به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، در آستانه فرارسیدن چهلم شهدای 17 شهریور، امام خمینی، در 20 مهرماه 1357 پیامی خطاب به ملت ایران صادر کرده و آنان را به ادامه مبارزه فراخواندند. در بخشی از این پیام آمده بود: «اکنون که چهلم عزیزان تهران به دنبال چهلمها فرا رسیده و با استقرار حکومت سرنیزه و پلیس در انتظار چهلمهایی باید باشیم، اکنون که سایه شوم حکومت نظامی و نظام سیاه شاهنشاهی روزگار ملت محروم ما را به تباهی کشانده است، اکنون که دست ابرقدرتهای ستمگر برای چپاول مخازن غنی ما بر ضد اراده مصمم ملت از آستین دژخیمان شاه بیرون آمده و عزیزان اسلام را به خاک و خون میکشد، اکنون که نمودهای دروازه تمدن بزرگ به دست پایهگذاران حقوق بشر، یکی پس از دیگری روی نعشهای جوانان برومند ما رخ مینماید، اکنون که به ادعای کارتر، ملت به آزادی و استقلال شاهانه نایل شده است، کشور بیپناه ما عزادار و ملت مظلوم ما سوگمندند. ما در غرب و شما در شرق به عزای عمومی مینشینیم... عزیزان من! همت کنید و زنجیرهای اسارت را پاره کنید و مهرههای خیانتکار را یکی پس از دیگری از صحنه خارج کنید و دست مهرهدارهای سودجو را از کشورهای اسلامی قطع کنید... صفهای خود را محکم کنید و ارادهها را مصمم و وحدت کلمه را حفظ نمایید و با همه جناحهای مسلمان؛ خصوصا ارتشیها ائتلاف کنید، و سلام گرم مرا به آنان برسانید، و بگویید اینان که با مسلسل شما یا اجانب کشته میشوند برادران و خواهران شما هستند... .»
به دنبال پیام امام خمینی و اعلام حمایت دیگر مراجع و علما، 24 مهرماه بهعنوان روز بزرگداشت شهدای میدان ژاله (میدان شهدا) اعلام شد و متعاقب آن در بسیاری از شهرهای ایران از جمله تهران، اصفهان، دزفول، اندیمشک، میناب، زنجان و... تظاهرات بزرگی به وقوع پیوست. وسعت عزاداری مردم ایران برای شهدای 17 شهریور چنان وسیع بود که خبرگزاری یونایتدپرس آن را «بزرگترین مراسم عزاداری در تاریخ ایران» خواند. اما مهمترین تجمع مردم، در کرمان شکل گرفت؛ تجمعی که به شکل فاجعهآمیزی با جنایت رژیم پهلوی همراه شد و در برگهای تاریخ به ثبت رسید و آن، فاجعه آتشسوزی مسجد جامع کرمان در 24 مهرماه 1357 بود. آنچه در ادامه میآید، شرح این واقعه است که در بخشی از کتاب «یک سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه» آمده است. این کتاب به قلم حجتالاسلاموالمسلمین روحا... حسینیان نگاشته و توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی چاپ شده است.
فاجعه مسجد جامع کرمان
مردم کرمان از ساعت 10 صبح 24/7/57 به دعوت روحانیون شهر در مسجد جامع تجمع کردند تا یاد شهدای میدان ژاله تهران را پاس بدارند. ساعت 11:30 هنوز واعظ، آقای صمدانی در حال سخنرانی بود که عدهای به مسجد حمله کردند. ابتدا دو در ورودی مسجد را با روی هم ریختن دوچرخه و موتورسیکلتهای مردم به آتش کشیدند. مردم که برای جلوگیری از هجوم چماقبهدستان درهای مسجد را بسته بودند، مورد حمله نارنجکهای گاز اشکآور پلیس قرار گرفتند و ناچار شدند درهای مسجد را بگشایند.
