به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، اگر حتی برای یک‌بار هم که شده به کوه‌های دارآباد در شمال تهران سری زده باشید، دیدن درخت‌های جوان 20 ساله در کنار گل‌های آفتابگردان و رز، توجه‌تان را جلب می‌کند و با خود این سوال را مطرح می‌کنید که چه کسی یا کسانی با شوق و ذوق، وقت خود را صرف احیای طبیعت کرده‌اند. اگر‌چه در طول سال‌های اخیر توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست و همچنین سازمان مراتع و جنگلداری در بخش‌هایی از طبیعت دارآباد و در سینه‌کش کوه، نهال کاج و بادام کاشته شده است اما کمی آن طرف‌تر از این فعالیت‌های دولتی، داوود آل‌علی به صورت خودجوش و بنا به علایق شخصی، 20 سال است که به کار احیای طبیعت دارآباد مشغول است. آقا داوود در این 20 سال، صدها درخت در دامنه‌های کوه دارآباد کاشته است. وقتی وارد محوطه سرسبز دره دارآباد می‌شوید، شلنگ‌های مخصوص آبیاری قطره‌ای ناخودآگاه ذهن بیننده را به این سمت می‌برد که درختکاری این منطقه و همچنین نصب سیستم آبیاری قطره‌ای، از سوی دولت انجام شده است، غافل از اینکه تمامی این اقدامات با هزینه شخصی صورت گرفته است.
آرام آرام که از سربالایی‌های دارآباد بالا می‌روید، در دور دست‌ها و درست پایین‌تر از محوطه آبشار، درختان کاشته شده توسط این دوستدار طبیعت، چشم شما را نوازش می‌کند. چند تن از دوستان آقا داوود نیز که سن و سالی از آنها گذشته است، در پایین‌دست و درست در پایین و بالای مسیر مالرو، گل آفتابگردان، گل ختمی، گل رز و انواع و اقسام نهال‌ها را کاشته و پرورش داده‌اند که دیدن زیبایی‌های آنها خستگی را از تن کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت، به در می‌کند. آقا داوود با لهجه شیرین آذربایجانی می‌گوید از زمانی که خود را شناخته، در هر کوهی یک درخت کاشته است. او که صدها درخت در دارآباد کاشته است به آرامی می‌گوید کارش در برابر سایر دوستداران طبیعت که هزاران درخت کاشته‌اند، چیزی به حساب نمی‌آید. آقا داوود بذر این درخت‌ها را در منزل می‌کارد و پس از اینکه به نهال یک‌ساله تبدیل می‌شوند، آنها را به دارآباد آورده و در دامنه کوه‌ها، غرس می‌کند. جالب است بدانید که سال‌هاست آقا داوود تنها نیست و برخی از دوستان و علاقه‌مندان به طبیعت و کاشتن درخت هم که به این جمع کوچک اضافه شده‌اند، گاهی اوقات به او سری می‌زنند و بعد از دریافت نهال، آنها را در سایر نقاط دارآباد می‌کارند. از جمله مزایای کاشت درخت در کوه‌های شمال تهران می‌توان به جلوگیری از ریزش بهمن در فصل زمستان و همچنین سفت شدن خاک و مقابله با رانش زمین اشاره کرد. فارغ از این موضوع، کاشت درخت و احیای اکوسیستم در این منطقه سبب می‌شود حیواناتی که روزگاری کوه‌های شمال تهران، مامن و محل زندگی آنها بوده، دوباره به آنجا بازگردند.
آقای آل‌علی اصالتا اهل کجا هستید و شغل اصلی شما چیست؟
من اصالتا آذربایجانی و بازنشسته هستم. در نقاط زیادی کار کرده‌ام ولی در حال حاضر بازنشسته شرکت خط لوله نفت و گاز هستم.
چند سال است که به کار درختکاری در دارآباد مشغول هستید؟
20 سال است که در دره دارآباد درختکاری می‌کنم. درخت‌هایی که ملاحظه می‌کنید، نهال یک ساله بوده‌اند که در اینجا کاشته‌ام و الان 20 سال دارند.
نهال‌ها را در کجا پرورش می‌دهید؟
بذر نهال‌ها و درخت‌ها را در خانه می‌کارم و پرورش می‌دهم و بعد از اینکه یک ساله شدند به اینجا می‌آورم و نشاء می‌کنم. برخی از درخت‌هایی که ملاحظه می‌کنید 20 ساله و برخی دیگر نیز جوان‌تر هستند و تنها چهار یا پنج سال دارند.
