علت طرح موضوع مباهله چه بود؟
حشمت الله قنبری استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ جهان اسلام ، درخصوص روز مباهله و رخدادهای اجتماعی، سیاسی آن گفت:مباهله یک رفتار سیاسی پیچیده بود، نصارای نجران وقتی موضوع مباهله را مطرح کردند بر اساس یک حادثه و تعصب نبود، آنها با 60 نفر از اکابر نصارای نجران، آمده بودند که در عاصمه قلمروی اسلامی پیامبر اکرم (ص) شبهه ای را در دامنه اسلام پهن کنند. درواقع نفس طرح موضوع مباهله برای ترک انداختن به اعتقادات مردم بود. چرا که آنها می دانستند پیروزی و یا شکست در مباهله از چهار حالت خارج نیست. یا نفرین هر دو قوم مستجاب می شود و یا یک قوم پیروز میدان خواهد بود و یا دیگری شکست دو طرف را در پی داشت. این یک اقدام متاثر از ریسک هوشمند بود، چون در سه حالت پیروزی با نصارای نجران است، اگر پیامبر نفرین کند و مستجاب نشود و آنها نفرین کند و مستجاب نشود جامعه عرب است و دین اسلام و پیامبر اکرم (ص) زیر سوال می رود.
حامد زبیراوی
وی در ادامه بیان کرد: اما اگر نفرین پیغمبر (ص) مستجب نشود همه جامعه عرب، مسیحی می شوند و اگر نفرین رسول خدا (ص)کارگر شود تنها 60 نفر از مسیحیان مسلمان می شوند، به همین سبب وقتی موضوع مطرح شد، پیامبر اکرم(ص) لحظاتی درنگ کردند و بلافاصله وحی نازل شد،
«فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ.»

پژوهشگر تاریخ جهان اسلام اظهار کرد: وقتی پیامبر از سوی پروردگار این سخن را ایراد کردند، موجی که در جمعیت اعراب و مسلمان ایجاد شد، بیشتر از نصارا بود، چرا که مسیحیان نجران می دانستند پیامبر بر حق است اما لج کردند و دنبال شکست و شبهه انداختن در باور و اعتقادات مردم بودند.

قنبری افزود: پس صحبت های پیامبر اکرم (ص) جامعه عرب در تفکر این بود که چه کسانی در زمره جان و نفس رسول الله (ص) قرار می گیرند و آیات الهی از چه افرادی حمایت کرده است.
 
مهر تایید بر حقانیت دین اسلام در روز مباهله
وی در ادامه توضیح داد: فردای روز بیست و چهارم ذی الحجه، وقتی سپیده سر زد، پیامبر (ص) عبای خود را بین دو درخت بیرون شهر بردند پهن کردند و  اهل بیت (ع) را یعنی تمام هستی اسلام را زیر عبا جمع شدند، پس از آن وقتی پیامبر(ص) پیش به سوی مکان اجرای مباهله رفت ، مسیحیان نجران به اتفاق بر حقانیت و پیامبر بودند حضرت محمد (ص) مهر تایید زدند ولیکن از ایشان اذن خواستند تا مسلمان نشوند.
قنبری در پایان با اشاره به اینکه آیه تطهیر در روز مباهله بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد، گفت: بعد از مباهله پیامبر اکرم (ص) فرمودند:«اگر من نفرین می کردم و همه آمین می گفتند، خط عذاب از مدینه تا نجران همه را نابود می کرد.»