به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، بیست و یکمین سال روز ملی صادرات در سالن اجلاس سران با صحبت‌های خاص برخی از مسوولان روبه‌رو شد که از سهم بسیار اندک ایران در صادرات غیرنفتی، نقدهای متعددی کردند؛ موضوعی که محور نخست گزارش های روزنامه های چاپ امروز یکشنبه 30 مهرماه قرار گرفت.
تاکید اروپا بر حمایت از برجام و تحلیل روزنامه ها از چرایی این امر و همچنین واکنش بازار موبایل به ریجستری شدن موبایل از دیگر محورهای خبری-تحلیلی روزنامه های امروز بود.

** کاهش هزینه‌ها و بالا بردن کیفیت صادرات
مراسم بیست و یکمین سالروز ملی صادرات در سالن اجلاس سران در حالی برگزار شد که «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری در این مراسم، با تاکید بر اهمیت صادرات در اقتصاد ایران، ادامه حیات اقتصادی را مستلزم رقابت در بازارهای بین المللی عنوان کرد.
روزنامه «اطلاعات» از افزایش صادرات غیرنفتی به 47 میلیارد دلار خبر داد. اطلاعات در بازتاب سخنان جهانگیری نوشت: باید از بخش خصوصی حفاظت شود و قدردان آن باشیم. بخش خصوصی به رفتار ما دولتی‌ها نگاه می‌کند که اگر با آنها رفتار خوبی داشتیم کارهای بزرگتری انجام می دهد؛ پس باید به رفتار خود با بخش خصوصی نهایت دقت را داشته باشیم. این مطلب را دکتر اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری دیروز در بیست و یکمین همایش بزرگداشت سالروز ملی صادرات اعلام کرد و با بیان اینکه ارزش صادرات غیرنفتی کشور اکنون به 47 میلیارد دلار رسیده است، گفت: امیدواریم این رقم به 50 میلیارد دلار هم برسد و ما به سمت صادرات 100 میلیارد دلاری غیرنفتی حرکت کنیم.
موضوعی که روزنامه «ایران» هم درباره آن به «رشد 144 درصدی واردات اروپا از ایران» اشاره کرد و در گزارشی آورد: در روزهایی که بازی سیاسی امریکایی‌ها ابر ابهامی بر سر مراودات اقتصادی نیز گسترانده است، اتحادیه اروپا خبر از رشد 75 درصدی مبادلات تجاری با ایران طی 8 ماهه نخست سال‌جاری میلادی داده است. بر این اساس، مبادلات تجاری ایران و اروپا به بیش از 13 میلیارد دلار رسیده است.
به گزارش ایران، واردات اروپا از ایران 144 درصد رشد کرده و به مبلغ 6.5 میلیارد یورو رسیده است. در سال گذشته، اروپا 2.66 میلیارد یورو کالا از ایران وارد کرده بود که همان هم نسبت به سال 2015، 344 درصد رشد داشت.
ایران در گزارشی دیگر با عنوان «حضور شرکت‌های امریکایی در اقتصاد ایران محدودیتی ندارد» به نقل از جهانگیری نوشت: ما هیچ محدودیتی برای فعالیت‌ها و همکاری‌های اقتصادی با هیچ کشوری نداریم و تنها چند کشور هستند که خود را از این همکاری محروم کرده‌اند. امریکایی‌ها بواسطه سیاست‌های خصمانه خود از حضور در اقتصاد ایران محروم شدند. ما هیچ وقت به امریکایی‌ها نگفته‌ایم که به اقتصاد ایران نیایید و کار نکنید.این سیاستمداران امریکایی هستند که شرکت‌های امریکایی را از مزایای ارتباط با ایران محروم کرده‌اند والا محدودیت برای این موضوع وجود ندارد.
روزنامه «ابتکار» هم این بخش از سخنان جهانگیری که « بازارهای داخلی ایزوله، محدود و محصور هستند» را برجسته کرد و به نقل از وی نوشت: ورود به بازارهای بین‌المللی نیازمند ایجاد رقابت‌های جدی و افزایش بهره وری برای کاهش هزینه‌ها و بالا بردن کیفیت است، در همین راستا چنانچه می‌خواهیم اتکای اقتصاد به درآمدهای نفتی را کاهش دهیم، باید زمینه را برای ورود درآمدهای مختلف به اقتصاد آماده کنیم و مطمئنا درآمدی که می‌تواند اقتصاد کشور را به سرمنزل مقصود برساند درآمد حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی است.