شما تنهایی درختکاری می‌کنید یا نیروی کمکی هم دارید؟
تا همین چند سال پیش، اطراف محوطه دره دارآباد را خودم درختکاری می‌کردم؛ اما بعدا برخی دوستان طبیعت‌دوست هم به جمع ما اضافه شدند. من 20 سال است که اینجا می‌آیم و در این مدت چند نفر دیگر از طبیعت‌دوستان نیز به جمع ما اضافه شده‌اند. هر کدام از ما دست به دست هم داده‌ایم و کوه‌های دارآباد را احیا می‌کنیم. کمی نزدیک‌تر از اینجا هم یکی از دوستانم در کنار مسیر مالرو، گل‌های آفتابگردان و رز پرورش می‌دهد. هر چند این درخت‌ها در کنار دره و رودخانه نه‌چندان خروشان دارآباد واقع شده‌اند و به نظر می‌رسد آنچنان که باید و شاید به آبیاری نیاز ندارند، اما آبیاری آنها به چه شکل صورت می‌گیرد؟اوایل درخت‌هایی را که می‌کاشتم با دست آبیاری می‌کردم. خودم و بچه‌هایم زمانی که کوچک بودند با بطری‌های یک و نیم لیتری نوشابه، تمام درخت‌هایی را که کاشته بودم با سختی و مشقت تمام آبیاری می‌کردیم تا اینکه امروز به این حد رسیده‌اند. یکی از دوستانم به نام حمید سه سال قبل با هزینه شخصی خودش، تمامی محوطه را لوله‌کشی کرد و از آن سال به بعد درختان این منطقه به صورت قطره‌ای آبیاری می‌شوند.
نقطه‌ای که در آن قرار داریم شیب بسیار زیادی دارد و ایستادن در آن بسیار سخت است. شما در این 20 سال چطور توانسته‌اید در این دامنه پرشیب درخت بکارید؟
تمام این مناطق سنگلاخی بودند. در مدت 20 سال، از اطراف سنگ آوردم و آنها را سنگ‌چین کرده و به صورت پلکانی درست کردم تا بتوانم درختان را در شیب کوه به ثمر برسانم. تا امروز هم هر کسی که به این منطقه می‌آید از دیدن درختان سرسبز، لذت می‌برد و اقدامات انجام شده برای احیای طبیعت را تحسین می‌کند. همچنین در این مدت 20 سال، احیای شیب کردم تا هم کوه ریزش نکند و تخریب نشود و هم محلی مناسب برای کاشت درختان به وجود آید. از سوی دیگر با توجه به اینکه این درختان به صورت قطره‌ای آبیاری می‌شوند، به سرعت در میان سنگ‌های عمیق، ریشه دوانده و از ریزش و همچنین رانش کوه جلوگیری می‌کنند.
به غیر از دارآباد در چه نقاط دیگری از کوه‌های شمال تهران یا احیانا سایر نقاط کشور درختکاری کرده‌اید؟
از زمانی که خودم را شناختم در نقاط مختلف کوه، حداقل یک درخت کاشته ام. کار من البته در برابر کار دوستداران محیط‌زیست که هزاران درخت کاشته‌اند، چیزی به حساب نمی‌آید.
از اعضای خانواده هم کسی راه شما را ادامه می‌دهد؟
من از اول به کاشتن درخت علاقه داشتم و خوشبختانه این علاقه نیز در فرزندانم وجود دارد.
معمولا چه وقت‌هایی به دارآباد و درخت‌های کاشته شده سر می‌زنید؟
من هر روز بین ساعت چهار یا 4:30 صبح به اینجا می‌آیم و تا ساعت 12 یا یک ظهر اینجا هستم. در این مدت، هم درختان جدید غرس کرده و آنها را آبیاری می‌کنم و اگر نیاز باشد برخی از درختان قدیمی‌تر را هرس می‌کنم.
در این مدت از کمک یا حمایت سازمان‌های دولتی استفاده کرده‌اید یا حتی یکی از مسئولان دولتی به شما سر زده است؟
هیچ کس از سازمان حفاظت محیط‌زیست یا سازمان مراتع و جنگلداری نه به ما سر زده و نه مورد حمایت قرار گرفته‌ایم.
