به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما ؛ حالا با این تعریف ببینیم دانشگاههای ما از توان لازم برای جهش اقتصادی و کمک به توسعه کشور در ابعاد مختلف برخوردارند؟
ظرفیت های عظیم دانشگاه در صورت پیوند خوردن با توان فنی صنعت می تواند بار بزرگی از دوش کشور بردارد ولی برغم ابراز علاقه ای که برای همکاری می شود ، آنچه که باید ، در عمل اتفاق نمی افتد.
وزیر نفت اما تولیدات علمی دانشگاهها و درج مقالات در نشریات بین المللی را کافی ندانست و دانشگاهها ، مراکز علمی و پژوهشی و پارک های علم و فناوری را به چالش بهره وری دعوت کرد.
، حالا به نظر می رسد نظام آموزش عالی به جای آنکه نگاهش به خزانه دولت و اعتبارات دولتی باشد باید خودش گلیمش را از آب بکشد ، دانشگاهها باید محصولاتی تولید کنند که نیاز بازار باشد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه در اجلاس سراسری روسای دانشگاه ها ، مراکز علمی و پژوهشی و پارکهای علم و فناوری با اشاره به ابلاغیه رئیس جمهور درخصوص ماموریت سازمان برنامه و بودجه ، مهمترین مأموریت سازمان متبوعش را راهبری و رصد توسعه کشور اعلام کرد.
محمدباقر نوبخت افزود: نگاه ما نسبت به واژه توسعه که در ادبیات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در دنیا شناخته شده است و رتبه بندی کشورها را با شاخص توسعه می شناسند، این است که بر اساس سند 1404 باید به کیفتیی برسیم که بخشی از آن مرهون تلاش دانشگاه است.
نوبخت افزود: انتظار داریم دانشگاه مصدر علم و فناوری باشد، آنچه طی 5 سال می تواند به ما کمک کند به آن توسعه علم و فناوری برسیم ، دانشگاه ها هستند.
وی گفت: دانشگاه باید کارآفرین باشد ، دانشگاهی با این شرایط باید براساس نیازهای اجتماعی و اقتصادی شکل بگیرد و در سطح بین المللی مطرح باشد.
نوبخت افزود: شما بعنوان دانشگاه متکی به اعتبارات دولتی هستید و هدف ما این است که در 5 سال آینده شما از این وابستگی جدا شوید.
وزیر نفت هم در این اجلاس با تاکید بر استفاده از ظرفیت دانشگاهها ؛ افزایش بازدهی بازیافت نفت را مهمترین نیاز پژوهش وزارت نفت دانست.
بیژن نامدار زنگنه می گوید ؛باید اولویت ها را تعیین کنیم و به جای شروع چندین پروژه و کار ، یک یا دو کار مهم را اجرا کنیم، اول موظف به بهبود معیشت و زندگی مردم هستیم و دانشگاه ها در این زمینه باید کمک کنند.
وی گفت: خوشه های کوچک اگر چه خوب است ولی کافی نیست ما از مجموع نفت در اختیار از ابتدا تاکنون یک سوم آن را برداشت کردیم و 110 سال دیگر می توانیم نفت برداشت کنیم.
زنگنه گفت: با قدرت باید نفت برداشت کنیم و بفروشیم و پول آن را صرف توسعه کنیم چرا که ممکن است در آینده برداشت نفت ممنوع شود.
زنگنه افزود: هیچ محصولی در دنیا و ایران نداریم که به اندازه نفت ارزش افزوده داشته باشد، نفت برای ما حداکثر 10 دلار تمام می شود و 50 دلار می فروشیم لذا نفت خیلی برای ما اقتصادی است.
زنگنه افزود: من انستیتو انرژی ، پالایش گاز، آمونیاک می خواهم که نیاز به واردات اینها نداشته باشیم.
زنگنه افزود: علت اینکه پژوهش در ایران پا نمی گیرد این است که رقابت وجود ندارد، یک محصول غیر اقتصادی را اصرار به تولید داریم و مردم را مجبور می کنیم خرید کنند.
وی گفت: دانشگاه های ما خوب است و برای پیشرفت و توسعه چاره ای نداریم که تعامل داشته باشیم و از توان دانشگاه ها استفاده کنیم.
رییس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها هم که از سخنرانان اجلاس سراسری روسای دانشگاهها بود با طرح این موضوع که اگر قرار است به جایگاه شایسته در دنیا برسیم و مشکلات کشور حل شود ، گفت: دانشگاه وظیفه سنگینی دارد.
حجت الاسلام والمسلمین محمد محمدیان می گوید ؛ میانگین عمر مدیریت در دانشگاه ها حدود 2 سال است و هر دقیقه و ساعت حضور در این جایگاه باید برای ما غنیمت باشد.
وی گفت : بناست مشکلات کشور را دانشگاه حل کند ولی مشکلات دانشگاه را چه کسی یا دستگاهی باید حل کند ؟ انتظار اینکه مشکلات ما را دیگران حل کنند انتظار بی جایی است.
