شناسهٔ خبر: 21539774 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: همشهری آنلاین | لینک خبر

نمایش آثار هنرمند نوگرا، نیم قرن بعد از حادثه

- مسعود میر: بیش از نیم قرن از روزی که قید دنیا را در جاده چالوس زد و پرتره مرگ را کشید می‌گذرد. خبر کوتاه اسفند ‌ماه سال ۱۳۴۴ در روزنامه‌ها تأیید می‌کرد که منصور قندریز هنرمند جوان تصادف کرده و در مسیر شمال درگذشته است.

صاحب‌خبر -

حالا بعد از اين همه سال گالري فردا نشاني از اين هنرمند پيشرو ديروز را بر ديوارهاي گالري مهمان كرده است.

متولد تبريز بود و برخلاف شهرت اجدادي سراغ قندريزي و شيريني‌پزي نرفت. خيلي زود عاشق كارهاي هنري شد و نقاشي كشيد. پسرك خيلي زود از هنرستان ميرك تبريز به دانشگاه هنر تهران رسيد. اكثر دانشجويان دانشگاه هنر از 3هنرستان مطرح آن سال‌ها در ايران شامل هنرستان هنرهاي زيبا (تهران)، هنرستان ميرك (تبريز) و البته هنرستان هنرهاي تزئيني و سنتي (اصفهان) گردهم آمده بودند اما منصور قندريز خيلي زود خودش را و هنرش را مطرح كرد.

در آن سال‌ها به همراه مرتضي مميز، صادق تبريزي، فرامرز پيلارام، قباد شيوا، فرشيد مثقالي و تعداد ديگري از هنرمندان آن دوران تالار ايران را تأسيس كردند كه در فهرست قديمي‌ترين گالري‌هاي تهران جايگاه قابل اعتنايي دارد. قندريز در 30سالگي در تصادف رانندگي درگذشت و بعد از اين اتفاق تالار ايران به تالار قندريز تغيير نام داد.اين تالار البته سال‌هاست متروكه شده و كمتر كسي از مردم درباره تاريخچه آن اطلاع دارند.

گالري فردا تا سيزدهم مهر‌ماه به‌جز ايام سوگواري پيش‌رو ميزبان 28اثر از منصور قندريز خواهد بود.اين آثار شامل 6كار چاپ دستي، 4كليشه براي چاپ دستي كه دوتاي آنها از فرانسه و دوتاي ديگر از آمريكا و آلمان و از مجموعه‌هاي خصوصي گردآوري شده، 4نقاشي و 14نمونه طراحي است.

مجيد احمدي مدير گالري فردا اينها را مي‌گويد و ادامه مي‌دهد: بنا بر پژوهش زهرا جهان‌بخش كه مشغول تدارك يك كتاب درباره منصور قندريز است تاكنون بيش از 100 اثر مختلف از قندريز در دنيا و در مجموعه‌هاي خصوصي و موزه‌ها شناسايي و عكاسي شده است. قندريز در جواني درگذشته و البته به‌خاطر گذشت بيش از نيم قرن از مرگش كمتر مورد توجه قرار گرفته و مهجور مانده درحالي‌كه بسياري او را ازجمله آغازگران نقاشي سبك قهوه‌خانه‌اي مي‌دانند و گروهي هم او را ازجمله نقاشان پيشرو ايران مي‌دانند كه در بي‌ينال‌هاي متعدد درخشيد.

احمدي مي‌گويد بعد از برگزاري يك نمايشگاه از طراحي‌هاي شهري و كمتر ديده شده فرامرز پيلارام كه بسياري او را با آثار قهوه‌خانه‌اي مي‌شناختند تصميم گرفتم تا با همين سرفصل آموزش و آشنايي با هنرمندان پيشرو سراغ برپايي نمايشگاهي از كارهاي منصور قندريز بروم. البته يافتن كارهاي او دشواري‌هايي داشت كه خارج از اين بحث است.

او درباره اختلاف نظر درباره اينكه قندريز نقاش سبك قهوه‌خانه‌اي بوده يا نه هم معتقد است: «من موافقم كه مثلا كارهاي صادق تبريزي كه همدوره و همكار قندريز بوده با كارهاي منصور بسيار متفاوت است اما همه آنها به‌گونه‌اي شاكله نقاشي سقاخانه‌اي را درست كرده‌اند. البته قندريز با محوريت شاهنامه هم نقاشي‌هاي بسيار متفاوت و عجيبي دارد كه شايد باعث بروز اين اختلاف ميان هنرمندان و كارشناسان باشد. با همه اينها بايد تأييد كرد كه امثال قندريز در ورق خوردن فصل نو هنر در ايران نامي مهم‌اند.»

فرشيد مثقالي از همدوره‌اي‌هاي منصور قندريز است و خبر برپايي نمايشگاه آثار او برايش بسيار خوشحال‌كننده است. او به همشهري مي‌گويد:« قندريز جزو نخستين هنرمنداني بود كه مي‌خواست گرايش‌هاي غربي را با مايه‌هاي ايراني مخلوط كند و از آن مايه‌ها به‌عنوان عوامل تصويري استفاده كند. در آن ايام او رفت سراغ مفرغ‌هاي لرستان و از اشكال آن در نقاشي‌ها و آثار چاپ دستي‌اش الهام گرفت.» مثقالي درباره دسته‌بندي قندريز در زمره نقاشان سبك قهوه‌خانه‌اي همچنين مي‌گويد:

« از نظر من او نقاش قهوه‌خانه‌اي نيست چون اين نقاشي سلسله عوامل مشخصي دارد ولي قندريز به نشانه‌هايي مربوط به چند هزار سال قبل رجوع كرده و در گروه نقاشان قهوه‌خانه‌اي نمي‌گنجد. به عقيده من او جزو هنرمندان نوگرايي است كه با آثار تجريدي نقش بسزايي در شكل‌گيري پازل هنر مدرن ايران داشت.»

نظر شما