به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، ماه محرم و واقعه عاشورا در فرهنگ شیعیان نماد مبارزه با ظلم و استبداد است و در طول تاریخ شیعیان از ظرفیت ایام مصیبت امام حسین (علیه‌السلام) به همین منظور استفاده کرده‌اند. نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) نیز از همین نقطه آغاز شد؛ آنجا که امام در روز 14 خرداد 1342 سخنرانی آتشینی علیه رژیم پهلوی و آمریکا و رژیم صهیونیستی کرد و همان زمینه‌های قیام 15 خرداد را فراهم آورد.

از سوی دیگر نیروهای امنیتی رژیم پهلوی با توجه به تجربه قیام 15 خرداد و تحرکات بعدی نیروهای انقلابی و مخالف رژیم همه‌ساله در آستانه ماه محرم و اقامه عزای حسینی تدابیر امنیتی را در نظر گرفته و توصیه‌های لازم را به مسئولان هیات‌های برگزارکننده برای اجرای مراسم ابلاغ می‌کردند. اما نیروهای مذهبی و انقلابی به هر ترتیب در برنامه‌های خود آنچه از اهداف نهضت اسلامی و منطبق با قیام عاشورا بود برگزار می‌کردند.

علاوه‌بر ارتش، ساواک نیز به عنوان دستگاه سرکوب و خفقان رژیم پهلوی نظارت ویژه‌ای روی این برنامه‌ هیات‌ها داشت و به واحدهای تحت امر خود آماده‌باش کامل می‌داد. در سند حاضر که در 1/11/1350 گزارش شده، نگرانی‌های ساواک از فعالیت‌های مردم به رهبری امام خمینی کاملا مشهود است.

در این سند آمده است:

به ریاست ساواک ورامین
از ساواک تهران
درباره مراقبت از مراسم عزاداری در ایام محرم
اطلاع رسیده حاکی‌ است که عده‌ای از عوامل خمینی و نیز متعصبین مذهبی در نظر دارند در ایام ماه محرم در نقاط مختلف کشور در پوشش مراسم عزاداری با ایراد سخنرانی‌های تحریک‌آمیز و با استفاده از هیات‌های مذهبی اقدام به شورش و بلوا بنمایند.

با توجه به اینکه امکان چنین اقداماتی از ناحیه روحانیون مخالف در شرایط فعلی بعید به نظر نمی‌رسد دستور فرمایید از هم‌اکنون با توجه به منابع و سایر امکانات موجود و پیش‌بینی‌های لازم و جلب همکاری سایر سازمان‌های انتظامی محل دقیقا در جریان کلیه فعالیت‌های عوامل مذکور و عناصر مظنون قرار گرفته تا به موقع امکان خنثی کردن این قبیل فعالیت‌ها میسر باشد و نتیجه اقدامات معموله را نیز گزارش نمایند. رئیس ساواک تهران. نواب