بهترین زمان برای بازدید از گنبدهای نمکی اواخر شهریور، اوایل پاییز یا اوایل بهار است؛ چرا که این گنبدها معمولا در فضایی باز، وسیع و عاری از پوشش گیاهی قرار گرفته‌اند که گرمای تابستان و سرمای زمستان شرایط را برای قدم زدن بین این همه زیبایی دشوار می‌سازد.

در مسیر گنبد نمکی ایوانکی

استان سمنان علاوه بر این‌که در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته، سرشار از معادن عظیم نمک است و به همین دلیل همواره به عنوان یکی از مناطق تامین‌کننده نمک شناخته می‌شود.

گنبدهای نمکی و معادن نمک این استان باعث تشکیل رسوبات و کریستال‌های فراوان نمک در این منطقه شده است.

این معادن تونل‌های پیچ‌درپیچ دارند که گاهی طول آنها تا چند کیلومتر می‌رسد و ستون‌های نمکی تا ارتفاع 12 متر در این معادن به چشم می‌خورد.

گنبد نمکی ایوانکی در استان سمنان میانه راه ایوانکی به گرمسار قرار گرفته است. اگر بخواهید از تهران به سمت این گنبدها بروید، حدود 15 کیلومتر بعد از ایوانکی و به سمت گرمسار، در سمت راست جاده تابلوی معادن نمک دیده خواهد شد.

معمولا در روزهای تعطیل این معادن تعطیل است و حضور گردشگران مانعی بر سر راه عبور و مرور معادن نیست. با ورود به جاده مسیر معدن باید حدود سه کیلومتر مسیر خاکی را طی ‌کنید تا به ساختمان نگهبانی معدن برسید.

ساختمان نگهبانی آخرین جایی است که می‌توان با خودرو حرکت کرد و بعد از آن برای آسیب ندیدن گنبد و معدن نمک، خودرو را پارک کرده و ادامه مسیر را پیاده بپیمایید.

دقت کنید بعضی از انواع این سنگ‌ها سر کریستالی شکل بسیار تیز و برنده دارند که باید مراقب آنها بود. در نهایت بهتر است بعد از بازدید از چنین مناطقی نظم طبیعت را با برداشتن سنگ‌ها بر هم نزنیم و به حفظ این میراث چند میلیون ساله کمک کنیم.

پیاده‌روی میان کوه‌های نمک

هنگام پیاده‌روی در این مسیر سنگ‌های نمک با رنگ‌های صورتی و سفید به چشم می‌خورد و ناگهان خود را میان کوه‌هایی سرشار از نمک می‌بینید.

در کنار گنبد نمکی ایوانکی سه دهانه معدن نمک به چشم می‌خورد. به‌دلیل پایین‌تر بودن ورودی معدن از سطح زمین، آب باران در این قسمت جمع می‌شود و دریاچه‌ای نسبتا عمیق ابتدای معدن تشکیل شده است و ستون‌های نمک در آب این دریاچه انعکاس زیبایی به وجود آورده است.

همچنین ورودی این معدن به شکل غاری پوشیده از استالاکتیت‌های نمکی در آمده است که از سقف آویزان شده است.

چه زمانی برای بازدید مناسب است؟

اگر بازدید از این گنبد نمکی را برای یک سفر کوتاه یک روزه انتخاب کرده‌اید، می‌توانید بعد از بازدید از گنبد نمکی در جاده ایوانکی به گرمسار جاذبه‌های زمین‌شناسی دیگری را نیز ببینید. کوه‌های رسوبی لایه لایه در این مسیر حاصل از فرسایش که گاهی سنگ‌های کوچک و بزرگ بسیار زیبایی در میان آنها دیده می‌شود و منظره کوه دماوند در مسیر گرمسار از جمله دیدنی‌های این مسیر است.

همچنین بازدید از کاروانسرای شاه عباسی ایوانکی در یک کیلومتری جنوب این روستا، می‌تواند خاطره سفری کوتاه اما پربار را تکمیل کند. این کاروانسرا از سنگ و آجر و به سبک معماری چهار ایوانی ساخته شده است.

اما اگر عازم سفرهای طولانی‌تر مثل سفر به سمت مشهد مقدس یا شهرهای شمال شرقی ایران هستید، می‌توانید مسیر خود را چند کیلومتر تغییر دهید و بازدید از این گنبد نمکی را در برنامه سفر خود بگنجانید.

حفاظت از گنبدهای نمکی ایران

گنبدهای نمکی در واقع سازه‌های نمکی گنبدی‌شکلی هستند که هسته مرکزی آنها از سنگ نمک تشکیل شده است.

اطراف این هسته را رسوبات نمک احاطه کرده که به صورت لایه لایه و در طول میلیون‌ها سال شکل می‌گیرد.

در کشور ما معمولا سطح بالایی گنبد کمتر از یک کیلومتر از سطح زمین فاصله دارد. این فاصله به‌دلیل ساختار کریستال‌های نمک فضایی سست و در بخش‌هایی تو خالی است که بسیار آسیب‌پذیر است. به همین دلیل توصیه می‌شود جمعیت زیادی همزمان اطراف گنبد و روی آن تردد نداشته باشند.

حفاظت از گنبد نمکی، هم برای حفظ ایمنی گردشگران و هم برای حفظ این پدیده‌های زمین‌ شناسی امری مهم به شمار می‌رود اما معمولا اطراف گنبدهای نمک پر از سنگ‌های نمک با نقش و نگارهای متنوع است که می‌توان براحتی کنار آنها قدم زد و آنها را از نزدیک لمس کرد.

سپیده شعرباف - روزنامه نگار

ضمیمه چمدان جام جم