سلامت نیوز:ايران، روزگاري سرآمد حفاظت از تالاب‌هاي جهان بود و كنوانسيون حفاظت از تالاب‌هاي جهان،كنوانسيون رامسر را راه‌اندازي كرد. اما هم‌اكنون در ليست قرمز اين كنوانسيون قرار گرفته است و بسياري از تالاب‌هاي كشور از ليست آن خارج شده‌اند و بسياري نيز در صف انتظار خروج از اين كنوانسيون هستند.

به گزارش سلامت نیوز، قانون نوشت: در ورزنه اصفهان تالابي به‌نام گاوخوني وجود داشت كه سرسبزي، حيات و شهرت خود را در ايران و جهان از آن گرفته بود. اما اين روزها نبض حيات در ورزنه به‌كندي مي‌زند، تالاب خشكيده و از اين خشكي، باغ‌ها و مزارع باير شدند و مردم نيز به‌خاطرگرد و غبار برجاي مانده از گاوخوني بيمار شده‌اند. براساس شواهد، علايمی از وضعیت بحران ناشی از خشکی گاوخونی مشاهده می‌شود كه از طوفان نمک و ریزگردهای سمی خبر مي‌دهد.

اگر از اصفهان به سمت شرق استان حركت كنيد و دو ساعتي در راه باشيد، به منطقه‌اي خواهيد رسيد كه در سال‌هاي گذشته براي خود برو و بيايي داشته و امروز مردم تنها براي كويرهايش به آنجا مي‌روند. منطقه‌اي كه پتانسيل‌‌هاي اقتصادي و فرهنگي بسياري دارد و متاسفانه ديده نمي‌شود. شهري كه يكي از مهم‌ترين تالاب‌هاي ملي و جهاني را در خود دارد و شوربختانه چند سالي روبه خشكسالي و بهتر بگوييم نابودي است. شايد تا اينجا فهميده باشيدكه اين شهر، ورزنه و آن تالاب، تالاب گاوخوني است. اما بد نيست كمي درباره آن بدانيد.

اين تالاب كه بيش از 10 ميليون سال قدمت دارد، در 168 كيلومتري جنوب اصفهان مابين اصفهان و يزد قرار دارد و مساحتي به وسعت 476 كيلومتر مربع را پوشش مي‌د‌هد و سطح حوزه آبريز آن به 41 هزار و 503 كيلومتر مربع مي‌رسد. ارتفاع گاوخوني از سطح دريا، هزار و 470 متر است و عمق آن در عميق‌ترين نقطه به 150 متر مي‌رسد. گونه‌هاي جانوري اين منطقه گراز،آهو،گورخر،يوزپلنگ و بزمجه هستند و به علاوه پرندگان مهاجري همچون فلامينگو،كشيم،غاز خاكستري،آنقوت،بوتيمار كوچك،حواصيل زرد،اگرت،اردك سبز، اردك مرمري،خوتگا،چگر،سرسبز،عقاب منقر،كبك،تيهو و ... در زماني كه تالاب زنده بوده به گاوخوني مهاجرت مي‌كردند.

گاوخوني بيش از 10 ميليون سال قدمت داردو به صورت دايمي از زاينده‌رود و همچنين به شكل فصلي از رودخانه ايزدخواست تامين مي‌شود كه هر دو فعلا خشك هستند. اما واقعيتي كه نمي‌توان از آن چشم‌پوشي كرد، لطمات جبران ناپذيري است كه خشكي گاوخوني نه تنها بر محيط زيست كه بر انسان‌ها وارد مي‌كند.

ريزگردهاي سمي و خطرناكي كه در بستر خشك اين تالاب وجود دارند، توسط باد و عمليات انتقال هوا به شهرها و روستا مي‌آيند و امراضي همچون سرطان ريه را به همراه دارند. برخي از كارشناسان سلامت و محيط‌زيست اعلام كرده‌اند كه اگر خشكي تالاب گاوخوني به همين صورت ادامه پيدا كند، در 10 سال آينده 10 هزار نفر سرطاني در يزد،35 هزار سرطاني در اصفهان و دو هزار و 500 نفر سرطاني در شهركرد تنها بر اثر ريزگردهاي برخواسته از گاوخوني خواهيم داشت. اين آمار و ارقام نگران كننده، باعث شده تا حرف و نقل‌هاي متفاوتي درباره‌ گاوخوني زده شود و همه به نوعي در تلاش نجات گاوخوني باشند. اين حرف‌ها و نظرات و گاها راه‌ حل‌ها، اغلب از زبان مسئولين استاني و كشوري زده مي‌شود كه البته تاكنون نتيجه چشمگير يا حداقل قابل رويتي نداشته است.