چکیده:
یکی از مباحث در مورد روحیات ایرانیان، جمع گرا یا فرد گرا بودن آنهاست. این موضوع تحت تأثیر عوامل متعددی است که نوع نظام سیاسی از مهمترین آنهاست. نظام استبدادی در ایران در ابعاد فردی (دانشی، گرایشی و کنشی)، ابعاد فرهنگی-اجتماعی و اقتصادی بر جامعه تأثیر گذاشته و ارزشهای جامعه را به سوی خودمداری پیش برده است. این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که انقلاب اسلامی ایران چه تأثیری بر این ارزش اجتماعی گذاشت و چگونه با میراث اجتماعی حکومت استبدادی در ایران مبارزه کرد؟ به این منظور ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای، آثار حکومت استبدادی در ایران بررسی شده است و سپس با استفاده از روش میدانی، تأثیر انقلاب اسلامی بر ارزشهای اجتماعی بر اساس مؤلفه جمع گرایی و فردگرایی تحلیل شده است. حاصل این تحلیل آن شد که انقلاب اسلامی ایران بر اساس ارزشهای دینی و با روحیه ای مردمی و جمع گرایانه روی داد و تأثیر بسیار زیادی در از بین بردن خودمداری و ارتقای ارزشهای جمع گرایانه داشت. البته پس از گذشت دو دهه از انقلاب هرچند جنبههای سیاسی جمعگرایی در بین مردم همچنان حفظ شد ولی جنبههای اجتماعی آن کاهش یافت.
واژههای کلیدی: استبداد، فردگرایی، خودمحوری، انقلاب اسلامی، ارزشها، جمعگرایی، جامعهپذیری.
نویسندگان:
محسن محمدی: دانشجوی دکتری دانشگاه معارف
یعقوب توکلی: استادیار دانشگاه معارف
دو فصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی - سال پنجم، شماره 11، بهار و تابستان 1394.
∎
نظر شما