جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران که هنوز در نیویورک حضور دارد، روز گذشته در گفتوگویی با روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، هرگونه مذاکره جدید با آمریکا درباره افزایش مدت زمان یا شروط توافق هستهای را رد کرده و گفت: «ایران در صورتی درباره تغییر این توافق صحبت خواهد کرد که تغییرات درباره تمام موضوعات برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باشد. ظریف تصریح کرد: آیا شما (آمریکاییها) حاضرید 10تن اورانیوم غنیشده ایران را بازگردانید.
وی در بخش دیگری از گفتوگو که با جمعی از روزنامهنگاران و سردبیران نیویورک تایمز انجام شده است، سخنرانی روز سهشنبه دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمانملل که توافق هستهای را توافقی یکسویه و مایه شرمساری آمریکا خوانده بود را عجیب و غریب توصیف کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشور همچنین گفت: آنچه دولت آمریکا به معنای واقعی خواهان آن بود، این بود که امتیازاتی از ایران را داشته باشد و بهطور همزمان تلاش کند امتیازات بیشتری به دست آورد، اما واشنگتن یا دیگر طرفهای توافق امتیازی ندهند. این موضع کاملا خلاف ماهیت هر توافقی است که از مذاکره حاصل میشود. ظریف در ادامه درباره موضع دولت آمریکا در قبال توافق هستهای که گفته خواستار متممی برای این توافق است، آن را رد و اظهار کرد: چرا ما باید درباره یک متمم گفتوگو کنیم. اگر شما خواهان یک متمم هستید، پس این متمم باید درخصوص تمام موضوعات توافق باشد. وزیر امور خارجه ایران علاوه بر این درباره ادعای دولت آمریکا مبنی بر اینکه تهران روح توافق هستهای را نقض کرده است، گفت که تمامی این شکایات خارج از چارچوب توافق است. موضعی که مورد تأیید تمام طرفهای توافق هستهای غیر از آمریکاست.
ظریف با اشاره به نشست روز چهارشنبه وزیران امور خارجه ایران و گروه 1+5 در نیویورک گفت: از اینکه تمام حاضران به جز یکنفر (آمریکا) گفتند که توافق هستهای خوب است، امیدوار شده است». منظور ظریف از آن «یکنفر» به رکس تیلرسون، وزیر امورخارجه آمریکا بوده که او هم در نشست وزیران کشورهای امضاکننده برجام حضور داشته است.
علاوه بر ظریف، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در گفتوگویی با شبکه سیانان خروج آمریکا از توافق هستهای را نقض توافق و نقض قطعنامه شورای امنیت است. موگرینی همچنین در این گفتوگو تأکید کرد که توافق هستهای صرفا مربوط به موضوع هستهای است و موضوعات سیاسی دیگر را در برنمیگیرد.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفتوگو با شبکه سیانان در پاسخ به این سوال که توافق هستهای مورد تهدید است، اظهار داشت: این یک توافق بینالمللی و یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است، بنابراین سرنوشت آن در دستان یکی از طرفها قرار ندارد. این توافق به تمام جامعه بینالملل تعلق دارد و همانطور که اروپاییها تضمین خواهند داد توافق پابرجا میماند. موگرینی در پاسخ به سوالی درباره اینکه رئیسجمهوری آمریکا گفته که تصمیم خود را درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گرفته است، گفت: من شنیدهام که وی تصمیمش را گرفته است و امیدوارم که هنوز زمان برای فکرکردن باقی مانده باشد. ما با ایران به توافقی دست یافتیم که تنها به موضوع هستهای رسیدگی میکند، هرچند که مسائل زیاد دیگری برای رایزنی با ایران داریم.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سوالی درخصوص تلاش دولت ترامپ برای بازگشایی مذاکرات درباره توافق هستهای تأکید کرد: این یک توافق هستهای است که 104 صفحه دارد و 12سال به صورت فشرده برای آن مذاکره شد که تمام جنبههای یک برنامه هستهای را پوشش میدهد. هرموضوعی که خارج از چارچوب این توافق است، میتواند و باید حل شود، اما نه در داخل چارچوب این توافق. موگرینی ادامه داد: این یک توافق جداگانه است. توافق هستهای کارساز بوده و همه آن را تأیید کردهاند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید میکند که ایران به تمام تعهدات مرتبط هستهای خود پایبند است. آخرینبار 10روز پیش بود، بنا براین توافق موثر بوده و نباید نابود شود. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برجام قرار بوده است تمام رفتارهای ایران را پوشش دهد، گفت: خیر. این یک توافق بسیار دقیق درباره موضوعات هستهای است. من روی این مسأله تأکید میکنم. شاید انتظاراتی وجود داشته باشد که این توافق مبنایی برای روابط دوجانبه متفاوت میان ایران و آمریکا باشد، اما مسیر سیاسی جداگانه از توافق هستهای طی میکند.
موگرینی درباره تلاشهای دیگر طرفهای توافق ازجمله اظهارات رئیسجمهوری فرانسه که درباره زمان بعد از پایان محدودیتهای توافق هستهای صحبت کرده است، گفت: زمانبندی توافق کاملا روشن است و شبها، هفتهها و ماههای طولانی با ایرانیها درباره آن گفتوگو کردیم. ایران به صراحت تعهد داده است که هرگز یک برنامه هستهای تسلیحاتی توسعه نمیدهد. ایران بهعنوان یک قدرت غیراتمی و یکی از اعضای معاهده منع اشاعه هستهای هیچگاه بمب اتم نمیسازد و این در توافق نوشته شده است. وی در ادامه تصریح کرد: برخی مفاد توافق زمانبندی اجرایی مشخص، برخی دیگر زمانبندی اجرایی طولانیتری دارند و برخی هم برای همیشه اجرا میشوند. مسأله زمانبندی بخشی از توافق است که روی آن مذاکره شد و اجرایی خواهد ماند.
رایزنیهای دیپلماتیک وزیر امورخارجه ایران در نیویورک
جواد ظریف طی دو روز گذشته با تعدادی از همتایان خود از کشورهای مختلف دیدار و گفتوگو کرد، اما شاید جالبترین دیدار ظریف با وزیر امورخارجه کانادا باشد. کشوری که مدتهاست سفارتخانه خود در ایران را تعطیل کرده است، اما از زمان روی کارآمدن جاستین ترودو در کانادا، زمزمههایی درخصوص گشایش مجدد سفارتخانه کانادا در ایران مطرح شده است. دولت جدید کانادا نیز طی دوره جدید علاقهمندیهایی برای بهبود روابط با ایران نشان داده است. هرچند سخنگوی وزارت خارجه ایران معتقد است که بهبود دوباره روابط میان ایران و کانادا زمانبر بوده و نیازمند زمینهسازی است. ظریف همچنین با همتای چینی خود نیز دیدار کرد. خبرها حاکی از آن است که این دیدار حول محور برجام انجام شده است. وزیران امور خارجهالجزایر، بلاروس و نروژ نیز در حاشیه هفتادودومین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد به صورت جداگانه با وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفتوگو کردند. وزیران امورخارجه استرالیا و اردن به صورت جداگانه با همتای ایرانی خود در نیویورک دیدار و گفتوگو کردند. روابط دوجانبه، مسائل کنسولی، برجام، مسائل منطقهای و بینالمللی از محورهای گفتوگوی وزیران امور خارجه ایران و استرالیا بود.
∎
نظر شما