علی صادق‌زاده وایقان، مدیر مؤسسه قرآن و عترت وایقان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره اهمیت آموزش قرآن کریم گفت: هم زمان با نزول قرآن، اهتمام به یاد دادن و یادگرفتن قرآن در بین مسلمانان وجود دارد. این آموزش به شیوه‌های متنوع، در زمان‌ها و مکان‌های مختلف انجام می‌گیرد. در اکثر مدارس دینی، آموزش و یادگیری قرآن در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: قبل از این‌که مدارس به سبک جدید و امروزی دایر شود، تربیت و آموزش شاگردان در مکتب‌‌خانه بیشتر بر محور شرعیات دینی و مذهبی بود که قرآن نیز در اولویت قرار داشت. البته در طول تاریخ اسلام، مساجد یکی از کانون‌های مهم آموزش، تبلیغ و ترویج قرآن محسوب می‌شود، اما در بیشتر جوامع، آموزش ابتدایی و آشنایی اولیه، بیشتر در مکتب‌خانه‌ها امکان‌پذیر بود.
وی تصریح کرد: در «وایقان» نیز شیوه آموزش مکتب‌خانه‌ای بود و آموزش قرآن در اولویت قرار داشت. مرحوم ملاهاشم درسی(12 مرداد 1323)، مرحوم ملاغلامرضا مکتبی(1372)، مرحوم میرزا محمد واعظ و مرحومه معصومه قاسم‌زاده مشهور به قمری خاله(1346)، والده مرحوم حاج حبیب سلامت(1375)، از مکتب‌داران قدیم و مرحوم محمدعلی گرامی(1386) و مرحومه کربلائی سلطان(1373)، دختر مرحوم عبدالله عینکی، از مکتب‌داران معاصر وایقان بودند.
صادق‌زاده در ادامه بیان کرد: در نیم قرن اخیر با توسعه مدارس نوین در وایقان، مکتب‌خانه‌ها تعطیل شدند و با پیروزی انقلاب اسلامی، آموزش قرآن در مدارس به طور جدی دنبال شد، اما هیچ موقع جوابگوی علاقهمندان نبود. بنابراین در «وایقان»، علاوه بر مدارس، قرآن در محافل و مساجد برای مردم متدین آموزش داده می‌شد.
وی با اشاره به تشکیل گروه توحیدی، انجمن اسلامی و راهاندازی پایگاه مقاومت بسیج، کتابخانه روستایی باقرالعلوم، کتابخانه عمومی شهید آوینی توسط این مؤسسه، اظهار کرد: مساجد این شهر به صورت مقطعی، کلاسها و جلساتی در سطح مقدماتی و آشنایی عمومی با قرآن، روخوانی، روان‌خوانی، مفاهیم و ... را برگزار می‌کرد.
مدیر مؤسسه قرآن و عترت وایقان با اشاره به تشکیل نخستین کلاس قرآن در این شهرستان، گفت: در سال‌های 1371 و 1372 به همت مرحومه عصمت هاشمی وایقان و هیئت امنای مسجد باب‌الحوائج و اطلاع‌رسانی از طریق بلندگوی مسجد، کلاس قرآن برای نخستین بار و به طور رسمی برای بانوان در وایقان تشکیل شد و مربیان زیادی در این کلاسها به تدریس مشغول شدند. به دنبال استقبال بانوان جوان از کلاسها و فراگیری قرآن، قبل از سال 1383، از همفکری رحیم وظیفه‌شعاع، مدیر مؤسسه مهد قرآن آذربایجان شرقی، برای تأسیس شعبه در وایقان استفاده شد. فکر و اقدام نخست برای تأسیس موسسه قرآنی در سال 1383 به همت حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مکارم و علاقهمندان به قرآن و راهنمایی سعید وحیدی‌مهر(حافظ قرآن) انجام شد.
وی تصریح کرد: در سال 1386، سعید وحیدی‌مهر که در این سال اهتمام جدی به راهاندازی مؤسسات قرآنی در شهرستان شبستر داشت، به عنوان مدیر مهد قرآن شهرستان شبستر، بنده را به عنوان خادم قرآن در وایقان منصوب کرد. این امر به منظور راهاندازی مؤسسه‌ای منسجم‌تر و رسمی با کمک خیرین و معتمدان وایقان قوت گرفت و در سال 1388، «مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وایقان» ثبت و با اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت خود را رسمی کرد.
مدیر مؤسسه در تشریح جزئیات برنامه‌های این مؤسسه قرآنی گفت: مؤسسه قرآن و عترت وایقان هم اکنون دارای دو ساختمان(ساختمان قدیم شهرداری وایقان و ساختمان قدیمی درمانگاه وایقان) و ۹ قطعه زمین(حدود 4500 متر مربع) است. ساختمان مرکزی مؤسسه(درمانگاه سابق) ظرفیت آموزش هم‌زمان 100 نفر را در 5 کلاس آموزشی دارد. مؤسسه در نظر دارد در آینده نزدیک با کمک خیرین، در زمین اهدایی مرحوم علی‌اصغر پائینی، مجتمع آموزشی و ورزشی ویژه برادران را احداث کند.