روزنامه اقتصادی «تجارت» هم با اشاره به روز ملی صادرات، از حال ناخوش صادرات ایران به کشورهای دور و نزدیک گفت. به نوشته تجارت، اسحاق جهانگیری روز گذشته و در مراسم روز ملی صادرات گفت: اگر بخواهیم اقتصاد ایران در مقابل نوسانات ناشی از فشارهای بین‌المللی مقاوم شده تا قادر باشد ادامه حیات دهد، باید به درآمدهای اقتصادی کشور تنوع ببخشیم و به غیر از نفت، درآمدهای دیگری داشته باشیم.
«تقابل دولت با بخش خصوصی» هم عنوان روزنامه «جهان صنعت» بود که در این گزارش می خوانیم: نکته مهم دیگری که در این مراسم در مورد آن صحبت شد، بخش خصوصی بود که طی سال‌های اخیر اگرچه دولتمردان از توجه به این بخش دم می‌زنند اما در واقعیت، آن‌طور که باید و شاید به این بخش بها داده نمی‌شود درحالی‌که به گفته رییس اتاق بازرگانی ایران، افزایش نرخ صادرات در گرو توجه ویژه به بخش‌‌خصوصی کشور است و باید در نظر داشته باشیم که بخش خصوصی به‌عنوان بازیگر اصلی این روند از سایر بخش‌ها اهمیت بیشتری دارد و نباید به‌عنوان یک عضو فرعی به آن نگاه کرد‌‌.
جهان صنعت در یادداشتی با عنوان « کیک کوچک و دهان های باز» به سراغ این بخش از سخنان «محمد شریعتمداری» وزیر صنعت، معدن و تجارت در نشست ملی صادرات که گفت ارزش صادرات ایران نشان می‌دهد کیک اقتصاد ایران کوچک مانده است، رفت و نوشت: این یک واقعیت تلخ است که در یک نشست ملی از سوی یک مقام ارشد اقتصادی- سیاسی دولتی و حکومتی بیان می‌شود و به شهروندان و آگاهان هشدار می‌دهد که کیک اقتصاد کوچک شده یا کیک اقتصاد بزرگ نشده. با توجه به رشد جمعیت، یعنی اینکه دهان‌های باز پر‌شمارتری همچنان باید چشم‌انتظار لقمه نان و جرعه‌ای آب (تمثیل است) باشند. کیک کوچک یعنی اینکه چراغ امید میلیون‌ها ایرانی جوان تحصیلکرده برای یافتن کار همچنان باید خاموش بماند. می‌دانیم و باید به شهروندان یادآور شد که کیک کوچک اقتصاد یعنی اینکه به این زودی‌ها قرار نیست سطح رفاه مادی مردم به نقاط مرتفع برسد و یعنی اینکه ممکن است زمان پیدا کردن شغل مناسب برای جوانان همچنان طولانی‌تر شود.
روزنامه «شرق» هم در گزارشی به «سایه سیاست بر صادرات» اشاره کرد و نوشت: «آمریکایی‌ها خود را از همکاری با اقتصاد ایران محروم کردند.»، «تغییر شاکله وزارت امور خارجه»، «دستور جهانگیری به سفرا»...، این ‌بار هم بار و معنای حرف‌های معاون اول ریاست‌جمهوری در یک مراسم اقتصادی، سیاسی بود. آنچه اسحاق جهانگیری در سالروز ملی صادرات مطرح کرد، از اهمیت و درهم‌تنیدگی سیاست و اقتصاد نشئت می‌گرفت. صادرات، یکی از بخش‌هایی است که به‌جد از سیاست اثر می‌پذیرد. بنابراین به گفته خسروتاج، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران که درگیر این موضوع است ، تلاطم‌های سیاسی، بازارهای هدف بنگاه‌های تولیدی را با پیچیدگی روبه‌رو کرده است.
