سرویس سیاسی- اجتماعی: معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورتاکید کردکه کشور در زمینه منابع آبی به جایی رسیده است که برای نجات آن باید تصمیمهای سختی گرفت .
عیسی کلانتری در گفتگو با ایرنا ، اظهار داشت: شما باید تصمیم بگیرید در آینده کشوری به نام ایران داشته باشید یا نداشته باشید. یعنی کشور باید تصمیمات دردناک و بزرگ اتخاذ کند تا از مخمصه بحران آب نجات پیدا کند. باید بدانیم که با روند عادی راهی برای نجات وجود ندارد.
وی افزود: ممکن است گفته شود که در این روند کشاورز بیکار میشود، تولید غذا کاهش مییابد، روستاها خالی و شهرها بزرگتر میشوند؛ به هر حال، دولتها برای همین هستند و کارشان اداره امور روزمره نیست. ما با این تصمیمات نمیتوانیم آینده را تضمین کنیم وپیشنهاد م این است که به هر قیمت ممکن مصرف آب باید کاهش یابد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان این که این سازمان موظف است در زمینه توسعه پایدار، از حقوق نسلهای بعد پاسداری کند،گفت: از ۱۱۰ درصد آبهای تجدیدپذیر خود استفاده میکنیم ، در حالی که اجازه نداریم بیش از ۴۰ درصد از این آبها رامصرف کنیم؛ با این روند حساب کنید نسل بعدی در این سرزمین چگونه باید زندگی کند؟ علاوه بر آبهای زیرزمینی، بیشتر آبهای شیرین تمام شده و آبهای جاری به شدت محدود شده است.
وی افزود: بیش از ظرفیت از منابع آبی خود استفاده میکنیم. در سال ۸۸ از نظر قوانین هیدرولیکی و بین المللی با بارش منهای تبخیر، حدود ۹۰ میلیارد متر مکعب آب داشتیم که طبق آمار امروز ۹۷ میلیارد متر مکعب استفاده میکنیم. اگر میخواهیم این سرزمین ماندگار باشد، باید مصرف آب را به سرعت پایین بیاوریم.
کلانتری ادامه داد: باید بدانیم کشور توان مصرف بیش از ۵۰ میلیارد متر مکعب آب در سال را ندارد، بنابراین باید در پنج سال آینده و در سال پنجم ۴۷ میلیارد متر مکعب آب از مصرف سالانه کاهش یابد؛ این یک هدف است، در غیر این صورت کشور تحمل مصرف بیش از این را ندارد. آبهای زیر زمینی به شدت در حال خشک شدن، شور شدن و تمام شدن هستند. آبهای جاری هم همین وضع را دارد و به مقصد نمیرسد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به این که در سال ۱۳۶۰ بالانس منفی آب را در هیچ نقطه ای از کشور نداشتیم، اما اکنون تقریبا در همه جای کشور بالانس منفی آب داریم، تاکید کرد: در حال تاراج منابع هستیم و بسیاری از این منابع خواه آبی، خاکی، پوشش گیاهی یا جانوری، دیگر به هیچ قیمتی تجدید نمیشوند. مردم باید بدانند که مصرف بیش از حد آب یا اسراف در مصرف غذا به معنی دور ریختن آب است، اینها مسائل عمومیو اجتماعی است و ما وظیفه داریم مردم را آگاه کنیم.
وی با اشاره به این که با انتقال آب بین حوضه ای به صورت مشروط موافقیم، خاطرنشان کرد: اگر آب نداشته باشیم، در صورت نیاز باید از آب دریا استفاده کنیم، اما تاکید ما بر رعایت ضوابط زیست محیطی است. موافق نیستم که در شمال کشور آب دریا را برای انتقال به نقطه دیگر، در کنار ساحل شیرین کنند و نمک آن در همانجا رها شود. میگوییم اگر قرار است آبی از دریای خزرمنتقل شود، آن را ببرند و در مقصد نمک زدایی شود. البته نمیتوان آب را برای مصارف کشاورزی شیرین کرد، چون توجیه اقتصادی ندارد.
کلانتری در پاسخ به این سئوال که با روند موجود میتوان امیدوار بود دریاچه ارومیه به حیات خود ادامه دهد؟اظهار داشت:احیای دریاچه ارومیه پرهزینه است. اگر هزینه آن تامین شود، قابلیت احیا را دارد؛ هنوز خیلی مطمئن نیستیم که چه خواهد شد، نتایج پژوهشهای سه تا چهار سال گذشته نشان داد که دریاچه این قابلیت را دارد. در واقع به احیای آن یقین داریم، اما رایگان نیست .