صادق‌زاده به بیان برخی از ظرفیت‌های این مؤسسه اشاره کرد و افزود: از بدو تأسیس تاکنون بیش از 150 کلاس آموزشی مانند احکام، اخلاق اسلامی، تجوید، تربیت قرآنی کودکان، تفسیر، حفظ، درس‌هایی از قرآن، روخوانی، روان‌خوانی، صوت و لحن، عقاید اسلامی، مفاهیم قرآن، مفاهیم نهج‌البلاغه و ... در سطوح مختلف(مقدماتی، تکمیلی، تربیت مربی و ...) ویژه بزرگسالان، جوانان، نوجوانان، کودکان و نونهالان با تدریس 43 نفر از استادان و مربیان که تخصص لازم را دارند و خودشان از حافظان و قاریان قرآن هستند، یک دور تربیت مربی حفظ قرآن برای بانوان در سطح شهرستان شبستر با حضور اساتید برجسته استان آذربایجان شرقی و چندین کلاس آموزشی فوق برنامه برگزار کرده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر تمام کلاس‌های آموزشی در ساختمان مرکزی مؤسسه برگزار می‌شود اما از سال 1383 تاکنون از فضای کتابخانه عمومی شهید آوینی، مسجد و حسینیه باب‌الحوائج، مسجد مرکید و پایگاه مقاومت هفده شهریور نیز استفاده شده است. بعضی از مراسم فرهنگی ـ مذهبی و جشنواره‌ها در مساجد و خیریه وایقان برگزار می‌شود و همکاری خوبی بین اهالی این شهر وجود دارد.
صادق‌زاده به افتخارات قرآن‌آموزان مؤسسه اشاره کرد و گفت: از بدو تأسیس مؤسسه قرآن و عترت وایقان تا سال گذشته، به همت مربیان مجرب، در 150 کلاس رسمی، تعداد 2253 قرآن‌آموز، به طور میانگین در هر کلاس 15 نفر در کلاس‌های متعدد شرکت کردند و موفق به کسب افتخارات بسیاری شده‌اند به عنوان نمونه در آزمون سراسری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سطح‌های حفظ کل، حفظ 20 جزء اول، حفظ 15 جزء اول، حفظ 10 جزء اول، حفظ 5 جزء اول،3 جزء و حفظ جزء 30 قرآن کریم شرکت کرده و مدرک رسمی اخذ کردند.
وی با اشاره به دیگر فعالیت‌های این مرکز بیان کرد: این مرکز قرآنی برنامه‌های دیگری نیز در کنار بحث آموزشی اجرا کرده است که در بخش‌های مذهبی، ورزشی و فرهنگی می‌توان به برگزاری جشن میلاد ائمه اطهار(ع)، برپایی مراسم عزاداری به مناسبت شهادت اهل بیت(ع) به‌ویژه ایام فاطمیه، برگزاری مراسم محفل انس با قرآن و جشن در اعیاد مبعث، فطر، قربان و ... ، برگزاری مراسم مانند کرسی تلاوت، ختم قرآن، احیاء شب‌های قدر، افطاری و ... در ماه رمضان، تجلیل از پیشکسوت و بنیانگذار فعالیت‌های قرآنی در وایقان مرحومه عصمت هاشمی، مراسم قرائت زیارت عاشورا، دعای توسل، کمیل، ندبه اشاره کرد.
مدیر مؤسسه از دیگر برنامه‌های این مرکز، به برگزاری مسابقه حفظ، ترجمه و تفسیر قرآن، شرکت در مسابقات قرآن شهرستان شبستر، اداره تبلیغات اسلامی، اداره اوقاف و امور خیریه، اداره کار، برپایی مسابقه و جشن در مناسبت‌های انقلابی، دهه فجر، برگزاری مراسم دعای عرفه با حضور مداحان برجسته کشور در مساجد سیدالشهداء و جامع اشاره کرد.
همچنین صادق‌زاده ادامه داد: اعطای گواهی‌نامه به فارغ‌التحصیلان و تجلیل از قرآن‌آموزان با حضور مسئولان، همایش تجلیل از قرآن‌آموزان با حضور مسئولان استان و شهرستان، همایش تجلیل از نخبگان علمی جوان وایقان، برگزاری آزمون سراسری قرآن و عترت سال 1393 و 1394 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزاری آزمون قرآن ویژه خانواده شهدا و جانبازان اداره بنیاد شهید و ایثارگران شهرستان شبستر، بسترسازی برای فعالیت ورزشی قرآن‌آموزان، تشکیل تیم فوتبال، اجاره سالن ورزشی، شرکت در مسابقات ورزشی و غیره از دیگر فعالیت‌های این مؤسسه است.
