رضا شجیع در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت و میزان ورزش همگانی، ‌اظهار کرد: از نظر ارتقاء شاخص‌های سلامتی آن سطحی از فعالیت بدنی که باعث پیشگیری از بیماری‌ها می‌شود؛ سه جلسه فعالیت بدنی منظم در هفته با شدت متوسط و کیفیت مناسب است. از این منظر می‌شود گفت که وضعیت فعالیت بدنی مردم ایران به هیچ عنوان مطلوب نیست و حدود 70 درصد مردم فاقد هر نوع عنوان فعالیت بدنی هستند و به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد سونامی بیماری های غیرواگیردار خواهیم بود.

* فقط 15 درصد مردم فعالیت بدنی مناسب دارند

وی افزود: بر اساس آمارهای موجود حدود 30 درصد مردم ما به نوعی ورزش می‌کنند که از این 30 درصد تنها 15 درصد دارای فعالیت بدنی منظم بیشتر از سه جلسه در هفته هستند و باقی یا ورزش نمی کنند و یا فعالیت آن ها حدود یک یا دو جلسه در هفته است. البته برای آن  15 درصدی که فعالیت بدنی یک یا دو جلسه دارند هم می‌شود شرایطی فراهم کرد که این فعالیت را به سطح و کیفیت مطلوب برسانند.

* سازمان خاصی متولی ارتقای ورزش همگانی نیست

عضو هیات رییسه فدراسیون ورزش‌های همگانی در پاسخ به این سوال که متولی ارتقای میزان ورزش مردم چه سازمان و نهادی است، تصریح کرد: موضوع ورزش همگانی یک مقوله فرابخشی است و برای ارتقای شاخص‌های آن نیازمند همکاری‌های بین‌بخشی هستیم. اینکه فکر کنیم سازمان خاصی متولی توسعه ورزش همگانی است اینگونه نیست. تمامی دستگاه‌های اجرایی به نحوی موظف هستند که در زمینه سلامت کارکنان خود و خانواده های آنان اقداماتی را انجام دهند. وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و علوم جمع کثیری از افراد جامعه را تحت پوشش قرار می‌دهند و به نوعی متولی سلامت جسمانی دانش آموزان و دانشجویان هستند. تا زمانی که دستگاه‌های اجرایی به این توافق نرسند که برای افزایش سطح فعالیت بدنی باید با هم همکاری کنند، ما همچنان شاهد یکسری فعالیت‌های جزیره‌ای هستیم که هر دستگاه برای خودش کار می‌کند و نتیجه این اقدام ها به خروجی مورد انتظار جامعه منتهی نخواهد شد.

* همکاری‌ بین‌بخشی، حلقه گمشده ورزش همگانی

شجیع تاکید کرد: حلقه گمشده ورزش همگانی ما همکاری‌های بین‌بخشی است. به عنوان مثال وزارت نیرو در یک محله دارای استخر است ولی شهروندان همان محله نمی‌توانند با هزینه مناسب از خدمات آن استخر استفاده کنند؛ حتی وزارتخانه‌ها و دستگاه های اجرایی مختلف هم اماکن ورزشی خود را در اختیار کارمندان یکدیگر قرار نمی‌دهند و دلیل این اتفاق هم فقدان اراده همکاری بین دستگاه‌های اجرایی برای ارتقای سطح سلامت شهروندان از طریق ورزش است.

* مدیران، کم‌کاری نمی‌کنند

او گفت:‌ البته بر این نکته باید تاکید کنم که معتقدم هر کدام از این دستگاه‌ها در حد توان خود تلاش می کنند. من با حرف‌هایی که درباره کم‌کاری مدیران مطرح می‌شود موافق نیستم. هیچ مدیری خواهان عدم توفیق نیست، ولی چون ساختارها و نظام تخصیص منابع بر مبنای همکاری های بین بخشی طراحی نشده است، امروز شاهد چالش هایی در حوزه ورزش همگانی هستیم و آنطور که باید انتظارات هر دو طرف مردم و مسئولان تأمین نمی شود.