حجم بالای پسماندها
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان این که شمال کشور به علت وجود حجم بالای پسماندها دیگر قابل زیستن نیست، تصریح کرد: در این زمینه لایحهای برای مدیریت پسماند به مجلس رفته است که در صورت تصویب کارها آغاز میشود، بر اساس این لایحه زبالهها باید جداسازی و سوزانده شوند، آنهایی هم که قابلیت تبدیل شدن دارند، تبدیل شوند تا با این روش در شمال از شر زبالهها خلاص شویم.
وی همچنین با اشاره به مشکلات عبور جاده از میان مناطق حفاظت شده که محل تردد حیات وحش است و خطر انقراض برخی از گونهها مانند یوزپلنگ را در پی دارد،خاطرنشان کرد:در این زمینه همکاری خوبی با وزارت راه آغاز کرده ایم و بر این اساس به عنوان نمونه این وزارتخانه کار فنس کشی جاده عباس آباد را که مسیر تردد یوزپلنگ است، بر عهده گرفته است. در مناطقی که جاده از میان زیستگاه و پارک ملی عبور میکند باید ضوابط زیست محیطی سختگیرانه رعایت شود ،باید در پارکهای ملی و زیستگاهها یک سری استانداردهای جاده کشی را اجباری کنیم و تا زمانی که رعایت نکردند نباید اجازه فعالیت بدهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه گفت:اولین جایی که میخواهیم به صورت هیات امنایی مدیریت آن را به مردم واگذار کنیم پارک ملی گلستان است که برای حفاظت از آن میخواهیم هیات امنا تشکیل دهیم متشکل از مردم محلی که مدیریت کنند و در عین حال که نیروهای سازمان محیط زیست به وظیفه خود عمل میکنند.در واقع بیش از ۵۰ درصداعضای هیات امنای آن را مردم همان منطقه تشکیل میدهند. مردم را باید با محیط زیست آشتی دهیم.امیدواریم برای همه پارکهای ملی و زیستگاهها در دو سال آینده این کار را انجام دهیم.
وی با اشاره به مساله ریزگردها افزود: بیشتر گرد و غبار چه عراق و چه در ایران محصول بیآبی و کم آبی است. اکنون در خوزستان که حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد منشا گرد و غبار داخلی است و ناشی از این است آبهایی که به وسیله سیلابها در دشت خوزستان پخش میشد با سدسازی مهار شده است، حرکت آب در دشتها سبب رشد گیاهان و در نهایت مانع بلند شدن خاک به هوا میشدند. با سد سازیها سهمیه آب بیابانها را گرفتهایم و استفاده میکنیم. در حقیقت به نوعی خودمان باعث به وجود آمدن ریزگردها شده ایم و به حق طبیعت تجاوز کردیم حق طبیعت را به نفع تولید گرفتیم و گرفتار ریزگرد شدیم.
کلانتری با اشاره به وقوع پدیده وارونگی دما با شروع فصل سرما در کلانشهرها به ویژه تهران تاکید کرد: از نظر علمیمنابع آلوده کننده هوا مشخص است. عمده آلوده کنندهها سوختهای فسیلی اعم از بنزین، گازوییل و مازوت هستند و در مرحله بعدی دستگاههایی که آنها را مصرف میکنند. در این مدت که به سازمان محیط زیست آمدم و موضوع را بررسی کردم، متوجه شدم که نیروگاهها به ویژه در فصول سرد سال یکی از منابع قابل توجه آلوده کننده هوا هستند.
وی افزود: مثلا نیروگاه شهید رجایی که در آبیک قزوین فعالیت میکند، زمانی که در فصل سرد گاز کم میشود وزارت نفت گاز نیروگاه را میبندد و نیروگاه مجبور به استفاده از مازوت میشود. کارشناسان میگویند ۲۰ درصد آلودگی زمان اینورژن (وارونگی دما) در کرج و تهران مربوط به این نیروگاه است چون جریان هوا از غرب به شرق است، ازاین رو آلودگی را وارد تهران میکند. با وزیر نیرو توافق کردیم که امسال تحت هیچ شرایطی اجازه ندهند گاز این نیروگاه قطع شود. این کار بخشی از آلودگی هوا را در بدترین زمان که همان وارونگی دماست کاهش میدهد.