چماقبهدستان در حمایت پلیس به داخل مسجد حمله کردند و مردم بیسلاح را زیر ضربات چماق، زنجیر، پنجه بوکس و چاقو گرفتند. در این حمله صدها نفر از جمله آیتا... صالحیکرمانی، روحانی بزرگ شهر و آقایان سیدمحمد خوشرو، سیدجواد نیشابوری، لبینیصمدانی، سیدیحیی جعفری، شیخعباس شیخالرئیسی، شیخعباس پورمحمدی و شیخمحمدحسین موحدی کرمانی مجروح شدند و پنج نفر از مردم به شهادت رسیدند. در این حمله جنایتآمیز بعد از بیرون رفتن مردم، مهاجمان با جمع کردن اثاث و فرشها و قرآنهای مسجد آنها را به آتش کشیدند. مهاجمان سپس به خیابانها ریختند و دهها مغازه متدینین و بازاریان مومن را به آتش کشیدند.
آیتا... صالحیکرمانی با انتشار نامهای سرگشاده به آیتا... شیرازی، واقعه مسجد کرمان را چنین تشریح کرد: «متجاوز از 20 هزار نفر بهمنظور سوگواری برای شهیدان میدان ژاله تهران در مسجد جامع اجتماع کرده، ساعت 11 به مجرد اینکه خطیب سخن خود را آغاز کرد، در حالی که مردم در کمال آرامش و سکوت و بدون هیچگونه شعار در مسجد نشسته بودند، تعدادی کولی اجیرشده با حمایت مأموران مسلح پس از آتش زدن اتومبیلها، موتورها و دوچرخههای مردم در خارج مسجد از در و بام با سنگ و چوب و اسلحه گرم وارد مسجد شده با پخش گاز اشکآور به داخل شبستان و ایجاد خفقان به مردم بیدفاع و بدون سلاح حمله کرده، با استفاده از کلیه وسایل، همگان را مورد ضرب و جرح شدید قرار داده و حتی به کودکان خردسال و شیرخوار ترحم نکرده، رکیکترین دشنامها را نثار علمای اسلام و روحانیون و زنان و مردان کرده، درها و شیشهها را شکسته و مجددا به آتش کشیده و حتی در حال فرار مردم از مسجد شدیدا آنها را مضروب و مجروح ساخته و چادر از سر زنان برمیداشتند... در این واقعه تعدادی مقتول و مجروح شدند.» مهاجمان آنگاه «وارد خیابان و بازار شده با پشتیبانی و نظارت مأموران بسیاری از مغازهها پس از غارت به آتش کشیدند.»
واکنش علما و امام به جنایت مزدوران پهلوی در کرمان
فاجعه به حدی جنایتآمیز بود که موجی از قیام و تظاهرات را در سرتاسر کشور به دنبال آورد و رژیم پهلوی چنان به وحشت افتاد که اعلام کرد موضوع را تحقیق خواهد کرد.
علمــــا در سرتاســــــــر کشـــــور موضــع گرفتند.
آیتا... صدوقی از یزد، آیتا... یثربی از کاشان، آیتا... قاضی از تبریز، روحانیت مبارز تهران، آیتا... گلپایگانی، آیتا... مرعشینجفی و آیتا... شیرازی از مشهد و بسیاری از علمای شهرستانها با صدور اعلامیه، تلگراف و نامه این جنایت رژیم را محکوم و مراسمی را در بزرگداشت شهدای آن برگزار کردند.
جمعیت دفاع از حقوق بشر ایرانی پس از تحقیقات در مورد علت حادثه با صدور اطلاعیهای اعلام کرد که طرح توطئه کرمان در استانداری با حضور مقامات دولتی ریخته شده است.
امام خمینی در یک سخنرانی در پاریس در جمع ایرانیان فرمودند: «در کرمان آن فضاحت را درآوردند. در مسجد ریختند مردم را یک دستهشان را خفه کردند به واسطه گازها، یک دستهای را کشتند، بچه، زن و مرد و بزرگ را، مسجد را همه چیزش را آتش زدند. بعد هم ریختند توی بازار و بازار را آتش زدند و غارت کردند. حالا تازه میگویند که بناست بفرستیم تحقیق کنند که کی همچو کاری را کرده... همانی که فرستادید تحقیق کردند در آبادان که کی همچو کاری کرده؟ آن ظالمی که این کار را کردهاند، اعلیحضرت میخواهند او را مجازات کنند! آن آقا خودت هستی.»
آتشی که رژیم نابخردانه در مسجد جامع کرمان برافروخت شعلههایش چنان گسترش پیدا کرد که تا عمق ارکان رژیم نفوذ پیدا کرد و بعد از آن یک روز آرام را ندید.
نظر شما