صاحب‌خبر - گروه سیاسی: دولتی‌ها می‌گویند انگلیسی‌ها در نیویورک به روحانی قول داده‌اند ترامپ را راضی کنند برجام را برای مذاکره مجدد بازگشایی نکند. این را محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور گفته است. دیروز یکی از نمایندگان مجلس از محتوای جلسه فراکسیون مستقلین وابسته به علی لاریجانی با محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی خبر داد و گفت واعظی در این جلسه درباره برخی حواشی سفر حسن روحانی به نیویورک سخن گفته است. بر اساس اظهارات جعفرزاده‌ایمن‌آبادی به نقل از محمود واعظی درباره سفر روحانی به نیویورک، وی (واعظی) با بیان اینکه آنچه نمود داشت 2 سخنرانی ترامپ و نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بود که وجوهات مشترکی درباره برجام داشتند، گفت: به این اعتقاد رسیدیم متن 2 سخنرانی رئیس‌جمهور آمریکا و نماینده رژیم صهیونیستی توسط یک گروه نوشته شده است که بعد از سخنرانی ترامپ، جمهوری اسلامی ایران استراتژی جدیدی را برای سخنرانی اتخاذ کرد. واعظی با اشاره به اینکه سابقه نداشته است این تعداد مقامات بلندپایه نسبت به سخنرانی آمریکا اعتراض، گله و نقد داشته باشند، متذکر شد: خانم سوزان رایس، رئیس‌جمهور فرانسه، لاوروف وزیر خارجه روسیه و رئیس‌جمهور اتریش نسبت به سخنرانی ترامپ علیه ایران ابراز نارضایتی کردند. رئیس دفتر رئیس‌جمهور گفت: با کشورهای مختلف حول محورهای برجام، سوریه، همکاری کشورها برای مبارزه با تروریسمی که مرز نمی‌شناسد و همه‌پرسی اقلیم کردستان مذاکراتی انجام شد. وی با بیان اینکه یکی از اهداف سند برجام حل مشکلات بانکی و سرعت بخشیدن به آن بود، ادامه داد: همچنین در ادامه دیدارهای رئیس‌جمهور با یک مقام انگلیسی نیز که بنا برسنتی جدید برگزار شد، این مقام انگلیسی اعلام کرد آمریکا را متقاعد خواهد کرد از بازگشایی برجام خودداری کند. به گزارش «وطن امروز»، به نظر می‌رسد اشاره واعظی به دیدار حسن روحانی و ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل است. اظهارات رئیس دفتر حسن روحانی درباره قول انگلیسی‌ها به حسن روحانی درباره متقاعد کردن ترامپ برای عدم بازگشایی برجام در حالی است که اصولا بر اساس نقشه ترامپ، قرار نیست برجام بازگشایی شده و محتوای آن تغییر کند. دولت آمریکا بارها اعلام کرده به دنبال اعمال محدودیت‌های بیشتر برنامه هسته‌ای و برنامه دفاع موشکی ایران است. آنچه آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند این است که محدودیت‌های غیرالزام‌آور موشکی در قطعنامه 2231 الزام‌آور شده و همچنین انقضای محدودیت‌های هسته‌ای برجام (2015 و 2030) برداشته شده و این محدودیت‌ها دائمی شود. آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند این خواسته‌های خود را در قالب یک توافق جدید، ضمیمه برجام کنند. به عبارتی آمریکا به دنبال باز کردن متن برجام و اصلاح و تغییر بند‌های آن نیست، بلکه دولت دونالد ترامپ به دنبال شروع یک دور مذاکره جدید برای اعمال محدودیت‌هایی بیشتر از محدودیت‌های مندرج در برجام و قطعنامه 2231 است. بنابراین مشخص نیست آن مقام انگلیسی دقیقا قول چه چیزی را به حسن روحانی داده است. اگر آنگونه که محمود واعظی گفته است، مقام انگلیسی مزبور به روحانی قول داده برجام بازگشایی نشود، در واقع او قول داده مانع وقوع اتفاقی شود که اصلا قرار نبوده واقع شود. به غیر از ماهیت قول انگلیسی‌ها به روحانی، ماجرای جایگاه قول در دیپلماسی دولت حسن روحانی نیز محل تامل است. محمود واعظی در شرایطی از قول انگلیسی‌ها می‌گوید که به نظر می‌رسید سرنوشت قول‌های آمریکایی‌ها در دولت