∎
عیسی کلانتری در گفتگو با ایرنا ، اظهار داشت: شما باید تصمیم بگیرید در آینده کشوری به نام ایران داشته باشید یا نداشته باشید. یعنی کشور باید تصمیمات دردناک و بزرگ اتخاذ کند تا از مخمصه بحران آب نجات پیدا کند. باید بدانیم که با روند عادی راهی برای نجات وجود ندارد.
وی افزود: ممکن است گفته شود که در این روند کشاورز بیکار میشود، تولید غذا کاهش مییابد، روستاها خالی و شهرها بزرگتر میشوند؛ به هر حال، دولتها برای همین هستند و کارشان اداره امور روزمره نیست. ما با این تصمیمات نمیتوانیم آینده را تضمین کنیم وپیشنهاد م این است که به هر قیمت ممکن مصرف آب باید کاهش یابد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان این که این سازمان موظف است در زمینه توسعه پایدار، از حقوق نسلهای بعد پاسداری کند،گفت: از ۱۱۰ درصد آبهای تجدیدپذیر خود استفاده میکنیم ، در حالی که اجازه نداریم بیش از ۴۰ درصد از این آبها رامصرف کنیم؛ با این روند حساب کنید نسل بعدی در این سرزمین چگونه باید زندگی کند؟ علاوه بر آبهای زیرزمینی، بیشتر آبهای شیرین تمام شده و آبهای جاری به شدت محدود شده است.
وی افزود: بیش از ظرفیت از منابع آبی خود استفاده میکنیم. در سال ۸۸ از نظر قوانین هیدرولیکی و بین المللی با بارش منهای تبخیر، حدود ۹۰ میلیارد متر مکعب آب داشتیم که طبق آمار امروز ۹۷ میلیارد متر مکعب استفاده میکنیم. اگر میخواهیم این سرزمین ماندگار باشد، باید مصرف آب را به سرعت پایین بیاوریم.
کلانتری ادامه داد: باید بدانیم کشور توان مصرف بیش از ۵۰ میلیارد متر مکعب آب در سال را ندارد، بنابراین باید در پنج سال آینده و در سال پنجم ۴۷ میلیارد متر مکعب آب از مصرف سالانه کاهش یابد؛ این یک هدف است، در غیر این صورت کشور تحمل مصرف بیش از این را ندارد. آبهای زیر زمینی به شدت در حال خشک شدن، شور شدن و تمام شدن هستند. آبهای جاری هم همین وضع را دارد و به مقصد نمیرسد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به این که در سال ۱۳۶۰ بالانس منفی آب را در هیچ نقطه ای از کشور نداشتیم، اما اکنون تقریبا در همه جای کشور بالانس منفی آب داریم، تاکید کرد: در حال تاراج منابع هستیم و بسیاری از این منابع خواه آبی، خاکی، پوشش گیاهی یا جانوری، دیگر به هیچ قیمتی تجدید نمیشوند. مردم باید بدانند که مصرف بیش از حد آب یا اسراف در مصرف غذا به معنی دور ریختن آب است، اینها مسائل عمومیو اجتماعی است و ما وظیفه داریم مردم را آگاه کنیم.
وی با اشاره به این که با انتقال آب بین حوضه ای به صورت مشروط موافقیم، خاطرنشان کرد: اگر آب نداشته باشیم، در صورت نیاز باید از آب دریا استفاده کنیم، اما تاکید ما بر رعایت ضوابط زیست محیطی است. موافق نیستم که در شمال کشور آب دریا را برای انتقال به نقطه دیگر، در کنار ساحل شیرین کنند و نمک آن در همانجا رها شود. میگوییم اگر قرار است آبی از دریای خزرمنتقل شود، آن را ببرند و در مقصد نمک زدایی شود. البته نمیتوان آب را برای مصارف کشاورزی شیرین کرد، چون توجیه اقتصادی ندارد.
کلانتری در پاسخ به این سئوال که با روند موجود میتوان امیدوار بود دریاچه ارومیه به حیات خود ادامه دهد؟اظهار داشت:احیای دریاچه ارومیه پرهزینه است. اگر هزینه آن تامین شود، قابلیت احیا را دارد؛ هنوز خیلی مطمئن نیستیم که چه خواهد شد، نتایج پژوهشهای سه تا چهار سال گذشته نشان داد که دریاچه این قابلیت را دارد. در واقع به احیای آن یقین داریم، اما رایگان نیست .
