شرق: ركوردها مي‌شكند و ميزان مصرف بنزين از آنچه پيش‌بيني شده بود، پيشي مي‌گيرد. آخرين آمار وزارت نفت از شكستن ركوردهاي مصرف قبلي خبر مي‌دهد. بر اساس آمارها حالا، ميانگين ميزان مصرف بنزين بين ٧٩ ميليون ليتر است كه ركوردهاي قبلي را شكسته و اين يعني نبود هماهنگي بين توليد و مصرف بنزين. امروز، حدود 10 روز است كه چراغ مصرف بنزين كشور قرمز شده است. درست در همين روزها، سخن از افزايش قيمت بنزين و البته بازگشت سهميه‌بندي بنزين دوباره مطرح مي‌شود. هرچند آقاي وزير به سرعت اين موضوع را تكذيب كرده و آب پاكي را بر دست آنهايي ريخته كه از سهميه‌بندي دوباره قيمت بنزين سخن مي‌گويند. بيژن زنگنه گفته است: تصمیمی مبنی بر سهمیه‌بندی بنزین نداریم و در شرايط کمبود، نیازمان را از راه واردات پیگیری می‌کنیم. البته، او درباره احتمال افزایش قیمت بنزین هم گفت دولت آینده باید دربارۀ آن تصمیم‌گیری کند.
حدود هشت روز پيش بود که نخستین هشدار افزایش مصرف بنزین از سوی شاهرخ خسروانی، معاون شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی رسانه‌اي شد. او در این‌باره گفته بود مصرف بنزین در ایران به بیش از ۸۳ میلیون لیتر رسیده است و کاهش پیدا نمی‌کند، اما با اینکه مصرف بنزین در کشور به پیک خود رسیده است، مشکلی در تأمین بنزین وجود ندارد. پیش‌بینی افزایش مصرف در حد پنج درصد بود که در حال حاضر، به بالای ۹ درصد رسیده است. چند روز پس از اظهارنظر خسروانی، منصور ریاحی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی هم، در این‌باره گفته بود: میزان مصرف بنزین در کشور از ابتدای سال 1396 سیری افزایشی داشته است؛ به گونه‌اي كه میزان مصرف بنزین در تیرماه امسال نسبت به تیرماه سال گذشته ۹ تا ۱۰ میلیون لیتر افزایش داشته است. میانگین کل مصرف بنزین از ابتدای سال تاکنون ۸.۵ درصد رشد داشته است.
ميزان افزايش طبيعي است
در همين‌باره، محمد ابراهيمي، کارشناس صنایع پایین‌دستی نفت، به «شرق» مي‌گويد: همان‌طور كه روشن است، براساس پيش‌بيني‌هايي كه وزارت نفت براي افزايش مصرف بنزين داشت، رشدي معادل پنج درصد را براي افزايش مصرف بنزين در سال 1396 پيش‌بيني كرده بودند. او ادامه مي‌دهد: منتها، در عمل، رشد مصرف بنزين بيش از پيش‌بيني وزارت رخ داده است. دو مسئله براي اين موضوع مي‌توان در نظر گرفت. يكي اينكه اين 9 درصد رشدي كه از سوي وزارت نفت اعلام مي‌شود، آمار چهار ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. اين كارشناس نفتي مي‌گويد: در واقع، مي‌خواهم تأكيد كنم بايد اين نكته را در نظر بگيريم كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته اين افزايش رخ داده است. منتها اگر بخواهيم آمارها را بررسي كنيم، افزايش مصرف بنزين در سال 1396 نسبت به كل سال 1395 فقط شش درصد بوده است؛ يعني كشور نسبت به كل سال 1395 شش درصد افزايش مصرف بنزين داشته است.
ابراهيمي مي‌گويد: به گمان من، مسئولان وزارت نفت دلايل افزايش مصرف بنزين را به درستي اعلام كرده‌اند. واقعيت اين است كه اگر به اطلاعاتي كه وزارت صنايع و معادن يا انجمن خودروسازان منتشر كرده مراجعه شود، ميزان توليد خودرو اعم از سواري، وانت و خودروهاي بنزين‌سوز در سه ماه نخست امسال، 15 درصد افزايش داشته است. به بيان او، اين آمار، آمار رسمي است. اين يكي از دلايل افزايش مصرف سوخت است. ضمن اينكه بايد مسائل ديگري را هم در نظر گرفت، مانند افزايش ترددهاي جاده‌اي در سطح كشور. براساس آمار رسمي‌اي كه پليس اعلام كرده است، مسافرت‌هاي جاده‌اي در نوروز سال 1396 نسبت به نوروز سال 1395، 12 تا 13 درصد افزايش داشته است. با‌لطبع، اين افزايش مصرف، فقط در بازه نوروز عامل مؤثري بر افزايش مصرف بنزين است. اين كارشناس حوزه نفتي ادامه مي‌دهد: نكته اينكه در اين چهار ماه، روزهای تعطيلی  عيد فطر و ديگر مناسبات زیاد بوده است. به گمان من، اتفاقا اين ميزان افزايش مصرف، منطقي و معنادار است و اصلا افزايش بي‌رويه نامتعارفي در اين فرایند ديده نمي‌شود. منتها، دوستان در برخي رسانه‌ها كه جهت‌گيري‌هايشان مشخص و روشن است، ته ماجرا به دنبال بازگشت طرح سهميه‌بندي هستند. هرچند به گمان من جنبه‌هاي منفي اقتصادي اين كار، فسادي كه ايجاد كرده بود و... روشن و ثابت شده است. با اين همه، بايد باز هم تأكيد كنم كه اين افزايش هشت‌و‌نيم، 9 درصدي منطقي و عادي بوده است.
