به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا ، نخستین سفر «دونالد ترامپ» به شرق آسیا که طولانی ترین سفر رئیس جمهوری آمریکا هم بود در حالی به پایان رسید که تحلیل های گوناگونی از دستاوردها و منافع آن برای ایالات متحده ارائه می شود.
نخستین مقصد ترامپ در این سفر ژاپن بود و آخرین مرحله آن نیز در فیلیپین رقم خورد. به طور کلی از دیدگاه کارشناسان این سفر دو هدف عمده سیاسی و اقتصادی را دنبال می کرد. در حوزه سیاست بین المللی، مهمترین محور سخنان و حتی هدف حضور ترامپ در این سفر، نمایشی از علاقه مندی و حساسیت واشنگتن به تحولات منطقه و خط و نشان کشیدن برای کره شمالی بود. ترامپ در بسیاری از سخنرانی های خود پیونگ یانگ و رهبران کره شمالی را از تهدیدهای خود بی نصیب نگذاشت.
به اعتقاد بسیاری کارشناسان اهمیت این سفر برای کاخ سفید در حیطه اقتصادی به مراتب بیشتر از رویکرد سیاسی آن بود. هدف ترامپ برنامه ریزی و تنظیم این مبادلات بر پایه منافع و سود بیشتر برای آمریکا بود که البته با تردیدهایی همراه بود.
در این حوزه نیز کاهش تراز تجاری منفی آمریکا و بازکردن درهای بازار کشورهای شرق آسیا به روی کالا و شرکت های آمریکایی به ویژه در تعامل با چین، مهمترین هدفی بود که ترامپ به دنبال آن بود .

**سفری تبلیغاتی به شرق آسیا
برخی تحلیل ها در رسانه های آمریکایی سفر رئیس جمهوری این کشور را بیش از آنکه دیپلماتیک بدانند بیشتر تبلیغی و همچون کارزار انتخاباتی ارزیابی کردند. تارنمای شبکه تلویزیونی ای.بی.سی نیوز در گزارشی به دیدار ترامپ با متحدان در سفر به شرق آسیا پرداخت و نوشت: اگرچه ترامپ ضمن حضور در منطقه با رهبران جهان دیدار کرد اما باید تا بازگشت رئیس جمهوری به کاخ سفید صبر کرد و منتظر ماند و دید که دو موضوع کره شمالی و تجارت خارجی آمریکا که برای این سفر برنامه ریزی شده تا چه اندازه برآورده می شود.
ترامپ در مانیل در جمع خبرنگاران گفت: گام های بسیار بزرگی را در زمینه تجارت برداشتیم، قدم هایی بسیار بزرگتر از چیزی که فکر می کنید. در زمینه تجارت پیشرفت زیادی داشتیم. همانطور که می دانید آمریکا با همه کشورها کسری درآمد تجاری دارد و اکنون به سرعت این تراز منفی، کم و به تدریج صفر می شود.
روزنامه «واشنگتن پست» نیز در گزارشی سفر ترامپ به آسیا را همچون جشنواره ای از چاپلوسی تشبیه کرد. این گزارش سفر ، ترامپ را فرصت از دست رفته ای دانست که می توانست باعث ساختاربندی مناسب در اجرای سیاست های اقتصادی و امنیتی وی شود.
گرچه ترامپ سخنرانی های گوناگونی را در زمینه تهدیدهای هسته ای یا روابط اقتصادی آمریکا بیان کرد اما همه آن ها اهداف و اظهاراتی غیر واقع گرایانه بودند که بیشتر برای کارزار انتخاباتی مفید بودند تا عرصه دیپلماسی.

