وی ادامه داد: نهتنها در مورد موسیقی دفاع مقدس بلکه در مورد سایر عرصههای موسیقی که به مقولات دینی و ارزشی می پردازند نکتهای حائز اهمیت است و آن اینکه هر جا این ساحت به سمت و سوی دولتی شدن و نظارت نهادهای فرهنگی دولتی و حاکمیتی سوق پیدا کرده است، ما در آن توفیقی به دست نیاوردهایم و هر جا که براساس ذوق و قریحه فردی و یا دغدغهمندی جامعه هنری این روند طی شده است توفیقاتی ولو نسبی در آن را شاهد بودهایم.
اسماعیلی اراضی تصریح کرد: نظارت بلافصل و مستقیم نهادهای فرهنگی حاکمیتی منجر به بروز نوعی جریان قیممآبی در عرصههای گوناگون فرهنگی و هنری و از همه مهمتر موسیقی به دلیل حساسیتهایی که در آن وجود دارد شده است و لذا در این رهگذر بیشتر از اینکه خواست و مطالبات توده مردم مورد توجه قرار گیرد و آثاری تولید شود که ملموس بوده و مردم بتوانند با آن ارتباط مناسبی برقرار کنند، در راستای تحقق مطامع و اهداف جمعی خاص به پیش رفته است.این شاعر و ترانهسرا در ادامه گفت: چنین تولیداتی در زمینه موسیقی که بیشتر تأکید من بر گونه با کلام آن است موجب شده است که فضای حاکم بر چنین آثاری غالباً به مسائلی انتزاعی و نامأنوس به نسبت مخاطبان ختم شود که نهایتاً هیچ ارتباط مؤثری نمیتوان میان اثر موسیقیایی و مخاطب پدید آورد.
وی به ترانههای نیما یوشیج و اینکه در برههای از زمان بیشترین ارتباط مفهومی و معنایی را توانست با مخاطب برقرار کند، اشاره کرد و گفت: این پرسش پیش میآید که چرا اشعار نیما چنین قابلیتی داشته است و در پاسخ باید گفت اتفاقاً تأکید نیما بر مسائلی همچون جزئینگری و عینینگاری و پرهیز از کلیگویی موجب شده است تا مخاطبان احساس نزدیکی و قرابت بیشتری با عبارات و واژگان آن داشته باشند.
اسماعیلی اراضی افزود: بر همین اساس است که آلبوم «چاوش» مرحوم محمدرضا لطفی و یا قطعه «کاروان شهید» شهرام ناظری که با مقوله دفاع مقدس و فرهنگ ایثار و شهادت تولید میشوند اینچنین محبوبیت داشته و پس از گذشت سالها همچنان به آنها رجوع میشود؛ آیا کسی به لطفی و ناظری برای تولید این آثار سفارش کرده و روی عملکرد آنها نظارت داشته است؟ جواب منفی است و محبوبیتشان به این دلیل است که ناشی از دغدغهمندی ذاتی و حرفهای هنرمند است.
وی تأکید کرد: یکی دیگر از معضلاتی که در زمینه شعر و موسیقی دفاع مقدس با آن روبرو هستیم مسئله رواج تعاریفی است که در حوزه فرهنگ و هنر دفاع مقدس حاکم است، تعاریفی که تلقی و استنباط مدیران و مسئولان است و باید به جرئت بگویم که آنها نه چندان اشرافی به محتوای دفاع مقدس دارند و نه چندان تسلطی بر فنون و تکنیکهای موسیقی دارند.
این شاعر و ترانهسرا گفت: ما در حوزه موسیقی دفاع مقدس باید محدوده مناسبات انجام شده را کمی بازتر در نظر بگیریم و به تعاریف جناحهای دیگر نیز توجه نشان دهیم، به جامعهای از فعالان موسیقی توجه نشان دهیم و پای صحبت و آثار آنها بنشینیم که در این زمینه بدون سفارش و تأکید خاصی از سوی نهاد و سازمان دولتی در حال فعالیت هستند و آرا و نظرات آنها را نیز احصاء کنیم.
وی اظهار کرد: امروز باید به این نکته بیش از پیش بیندیشیم که جنس و ماهیت موسیقی دفاع مقدس متفاوت با دهه 60 است، آن زمان موسیقی تشجیعی و تهییجی بوده است؛ در سالهای پایانی جنگ برای بازماندگان و خانواده شهدا شکلی از مرثیه و تسلی داشته و در روزگار کنونی باید با فاصله گرفتن از آن فضا به تحلیل موجود پیرامون دفاع مقدس و گفتمان رایج در اجتماع پیرامون آن بپردازد.
اسماعیلی اراضی گفت: ما در زمینه موسیقی دفاع مقدس به استفاده از برخی ظرفیتهای موجود که محبوبیتی در میان مخاطبان نیز به دست آوردهاند بیتفاوت هستیم، وقتی فردی همچون محسن چاوشی چنین مورد اقبال در میان مخاطبان است و آثاری را نیز در حوزه دفاع مقدس هم به شکل حماسی و هم تغزلی خوانده چرا نباید به جای پرداختن به اشکال سخیف موسیقی انقلاب و دفاع مقدس مجال و فرصت بیشتری به او برای فعالیت بیشتر داده نشود؟
وی در پایان سخنان خود گفت: نکته حائز اهمیت دیگر اینکه به دلیل کماهمیتی و بیتوجهی مسئولان فرهنگی و هنری در شرایطی که استفاده از فضای مجازی و شبکههای اجتماعی سیری شتابنده به خود گرفته است، ما بانکی قابل اعتنا از فایلهای صوتی که در آن گنجینه قابل اعتنا و دفاعی از آثار فاخر و ماندگار موسیقی دفاع مقدس را شاهد باشیم در اختیار نداریم؛ شخصاً به جستجو در مرورگرهای اینترنتی پرداختم و به مورد خاصی برخورد نکردم.
برای مشاهده گزارش تصویری این نشست اینجا کلیک کنید.
نظر شما