يوسف شفيعي

 لفاظي هاي احساسي و ناپخته ترامپ نه تنها موجب 

عقب نشيني پيونگ يانگ نشد، بلکه اوضاع را بدتر کرد و به نوشته واشنگتن پست «آتش و خشمي» که ترامپ از آن سخن گفت تا او را در مقابل ديگران همانند يک مرد خطرناک ديوانه نشان دهد، فقط هم پيمانانش را آشفته کرد.

تنش در شبه جزيره کره پس از آزمايش موشک بالستيک کره شمالي بار ديگر افزايش يافته است. روزنامه «واشنگتن‌پست» با اعلام خبر آزمايش موفقيت‌آميز کلاهک هسته‌اي قابل نصب روي موشک‌هاي بالستيک توسط کره شمالي نوشت: «اگر اين موضوع صحت داشته باشد پيونگ‌يانگ به پيشرفت قابل ملاحظه‌اي در ساخت سلاح هسته‌اي رسيده است.» اين روزنامه رسمي آمريکا صراحتا به قدرت هسته‌اي کره شمالي اذعان کرد و پس از اعلام اين خبر ترامپ، کره شمالي را تهديد به حمله کرد. دونالد ترامپ اعلام کرد اگر کره شمالي به تهديدات خود ادامه دهد با چنان آتش و خشمي مواجه خواهد شد که دنيا همانند آن را نديده باشد. 

در ادامه شبکه تلويزيوني «ان‌بي‌سي» خبر آماده شدن طرح آمريکا براي حمله به کره‌شمالي را به نقل از منابعي در نيروهاي مسلح آمريکا منتشر کرد. طرح پنتاگون شامل حمله هوايي با استفاده از بمب‌افکن‌هاي «بي‌1 بي‌لانسر» است که طبق برنامه از پايگاه هوايي اندرسون در جزيره گوآم به پرواز در مي‌آيند و بيش از 

20 نقطه حساس از جمله پايگاه‌هاي شليک موشک کره شمالي به عنوان هدف براي آن ها تعيين شده است. مراحل مختلف اين طرح آماده شده است و پنتاگون تنها منتظر دستور دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا است تا به کره شمالي حمله کند. در مقابل پيونگ‌يانگ نيز اعلام کرد که طرحي براي حمله به جزيره گوآم در دست بررسي دارد که به زودي آن را نهايي خواهد کرد. کره شمالي اعلام کرده قصد دارد تا طرح مربوط به حمله موشکي به تاسيسات نظامي آمريکا در گوآم را با 4 موشک تا اواسط اوت (اواخر مرداد) تکميل کند. طبق آخرين اخبار، کره شمالي تمامي نيروهاي مسلح و افراد بزرگسال کشورش را در وضعيت آماده باش و منتظر دستور حمله قرار داده است.

اهميت جزيره گوام

جزيره گوام با 541 کيلومتر مربع مساحت و 160 هزار نفر جمعيت هرچند بخشي از خاک آمريکا محسوب نمي‌شود، اما از سال 1898 در قلمرو آمريکا قرار گرفته است. اهميت اصلي جزيره گوام به دليل اين است که 30 درصد از مساحت اين جزيره را پايگاه‌هاي نظامي آمريکا شکل مي‌دهد. طبق اخبار رسانه هاي آمريکايي 6 هزار نيروي نظامي در اين کشور حضور دارند. دليل اين امر نيز به موقعيت راهبردي جزيره گوام باز مي گردد.  نزديکي گوام به چين، فيليپين، ژاپن و شبه‌جزيره کره باعث شده تا آمريکايي‌ها آن را به‌عنوان پايگاهي نظامي براي دفاع از منافع خود در شرق آسيا برگزينند. 

کره شمالي در طراحي خود جهت ضربه زدن به آمريکا، گوام را در دستور حمله قرار داده است. خبرگزاري بي بي سي به نقل از منابع کره شمالي درباره طرح حمله پيونگ يانگ، اعلام کرد: 

موشک هاي کره شمالي از فراز شيمان، هيروشيما و کويچي در ژاپن عبور خواهند کرد و ظرف 1065 ثانيه به 30 تا 40 کيلومتري خاک گوام مي‌رسند و در آب فرود خواهند آمد.  

در مقابل آمريکايي ها نيز طرح حمله به کره شمالي را در دستور قرار دادند. در اين زمينه نشريه تخصصي «اوييشنيست» که بر مسائل هوانوردي تمرکز دارد، احتمالاتي را درباره طرح آمريکا در پاسخ به کره شمالي مطرح کرد و نوشت: «آمريکا بايد براي حمله پيش‌دستانه به پايتخت کره شمالي، يک حمله هوايي کاملا استاندارد را اجرايي کند، يعني حمله را با موشک‌ شروع کند که اين موضوع در چهار مرحله قابليت اجرايي دارد و به سلاح‌هاي ديگر ختم مي‌شود.»

