گوشه گوشه سرزمین پهناور ایران، جاذبه های زیبای گردشگری و اقلیم متنوع به چشم می خورد که تقسیم هوشمندانه سفرها در این نقاط و متمرکز نکردن به شمال کشور می تواند تابستانی خوب و متنوع از گذشته را برای مردم رقم بزند و از سویی بار ترافیک نفس گیر و حوادث پیاپی در برخی جاده ها مانند آزاد راه تهران - کرج - قزوین و کرج - چالوس را کاهش دهد.
فصل تابستان که فرا می رسد، جمعیتی عظیم از گوشه و کنار کشور به ویژه پایتخت، راه شمال ایران در پیش می گیرند که هرچند از جاذبه های زیبای این نقطه سرسبز کشور نمی توان چشم پوشی کرد، اما تعدد سفرها به این منطقه توسط بسیاری از مردم نه تنها تجربه تازه ای نیست، بلکه گرفتاری در بار سنگین ترافیک خاطره خوش سفر را به کام آنان تلخ می کند.
روزهای تعطیل سال و ایام تابستان فرصتی است تا مردم بار سفر ببندند و راهی مناطق خوش آب و هوا شوند، لیکن این سفرها زمانی خوشایند خواهد بود که با تجربه تازه و آشنایی با جلوه های گوناگون کشور همراه شود.
اگرچه گردشگران در فصل تابستان به مناطق گرمسیر کشور اقبالی نشان نمی دهند اما واقعیت این است که بسیاری از مناطق دیگر کشور چهار فصل بوده و امکان تفرج و گردشگری در آنها بیش از سفرهای پرترافیک شمال برای گردشگران خاطره انگیز است.
این روزها جاده های استان البرز مملو از خودروهایی است که بین شمال و پایتخت و سایر مناطق کشور در حرکت هستند، خودروهایی که توقف چند ساعته آنها در جاده های پر ازدحام البرز برای سرنشینانشان خسته کننده و ملال آور است و از سویی آلودگی هوا و صدا نثار البرز نشینان می کنند.
جاده کرج - چالوس که نزدیک به یک قرن از ساخت آن می گذرد به علت نبود مسیر جایگزین روز به روز پرترافیک می شود که هرچند دارای جلوه های زیبا ودیدنی است اما خستگی آن به تن مسافران می ماند.
این جاده ها به ویژه در روزهای پایانی هفته چنان دچار ترافیک می شود که حتی امدادرسانی به مصدومان حوادث یابیماران بدون پرواز تنها بالگرد امدادی اورژانس 115 البرز امکان پذیر نیست.
حجم بالای سفرها در این جاده که بیشتر مواقع در پایان هفته با محدودیت هایی همراه است ، سبب شده تا میلیون ها لیتر سوخت در ترافیک مصرف شود و ریه های بومیان و گردشگران از دود و موادآلاینده خطرناک صدمه ببیند.
جاده کرج - چالوس حدود 160 کیلومتر مسافت دارد که نیمی از جاده در البرز و مابقی در استان مازندران واقع شده و ازسویی کوهستانی بودن و عرض کم مسیر گاهی تصادف های مرگبار رقم می زند.
همچنین آزاد راه تهران - کرج - قزوین مسیری که در واقع ترافیک تمام جاده های مرکزی ایران به آن سرازیر می شود و این آزاد راه حتی گاهی مواقع تا سحرگاهان زیر بار ترافیک است و تردد در آن با کندی صورت می گیرد.
از سوی دیگر نا آشنایی مردم با بسیاری از مناطق گردشگری کشور مانند جلوه های زیبای استان های چهار محال و بختیاری ، کهگیلویه و بویراحمد ، اردبیل ، آذربایجان شرقی و غربی ، همدان ، کرمانشاه ، کردستان ، ایلام ، اصفهان،خراسان های شمالی ،جنوبی و رضوی، قزوین ، زنجان ، فارس و ...سبب شده تا بسیاری از مردم فقط راه شمال را در پیش بگیرند که هم خود گرفتار ترافیک شوند وهم برای شهرهای مسیر ترافیک ساز شوند.