محمدیان افزود: همه دستگاه ها از دانشگاه انتظار دارند با کارهای پژوهشی و تحقیقاتی مشکلات آنها را حل کند که البته و متأسفانه اغلب در مقام حرف است.
معاون پژوهشی وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری هم در حاشیه اجلاس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما گفت : شرکت ها و سرمایه گذاران بزرگ بین المللی اگر روی تحقیقات روز و دستاوردهای علمی سرمایه گذاری نکنند از صحنه رقابت اقتصادی حذف می شوند.
وحید احمدی با اشاره به محو شدن شرکت نوکیا در بازار گوشی و اسمارت فون افزود : رقابت بی رحمانه ای بین شرکت ها و سرمایه گذاران بین المللی وجود دارد و علت محو شرکت های بزرگ مثل نوکیا این است که در اسیای شرقی روی تحقیقات در این بخش سرمایه گذاری سنگینی شده است و لذا در دنیا شاهد رقابت بی رحمانه ای در حوزه صنعت هستیم.
وی گفت : برای دانشگاهها هم همین وضعیت را شاهد هستیم در واقع در دنیا دانشگاه و مجموعه علمی زمانی می تواند ، حیات جدی و قوی داشته باشد که بتواند ارتباط خود را با صنعت و نیازهای مردم برقرار کند و این سیاستی است که ما در دولت یازدهم شروع کردیم و بنا داریم در دولت دوازدهم هم با جدیت دنبال کنیم .
احمدی افزود : وقتی بحث اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش بنیان مطرح می شود معنی آن این است که دانشگاه در بحث حل مشکلات مردم باید ورود محسوس داشته باشد و صنعت هم باید این را بپذیرد.
وی گفت : صنعت ما اگر می خواهد در صحنه بین المللی وارد شود باید رقابت پذیر باشد ، باید با استانداردهای بین المللی خود را سازگار کند ، البته نیازهای داخلی آنقدر زیاد است که باعث شده است صنعت در داخل کشور محصور شود .
احمدی افزود : ضمن اینکه خیلی از صنایع ما انحصاری شده اند و به یک مفهوم از یارانه های خاص و امکانات خاصی استفاده می کنند که مانع عرض اندام در فضای بین المللی شده است ، لازمه ورود به عرصه های بین المللی داشتن بخش تحقیقاتی قوی است که معنی آن داشتن ارتباط با دانشگاه است .
احمدی افزود : الان ارتباطی که ما با نفت ایجاد کردیم شاید در تاریخ نفت نبوده ، برای ازدیاد برداشت از 20 میدان نفتی کشور با دانشگاهها قرارداد بسته شده است ، درحال حاضر حداکثر برداشت از میادین نفتی کمی بیش از 20 درصد است که اگر با استفاده از تحقیقات و توسعه فناوری 1 تا 2 درصد به میزان برداشت اضافه شود صدها میلیارد دلار به درآمدهای نفتی افزوده می شود که برای صنعت و اقتصاد مقاومتی تعیین کننده است.
وی گفت : ما این همه سال نفت داشتیم ولی نسبت به استفاده از دانش و توان علمی و دانشگاهی چندان توجهی نداشتیم ، در استفاده از مخازن نفتی وقتی به برداشت بیش از 20 درصد می رسیم کار را رها می کنیم و این به معنی از دست دادن تمام سرمایه های کشور است ، مثل همین مشکل را ما در صنایع پائین دستی نفت مثل پتروشیمی و گاز و پالایش داریم و اینها نشان می دهد از ذخایر در اختیار هم خوب استفاده نمی کنیم .
احمدی افزود : همکاری صنعت و دانشگاه دو سر سود است هم برای دانشگاه و هم برای صنعت و اگر اینگونه شود من بعنوان دانشگاه بخش عمده ای از درآمد خود را وارد صنعت می کنم و همه در جهت تامین نیاز جامعه تلاش می کنیم و این فرهنگ همان
است که ما دنبال آن هستیم.
وی گفت : دانشگاه ، پژوهش و فناوری باید جای پای خود را در اقتصاد بازکنند ، صنعت هم به این نتیجه برسد که همه این فعالیت های هزینه نیست ، خیلی ها فکر می کنند که یک پولی به دانشگاه بدهند و راحت شوند اما واقعیت این است که بیشتر از آنکه پولی به دانشگاه داده شود این فرهنگ را نهادینه کنیم که هم جوانان ما نقش آفرینی می کنند و هم صنعت در کنار مشاوره های بین المللی مشاوره های داخلی را هم دارد.
رئیس دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما گفت: باور داریم که دانشگاههای کشور از ظرفیت و توان لازم و کافی برای تعریف پروژه ، ورود به بازار کار و همکاری با بخش های مختلف صنعتی کشور برخوردارند.