1- فاز اول که شامل انتقال تجهيزات مورد نياز به منطقه براي هدف‌گيري دقيق است، چند ماهي است که با ورود هواپيماهاي جاسوسي و استقرار ماهواره‌هاي جاسوسي در مدار مناسب آغاز شده است. اگر آمريکا واقعا تصميم به حمله بگيرد، به روند عمليات جمع‌آوري اطلاعات شدّت مي‌بخشد تا بتواند در همان مرحله اول حمله هوايي اهداف مورد نظر خود را نابود کند. 

2- در مرحله دوم احتمالا از رزم‌ناوهاي موجود در ناوگان هفتم نيروي دريايي آمريکا استفاده خواهد شد؛ شناورهايي که بر اساس آمار سازندگان توانايي شليک 90 موشک تام‌هاوک را دارند. البته مطمئنا هر ناو قادر به شليک تعداد کمتري موشک تام‌هاوک خواهد بود، زيرا در اين شناورها ترکيبي از موشک‌هاي هجومي و پدافندي در کنار هم مستقر مي‌شوند. 

3- در مرحله سوم، احتمالا براي کوبيدن اهداف خاص مانند پناهگاه‌ها و سايت‌هاي زيرزميني، بمب‌افکن‌هاي راهبردي ارتش آمريکا از خاک اين کشور و گوام، پرواز رفت و برگشتي به سمت کره شمالي خواهند داشت.

4- در مرحله چهارم، هواپيماهاي تاکتيکي که از پايگاه‌هاي منطقه‌اي و ناوهاي هواپيمابر به پرواز در مي‌آيند، به شکار موشک‌هاي بالستيک و توپخانه خواهند رفت تا از حمله تلافي‌جويانه پيونگ‌يانگ که حتي مي‌تواند اتمي هم باشد، پيشگيري کنند. به هرحال سامانه دفاعي تاد يا سامانه دفاعي شناور «ايجس» مسئول ساقط کردن موشک‌هاي شليک‌شده از جانب کره شمالي به سمت کره جنوبي خواهند بود.

هرچند طرح حمله کره شمالي به صورتي کلي اعلام شده و بديهي است که اطلاع دقيقي از جزئيات يک حمله نظامي وجود ندارد و در مقابل طرح آمريکا مورد گمانه زني رسانه ها قرار گرفته است، اما اين دو وضعيت به معناي آمادگي واشنگتن و سردرگمي پيونگ يانگ 

نيست، بلکه برعکس سران کره شمالي کمتر حرف مي زنند و در مقابل جدّي تر عمل مي کنند و همين سرسختي آنان ترامپ را به لفاظي و سپس عقب نشيني وا داشت.

عقب نشيني آمريکا

جدّي بودن کره شمالي در تهديدات خود باعث شد تا اظهار نظرهاي ترامپ به سمت عقب نشيني تغيير کند. البته حمايت چين به عنوان اصلي ترين متحد کره شمالي از پيونگ يانگ در 

عقب نشيني ترامپ بي تاثير نبود. روزنامه گلوبال‌تايمز چين اعلام کرد: درصورتي‌که ابتدا واشنگتن به کره شمالي حمله کند، چين در برابر آمريکا خواهد ايستاد و مانع از آن خواهد شد تا رژيم کره شمالي سرنگون شود. اين مسئله به معناي اين است که کره شمالي به نوعي حمايت چين را دارد.  

از سوي ديگر آمريکايي‌ها به خوبي مي‌دانند که کره شمالي مي‌تواند با استفاده از تسليحات هسته اي، منافع واشنگتن در برخي مناطق از جهان را هدف حمله اتمي قرار دهد. درست همين مسئله موجب شده است دولتمردان واشنگتن نسبت به اتخاذ هرگونه اقدام نظامي عليه کره‌اي‌ها دست نگه داشته و تأمل ورزند.

ظاهرا لفاظي هاي احساسي  و ناپخته ترامپ نه تنها موجب 

عقب نشيني پيونگ يانگ نشد، بلکه اوضاع را بدتر کرد و به نوشته واشنگتن پست  «آتش و خشمي» که ترامپ از آن سخن گفت تا او را در مقابل ديگران همانند يک مرد خطرناک ديوانه نشان دهد، فقط هم پيمانانش را آشفته کرد. همين نگراني ها سبب شد تا جيمز ماتيس، وزير دفاع  و رکس تيلرسون وزير امور خارجه  امريکا با درک درست پيامدهاي هر گونه آغاز جنگ بين دوطرف،  با موضع ملايم تري در پي آرام کردن اوضاع برآيند. 

پس از جدّي بودن تهديدات کره شمالي، چند مقام ارشد آمريکا تاکيد کردند آمريکا همچنان در تلاش براي يافتن راه‌حلي ديپلماتيک در اين مناقشه ا‌ست. اچ آر مک‌مستر، مشاور امنيت ملي ترامپ،  تاکيد کرد که البته نسبت به يک دهه اخير در شرايط حساس‌تري قرار داريم و از اين جهت حالت جنگي ملموس‌تر است. اين سياستمدار آمريکايي با بيان اينکه آمريکا قصد دارد تحريم‌ها عليه کره شمالي را افزايش دهد، به‌گونه‌اي وانمود کرد که کماکان مواضع آمريکا در قبال کره شمالي سختگيرانه است.