آمار تصادف های روزانه و ماهانه در راه های پرترافیک استان البرز نشان می دهد که این مسیرها چندان برای گردشگری ایمن نبوده و ضرورت دارد تا مردم سفرهای گردشگری خود را در طول سال تقسیم کنند.
هرچند فصول پائیز و زمستان به خاطر بارندگی و احتمال گرفتار شدن در برف و خطرات طبیعی اقبال گردشگری به پائین سطح می رسانند اما با در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی و ایمنی جاده ها می توان سفرهای خوبی در این فصول هم در نقاط مختلف کشور به ویژه جنوب ایران انجام داد.
تقسیم سفرها و فعالیت های گردشگری در تمام فصل سال ، مقوله ای است که می تواند گردشگری کشور را از یک حالت کلیشه ای خارج کند.
به گفته کارشناسان، هر چند در فصل پائیز و زمستان به خاطر فعالیت مدارس و دانشگاه موانعی در انجام سفرها به وجود می آید اما می توان در این فصل هم برای سفرهای گردشگری به نحو مطلوب استفاده کرد و از جلوه های دیدنی ایران چهار فصل بهره برد.
از سوی دیگر تجمیع سفرها در یک نقطه از کشور علاوه بر افزایش بار ترافیکی و کندی تردد در راه ها ، مشکلات دیگری مانند مواجه شدن با کمبود جا و مکان برای استراحت گریبانگیر گردشگران می شود که در این بین افراد سودجو از فرصت سوء استفاده کرد و با دریافت هزینه های گزاف مکان های نامناسب در اختیار مسافران تابستانی قرار می دهند.
گاهی حجم سفر به شمال کشور سبب می شود که مکان کافی برای استراحت گردشگران باقی نمی ماند و بسیاری از گردشگران در میان جنگل ها و خیابان ها سرگردان می شوند.
بسیاری از شهروندان پایتخت و البرز روزهای پایانی هفته و ایام تعطیل را برای مسافرت به شمال کشور انتخاب می کنند که خود سبب گره کور ترافیک برای ساعت ها در استان های البرز، قزوین و شمال کشور می شود و اگر این سفرها در میانه هفته انجام شود به طور قطع از میزان مشکلات کاسته خواهد شد.
برخی مواقع ترافیک سنگین در راه های البرز به حدی است که این ترافیک به داخل شهرها و روستاهای استان از جمله کلانشهر کرج کشانده می شود و تردد در خیابان ها را نفسگیر می کند.
همچنین حجم بالای سفرها در مناطق شمالی کشور با توجه به محدودیت امکانات خدماتی ، امدادی و بهداشتی درمانی گاهی مواقع مسافران به ویژه افراد بیمار و حادثه دیده را دچار مشکل مضاعف کرده است بطوریکه گرفتاری در تونل های پی درپی کرج - چالوس تنفس برای مسافران مشکل ساز می کند.
در بسیاری مواقع اتفاق افتاده است که گردشگران در صف طولانی ترافیک در داخل تونل ها گرفتار شده و با مشکل تننفسی مواجه شده اند که نمونه های آن کم نبوده است و چه بسا امدادگران هلال احمر و مرکز فوریت های پزشکی به زحمت توانسته خود را به حادثه دیدگان این تونل ها برسانند.
همچنین وقوع تصادف های پی درپی در راه های استان البرز نمونه ای شتاب و خستگی رانندگان در این محورها است که گاهی به مرگ سرنشینان خودروها می انجامد.
برخی روزهای تعطیل سال تعداد مصدومان جاده های استان البرز از حدود 25 نفر در روز فراتر می رود که نتیجه خستگی و عجله رانندگان برای رسیدن به مقصد است.
وقوع یک تصادف سبب می شود تا گره کور ترافیک در آزاد راه تهران - کرج - قزوین و جاده کرج - چالوس پیچیده تر و ملال آور تر شود.
در این حال امداد رسانی به حادثه دیدگان هم با سختی انجام می شود و بر مشکلات می افزاید.
