به گزارش سیناپرس و به نقل از اعتمادآنلاین، عدد شاخص اچ-ایندکس ( H index) نشانگر میزان تأثیرگذاری علمی دانشمندان است که با محاسبۀ تعداد مقالات مورد استناد قرارگرفتۀ آن‌ها تعیین می‌شود. این شاخص عددی، همچنین میزان تأثیرگذاری علمی دانشمندان و دانشگاه‌ها را نشان می‌دهد و در واقع به رتبه‌بندی علمی (Ranking) کمک می‌کند.

Jorge E. Hirsch، فیزیکدانی است که در سال 2005 میلادی در مورد ارائۀ شاخص اچ-ایندکس نظر داد و پیشنهادش بسیار مورد توجه قرار گرفت.

از خصوصیات بسیار مهم و مثبت اچ-ایندکس این است که با کمک آن می‌توان دانشمندانی که در حوزۀ علم مؤثر بوده‌اند را از کسانی که صرفاً تعداد زیادی مقاله منتشر کرده‌اند، تفکیک کرد.

پایگاه‌های اینترنتی «اسکوپوس» (www.scopus.com)، «آی اس آی» (www.isi.com) و «گوگل اسکالر» (https:/scholar.google.com) ارائه‌دهندۀ شاخص اچ-ایندکس برای مقالات انگلیسی‌زبان و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(www.isc.gov.ir)  برای مقالات فارسی هستند.

در توضیح معنای عدد شاخص اچ-ایندکس می‌توان گفت که وقتی یک عدد به عنوان اچ -ایندکس فردی اعلام می‌شود، به این معنی است که به تعداد آن عدد، از آن فرد مقالۀ علمی موجود است و حداقل به تعداد آن عدد به هرکدام از مقالات او استناد شده است. به‌عنوان مثال وقتی اچ-ایندکس یک چهرۀ علمی 12 است، یعنی او دست‌کم 12 مقالۀ علمی به چاپ رسانده و به هرکدام از آن مقالات حداقل 12 بار توسط سایر محققان استناد شده است. با این توضیح می‌توان فهمید که عدد این شاخص به‌سختی بالا می‌رود.

در بسیاری از کشورهای جهان اهمیت ضریب اچ-ایندکس در حدی است که به‌تنهایی تعیین‌کنندۀ مجوزها و اختیارات در حوزۀ علم و دانشگاه به‌شمار می‌رود. به عنوان مثال در آمریکا اگر فیزیکدانی دارای شناسه اچ12  باشد، به‌عنوان دانشیار دانشگاه انتخاب می‌شود و اگر شناسه اچ18 داشته باشد، استاد تمام معرفی می‌شود.

در ایران باوجود آن‌که اهمیت این شاخص علمی مشخص شده است، اما هنوز تا پایبندی کامل به آن راه زیادی داریم. شاخص اچ-ایندکس معیار بسیار مناسبی برای سنجش اعتبار و وجهه علمی اساتید و وزرا به حساب می‌آید. طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضروری است که رؤسای دانشگاه‌های بزرگ و نیز وزرای علمی در رشته تخصصی خود از اعتبار و  وجاهت علمی بالایی برخوردار باشند، اما متأسفانه هنوز در بعضی از حوزه‌های مدیریتی و دانشگاهی، شاهد مدیران علمی‌ای هستیم که فاقد حداقل شاخص قابل قبول علمی هستند و با این وجود، استاد تمام و یا حتی عضو فرهنگستان‌های آکادمی علمی کشور شده‌اند!

در جدول زیر شاخص اچ-ایندکس 20 نفر از مقامات علمی کشور نشان داده شده است.