خاکی صدیق با تاکید بر اینکه دانشگاهها ناگزیر باید به این سمت بروند افزود : در طول چندین سال گذشته بخصوص 10 تا 15 سال اخیر که رئیس دانشگاه هستم این حرف ها همواره در خصوص بودجه و منابع مالی تکرار می شود.
وی با بیان اینکه کشور با کمبود شدید منابع مالی مواجه است ، گفت : انتظارات رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره قطع یا کم شدن وابستگی مالی دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهش به منابع دولتی همچنین انتظار از دانشگاهها که باید کارآفرین باشند کاملا درست و بجا است و باید دانشگاهها را در درازمدت از نظر مالی و اقتصادی مستقل کنیم .
وی افزود : وابستگی به بودجه های دولتی در همه جای دنیا وجود دارد و در دانشگاههای ما هم همیشه خواهد بود ولی باید به حداقل برسانیم.
خاکی صدیق گفت : البته برای حرکت به آن سمت برنامه ریزی و ایجاد یکسری زیرساخت ها لازم است که مساعدت دولت و شخص رئیس برنامه و بودجه را می طلبد و در صورت فراهم شدن این زیرساخت ها ، دانشگاههای تراز اول و دوم ما قطعا می توانند انتظارات را برآورده کنند.
رئیس دانشگاه کاشان هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما با بیان اینکه امکانات خوبی در اختیار دانشگاهها است ، اظهار داشت : دانشگاههای ما زمانی رشد می کنند که تخصیص امکانات دولتی متوقف شود و ریالی به آنها پرداخت نشود.
عباس زراعت با تائید سخنان محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر حرکت دانشگاهها بسمت همکاری و مشارکت با صنعت و بخش های اقتصادی کشور و ایجاد درآمد افزود : امروز دانشگاهها امکانات بسیار زیادی در اختیار دارند ما این کار را در دانشگاه کاشان شروع کردیم و به همکاران اعلام کردیم که تا پایان برنامه ششم توسعه وابستگی بودجه ای ما به خزانه حداقل 50 درصد کاهش یابد.
وی گفت : این موضوع باید از حد شعار خارج و محقق شود البته علوم انسانی در این زمینه مسئولیت بزرگی دارد ، علوم انسانی باید این مسئله را هم برای دانشگاهها و هم برای جامعه تبیین و فرهنگ سازی کند.
رئیس دانشگاه کاشان افزود : میز صنعت و همچنین مرکز تجاری سازی و نوآوری ایجاد کردیم و سالانه 100 نفر از فارغ التحصیلان را بکار مشغول می کنیم.
رئیس شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما هدف کلی از ایجاد پارکهای علم و فناوری تبدیل علم و دستاوردهای علمی به ثروت و ارزش اعلام و تاکید کرد : ماموریت اصلی پارکهای علم و فناوری رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان است ؛ شرکت های دانش بنیان می توانند نقش بسیار موثری در ارتباط دانشگاه و یافته های علمی با صنعت و جامعه داشته باشند.
مهدی کشمیری گفت : بخش عمده ای از این ارتباط بر دوش شرکت های دانش بنیان است که شکل گرفته از درون دانشگاه هستند و وارد فضای اقتصاد و جامعه شده و ارزش آفرینی و ثروت آفرینی می کنند.
وی افزود : موضوع پارکهای علم و فناوری از نظر عملیاتی به حدود 15 سال قبل بر می گردد ، در ان سالها اولین مرکز رشد واحدهای فناور در کشور در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان ایجاد شد و متعاقب آن نخستین پارک علم و فناوری و بعد از آن پارک پردیس ایجاد شدند.
وی گفت : اکنون تقریبا در تمام استانهای کشور پارک علم و فناوری داریم ، شرکت های دانش بنیان در پارکهای علم و فناوری استقرار دارند و در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان بیش از 500 شرکت دانش بنیان کوچک و بزرگ با پوشش 6500 نیروی کار و گردش مالی سالانه 1500 میلیارد تومان فعالیت می کنند که کارهای بزرگی را
در حوزه نوآوری ، فناوری و اقتصاد دانش بنیان انجام می دهند.
وی افزود : شرکتهای دانش بنیان اکنون محصول قابل عرضه تولید می کنند ما باید به جایی برسیم که بخش عمده ای از تولید ناخالص ملی کشور از محل اقتصاد دانش بنیان حاصل شود ما در نقطه شروع هستیم و شاید درحال حاضر 2 درصد از تولید ناخالص ملی از اقتصاد دانش بنیان بدست می آید که تا رسیدن به سهم 30 درصدی راه طولانی در پیش داریم و پارک های علم و فناوری یکی از حوزه ها برای تحقق این مهم هستند.
وی گفت : برغم اینکه مدت زیادی از فعالیت پارک های علم و فناوری نمی گذرد ولی توانسته اند توانمندی های خود را نشان دهند و ان شاالله با پشتیانی هایی که می شود و حمایت های خاص و توجهی که به بحث بازار این شرکت ها می شود بتوانند به اهداف بلندی که ترسیم شده است ، برسند.