دلایل افزایش مصرف بنزین به روایت آمار
اما پيش‌تر، منصور ریاحی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، مهم‌ترین دلیل افزایش مصرف بنزین در کشور را افزایش تولید خودرو دانسته بود. به گفته او در سال 1394، ۹۶۶ هزار خودرو تولید شد که این میزان در سال 1395 به یک میلیون و ۳۴۰ هزار خودرو رسید؛ به عبارت دیگر تولید خودرو در کشور در سال 1395 نسبت به سال 1394، ۳۸ درصد رشد داشته است. هم‌زمان با افزایش تولید خودرو در کشور، تولید موتورسیکلت هم در سال 1395 نسبت به سال پيش از خود، ۶۳ درصد رشد داشته است. در سال 13۹۴، ۷۴۰ هزار موتورسیکلت تولید شد که این میزان در سال گذشته به ۴۵۳ هزار موتورسیکلت رسید. از سوی دیگر، خودروهای با عمر ۲۰ تا ۲۵ سال در کشور جمع‌آوری نمی‌شود، همچنین امسال به دلیل تقویم زمانی مناسب، شاهد افزایش تردد و مسافرت بودیم. افزایش شش درصدی رشد اقتصادی کشور و تغییرنكردن قیمت بنزین در دو سال گذشته، از دیگر دلایل افزایش مصرف بنزین در کشور به حساب مي‌آيد. البته این موضوعات خللی در فرایند بنزین‌رسانی به کشور ایجاد نمی‌کند.
به گزارش «ايسنا»، بر اساس آمار سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‏ای، حدود ۵۵ هزار دستگاه کامیون و کشنده با عمر بیش از ۳۵ سال، در جاده‏‌های کشور تردد دارد و با توجه به مصوبه شورای اقتصاد مبنی بر نوسازی ۶۵ هزار دستگاه، امکان نوسازی تمام کامیون‎های فرسوده وجود دارد.
شبهه افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی بنزین
هرچند شبهه‌سهميه‌بندي بنزين را وزير نفت ديروز به‌كل از ميان برد، شبهه افزايش قيمت همچنان به قوت خود باقي است. مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی اعلام کرده بود: با اینکه اکنون شرکت پخش فراورده‌های نفتی پاسخ‌گوی نیازهای کشور است، چنانچه مورد خاصی پیش آيد، مدیریت کلان کشور باید در این زمینه تصمیم‌‌گیری کند. 

دولت اکنون در قبال سوخت، یارانه‌ای سنگین می‌پردازد؛ درحالي‌كه قیمت سوخت بسیار بالاتر از این نرخ‌هاست و این موضوع نیاز به کارشناسی دارد. چنانچه نتوانیم سیر صعودی مصرف بنزین را مهار کنیم، دولت و مجلس باید مصوباتی درباره تغییر قیمت یا سهمیه‌بندی داشته باشند و ما تنها اجراکننده سیاست‌ها هستیم. از سوی دیگر، داوود کشاورزیان، معاون وزیر راه و شهرسازی، غیرواقعی‌بودن قیمت سوخت را از مشکلات مهم بخش حمل‌ونقل کشور خوانده و گفته كه واقعی‌شدن بهای سوخت، فرایند نوسازی ناوگان فرسوده را در کشور تسریع می‎کند. تا زمانی که گازوئیل لیتری ۳۰۰ تومان به فروش می‎رسد، هیچ تغییر رفتاری‌اي رخ نخواهد داد و ناوگان فرسوده‎ای از رده خارج نمی‎شود. درحالی‌که برخی باور داشتند که اجرانشدن قانون سهمیه‌بندی بنزین دلیل افزایش قیمت این فراورده است. کارشناسان اعلام کردند، افزایش مصرف بنزین در کشور ارتباطی با حذف سهمیه‌بندی این سوخت ندارد. افزایش مصرف بنزین در روزهای گذشته به دو عامل اصلی افزایش سفرها در فصل تابستان و وجود خودروهای پرمصرف مربوط می‌شود. به گفته کارشناسان، یک جریان طبیعی در بخش عرضه و تقاضای بنزین وجود دارد؛ وقتی سفرهای تابستانی و تعداد خودروهای فعال در کشور افزایش ‌یابند، به همان میزان هم به مصرف بنزین افزوده می‌شود. به‌طورمعمول در تابستان هر سال، با افزایش سفر با خودرو شخصی، مصرف بنزین در کشور با افزایش چشمگیری روبه‌رو می‌شود و این تقاضا تا شهریورماه تداوم داشته و از مهرماه با کاهش سفرهای برون‌شهری، مصرف بنزین هم کاهش خواهد یافت.کارشناسان مرتبط‌دانستن افزایش مصرف بنزین با حذف سهمیه‌بندی را اشتباه بزرگی دانستند و اعلام کردند، افرادی که بحث افزایش مصرف بنزین را با حذف سهمیه‌بندی مرتبط می‌دانند، به شكل عجولانه‌ای مقوله سهمیه‌بندی را به مصرف‌نکردن ارتباط می‌دهند.در نهایت، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و پس از آن، بیژن زنگنه، وزیر نفت، تیر خلاص را در مورد قیمت و سهمیه‌بندی بنزین زدند و به‌صراحت اعلام کردند دولت برای محدودکردن مصرف بنزین برنامه‌ای ندارد. نوبخت اعلام کرده بود، دولت هیچ طرح و برنامه‌ای برای محدودکردن مصرف بنزین از راه سهمیه‌بندی یا افزایش قیمت ندارد.