صاحب‌خبر - کیفیت آموزش در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور از آن موضوعاتی است که طی سال‌های اخیر به اصلی‌ترین مسائل آموزش عالی کشور بدل شده است. از آنجا که رسالت اصلی این مراکز، تربیت نیروهای متخصص و متعهد است، بی‌شک توجه به کیفیت در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این میان دانشگاه آزاد اسلامی همواره تلاش کرده است نه‌تنها کیفیت آموزش در مقاطع مختلف را ارتقا دهد بلکه دانشجویانی را نیز جذب کند که بهترین باشند. هرچند این دانشگاه طی سال‌های اخیر به لحاظ زیر ذره‌بین بودن از سوی رقبای دولتی مورد انتقاد بوده اما حالا بعد از گذشت حدود چهار دهه از فعالیت علمی و آموزشی آن الگوگیری از شیوه آموزشی این دانشگاه در قالب اشکال مختلف از سوی آموزش عالی وابسته به دولت مورد توجه قرار گرفته است. دانشگاهی که بدون اتکا به بودجه‌های دولتی توانسته گام‌های موثری در عرصه آموزش عالی و تولید علم بردارد و دانشجویانی تربیت کند که در کشور زبانزد هستند. دانشگاه آزاد اسلامی حالا تصمیم دارد بحث کیفیت در دوره بدون آزمون این دانشگاه را به‌عنوان یک سیاست کلی مدنظر قرار دهد. امیررضا شاهانی، رئیس مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی است که در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از اقداماتی سخن می‌گوید که خروجی آن ارتقای کیفیت در دانشگاه بوده است. شاهانی می‌گوید: «ظرفیت پذیرش در دانشگاه آزاد اسلامی در مقطع کارشناسی 96 درصد بدون آزمون است و تنها چهار درصد از طریق کنکور اساسی است.» داوطلبان بدون‌آزمون نیازی به قبولی در کنکور سراسری ندارند و تنها از طریق ثبت‌نام می‌توانند به دانشگاه راه پیدا کنند. اما مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی برای دوره بدون‌آزمون هم قرار است تمهیداتی بیندیشند تا بحث ارتقای کیفیت در این دوره هم لحاظ شود. به گفته رئیس مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی، قانون مصوب مجلس این است که کنکور حذف شود و دانشگاه آزاد اسلامی هم برای این قانون پیشقدم شده است. او معتقد است اشکالاتی در نحوه پذیرش بدون‌آزمون دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد؛ اشکالاتی که مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در مرکز سنجش و پذیرش به دنبال رفع آن هستند. شاهانی می‌گوید: «اما به هر حال تنها چهار درصد پذیرش داوطلبان در دانشگاه آزاد اسلامی از طریق پذیرش با آزمون است. شیوه پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی در رشته‌های بدون آزمون این است که دانشجویان متقاضی براساس زمان ثبت‌نام پذیرفته می‌شوند. به‌طور مثال برای یک رشته‌محل 100 ظرفیت وجود دارد و هر داوطلبی که زودتر ثبت‌نام کند پذیرفته شده و دانشجو می‌شود.» آنطور که او می‌گوید نحوه پذیرش به این صورت بوده است. روشی که به اعتقاد او غلط است و این روال باید تغییر کند. چون ممکن است دانشجویی که از نظر علمی سطح پایین‌تری دارد زودتر ثبت‌نام کرده و داوطلبی که سطح علمی خوبی دارد بنا بر دلایلی دیرتر در سایت ثبت‌نام کند. رئیس مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی برای اصلاح این روش هم صحبت به میان آورده و می‌گوید: «درصدد هستیم این روش را اصلاح کنیم و از پذیرش بعدی این موضوع را لحاظ کنیم. به این ترتیب که داوطلبان را برمبنای سوابق تحصیلی حتی در رشته‌های بدون‌آزمون ثبت‌نام خواهیم کرد. سوابق دوره دبیرستان داوطلبان در دسترس است و ما سوابق دوران دبیرستان آنها را از آموزش و پرورش استعلام می‌کنیم و ابتدا داوطلبانی که از نظر معدل و سوابق تحصیلی مرتبه بالاتری را دارند را ثبت‌نام خواهیم کرد. این روش باعث می‌شود کیفیت نیز تضمین شود.» شاهانی معتقد است بحث کیفیت آموزش تنها به دوره دانشگاه محدود نمی‌شود. کیفیت ریزه‌کاری‌های مختلفی دارد و عوامل زیادی روی آن تاثیر‌گذار است. او توضیح می‌دهد: «یکی از عوامل تاثیر‌گذار بر بحث کیفیت سیستم آموزش و پرورش در کشور است. آموزش و پرورش در کشور ما با مشکلات جدی روبه‌رو است؛ اشکالات بنیادینی که در دو دهه گذشته در آن ایجاد شده و اگر اصلاح نشود برای آموزش عالی کشور خطر جدی به دنبال خواهد داشت.» رئیس مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی می‌گوید: «در حال حاضر دانشجویان تا پیش از کنکور تلاش زیادی کرده و شب و روز درس می‌خوانند اما زمانی که در دانشگاه پذیرفته می‌شوند سطح تحصیلی آنها افت می‌کند تا جایی که بسیاری از آنها مشروط شده و در شرف اخراج شدن قرار می‌گیرند. علت این موضوع که چرا دانشجویان امروز نسبت به دانشجویان 15 سال پیش ضعیف شده‌اند باید بررسی شود. من معتقدم یکی از علت‌های افت تحصیلی را باید در نحوه آموزش در دوره تحصیلی پیش از دانشگاه و آموزش و پرورش جست‌وجو کرد.» به گفته او درحال حاضر مراکز تصمیم‌گیر برای اینکه دانشجویان چه رشته‌ای را انتخاب کنند مراکز مشاوره هستند که این موضوع یک آسیب است. شاهانی ادامه می‌دهد: «من مسئولیت‌های مختلف در دانشگاه‌های دولتی داشتم و شاهد بودم که بیشترین مراجعات در کمیسیون موارد خاص افسردگی بود. حال سوال اینجاست که چرا یک جوان 18 ساله که دولت و خانواده برای او زحمت کشیدند باید افسرده شود؟ این سوالی است که سازمان آموزش و پرورش باید به آن پاسخ دهد.»∎​