* وظیفه فدراسیون همگانی، هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی است

شجیع با اشاره به وظیفه فدراسیون ورزش همگانی عنوان کرد: همین همکاری‌های بین‌بخشی نیازمند یکسری هماهنگی‌ها و فعالیت های دبیرخانه‌ای است بنابراین فدراسیون می‌تواند وظایفی را برای دستگاه‌های اجرایی تعریف کرده و اجرای یکسری پروژه‌ها و طرح های ملی را در چارچوب وظایف و اختیارات دستگاه‌های اجرایی پیگیری نماید.

وی تاکید کرد: فدراسیون ورزش‌های همگانی در حد بودجه و توان خود تلاش‌هایی انجام داده و حتی طرح تحولی هم تدوین کرده است، ولی اینکه دستگاه‌های اجرایی به این توافق برسند که با هماهنگی فدراسیون نسبت به اجرای این طرح اقدام کنند، مساله ای است که نیازمند تأمل است.

* نقش فدراسیون ورزش‌ همگانی تقلیل یافته و باید ارتقاء یابد

شجیع گفت:‌ از سال ۱۹۶۰ تعریف ورزش همگانی عوض شده است و از Sport for all (ورزش برای همه) به All for sport (همه برای ورزش) تغییر یافته است یعنی دیگر اینطور نیست که یک نهاد خاص برای گسترش ورزش همگانی کار کند، بلکه ورزش همگانی باید موضوع و دغدغه همه نهادهای دولتی و خصوصی باشد و ضروری است در سیاست‌ها و برنامه های همه دستگاه‌های اجرایی و نهادها برجسته شود. بنابراین فدراسیون باید نقش یک هماهنگ‌کننده و کاتالیزور را داشته باشد ولی وقتی دستگاه‌ها نقش این هماهنگ‌کننده را نمی‌پذیرند، در واقع آن را تقلیل می دهند و فدراسیون نمی تواند نقش واقعی و اصیل خود را ایفا نماید.

عضو هیأت علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: با این وجود یکسری اقدامات و مطالعات تطبیقی بر روی ۱۴ کشور دنیا انجام شده و بر اساس آن تعدادی پروژه‌ ملی و بین بخشی برای همکاری دستگاه‌های اجرایی تدوین شده که در حال حاضر با محوریت فدراسیون ورزش‌های همگانی در حال تبیین و پیاده سازی است.

* برگزاری همایش‌های ورزش همگانی نمی‌تواند تحول جدی ایجاد کند

شجیع با بیان اینکه وزارت ورزش و جوانان باید شورای عالی ورزش را در زمینه های مختلف و بویژه ورزش همگانی فعال‌تر کند و ضمن فاصله گرفتن از فعالیت های اجرایی، رویکرد خود را از اجرا به سمت کارهای ستادی و نظارتی سوق دهد، افزود: باید فعالیت‌هایی مانند برگزاری‌ همایش‌ها و جشنواره‌های همگانی کاملاً به بخش خصوصی، هیأت ها و سازمان های مردم نهاد واگذار شود. ورزش در سطح محلات بدون متولی است و هیأت‌های شهرستانی فاقد کمترین امکانات و منابع برای توسعه ورزش همگانی در سطح خرد هستند. بنابراین ضروری است رویکردهای موجود تغییر کند و یقین بدانید برگزاری مسابقات، جشنواره ها و همایش های ورزش همگانی نمی توانند تحول جدی و هدفمندی در حوزه ورزش همگانی ایجاد کنند.

