صاحب‌خبر - به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری هفته گذشته در نمایشگاه مطبوعات ضمن تاکید بر اهمیت نقش رسانه ها، گفت: ما وظیفه داریم که جایگاه و نقش رسانه‌ را در حد لازم بشناسیم. گاهی ممکن است رسانه‌ها مخالف کار کنند، ولی ما نباید از رسانه‌ دوری کنیم یا به رسانه‌هراسی روی بیاوریم. از رسانه نباید ترسید؛ باید با آن کار کرد حتی اگر زبان نقدش هم خیلی تند باشد. رسانه اما میدان بی‌انصافی و بی‌اخلاقی نیست؛ رسانه میدان دوستی است نه محل دشمنی. محل همگرایی و انسجام ملی است نه واگرایی. جامعه ما امروز به شدت به این جهات مثبتی که رسانه‌ها به آن اشاره می‌کنند، نیاز دارد. اظهارات معاون اول رییس جمهوری دو مخاطب اصلی داشت؛ از یک سو به اهمیت تقویت فضای نقد در رسانه می پردازد و رعایت اخلاق و انصاف را به ویژه از جانب اصحاب رسانه و صاحبان قلم یادآور می شود و از دیگر سو بر پرهیز از رسانه هراسی در دستگاه های رسمی اعم از دولتی و حکومتی تاکید و شناخت جایگاه رسانه را یک وظیفه بیان می کند. در ایران مسوولان و دستگاه های سیاسی همواره بر گسترش میدان نقد در جامعه تاکید می کنند و در مقابل رسانه ها از تنگناهای نقد و فعالیت آزاد رسانه ای شکایت دارند. این دوگانگی ها به ایجاد شکاف هایی منجر شده است از جمله: شکاف میان تعهد رسانه با نقد واقعی ، رسانه و مردم، دولت با رسانه ها و ... با توجه به محتوای اظهارات آقای جهانگیری و ضرورت گسترش فضای نقد سالم و سازنده در جامعه، بیان نکاتی بایسته به نظر می رسد؛ 1- رسانه یکی از راه های ارائه اطلاعات و آگاهی به جامعه است که در جهان امروز به عنوان رکن چهارم دموکراسی شناخته می شود و بنا به رسالت حرفه ای خود، مسوولیت و تعهدات خاصی در بیان واقعیت های جامعه بر عهده دارند. در واقع رسانه ها با بیان رویدادهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از یک سو به بازنمایی واقعیت های موجود می پردازند و از طرفی با نقد کاستی ها، ضعف ها و ناراستی ها، زمینه ساز وضعیتی مطلوب برای جامعه می شوند. به عبارتی در کنار بازنمایی به نوعی نقش بازسازی کننده دارند از این رو نیاز است که دستگاه ها و مسوولان ذی ربط با توجه به الزامات ساختاری از نظر سیاسی، فرهنگی و ...، همچنین چارچوب های فعالیت رسانه ای؛ فضای جامعه را برای گسترش آزادی رسانه و نقد سازنده مساعد کنند. 2- رسانه ها فارغ از همسویی آنها با جناح و جریان های سیاسی خاص در جامعه، دارای جایگاه، مسوولیت و تعهدات خاصی هستند که شایسته است آنها را در انتشار اخبار و بیان انتقادها مدنظر قرار دهند. درج اخبار و اطلاعات نادرست، شایعه سازی، دروغ پراکنی، هجمه و تخریب جریان ها و اشخاص و ... از عوامل و بسترهایی هستند که رسانه را از وظیفه و رسالت حرفه ای خود دور ساخته و با واقعیت وجودی نقد نیز فاصله دارد، زیرا هدف از نقد، بیان درست واقعیت با هدف بهبود و بازسازی شرایط موجود است تا ایجاد تنش و چالش آفرینی در جامعه و افکار عمومی. عدم رضایت از شرایط و وضعیت مطلوب در همه حوزه های به ویژه سیاسی و اقتصادی، امری معمول در بیشتر جوامع در حال گذار است، از آنجا که رسانه به نوعی پل ارتباطی میان ملت و دولت به حساب می آید، می باید نقش خود را در بازنمایی درست واقعیت و بیان مطالبات و خواست های مردم به روش هنجارمند و منطقی به خوبی ایفا کند. اتخاذ چنین رویه ای در رسانه ها، علاوه بر کمک به بهبود شرایط جامعه، از ایجاد تنش و اصطکاک میان مردم و مسوولان و دولت با رسانه ها جلوگیری می کند. 3- شفافیت اطلاعات یکی از ضرورت های توسعه و پیشرفت جوامع است که سازمان های بین المللی پیوسته بر آن تاکید می کنند؛ توجه به این ضرورت ها از بروز فساد و رانت های سیاسی و اقتصادی به ویژه در جوامع در حال توسعه پیشگیری کرده یا دست کم آن را کمرنگ می کند. در ایران، نبود آمارهای دقیق یا به عبارتی وجود تکثر در منابع ارائه آمار و اطلاعات در حوزه های گوناگون به سردرگمی و بدگمانی در جامعه اعم از جریان های سیاسی، افکار عمومی و رسانه ها نسبت به واقعیت های اجتماعی و سیاسی منجر شده است. ابهامات موجود و تشتت در اظهار نظرها، آمارها و موضع گیری های مسوولان، بر انتشار اخبار، اطلاعات و مهم تر از همه نقد رسانه ای تاثیر گذاشته و شکاف میان نقد واقعی و سازنده با انتقادهای موجود را به دنبال داشته است. 4- پاسخگویی مسوولان و دستگاه های و سازمان ها نسبت به مسائل جامعه و کاستی های موجود، از عوامل ایجاد و گسترش نقد سازنده چه در رسانه ها و چه در افکار عمومی است. بی تفاوتی، تناقض گویی، سیاست زدگی، فرافکنی، نگاهی امنیتی و موضع گیری مسوولان در برابر واقعیت های جامعه نه فقط دردی از مشکلات دوا نمی کند بلکه اعتماد، انسجام و به طو کلی سرمایه اجتماعی کشور را به خطر می اندازد. چنین رویه ای در عملکرد سیاستگذاران و مجریان قانون به نوعی زمینه را برای شکاف رسانه ها با مسوولان و انحراف آنها از اخلاق حرفه ای و رسانه ای مهیا می سازد و سبب می شود که آنها خود را ذی حق بدانند که به جای بیان انتقاد سالم، سازنده و منطقی به تخریب، شایعه و به طور کلی ایجاد تنش در افکار عمومی با دولت روی بیاورند. کاهش تحمل و پذیرش نقد در جامعه به ویژه از سوی مسوولان به انتقاد هراسی و جبهه گیری در برابر منتقدان می انجامد و عرصه را برای افزایش نفوذ و قدرت و توطئه چینی فرصت طلبان داخلی و خارجی آماده می کند که انتظار می رود از سوی مسوولان و دستگاه ها مدنظر قرار گیرد. از سویی نقد سالم و منصفانه نه تنها آگاهی و پذیرش عمومی را بالا می برد بلکه مسوولان و دستگاه ها را نیز به پرهیز از سیاست زدگی و موضع گیری جناحی وادار و آن ها را به پاسخگویی و تعهد به رفع مسائل و کاستی های جامعه ملزم می سازد. پژوهشم**3050**1601**خبرنگار: فاطمه دوله ** انتشار: شهناز حسنی ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید انتهای پیام /* برچسب ها فرهنگي مطبوعات96 نقد رسانه معاون اول رييس جمهوري∎​