شناسهٔ خبر: 21534821 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: ابنا | لینک خبر

"محمدمهدى عاكف" اسطوره و تاریخ شفاهى اخوان المسلمین

ابنا / ابنا

"محمدمهدى عاكف" فلسطین را همواره بر اساس خط مشى سابق اخوان مورد توجه فراوان قرار مى‌داد و "رژیمهاى عربى را مانع گسیل شدن میلیون‌ها داوطلب جهاد در سرزمین‌هاى اشغالگر" مى‌دانست و "ملت‌هاى مسلمان را گروگان رژیم‌هایشان" مى‌شمرد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ در پی درگذشت "محمدمهدى عاكف" رهبر و مرشد سابق جمعیت اخوان المسلمین، «دكتر عباس خامه یار» معاون بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در کانال تلگرامی خود، یادداشتی به شرح ذیل نگاشت:

زندانى همه دوره‌ها، شیخ المجاهدین ِ درون زندانهاى كودتا، اسطوره مبارزه، مقاومت و استقامت، شهیدِ زنده، عُمرِ مختار ِمصر، تاریخ بلامنازعِ شفاهى مصر و اخوان، یاور انقلابیون، ضد استعمار و استبداد و ظلم ستیز، اسطوره تبلیغ و جهاد، شاهدى بر همه عصرها و...

این‌ها تنها بخشى از عناوینى است كه به مناسبتهاى گوناگون و در مراحل مختلف زندگانى "محمد مهدى عاكف" رهبر و مرشد سابق جمعیت اخوان المسلمین به وى داده شده است.

محمد مهدی عاكف شب گذشته به عنوان یک زندانى سیاسى به دلیل بیماری سخت در بیمارستان قصر العینی فرانسوی در قاهره درگذشت. وى، همزاد اخوان است. بدین معنى كه تولد او در سال ١٩٢٨ در یكى از شهرهاى منصوره شمال قاهره، همزمان با سالى است كه حسن البنا(بنیانگذار فقید جمعیت اخوان المسلمین)، حركت تبلیغى خویش را در اسكندریه -دومین شهر معروف مصر- آغاز مى‌كند و كمى‌بعد رسماً فعالیت جنبش را اعلام مى‌كند. عاكف در سن ١٢ سالگى خود و جنبش اخوان، یعنى در سال ١٩٤٠ از دریچه ورزش با آن آشنا مى‌شود و از همان دوران نوجوانى مرید حسن البنا شده و با پیوستن به او تحت نظر شیوخ اخوانى تربیت مى‌یابد.

در آغاز دهه پنجاه میلادى و هنگام تحصیلات دانشگاهى اش در دانشكده حقوق، رهبرى جنبش ضد استعمارى دانشجویان را به عهده مى‌گیرد و گردان‌هاى دانشجویى ضد اشغالگران انگلیسى را هم تشكیل مى‌دهد و دلاورى‌هایش در هدایت مجاهدین در كانال سوئز، زبانزد همگان مى‌شود. آنگاه به عنوان مسئول همایشهاى بین الملل "مجمع جهانى جوانان مسلمان" در ریاض تعیین مى‌گردد و سپس هماهنگى اردوهاى جوانان اخوان در كشورهاى اردن، مالزى، بنگلادش، تركیه، استرالیا، كنیا، قبرص، آلمان، انگلیس و آمریكا را به عهده مى‌گیرد و تجربیات زیادى را در عرصه بین الملل به دست مى‌آورد. با چنین تجربه اى به عنوان یكى از بنیان گذاران اصلى تشكیلات جهانى اخوان و از فعالان عرصه بین الملل جمعیت ظاهر مى‌شود و بعدها در سمت مدیر مركز اسلامى‌مونیخ تعیین مى‌شود. وی در سال ١٩٨٧ به همراه دیگر همفكران اخوانی اش به پارلمان راه مى‌یابد.

