علی ملکی، مترجم قرآنی که حجت‌الاسلام والمسلمین زائری با عنوان «جوان» آن را در برنامه خندوانه به رامبد جوان هدیه داد، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با تاکید بر اینکه این ترجمه با عنوان ترجمه خواندنی قرآن به چاپ رسیده است و جوان، عنوانی است که زائری به آن داده، افزود: این ترجمه را برای نوجوانان انجام داده‌ام و شاید همین موضوع یکی از دلایل این نامگذاری بوده است.
وی با اشاره به اینکه ترجمه خواندنی قرآن 12 ویژگی دارد که توضیحاتی در پایان این مصحف در این باره داده شده است، گفت: این قرآن مورد ویرایش روزآمد دستوری و زبانی بسیار مطلوبی قرار گرفته است و واژگان درستی دارد و سعی کرده‌ام که اصطلاحات معادل فارسی را به درستی در آن به کار ببرم.
ملکی از پیام‌رسان بودن قرآن به عنوان دیگر ویژگی آن یاد کرد و ادامه داد: این ترجمه پیام آیات قرآن را منتقل می‌کند. در بسیاری از اوقات مفهوم در ترجمه لغات به درستی منتقل نمی‌شود و این نوع ترجمه را تحت‌الفظی می‌گویند که مترجمان قرآن از آن گریزان و معتقدند که این ترجمه، مفهوم را منتقل نمی‌کند. در عین حال باید گفت که بسیاری از ترجمه‌های قرآن تحت‌الفظی اند.
این مترجم قرآن افزود: این ترجمه قرآن، محتوایی، مضمونی و پیام‌رسان است و تلاش شده تا همان حسی را که مخاطب در زبان مبدأ دارد، مخاطب زبان مقصد نیز داشته باشد. اگر بتوانیم آن حس را در خواننده ایجاد کنیم، قطعاً موفق خواهیم بود و من تلاش داشتم تا این اتفاق روی دهد.
وی در ادامه توضیحاتش گفت: بر همین اساس ترجمه را به گونه‌ای ارائه کرده‌ام که هر شخصی با هر سطح سواد و سن بتواند آن را درک کند، اعم از اینکه خانه‌دار، مکانیک، طلبه، دانشجو، علامه یا دکتر باشد. این ترجمه روان و قابل فهم است. همچنین تلاش کردم تا مغلق نباشد به این معنی که دست‌انداز نداشته با شد و فاقد قلاب و پرانتز باشد که مانع از فهمیدن درست مفاهیم ترجمه می‌شود.
ملکی با اشاره به اینکه قرار نیست در این ترجمه به آموزش لغات و فن یادگیری ترجمه بپردازیم، ادامه داد: این موارد اگر چه باارزش است، ولی در این ترجمه، کلام و محتوای آیات مد نظر قرار گرفته و آنها را منتقل کرده‌ام. همچنین هر بند از این ترجمه بر اساس تفسیر قرآن ارائه شده است. در وهله اول تفسیر المیزان، سپس تفسیر تسنیم و بعد تفاسیر دیگر را مورد توجه قرار دادم.
وی افزود: این ترجمه به صورت قرآن به قرآن است، یعنی در کنار انجام ترجمه قرآن، به ترجمه‌های دیگری که از کلام وحی صورت گرفته بود نیز توجه داشتم تا تضاد ظاهری به وجود نیاید؛ به این معنی که هماهنگ باشد. برای مثال در جایی که خداوند گفته است من و پیامبران پیروز هستیم، در جای دیگر این گونه بیان نشود که پیامبران شکست خورده‌اند.
