داروهای ضد رد پیوند یا داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی از مهمترین علل موفقیت پیوند اعضا در عصر حاضر است.
با شروع پیوند اعضا در دهه ۱۹۵۰ میزان موفقیت پیوند، بهدلیل شیوع رد پیوند، بسیار اندک بود. میزان شیوع رد پیوند در حدود ۸۰ درصد و میزان موفقیت کمتر از ۴۰ درصد بود. به همین دلیل مراکز اندکی اقدام به انجام عمل پیوند میکردند. مقالات پزشکی مرتبط با پیوند اعضا در آن زمان مملو از گزارشهایی است که عضو پیوند چند روز یا چند هفته بعد از کارکرد اولیه، از کار افتاده است.
در ابتدای تولد پیوند اعضا تنها چند داروی ضد رد پیوند وجود داشت که بهدلیل کارایی اندک، توسعه علم پیوند را با مشکل جدی مواجه کرده بود.
با ورود سایکلوسپورین به بازار در دهه ۷۰ میلادی میزان موفقیت پیوند بسیار افزایش یافت.
باید توجه داشت که این داروها به طور غیراختصاصی باعث کاهش سطح سیستم ایمنی میشوند. لذا این داروها با عوارضی نیز همراه هستند. از آنجا که هریک از این داروها تنها قسمتی از مکانیسمهای فعال شدن سیستم ایمنی را غیرفعال میکند، لازم است بیمار گاه چند
دارو مصرف کند.
سیستم ایمنی یا دفاعی بدن ما طوری طراحی شده است که در مواجهه با بافت خارجی، ابتدا گروهی از سلولهای دفاعی آن را به بقیه سیستم ایمنی ارائه میدهند. این امر منجر به فعال شدن سیستم ایمنی در سطوح مختلف میشود، شامل فعال شدن سلولهای ایمنی، ترشحات پادتنها و غیره. به منظور دفاع کافی سیستم ایمنی از بدن ما، در این سیستم مکانیسمهای متعددی برای فعال شدن سیستم ایمنی تعبیه شده است. لذا برای تضعیف سیستم ایمنی باید مکانیسمهای متعدد فعال شدن آن را مهار کرد. لذا بیمار معمولاً چند دارو مصرف میکند. داروهای جدید رد پیوند یک یا چند مکانیسم فعال شدن سیستم ایمنی را مهار میکنند. این مهار مختص به فعال شدن سیستم ایمنی ضد عضو پیوندی نیست. لذا با پایین آمدن سطح سیستم ایمنی خطراتی چون خطر ابتلا به عفونتها افزایش مییابد. برخی از سرطانها نیز مرتبط با ویروسها هستند. لذا شیوع سرطانها بهویژه سرطانهای مرتبط با ویروسها در بیماران پیوندی که این داروها را به مدت طولانی مصرف کردهاند، زیاد است.
از عوارض شایع دیگر این دارو میتوان به احتمال ابتلا به فشار خون، بیماری قند (دیابت) و افزایش چربیهای خون اشاره کرد. اینها تمامی فاکتورهای خطر بیماریهای قلبی ـ عروقی هستند. لذا بیماریهای قلبی ـ عروقی یا تشدید آن در بیماران پیوندی بسیار شایع است. یکی از داروهایی که به طور شایع در بیماران پیوند مصرف میشود، کورتون است.
از عوارض شایع مصرف کورتون میتوان به تغییرات جسمی چون چاقی، دیابت یا پوکی استخوان اشاره کرد. از آنجا که بعد از سال اول، خطر رد پیوند کاهش مییابد، لازم است که تیم پیوند میزان این داروها را بعد از سال اول اندکی کاهش دهد تا بیمار دچار عوارض آن نشود. البته هرگونه کاهش دارو، خطر رد پیوند را نیز دارد.
لذا تیم پیوند باید به دقت مراقب بیمار باشد. متأسفانه هنوز روش علمی خوب برای ارزیابی سطح سیستم ایمنی وجود ندارد. لذا مرز بین خطر رد پیوند و خطر عوارض دارو خط بسیار باریکی است. تبحر تیم پیوند در این زمینه بسیار مهم است و لازم است که پزشکان تیم پیوند به دقت مراقب وضعیت بیمار باشد.
code
نظر شما