عاكف، در سال ۲۰۰۴ به عنوان هفتمین مرشد و رهبرى اخوان، یعنى جانشینى مأمون الهضیبى انتخاب مى‌شود. او نخستین مرشد عام این جماعت بود که پس از پایان دوره مسئولیتش تمایلی به انتخاب مجدد نداشت و جانشین او محمد بدیع در زمان حیات او(سال ۲۰۱۰) انتخاب شد و از این رو عنوان نخستین مرشدِ "سابق" را انحصارى به خود اختصاص داد. این در حالى است كه همه رهبران اخوان تا پایان عمر خود مسئولیت جمعیت را به عهده داشته اند. عاكف، گنجینه اسرار اخوان و تاریخ این جمعیت به شمار مى‌رفت. او ۷۶ سال (۱۹۴۰-۱۹۱۶) جنبش و همه رهبران آن را از حسن البنا تا محمود عزت -مرشد موقت فعلى- همراهى كرده و از ١٩٨٧ تا واپسین روزهاى حیاتش عضو مكتب ارشاد (بالاترین هیات رهبرى اخوان) بوده و با سایر نسل‌ها، دیدگاه‌ها و بینش‌هاى اخوانى‌ها تعامل شایسته ای داشته است. گفته مى‌شود كه او بنیانگذار دوم اخوان وشجاع ترین شخصیت این جمعیت است.

عاكف را مى‌توان بزرگترین "زندانى سیاسى" جهان دانست كه بیش از نیمى‌از عمرش را در زندان‌هاى همه حكمرانان مصر گذرانده و بارها محكوم به اعدام شده است. در دوره‌هاى ملک فاروق، عبدالناصر، سادات، مبارک و بالاخره ژنرال سیسى و در سن ٩٠ سالگى و با وجود بیمارى سرطان كه تمام وجودش را فرا گرفته بود، پشت میله‌هاى زندان بود و در زندان نیز جان به جان آفرین تسلیم کرد و محكومیت اولیه ۲۵ ساله اش را نیمه تمام گذاشت!!!

"مرشد" ى عاكف بر اخوان (۲۰۱۰-۲۰۴۰) مصادف با تحولات شگرف در غرب آسیا از جمله حضور نظامى‌آمریكا در منطقه، بالا گرفتن واگرایى مذهبى، جنگ ٣٣ روزه و... بود. لذا مواضع انقلابى، صریح، شفاف، ضد صهیو-آمریكایى و نگاه وحدت گرایانه او تاثیر مهمى‌بر جریان اخوان المسلمین در جهان داشت.

او فلسطین را همواره بر اساس خط مشى سابق اخوان مورد توجه فراوان قرار مى‌داد و "رژیمهاى عربى را مانع گسیل شدن میلیون‌ها داوطلب جهاد در سرزمین‌هاى اشغالگر" مى‌دانست و "ملت‌هاى مسلمان را گروگان رژیم‌هایشان" مى‌شمرد. وى در گفتگو با هفته‌نامه مصری "الیوم‌السابع" بیان کرد: "چراغ سبز برخی رژیم‌های عربی به اسرائیل، عامل وقوع حمله ظالمانه‌ و كشتار مردم غزه است". به اعتقاد عاکف "مصر در برابر برداران فلسطینی از خود رفع تکلیف کرده و این نتیجه استبداد داخلی در این کشور است. چون کسانی که در رأس این کشور هستند وظیفه خود را در قبال مردم مقاوم و مبارز این کشور فراموش کرده‌اند و آنچه در صحنه جهان عرب از دخالت حکام در جنایات اسرائیل می‌بینیم، نتیجه این امر است".

مواضع وحدت گرایانه و تقریبى او میان فرق اسلامى‌و به ویژه تشیع و تسنن زبانزد همگان و یادآور دیدگاه‌هاى بنیان گذاران و رهبران پیشین این جمعیت بود. تا جایی كه در مصاحبه ای با روزنامه کویتی النهار گفته بود: "چه مانعی دارد که مذهب شیعه گسترش یابد؟! سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی ۵۶ عضو سنّی مذهب دارد، حالا چرا باید از تنها کشور شیعه جهان ترسید؟!". وی همچنین از برنامه هسته ای ایران حمایت نمود.

عاکف در پاسخ به این سوال که «آیا مقالات یوسف ندا(مسئول روابط بین الملل اخوان) خطوط قرمز را زیر پا نگذاشته؟» اظهار داشت: "مطالبی که ایشان درباره شیعه نوشته است همان مطالبی است که ما بر اساس آن تربیت شده ایم".