ملکی ادامه داد: برای مثال در قرآن آمده است که تنها کافران از رحمت خدا مایوس می‌شوند و در جای دیگران آمده است که پیامبران مایوس شدند؛ در اینجا منظور یاس پیامبران از رحمت خدا نیست، بلکه زمانی را که پیامبران از هدایت مردم مایوس شده‌اند را بیان می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه این ترجمه، فاخر و ادبی نیست، گفت: در برخی از آیات قرآن درباره زلیخا به عزیز مصر بدگویی می‌شود یا بت‌پرستان درباره پیامبر به بیان مطالب زشت می‌پردازند؛ این موارد را به صورت مودبانه و ادبی بیان نکرده و همان مطالب را آورده‌ام. به این معنی که سعی بر این موضوع نداشته‌ام که سخنان فرعون و بت‌پرستان را به صورت ادبی بیان کنم.
این مترجم به پانوشت‌های این برگردان کلام وحی اشاره کرد و افزود: پانوشت‌هایی را به صورت تطبیق داده شده با مسائل روز جامعه ارائه کرده‌ام که بر جذابیت ترجمه افزوده است. البته این برگردان قطعاً آخرین و کاملترین ترجمه قرآن نیست. من تلاش داشتم تا قرآن را در دسترس مردم قرار دهم تا آن را بفهمند و صرفاً ب قصد ثواب مطالعه نکنند، بلکه از آن به عنوان راهنمای زندگی بهره ببرند.
وی اظهار کرد: دین برنامه زندگی است و قرآن همین برنامه است. برای مثال وقتی افراد به اختلافات زناشویی بر می‌خورند یا دچار اختلاف در مسائل سیاسی، اجتماعی، همسایه‌داری و شبهات درباره خمس، زکات، نماز، روزه و ... می‌شوند، باید به این کتاب مراجعه کنند و دستورات الهی در این موارد را به کار بگیرند. اگر قرار باشد که قرآن به صورت پیچیده ارائه شود، خواننده دچار سردرگمی خواهد شد. بر همین اساس برای مطالعه قرآن به قصد ثواب می‌آید، نه معرفت‌افزایی.
ملکی با اشاره به اینکه ترجمه این قرآن را از سال 88 شروع کرده است، درباره ایده پرداختن به این کار عنوان کرد: فرزندانم قرآن را می‌خواندند و معنی آن را متوجه نمی‌شدند. بر این اساس متوجه شدم که دچار فقدان ترجمه‌ای برای جوانان و نوجوانان هستیم؛ از این رو دست به ترجمه قرآن برای این گروه سنی و مقاطع پایانی دبستان زدم.
وی درباره کارهایی که پیش از این انجام شده است توضیح داد: کارهایی پیش از این به شکل متفرقه صورت گرفته بود که کامل و منسجم نبود. بر این اساس به ترجمه کلام‌الله مجید اقدام کردم و رمضان امسال پس از یک دوره طولانی و تمام‌وقت، آن را در رمضان امسال به پایان رساندم.
ملکی به بازویرایی این ترجمه در مقاطع زمانی مشخص اشاره کرد و گفت: به طور پیوسته متوجه این قرآن هستم تا اگر مشکلی به مبانی و مفاهیم وارد باشد، آنها را اعمال کنم. هر پنج سال یک بار به ویرایش این اثر اقدام می‌کنم تا روزآمدتر باشد. این اقدام از آن رو انجام می‌شود که زبان در حال تغییر بوده و لازم است هر چند سال یک بار به ویرایش ترجمه اقدام شود.
وی اظهار کرد: مترجم باید در استفاده از واژگان و اصطلاحاتی که بار مثبت و منفی دارند دقت کند و مراق باشد که چه لغاتی را بیان کند و چه واژگانی را ارائه نکند. ممکن است در دو سال آینده، لغتی به اصطلاح مبدل شود؛ باید به نحوی این کلمه در ترجمه تغییر یابد که تبعات و عوارض نداشته باشد.
به گزارش ایکنا، چاپ جدید قرآن ترجمه خواندنی قرآن در چهار رنگ جلد و با تخفیف ویژه در کتابفروشی‌ها توزیع شده و علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب علاوه بر کتابفروشی‌ها می‌توانند با شماره تلفن‌های زیر تماس بگیرند:
مشهد 09157630032
تهران 02166919962
شیراز 09170009714
نظر شما