی را مطرح کرد و امروز نتیجه آن را می بینیم، موضوعی است که فعلا نمی توان تایید کرد.»

 گاردین نیز در تحلیل کوتاهی نوشته است: آیا کودتا شده؟ بله پاسخ مثبت است. نیروهای ارتش قدرت را به دست گرفته اند، ساختمان تلویزیون ملی را به اشغال درآورده اند و خیابان های هراره مملو از خودروهای زرهی و سرباز است. اکنون مشخص است که آنها چرا دست به این اقدام زده اند. این یک حمله پیشگیرانه از سوی ارتش برای متوقف کردن گریس موگابه، همسر 53 ساله رئیس جمهور و تلاش او برای گرفتن قدرت از همسرش بوده است.

در ماه های اخیر شانس بانوی اول برای ریاست جمهوری زیمبابوه افزایش یافته بود.

اما نظامیان ارشد نگران روی کار آمدن گریس و اطرافیانش هستند. آنها همچنین معتقدند که او فردی فاسد و بی کفایت است و می دانند که خشونت های بانوی اول و همچنین همراهان و پسرانش، او را به فردی نامحبوب در زیمبابوه تبدیل کرده است.

سربازان همچنین نگران وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی هستند. تورم و سقوط ارز  زیمبابوه در حال حاضر بسیاری را با آسیب های مالی مواجه کرده و درآمد افسران و سربازان نیز با کاهش روبرو شده است. دستمزد میلیون ها کارمند دولتی - سربازان، پلیس ها، کارمندان دولت و برخی دیگر - ماه ها است که پرداخت نشده است. این بدان معناست که تغییر قدرت در این کشور اگر با شور و شوق از سوی مردم پذیرفته نشود، دستکم با مخالفت هم روبرو نخواهد شد.

در چند روز آینده تحولات مهمی رخ خواهد داد. هر چیزی که اتفاق می افتد، احتمالا با هرج و مرج بسیاری همراه خواهد بود - هرچند که مقاومت خشونت آمیز در برابر خلع موگابه از قدرت شگفت آور خواهد بود.

هنگامی که گرد و خاک این کودتا بخوابد، و احتمال روی کار آمدن گریس و جناح او معکوس شود، سربازان باید تصمیم بگیرند. آیا آنها قدرت را به نیروهای غیرنظامی - به ویژه رئیس سابق دولت و فرمانده کل، موگابه باز می گردانند - یا اینکه برای حکومت بر این کشور وسوسه خواهند شد؟ آیا آنها با منانگاگوا تماس خواهند گرفت تا قدرت را با گریس موگابه به دست بگیرد؟

دو مورد از اتفاقات مهم پیش رو، کنفرانس سالانه زانو-پی‌ اف در ماه آینده و همچنین انتخابات سال آینده خواهد بود. ناظران پیش بینی می کنند ارتش زمان هر دو برنامه را کمی جلوتر بیاندازد.

خبرگزاری رویترز گزارش داده است دست کم صدای سه انفجار در خیابان های هراره شنیده شده است و نیروهای ارتش در خیابان ها مستقر شده اند و خیابان های منتهی به دفاتر اصلی دولتی، پارلمان و دادگاه ها را در مرکز این شهر مسدود کرده اند.

این در حالی است که حزب حاکم «زانو-پی‌ اف» ارتش را به اقدامات «خیانت کارانه» متهم کرده است.

آسوشیتدپرس گزارش داده است این نخستین بار است که اختلافات بین ارتش و موگابه تا این حد عمیق می شود. ارتش نقشی اساسی در حکومت رابرت موگابه، از سال 1987 تاکنون، در زیمبابوه داشته است.

طبق این گزارش، اختلافات اخیر با برکناری «امرسون منانگاگوا» معاون رئیس‌ جمهور توسط موگابه وارد مرحله تازه ای شد. امرسون منانگاگوا از حمایت ارتش برخوردار است و گزینه اصلی جانشینی موگابه محسوب می شود. این در حالی است امرسون منانگاگوا از زیمبابوه گریخت و اعلام کرد که جانش در خطر است.

گزارش ها حاکی است، جناحی از حزب حاکم «زانو-پی‌ اف» که از جانشینی «گریس موگابه» همسر موگابه حمایت می کند، بیش از 100 مقام ارشد دولتی را به دلیل نزدیکی با امرسون منانگاگوا مورد توبیخ قرار داده و تصفیه کرده است.

گریس موگابه اکنون خود را آماده می کند تا به عنوان معاون رئیس جمهور و جانشین امرسون منانگاگوا معرفی شود.

رقابت میان موگابه و منانگاوا باعث شکاف در حزب زانو پی اف شده است.

یک سخنگوی ارتش در بیانیه ای در تلویزیون دولتی اعلام کرده است موگابه و خانواده اش در «یک مکان امن» هستند در حالی که سربازان سربازان در هراره در حال اجرایی کردن عملیات هستند.

این بیانیه می گوید که موگابه که 93 سال دارد و خانواده اش در سلامت هستند و امنیت آنها تضمین شده است. معلوم نیست که اکنون چه کسی هدایت اقدام نظامی را به عهده دارد.

آسوشیتدپرس گزارش داده است گریس موگابه به دلیل ولخرجی هایش محبوبیت چندانی در این کشور ندارد.

ژنرال «کنستانتینو چیوانگا» فرمانده ارتش زیمبابوه روز دوشنبه در بیانیه ای در مورد مقامات ارشد حزب حاکم هشدار داد و خواستار توقف این اقدامات شد.

ارتش زیمبابوه ادعا کرده است قدرت را به دست گرفته است تا «جنایتکاران» اطراف رابرت موگابه را که موجب بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی شده است، هدف قرار دهد.

ژنرال کنستانتینو چیوانگا گفته است: باید به آنهایی که پشت اقدامات خیانتکارانه اخیر هستند یادآوری کرد که ارتش وقتی پای حفظ انقلاب در میان باشد قاطعانه اقدام خواهد کرد.

در همین حال حزب حاکم در بیانیه ای ضمن متهم کردن فرماندهی ارتش به رفتار خیانت آمیز گفته است اظهارات ژنرال کنستانتینو چیوانگا برای برهم زدن آرامش و ثبات در زیمبابوه و تحریک به آشوب بود.

سفارت آمریکا در هراره اعلام کرده است امروز چهارشنبه تعطیل است و به شهروندان آمریکایی هشدار داده است از خانه ها و اقامتگاه های خود خارج نشوند.

وزارت خارجه انگلیس نیز در همین خصوص بیانیه ای صادر کرده است و از شهروندان خود خواسته تا آرام شدن اوضاع، در خانه و اقامتگاه های خود بمانند.

 

∎​