**تناقض اهداف؛ تجاری یا سیاسی
برخی اعتقاد دارند سفر ترامپ به آسیا این پیام را به کشورهای منطقه داد که در مقابل کره شمالی متحد باشند اما در زمینه تجارت به آمریکا اجازه دهند تا هرکاری که دوست دارد آزادانه انجام دهد.
روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی سفر ترامپ را به صورت واضحی متناقض دانست و پیش بینی کرد این خط مشی در آینده نزدیک موجب زوال قدرت ایالات متحده در منطقه پاسیفیک شود. ترامپ در کره جنوبی همچون یک رهبر، ردای ابرقدرتی بر تن پوشید و در سخنانی که یادآور رویه های جنگ سردی بود، گفت: این مسئولیت و وظیفه ما است که تا با هم به مقابله با خطر پیونگ یانگ بپردازیم زیرا هرچه صبر کنیم خطر بزرگتر و فرصت ها نیز کمتر می شوند.
وی دو روز بعد در ویتنام به گونه ای دیگر سخنرانی کرد و نشان داد واشنگتن تمایل به امضای توافق های تجاری منطقه ای ندارد. در این سفر سخنان ترامپ بیشتر مانند دوره رقابت های انتخاباتی بر حمایت از اقتصاد ملی آمریکا متمرکز شده بود. وی از توکیو تا پکن تلاش کرد تا در زمینه مسائل اقتصادی همچون یک دلال با رهبران کشورها رفتار کند.
به نوشته این روزنامه آمریکایی خط مشی های مورد نظر کاخ سفید در این سفر، درگیر طیف وسیعی از مسائل از رئالیسم ژئوپلتیکی تا ناسیونالیسم اقتصادی بود. اما در مورد کشورهای کوچک تر شرق آسیا، ترامپ هیچ فشاری را برای دستیابی به توافق احساس نمی کرد. رویکردهای ترامپ مبتنی بر شعار «نخست آمریکا» ،د برنامه های اقتصادی رهبران کشورهای منطقه را نیمه کاره گذاشت.
روزنامه «واشنگتن پست» در گزارش دیگری پیام ترامپ برای متحدان آسیایی ایالات متحده را غیرمسنجم دانست و نوشت: سفر ترامپ با این هدف طراحی شده بود که دورنمایی را از سیاست خارجی ایالات متحده در این منطقه بدهد و متحدان واشنگتن را نسبت واکنش کاخ سفید به تنش های نگران کننده آن جا مطمئن سازد. به جای این هدف دولت ترامپ شکل های متناقض و درهمی از سیاست های آسیایی آمریکا را نشان داد. رئیس جمهوری آمریکا بیش از همه خود را درگیر تاختن به کره شمالی و رهبر آن کرد. ضمن اینکه حتی سیاست های «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه را نیز ستود.
این روزنامه بیش از همه به سخنان و خط مشی های ترامپ در پکن انتقاد کرد و نوشت: ترامپ در ژاپن و کره جنوبی سیاست هایی که از قبل پیش بینی شده بود را به طور تقریبی به اجرا در آورد اما در چین وی از همتای خود ستایش کرد؛ چین و آمریکا را بزرگترین اقتصادهای جهان و موتور رشد اقتصادی جهان عنوان کرد.
ترامپ در پکن اظهار داشت که آمریکا و چین نیاز دارند تا در کنار یکدیگر کار کنند و مشکلات جهان را حل و فصل نمایند. این اظهارات به شدت با روح ابتکار ایندو-پاسفیک آمریکا (که برای سفر تعیین شده بود) در تناقض قرار داشت و در مقابل تشکیل گروه دوکشوری (G2) را برای جهان مطرح کرد که در اوایل دوره ریاست جمهوری اوباما نیز بیان می شد. اوباما در آن زمان اعتقاد داشت پکن و واشنگتن باید روابط ویژه ای را پایه ریزی کنند.
تحلیلگران حتی خط مشی های ترامپ در ویتنام را فاجعه عنوان کردند زیرا وی در نشست آپک سخنانی گفت که به طور کلی یک طرفه بود. سیاست های اعلامی ترامپ بر مبنای برد و باخت طراحی شد ( که در علوم سیاسی با عنوان حاصل جمع جبری صفر شناخته می شود). این امر موجب افزایش نگرانی در متحدان کاخ سفید شد.

پژوهشم**9130**1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.