وی در ادامه به یکی از مراکز وابسته به مؤسسه اشاره کرد و افزود: مؤسسه قرآن و عترت وایقان در راستای تحقق اهداف و برنامه‌های اساسی و ماندگار خود در سال 1391 مدرسه انصار عترت وایقان و در سال 1395 کتابخانه آیت‌الله حاج شیخ غلامحسین عبدخدایی وایقان را تأسیس و راهاندازی کرد.
مدیر مؤسسه درباره نوع فعالیت مدرسه انصار عترت وایقان، گفت: برای تربیت قرآنی خردسالان و کودکان مدرسه پیش‌دبستانی و دبستان انصار عترت وایقان، به عنوان «اولین مدرسه قرآنی» و همچنین «اولین مدرسه غیر‌دولتی در وایقان» در سال 1391 توسط شورای نظارت بر مدارس غیرانتفاعی اداره‌کل آموزش و پرورش استان آذربایجان‌شرقی مجوز تأسیس گرفت و از همان سال فعالیت خود را آغاز کرد.
وی ادامه داد: در طول پنج سال تحصیلی 223 نفر در این مدرسه آموزش دیده و در دو پایه نونهالان و پیش‌دبستانی فارغ‌التحصیل شدند. این مدرسه، مجهز به اتاق بازی، وسایل و تجهیزات کمک آموزشی پیشرفته و کتابخانه تخصصی کودکان است. در این مدرسه علاوه بر آموزش برنامه‌های درسی آموزش و پرورش، در زمینه تربیت و رشد قرآنی نونهالان و کودکان برنامه‌های متعددی پیش‌بینی و اجرا می‌شود که مدیریت برعهده عادل غیبی است.
صادق‌زاده به روند راهاندازی کتابخانه توسط مؤسسه قرآن و عترت وایقان پرداخت و گفت: در راستای قرآن‌پژوهی، آشنایی با سیره ائمه اطهار(ع) و ترویج فرهنگ مطالعه، کتابخانه تخصصی قرآن و عترت آیت‌الله حاج شیخ غلامحسین عبدخدایی وایقان، در سال 1394 مصادف با ولادت پیامبر اسلام(ص) تأسیس و با حضور مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد دانشگاه تهران، حسن امین‌لو، مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نوش‌آفرین انصاری، استاد دانشگاه تهران در سال 1395 به طور رسمی افتتاح شد.
وی به جزئیات این کتابخانه اشاره و اظهار کرد: کتابخانه آیت‌الله عبدخدایی وایقان، 3000 منبع اطلاعاتی (کتاب، نشریه، لوح‌فشرده، دی وی دی، بروشور و کارت‌های آموزشی ویژه نونهالان و کودکان، قلم‌های متعدد قرآنی و ...) در حوزه قرآن و عترت برای سطوح مختلف کاربران و مراجعان(کودکان و نوجوانان، دانشجویان، طلاب و ...) دارد. منابع غنی این کتابخانه در حوزه تفسیر قرآن، از ویژگی‌های بارز آن است.
وی در ادامه سخنان خود تصریح کرد: همه خادمان مؤسسه از جمله(هئیت مؤسس، هئیت مدیره، کارکنان و ...) به صورت افتخاری در مؤسسه فعالیت می‌کنند و خادم واقعی قرآن هستند و ریالی به هر عنوان دریافت نمی‌کنند، بلکه در مواقع مورد نیاز، علاوه بر کمک فکری و جانی، کمک مالی نیز به مؤسسه می‌کنند. اعتبار مالی مؤسسه از محل کمک‌های موردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هدایای خیران، مربیان و قرآن‌آموزان تأمین می‌شود.
وی در پایان خاطر‌نشان کرد: از همه خادمان قرآن به‌ویژه کسانی که در سال‌های گذشته در ترویج، تبلیغ و آموزش قرآن زحمت کشیدند و زمینه لازم را برای دست‌اندرکاران و خادمان امروزی ایجاد کردند و برای آن‌هایی که به سرای باقی شتافته‌اند، غفران و رحمت واسعه الهی آرزومندیم و برای کسانی که در قید حیات هستند، طول عمر با عزت و با برکت همراه با سلامتی مسئلت داریم. همچنین از اساتیدی مانند رحیم وظیفه‌شعاع و سعید وحیدمهر در امر تأسیس مؤسسه و خیرین تشکر دارم.
یادآور می‌شود، وایقان یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی ایران است. شهر وایقان در ۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر شبستر واقع شده است.
گفتنی است؛ مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وایقان در آذربایجان شرقی، شهرستان شبستر، وایقان، خیابان ارشاد واقع شده است و علاقهمندان برای کسب اطلاع از برنامه‌های این مؤسسه می‌توانند با شماره ۴۷۲۲۲۷۳۰۴۰ تماس حاصل کنند.
سمیه عیادی
نظر شما