* مشکل جداسازی جزیره‌ای در امکانات ورزشی در محلات

دبیر شورای راهبردی وزارت ورزش و جوانان درباره اینکه یکی از راه‌های ارتقای ورزش‌ همگانی، مدیریت یکپارچه ورزش در محلات است تصریح کرد: مدیریت ورزش در سطح محله با رویکرد سلامت محور و با هدف تجمیع امکانات مورد نیاز شهروندان و با کمک و مشارکت خود آن ها می تواند به عنوان یک راهکار اثربخش مورد توجه قرار گیرد. حیاط مدرسه، باشگاه های بخشی خصوصی، فضاهای ورزشی مربوط به دستگاه های اجرایی، همه و همه در یک بستر محلی و با تقویت هویت محلی در خدمت شهروندان قرار گرفته و مهمترین خروجی آن کاهش هزینه های ورزشی و رفع موانع فعالیت بدنی شهروندان است.

او ادامه داد: باید ورزش در کف محلات فعال شود و اینکه ما از افراد جامعه بخواهیم برای ورزش کردن، خودشان مکان و هزینه ورزش را تامین کنند اثربخش نیست. تجربه کشورهای موفق در حوزه ورزش همگانی دقیقاً خلاف وضعیت موجود در کشور ماست و اتفاقاً کشورهای بسیاری هستند که مشابه وضعیت ما هستند و علی رغم محدودیت منابع و امکانات توانسته اند تحول جدی در حوزه ورزش همگانی ایجاد کنند.

* هر فرد برای ورزش کردن مانعی دارد

شجیع با بیان اینکه در دنیا رویکرد جدیدی به نام بازاریابی اجتماعی به وجود آمده است، بیان کرد: این رویکرد معتقد است نسخه ثابتی وجود ندارد که همه مردم با استفاده از آن بتوانند ورزش کنند یا این گونه نیست که یک نسخه و دستورالعمل ثابت می‌تواند تمام مشکلات ورزش همگانی را حل کند. رویکرد بازاریابی اجتماعی می‌گوید هر فرد برای ورزش کردن مانعی دارد. ممکن است یک نفر به دلایل فرهنگی ورزش نکند و فرد دیگری به دلایل اقتصادی نتواند فعالیت بدنی داشته باشد. این رویکرد با نگاه خرد و محله محور موانع فعالیت بدنی افراد را بر می‌دارد و آنها را به سمت ورزش کردن سوق می‌دهد. اگر محلی برای ورزش کردن وجود نداشته باشد آن را در اختیار افراد قرار می‌دهد یا اگر هزینه ورزش کردن را نداشته باشد برایش تامین می‌کند.

* شهرداری تهران با وزارت ورزش هم‌افزایی ندارد

شجیع تاکید کرد: شهرداری تهران یکی از نهادهایی است که بودجه زیادی در زمینه ورزش همگانی دارد ولی برنامه‌های این نهاد اصلا با وزارت ورزش هماهنگ نیست. اگر هم روی کاغذ این هماهنگی وجود داشته باشد در عمل شاهد هم‌افزایی لازم نیستیم.

او با اشاره به چالش تصدی‌گری دولت و شهرداری‌ها در امر ورزش،‌ گفت: به عنوان مثال در کشورهای ژاپن، فنلاند و حتی هلند  وظیفه شهرداری رفع موانع شهروندان برای ورزش کردن است و اگر مانع فرد مشکل تأمین هزینه باشگاه ورزشی باشد، شهرداری این هزینه را از طریق پرداخت به بخش خصوصی تأمین می کند. در چنین شرایطی هم مردم ورزش می کنند و هم بخش خصوصی حمایت می‌شود. اینکه شهرداری استخر بسازد و تصدی‌گری کند کار درستی نیست. اضافه بر اینکه خدمات اینچنینی معمولا با کیفیت نیستند و نمی توانند مردم را به ورزش منظم ترغیب کنند.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: ما اماکن ورزشی متعلق به دولت را به اسم خصوصی‌سازی به بخش خصوصی واگذار کردیم و نتیجه اش این شد که ورزش را گران‌تر کردیم و اکنون از خودمان سئوال می کنیم که چرا مردم ورزش نمی کنند؟

انتهای پیام