مايک پومپئو، رئيس سازمان سيا از ديگر شخصيت‌هاي سياسي است که عقب‌نشيني آمريکا را در قالب لفاظي خاص مطرح کرد. وي با طرح اين موضوع که صبر آمريکا در قبال کره شمالي رو به پايان است، اطمينان داد که در کوتاه‌مدت جنگي رخ نخواهد داد.  جوزف دانفورد، رئيس ستاد ارتش آمريکا نيز طي سفر جاري خود به آسيا گفته است که قصد به راه‌اندازي جنگ نداريم.  

کاخ سفيد اما در بيانيه‌اي که نشان‌دهنده موضع رسمي آمريکاست اعلام کرد که آمريکا ضمن رصد اقدام‌هاي کره شمالي خواستار توقف رفتارهاي تنش‌آميز اين کشور است. 

از سوي ديگر برخي کارشناسان معتقدند که  آمريکا به رياست «دونالد ترامپ» با طرح سلسله تهديدات گسترده عليه کره شمالي به دنبال امتيازگيري از اين کشور و وادار کردن آن به نشستن بر سر ميز مذاکرات است. برخي تحليلگران معتقدند واشنگتن اساسا تصميمي براي انجام يک عمليات نظامي تمام‌عيار عليه کره شمالي ندارد، اما درصدد است با افزايش شدّت و حدّت تهديدات عليه اين کشور، پيونگ‌يانگ را به عقب‌ نشستن از مواضع خود وادار کند. 

«مون جائه اين»، رئيس‌جمهور کره جنوبي نيز روز سه‌شنبه در يک گفتگوي تلويزيوني به مناسبت سالگرد پايان جنگ جهاني دوم و آزادسازي شبه جزيره کره از استعمار ژاپن گفت، «به هرقيمتي مانع از وقوع جنگ خواهيم شد و بحران هسته‌اي کره شمالي بايستي کاملاً به نحو صلح‌آميز حل شود و آمريکا نيز هيچ اقدام نظامي را بدون رضايت ما انجام نخواهد داد.»

اين مواضع آمريکا اما تاثير چنداني بر سران کره شمالي نگذاشت و اين کشور سربازان و مردم خود را همچنان دست به ماشه نگه داشته است. خبرگزاري رسمي کره شمالي هم بلافاصله گزارش داد، کيم جونگ اون، رهبر اين کشور پس از آنکه در جريان جزئيات طرح آماده شده حمله به جزيره گوام قرار گرفته، براي مدتي طولاني آن را بررسي و به ژنرال‌هاي کشورش اعلام کرده ارتش را براي حمله آماده کنند تا در صورت اتخاذ چنين تصميمي از سوي وي، اقدام لازم انجام شود. کيم جونگ اون اين را هم گفته که آمريکا براي جلوگيري از درگيري با کره‌شمالي بايد گزينه درست را انتخاب کند. طبق اين گزارش، رهبر کره شمالي تاکيد کرده که نمي‌خواهد اقدامي عجولانه در قبال گوام صورت دهد به همين دليل دستور حمله به گوام را موقتا متوقف کرده است. «دونالد ترامپ» در واکنش به تصميم «کيم جونگ اون» رهبر کره شمالي، مبني بر تعليق حمله موشکي به جزيره گوام آمريکا، آن را بسيار خردمندانه و منطقي توصيف کرد. اين پاسخ ترامپ به معناي اين است که وي از طرح خود مبني بر حمله به کره شمالي عقب نشيني کرده است.

پايان سخن

دونالد ترامپ در ابتدا تصور مي کرد که تهديد کردن کره شمالي به حمله باعث عقب نشيني اين کشور از آزمايش هاي موشکي مکرر خواهد شد، اما پس از آنکه کره شمالي جزيره گوام را که يکي از مراکز اصلي پايگاه هاي نظامي آمريکا است، به حمله موشکي تهديد کرد، ترامپ به اين نتيجه رسيد که نمي تواند با استفاده از ابزار تهديد به منافع خود در اين مورد برسد. اين مسئله يادآورد مانور رسانه اي فروردين ماه ترامپ است که طي آن وي دستور اعزام ناوگان دريايي آمريکا به شبه جزيره کره را داد، اما در نهايت به دليل تهديدهاي کره شمالي ترامپ عقب نشيني کرد. در هر صورت شکست هاي آمريکا در مناطق مختلف که باعث ضعف اين کشور شده است پيونگ يانگ را به اين نتيجه رسانده است که تهديدات آمريکا پوشالي است و نبايد به آن توجه کرد. مي توان گفت 

عقب نشيني آمريکا در مقابل کره شمالي نشانه محکمي از عدم آمادگي واشنگتن براي ورود به يک جنگ تمام عيار است، حتي مي توان گفت در صورتي که کره شمالي سلاح اتمي هم نمي داشت، واشنگتن توان حمله به يک کشور دارنده سلاح هاي متعارف را ندارد، چرا که از اراده لازم برخوردار نيست. سربازان آمريکايي حاضر نيستند جان خود را براي افراد ديوانه اي همچون ترامپ هزينه کنند.