باراک اوباما، درس عبرت شده باشد. بدعهدی‌های آمریکایی‌ها در روند اجرای تعهدات‌شان در برجام باعث شده اکنون «قول» در افکار عمومی ایران به یک کلیدواژه درباره عدم وفاداری آمریکایی‌ها تبدیل شود. در جریان اجرای برجام توسط آمریکایی‌ها، بارها از سوی مقامات دولت حسن روحانی شنیده شد که آمریکایی‌ها نسبت به هرکدام از موارد نقض، قول‌هایی داده‌اند اما در نهایت سرنوشت هیچ یک از آن ها پایان خوشی نداشت. ماجرای «امضای کری تضمین است» یکی از مصادیق همین بدعهدی‌ها و عدم وفای به قول و تعهد است. آذرماه 94 در حالی که تنها چند ماه از اجرای برجام گذشته بود، آمریکایی‌ها قانونی وضع کردند که بر اساس آن شهروندان کشورهای دوست آمریکا در صورت سفر به ایران، تا مدت‌ها از امکانات سفر بدون ویزا به آمریکا محروم می‌شدند. بر این اساس امکان «معافیت از روادید» برای شهروندان کشورهای دوست آمریکا که به 4 کشور ایران، سوریه، عراق و سودان سفر کرده باشند، لغو شد. این مصوبه که به امضای باراک اوباما هم رسید نقض صریح برجام بود، چرا که مانع عادی شدن روند تجارت با ایران بود. در واقع این قانون ریسک حضور در ایران و به تبع آن سرمایه‌گذاری در ایران را بشدت بالا می‌برد. در ایران اما عباس عراقچی که مسؤولیت او ریاست کمیته پیگیری اجرای برجام است، فورا مدعی شد جان کری در نامه‌ای به محمدجواد ظریف تضمین داد این قانون را به گونه‌ای اجرا می‌کند که مفاد برجام در آن رعایت شود. عراقچی در این‌باره گفت: آقای کری وزیر خارجه آمریکا دیروز نامه‌ای به دکتر ظریف نوشت. این نامه از سوی وزیر خارجه آمریکا یک تعهد حقوقی به شمار می‌رود. آقای کری در این نامه اطمینان داده دولت آمریکا قانون مربوط به لغو روادید را به گونه‌ای اجرا خواهد کرد که هیچ تاثیری بر اجرای موفق برجام نگذارد. با گذشت نزدیک به 2 سال پس از تصویب این قانون، آقای عراقچی توضیح نداده است امضای جان کری کدام مفاد قانون محدودیت صدور روادید را اصلاح کرده است. در واقع این یک نمونه از بدعهدی آمریکا و اعتماد ساده‌دلانه داخلی به امضا و قول او بود. اما مورد دیگر از قول آمریکایی‌ها در ماجرای تمدید قانون ISA یک سال پس از اجرای قانون محدودیت صدور روادید نمودار شد. در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5، تیم ایرانی خواستار آن شده بود که قانون تحریم‌ها موسوم به ISA (داماتوی سابق) در دوره اجرای برجام تمدید نشده یا دست‌کم مفادی از این قانون که مغایر تعهدات آمریکا در برجام است، لغو شود. آمریکایی‌ها به لطایف‌الحیلی مانع آن شدند که این موضوع در متن برجام قید شود. طرف ایرانی هم تنها به قول شفاهی جان کری برای رعایت این ملاحظه اکتفا کرد. با این حال اما آبان 95 تحریم‌های ISA برای یک دوره 10 ساله تمدید شد! تحریمی که نقض صریح برجام بود و البته با اعتراف تلخ محمدجواد ظریف در کمیسیون امنیت ملی همراه شد. پس از تصویب این قانون، ظریف در جلسه‌ای در کمیسیون امنیت ملی اعتراف کرد در جریان مذاکرات موضوع تمدید تحریم‌های ISA مطرح شد اما او اشتباه کرد که عدم تصویب این قانون را در متن توافق نگنجاند و صرفا به قول جان کری اعتماد کرد. وزیر امور خارجه در جلسه با اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: در این بحث‌هایی که همکاران ما با هیات آمریکایی داشتند، همکاران ما به هیات آمریکایی گفتند تمدید آیسا خلاف برجام است، چون می‌شود تحریم جدید؛ هیات آمریکایی هم مخالفت کرد. یعنی خانم شرمن گفت تمدید آیسا خلاف برجام نیست. همکاران سختگیری کردند تا رسید به جلسه من و آقای کری. در جلسه من هم اصرار کردم اگر کنگره آیسا را تصویب کند خلاف برجام