وى در گفتگو با شبكه الجزیره نیز اعلام كرد: "شیعه و سنی یک امت واحد هستند؛ زیرا دینشان یكی است و قبله، نماز و حج در میان آنان یكسان است". وى افزود: "پایبندی به هریک از مذاهب سنی و شیعه انسان را به بهشت رهنمون می سازد و مسلمانان باید درک درستی از دین خود داشته باشند و بین كسانی كه به یگانگی خداوند و نبوت پیامبر اعظم(ص) اعتقاد دارند فرق نگذارند". عاکف تنش‌های موجود میان شیعه و سنی در جهان اسلام را ناشی از جهالت و فقر فرهنگی می دانست و بیان می کرد: "شیعه و سنی بیش از هزار سال بدون اختلاف با یكدیگر زندگی كرده اند. علاوه بر این در دهه‌های گذشته تلاش‌هایی برای تقریب بین مذاهب اسلامی صورت گرفته كه برخی از بزرگان از جمله امام شهید حسن البنا در آن مشاركت كرده اند".

وی در ادامه افزود: ما باید فرزندانمان را بر پایه یک درک درست تربیت کنیم. به گونه ای که به وحدت و همبستگی بینجامد، نه اینکه امت را به تفرقه دچار سازد".

وی عكس العمل مناسب علمای شیعه و سنی در قبال انفجارات تروریستی در عراق را بیانگر عمق وحدت بین شیعه و سنی دانست و ادامه داد: "آمریكایی‌ها نمی خواهند ما متحد باشیم، اما ما باید به وظیفه دینی خود عمل كنیم و با اعتماد به یاری خداوند برای بیرون راندن اجانب از سرزمین‌های اسلامی اقدام كنیم".

وی گفت: "كسانی كه انفجارهای كربلا را به وجود آوردند خیرخواه امت نیستند، بلكه جنایتكارانی هستند كه برای اسلام و ارزشهای انسانی هیچ ارزشی قائل نیستند و آلت دست آمریكایی‌ها قرار گرفته اند".

شادروان محمد مهدی عاكف در جریان جنگ ۳۳ روزه لبنان با صدایى رسا و در برنامه اى زنده از مهمترین شبكه ماهواره اى عرب اعلام کرد که حاضر است ده هزار نیروی نظامی برای حمایت از حزب الله در مقابله با تجاوز رژیم صهیونیستى به لبنان اعزام کند.

وى ضمن انتقاد شدید از مواضع حاکمان عرب در قبال جنگ صهیونیست‌ها با حزب الله، خطاب به رزمندگان مقاومت گفت: "شما همه ملت‌های عرب و مسلمان را سر بلند کردید".

عاکف آن چنان از ایران، شیعه و حزب الله لبنان تعریف و تمجید و دفاع کرد و آن چنان مواضع سازشكارانه سران عرب را مورد نقد قرار داد تا سرانجام پس از حوادث مصر مجدداً دستگیر شد و به زندان افتاد. این مسأله گاهی موجب اختلافات داخلی در اخوان المسلمین هم می شد؛ چرا که رژیم مصر به این بهانه، فشارها را بر اخوان المسلمین بیشتر می کرد. در نهایت در سال ۲۰۱۰ برای کاهش فشارها بر اخوان، از رهبری کنار رفت و یکی از نزدیکان وی به نام محمد بدیع به جای او انتخاب شد. هرچند او خود ضمن اشاره به بروز برخی اختلافات(بین جریان قطبی و اعتدال گرای اخوان)، سن بالایش را دلیل کناره گیری اعلام كرد.

گرچه در دوران حیات او توفیق دیدارش را نداشتم، اما به حكم سردبیرى ام بر برنامه مشهور "مع الحدث" شبكه العالم، بارها با وى تماس و مذاكره تلفنى داشتم و او با مواضع شفاف، صریح و انقلابى اش، میهمان این برنامه بود. وى درخواست بنده را نیز پذیرفت و با ماهنامه شاهد یاران -كه مسئولیت آن را بر عهده داشتم- پیرامون جنگ ٣٣ روزه مصاحبه اختصاصى داشت كه متن آن را متعاقباً بازنشر خواهم كرد.

روحش شاد و یادش گرامى‌باد.

...............
پایان پیام/ 313

نظر شما