حجم بالای پسماندها
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان این که شمال کشور به علت وجود حجم بالای پسماندها دیگر قابل زیستن نیست، تصریح کرد: در این زمینه لایحهای برای مدیریت پسماند به مجلس رفته است که در صورت تصویب کارها آغاز میشود، بر اساس این لایحه زبالهها باید جداسازی و سوزانده شوند، آنهایی هم که قابلیت تبدیل شدن دارند، تبدیل شوند تا با این روش در شمال از شر زبالهها خلاص شویم.
وی همچنین با اشاره به مشکلات عبور جاده از میان مناطق حفاظت شده که محل تردد حیات وحش است و خطر انقراض برخی از گونهها مانند یوزپلنگ را در پی دارد،خاطرنشان کرد:در این زمینه همکاری خوبی با وزارت راه آغاز کرده ایم و بر این اساس به عنوان نمونه این وزارتخانه کار فنس کشی جاده عباس آباد را که مسیر تردد یوزپلنگ است، بر عهده گرفته است. در مناطقی که جاده از میان زیستگاه و پارک ملی عبور میکند باید ضوابط زیست محیطی سختگیرانه رعایت شود ،باید در پارکهای ملی و زیستگاهها یک سری استانداردهای جاده کشی را اجباری کنیم و تا زمانی که رعایت نکردند نباید اجازه فعالیت بدهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه گفت:اولین جایی که میخواهیم به صورت هیات امنایی مدیریت آن را به مردم واگذار کنیم پارک ملی گلستان است که برای حفاظت از آن میخواهیم هیات امنا تشکیل دهیم متشکل از مردم محلی که مدیریت کنند و در عین حال که نیروهای سازمان محیط زیست به وظیفه خود عمل میکنند.در واقع بیش از ۵۰ درصداعضای هیات امنای آن را مردم همان منطقه تشکیل میدهند. مردم را باید با محیط زیست آشتی دهیم.امیدواریم برای همه پارکهای ملی و زیستگاهها در دو سال آینده این کار را انجام دهیم.
وی با اشاره به مساله ریزگردها افزود: بیشتر گرد و غبار چه عراق و چه در ایران محصول بیآبی و کم آبی است. اکنون در خوزستان که حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد منشا گرد و غبار داخلی است و ناشی از این است آبهایی که به وسیله سیلابها در دشت خوزستان پخش میشد با سدسازی مهار شده است، حرکت آب در دشتها سبب رشد گیاهان و در نهایت مانع بلند شدن خاک به هوا میشدند. با سد سازیها سهمیه آب بیابانها را گرفتهایم و استفاده میکنیم. در حقیقت به نوعی خودمان باعث به وجود آمدن ریزگردها شده ایم و به حق طبیعت تجاوز کردیم حق طبیعت را به نفع تولید گرفتیم و گرفتار ریزگرد شدیم.
کلانتری با اشاره به وقوع پدیده وارونگی دما با شروع فصل سرما در کلانشهرها به ویژه تهران تاکید کرد: از نظر علمیمنابع آلوده کننده هوا مشخص است. عمده آلوده کنندهها سوختهای فسیلی اعم از بنزین، گازوییل و مازوت هستند و در مرحله بعدی دستگاههایی که آنها را مصرف میکنند. در این مدت که به سازمان محیط زیست آمدم و موضوع را بررسی کردم، متوجه شدم که نیروگاهها به ویژه در فصول سرد سال یکی از منابع قابل توجه آلوده کننده هوا هستند.
وی افزود: مثلا نیروگاه شهید رجایی که در آبیک قزوین فعالیت میکند، زمانی که در فصل سرد گاز کم میشود وزارت نفت گاز نیروگاه را میبندد و نیروگاه مجبور به استفاده از مازوت میشود. کارشناسان میگویند ۲۰ درصد آلودگی زمان اینورژن (وارونگی دما) در کرج و تهران مربوط به این نیروگاه است چون جریان هوا از غرب به شرق است، ازاین رو آلودگی را وارد تهران میکند. با وزیر نیرو توافق کردیم که امسال تحت هیچ شرایطی اجازه ندهند گاز این نیروگاه قطع شود. این کار بخشی از آلودگی هوا را در بدترین زمان که همان وارونگی دماست کاهش میدهد.
نظر شما