است. آقای کری هم گفت من با حرف فلانی موافقم. خانم شرمن گفت من با این نظر مخالفم. آقای کری استدلال کرد. گفت من نظر فلانی را قبول دارم. خانم شرمن گفت خب! رئیس این است و مجبوریم بپذیریم. این شد مبنای تمدید آیسا (در متن نیامد). می‌خواستیم در متن بیاید. توافق کردیم در متن بیاید ولی آنها استدلال کردند اگر در متن بیاید کنگره مخالفت می‌کند. ظریف افزود: براساس توافقی که با آقای کری کردیم و من الان دارم عرض می‌کنم بیرون نمی‌گویم ولی خدمت شما می‌گویم من اشتباه کردم. براساس یک توافقی که کردیم ما استراتژی خودمان را کنار گذاشتیم و بر مبنای آن توافق آمدیم آن را اعلام کردیم که تبدیل شد به موضع جمهوری اسلامی. من این را می‌پذیرم؛ من اشتباه کردم. عرض کنم به خدمت‌تان ولی ما این‌کار را کردیم، گفتم در طول اجرای برجام هر دفعه ما می‌گفتیم اعضای تیم آمریکایی محکم می‌گفتند این مخالف برجام نیست. می‌کشاندیم به آقای کری. آقای کری و آقای مونیز می‌گفتند ما روش‌هایی داریم در کنگره و در سنا که مانع می‌شویم از تصویب در سنا. وزیر امور خارجه تصریح کرد: این قضیه ماوقع واقعی بحث تمدید تحریم‌هاست یعنی براساس صحبتی که با آقای کری کردیم و قولی که آقای کری داد ما آمدیم یک موضع علنی گرفتیم؛ من اشتباه کردم. ما نباید براساس حرف این بابا (کری) [عمل] می‌کردیم. ما باید براساس همان استراتژی‌ای که تعیین کرده بودیم که باید کنگره را حذف می‌کردیم در 8 سال اول، براساس آن عمل می‌کردیم. من هیچ اجباری هم نداشتم، چون موضوع آیسا یک موضوع داخلی هم نبود، چون قول گرفته‌ایم و چون آقا هم گفته بودند لذا اقداماتی که کردیم در این حوزه بود. ظریف ادامه داد: قرار بود یک جلسه سخنرانی مشترک با کری در ایتالیا داشته باشیم. من سفر خودم را لغو کردم و نرفتم و به آقای کری هم نوشتم که شما کاری کردید که حضور من با شما در یک شهر غیرممکن است. آقای عراقچی رفت. آقای کری آمد نیم ساعت برای آقای عراقچی توضیح داد. ظریف و گول قول بانکی یکی از بدعهدی‌های آمریکا در پسابرجام، ممانعت از همکاری‌های بانک‌های معتبر اروپایی با ایران بود. براساس مفاد برجام، اعضای 1+5 متعهد شده‌اند مانع عادی شدن تجارت با ایران نشوند. با این حال اما آمریکا با ازسرگیری همکاری بانک‌های معتبر جهان و بانک‌های معتبر اروپایی با ایران مخالفت کرد. بانکداران اروپایی نیز اعلام کردند آمریکایی‌ها ضمانت‌های لازم برای ازسرگیری همکاری موسسات مالی با ایران را نمی‌دهند. این بدعهدی که نقض فاحش برجام بود بارها مورد اعتراض ایران واقع شد اما این بار نیز این «قول» بود که از سوی مقامات دولت حسن روحانی مورد استناد قرار می‌گرفت. محمدجواد ظریف سال گذشته در پایان سفر نیویورک درباره بدعهدی بانکی آمریکایی‌ها در مصاحبه با خبرگزاری کیودوی ژاپن گفت: «آمریکا قول داده است آن دسته از بانک‌های اروپایی را که انجام عملیات‌های بانکی با بانک‌های ایران را تسهیل کرده‌اند، تنبیه نکند». البته تکلیف این قول هم همانند قول‌های دیگر بوده است: «هیچ»! روحانی هم قول را باور کرد! دیپلماسی اعتماد به قول البته تنها مورد استفاده محمدجواد ظریف نبود بلکه حسن روحانی هم در مقطعی به قول آمریکایی‌ها برای رعایت تعهدات‌شان در برجام استناد می‌کرد. روحانی سال گذشته و در پایان سفر به نیویورک در گزارشی درباره دستاوردهای سفرش گفت: در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک این جلسه ابتدا در سطح مدیران کل سپس وزرا تشکیل شد و همه اعضا و شرکت‌کنندگان با قاطعیت به آمریکا اعلام کردند که عملکرد این کشور دقیقا با برجام منطبق نیست و واشنگتن نیز قول داد روند را اصلاح کند.∎​