در این میان، روزنامه «جوان» هم زیر عنوان نخست «دولت صادرات را باور نکرد» به بازتاب غیبت رییس جمهوری در این مراسم پرداخت و آورد: وزیر صنعت، معدن و تجارت در روز ملی صادرات از مشکلات 30 ساله صادرات گفت و البته اشاره کرد که برخی‌ها به مراسم این روز دعوت بودند اما نیامدند و این خود نشانه آن است که به صادرات باوری وجود ندارد. اگر چه او با شفافیت نگفت که منظورش از برخی چه کسی است اما اظهارات او یک صراحت خاصی داشت. ساعتی بعد در شبکه‌های اجتماعی پیچید که یک وزیر فقط می‌تواند از غیبت مقامات بالاتر مثل رئیس‌جمهور و معاونان او ناراضی باشد نه مثلاً از غیبت افراد پایین‌رتبه‌تر از خود‌. با توجه به آنکه جهانگیری هم در این مراسم حضور داشت، انگشت اشاره افکار عمومی درباره «کسی که به صادرات باور ندارد» به سوی رئیس جمهور رفت! رئیس دولت دوازدهم به صادرات باور ندارد که اگر به روز ملی صادرات و مانور در این روز باور داشت، آن را از دست نمی‌داد.

**حمایت تمام قد اروپا از برجام
شرکت کنندگان در نشست بین‌المللی «خلع سلاح هسته‌ای» که در مسکو و با حضور نمایندگانی از 40 کشور برگزار شد، بر حمایت از برجام تاکید کردند و نماینده اتحادیه اروپا حفظ این پیمان را ضروری خواند. موضوعی که در روزنامه های امروز بازتاب گسترده ای داشت.
روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی به سراغ این نشست و حمایت های کشورهای اروپایی از برجام رفت. به نوشته جمهوری اسلامی، «هلگا اشمید» دبیرکل بخش روابط خارجی اتحادیه اروپا ومعاون فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز در این نشست که با حضور دکتر عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در مسکو برگزار شد، گفت: مدافع حفظ برجام هستیم؛ ایران مطابق تعهدات خود در برجام عمل کرده است، بنابراین این توافق باید حفظ شود.
وی با بیان اینکه فقط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وظیفه راستی آزمایی برنامه هسته‌ای ایران را دارد، گفت: اینکه ترامپ اجرای تعهدات ایران در چارچوب برجام را تایید نکرده یک مساله داخلی آمریکا است.
به گزارش این روزنامه، «وندی شرمن» معاون پیشین وزیر امور خارجه آمریکا نیز در نشست خلع سلاح هسته‌ای مسکو اظهارداشت: دو سوم آمریکایی‌ها و حتی بخشی از جمهوریخواهان پشتیبان برجام هستند.
روزنامه «آرمان» هم در یادداشتی به «چرایی حمایت اروپا از برجام» پرداخت و نوشت: اروپایی‌ها سال‌هاست که حساب خود را با آمریکا جدا کردند به ویژه زمانی که ترامپ، اتحادیه اروپا را تهدید به انحلال ناتو و عدم حمایت نظامی کرد این اتحادیه تصمیم گرفت سرمایه خود را در جهت افزایش قدرت نظامی خود هزینه کند. زیرا اروپا طی سال‌های گذشته متوجه شد که آمریکا منافع ملی و اقتصادی خود را به حمایت امنیتی از اروپا ترجیح می‌دهد به همین دلیل اروپا در تلاش است مسیر خود را از آمریکا جدا کند که موضع و رویکرد این اتحادیه در برجام و قراردادهای کلان اروپایی‌ها با ایران در پسا برجام نمونه بارز و روشنی برای اثبات این مهم است.
براین اساس اتحادیه اروپا، آلمان، چین، روسیه، انگلیس، آمریکا با ایران به پای میز مذاکره آمده و مناقشه اتمی ایران را سامان دادند تا مساله، امنیتی و نظامی نشود. زیرا 5 کشور از اعضای توافق هسته‌ای می‌دانستند اگر مساله نظامی و امنیتی شود برد با آمریکا است که برتری و قدرت نظامی دارد.
در این میان، روزنامه «کیهان» زیر عنوان نخست «اروپا شریک دزد است /کشور را از چاله به چاه نیندازید!» نوشت: امید بستن به اروپایی‌ها برای در امان ماندن از تهدید آمریکا، افتادن از چاله به چاه و به عبارتی در دام شغال افتادن از هراس چنگ و دندان نشان دادن گرگ است.