طبق بررسی های آماری در برخی ایام مانند نوروز و پس از عید سعید فطر تعداد سفرها در جاده های البرز به چندین برابر دیگر روزهای سال می رسد.
در 20 روز تعطیلات نوروز امسال نزدیک به 40میلیون تردد خودرویی در جاده های البرز به ثبت رسید و در یک هفته پس از ماه مبارک رمضان امسال، تردد شمارها تعداد خوودروهای عبوری در جاده های البرز را بیش از 16 میلیون دستگاه خودرو به ثبت رساندند.
رئیس مرکز فوریت های پزشکی استان البرز با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تا کنون آمار ماموریت های این مرکز در استان افزایش یافته، گفت:بخش زیادی از این ماموریت ها به جاده های مواصلاتی استان اختصاص یافته است.
مهرداد بابایی افزود: افزایش حجم سفرها به سمت جاده های شمالی کشور، استان البرز را تحت تاثیر قرار می دهد به طوری که در مواقع بروز حوادث خدمات رسانی به مصدومان و بیماران با مشکل مواجه می شود.
وی اظهار داشت: در ایام سفرهای تابستانی وبه خصوص روزهای 6 و 7 مرداد ماه جاری آمار ماموریت های مرکز اورژانس البرز 50درصد افزایش یافت که این امر نشان دهنده آمار بالای تردد در جاده های این استان است.
این مسئول خاطر نشان کرد: نبود خط اضطرار در آزاد راه کرج- قزوین و یک طرفه شدن جاده کرج- چالوس که دربرخی روزهای تعطیل و جمعه اجرا می شود یکی دیگر از عوامل چالش زا برای خدمات رسانی این مرکز است.
بابایی افزود: با توجه به اینکه طی یک سال گذشته امداد هوایی دراستان البرز فعال شده است اما مشکل خدمات رسانی به مصدومان و بیماران کاهش چندانی نیافته است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز در این خصوص به ایرنا گفت:گردشگری یک مجموعه از نکات ریز و درشت است که گردشگر را محصور به زمان و فضای خاصی نمی کند.
احمدترکاشوند افزود: مناطق مختلف کشور یک قاب و یک پازل محسوب می شود که هر قطعه از این پازل در عین حال که زیبا است تکمیل کننده قطعات دیگری است .
وی بیان داشت: برای بهره مندی مسافران از زیبایی های طبیعی و گردشگری استان های مختلف لازم است که به تمام نقاط کشورسفر کرد و مقایسه ای نیز بین این مناطق داشته باشیم تا در عین حال که جاذبه تاریخی است هیچ منطقه ای دچار حجم بالای ترافیک نشود.
عباس صفری مدیر راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای البرز گفت:با توجه به اینکه 18 درصد ترافیک راه های کشور در این استان است همین امر سبب می شود تا حجم بالای ترافیک خودرو ها به سازه ها و راه های مواصلاتی استان آسیب وارد کند.
وی با بیان اینکه استان البرز دارای یک هزارو 450 کیلومتر آزاد راه ، بزرگراه ، راه اصلی و فرعی است ، گفت: چند برابر ظرفیت این راه ها تردد در آن ها جریان دارد که سبب استهلاک این راه ها می شود.
وی با اشاره به اینکه جاده های استان البرز از راه هایی محسوب می شوند که جاذبه های گردشگری دارند، گفت: عبور روزانه 200 هزار دستگاه خودرو در آزاد راه کرج- قزوین(روزهای عادی ) به زیر ساخت های این مسیر آسیب وارد می کند.
این مسئول خاطر نشان کرد: مسئولان وظیفه دارند که اعتبارات مورد نیاز برای ساخت و نگهداری راه های استان البرز را اخذ کنندضمن آنکه کنترل و هدایت ترافیک را مدیریت کنند.
صفری افزود: انتظار می رود گردشگران به ویژه گردشگران پایتخت نشین سفرهای تابستانی و نوروزی خود در سطح کشور تقسیم کنند و از تعداد سفرها به مناطق شمالی کشور بکاهند.
7410/1535خبرنگار: مژگان السادات سجادی**انتشار دهنده:داریوش غفاری