حتی هیچ سازمان و نهادی به لحاظ مالی حاضر نشده از شما حمایت کند؟
برای ما پول مهم نیست. تنها عشق و علاقه ما به کوه و درخت سبب شده در این مسیر قرار بگیریم.
تا امروز به لحاظ ریالی چقدر بابت پرورش و کاشت درخت‌ها هزینه کرده‌اید؟
اگر می‌خواستم این درخت‌ها را خریداری کنم، هزینه‌اش بسیار سنگین می‌شد. به همین خاطر بذر آنها را خودم در خانه پرورش داده‌ام و بعد از اینکه به نهال تبدیل شدند به این مکان منتقل کرده و آنها را کاشته ام. بر همین اساس برخی از درخت‌های کاشته شده در اینجا یک ساله و برخی دیگر نیز 20 ساله هستند.
چه نوع درخت‌هایی در این منطقه کاشته‌اید؟
انواع درختان را که با طبیعت سازگار هستند در این منطقه کاشته‌ام مثل درخت «داغ داغان»، «توت»، «عرعر»، «انجیر» و «اقاقیا». برخی از این درختان، درخت میوه هستند و وقتی میوه آنها به ثمر می‌نشیند، کوهنوردان و طبیعت‌دوستان از آنها بهره‌مند می‌شوند. نکته مهم این است که با وجود اینکه تمامی این منطقه سنگلاخی است، اما وقتی این درخت‌ها در زمین ریشه بدوانند، به دلیل مقاومت بالای‌شان در برابر کم‌آبی، دیگر نیازی به آبیاری ندارند و از سوی دیگر مانع از ریزش کوه می‌شوند.
با توجه به اینکه در این 20 سال به نوعی اکوسیستم دارآباد احیا شده است، آیا در این مدت شاهد بازگشت حیوانات بومی و وحشی این منطقه بوده‌اید؟
وقتی طبیعت و اکوسیستم احیا شود، ناخودآگاه پرندگانی مثل کبک یا حیواناتی که نسل آنها در این منطقه ریشه‌کن شده است نیز به اینجا مهاجرت می‌کنند. چند وقتی است که یک گربه کوهستان به این منطقه آمده و مدت مدیدی است که من وقتی صبح‌ها به اینجا می‌آیم، شغال و روباه می‌بینیم که پس از سال‌ها به اینجا مهاجرت کرده‌اند. از سوی دیگر، برگ این درخت‌ها در فصل پاییز به کود تبدیل می‌شوند یا در فصل بهار و در جریان گرده‌افشانی درخت‌ها، درختان جدید در سایر نقاط نیز به وجود می‌آیند.
دغدغه فعلی شما چیست و قصد دارید تا چه سالی به درختکاری در کوه‌های تهران ادامه دهید؟
اگر توان داشتم، تمام این کوه‌ها را درختکاری می‌کردم. تا وقتی زنده‌ام نیز به درختکاری ادامه می‌دهم.
واکنش کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت وقتی شما را در حال کاشتن یا آبیاری درختان می‌بینند، چیست؟
روزگاری من در اینجا تنها بودم اما چند سالی است که دوستان جدیدی هم به جمع ما اضافه شده‌اند. جالب اینجاست که برخی از خانم‌های کوهنورد به اینجا می‌آیند و نهال درختان میوه یا سایر گونه‌ها را به آنها هدیه می‌دهم و با خود به نقاط مختلف دارآباد می‌برند و می‌کارند و حتی با دست به آنها آب می‌دهند.
سخن آخر؟
ما در‌واقع روزی 17 بار این خاک را سجده می‌کنیم. به نظرم اگر روزی 50 بار هم آن را سجده کنیم باز هم کم است؛ چراکه هر چه در زمین داریم از هوا و خاک است. اکسیژن از طبیعت حاصل می‌شود و باید قدر درخت‌ها را بدانیم. زندگی انسان‌ها به محیط‌زیست‌شان بستگی دارد. انسان‌ها شبانه‌روز به 16 کیلوگرم هوای تمیز نیاز دارند. با توجه به آلودگی شدید هوا در کلانشهرها به‌ویژه تهران، درختکاری و احیای طبیعت، همچنان یک دغدغه اساسی محسوب می‌شود. شما اگر یک روز کوه بروید می‌بینید چقدر روی اخلاق‌تان تاثیر مثبت گذاشته است؛ پس چه بهتر که کوه‌های ما پر از درختان سرسبز باشد.
نظر شما