به نوشته کیهان، «موضع گیری صریح اتحادیه اروپا درخصوص طرح برجام ثانویه؛هر چه تهران بگوید»، «اروپا،آمریکا نیست»،«اروپا علیه تکروی ترامپ»،«اروپا برای حمایت از برجام جبهه واحد تشکیل می‌دهد»،«هشدار برجامی سران 28 کشور اروپایی به ترامپ»و... این موضع‌گیری‌ها در کنار دیگر موارد مشابه در این روزها به تیتر اول و عنوان یادداشت‌ها و گزارش‌های روزنامه‌های زنجیره‌ای مدعی اصلاحات تبدیل شده است. همان جماعتی که دیروز- همزمان با عهدشکنی‌های گسترده آمریکا در برجام- تاکید داشتند که «امضای کری تضمین است» و «آمریکا به واسطه یک توافق اعتبار بین‌المللی خود را خدشه دار نمی‌کند» و «اروپایی‌ها آقا اجازه هستند و آمریکا کدخداست؛ بستن با کدخدا راحت‌تر است» و «ما به مذاکره با آمریکا خوش‌بین هستیم» پس از ناکامی در خوش‌بینی به آمریکا، حالا به اروپای آقا اجازه- به تعبیر مقامات ارشد دولت آقای روحانی- دل خوش کرده‌اند!

** طرح رجیستری تلفن همراه مانا یا موقت
دیروز 29 مهرماه، آغازین روز اجرای رسمی رجیستری شدن موبایل بود که بررسی بازار گوشی تلفن همراه در نخستین روز اجرای این طرح نشان می‌دهد که مغازه داران، گوشی‌های در انبار را بدون توجه به افزایش نرخ دلار و با قیمت مناسب عرضه کرده‌اند.
روزنامه «خراسان» به همین بهانه درگزارشی با عنوان « واکنش بازار موبایل به اجرای رجیستری» نوشت: بررسی ها نشان می دهد که با وجود پیش بینی برای حضور خریداران در بازار گوشی پس از اعلام رجیستری، بازارهای موبایل روز اول اجرای رجیستری را با استقبال نه چندان گرم مشتریان آغاز کرده اند؛ از سوی دیگر با آن که رجیستری از جمعه آغاز شده است، اما بخش قابل توجهی از فعالان بازار از جزئیات این طرح و زمان دقیق اجرای آن بی‌اطلاع اند.
در ادامه این گزارش می خوانیم: در این فضا شماری از مشتریان نیز در زمینه تبعات خرید گوشی قاچاق، احساس نگرانی می کنند و در مورد نتایج اجرای طرح و مشکلاتی که ممکن است با آن مواجه شوند، دچار ابهام هستند. برخی فعالان بازار، اجرای رجیستری را قطعی می دانند و مشتریان را به خرید و فعال‌سازی هرچه سریع‌تر گوشی‌ها تشویق می کنند. در این میان تعدادی از نمایندگی‌ها و فروشندگان نیز که مدعی اند اجناس آن‌ها قاچاقی وارد کشور نشده است، از اجرای رجیستری، نگران نیستند.
به نوشته خراسان، برخی فعالان بازار نیز می گویند که از چند روز پیش، بعضی فروشندگان اقدام به باز کردن بسته‌بندی گوشی‌های قاچاق و فعال کردن آن‌ها از طریق قرار دادن سیم‌کارت کرده‌اند. این گوشی‌ها اکنون از حالت آکبند خارج شده‌ است؛ بنابراین مردم باید پیش از خرید، از پلمب بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنند.نتایج بررسی ها نشان می دهد که عمده نگرانی‌های بازار مربوط به دو برند اپل و سامسونگ است که بیشترین سهم را در بازار گوشی موبایل کشور دارند و با این که هنوز اسامی مدل های اولیه اجرای رجیستری اعلام نشده است، فعالان بازار پیش بینی می کنند که ممکن است مدل های جدید این دو برند در وهله اول، برای تشخیص اصالت تست شود.

پژوهشم**9294** 1601**تنظیم: فاطمه دهقان نیری**انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید