صاحب‌خبر - مرتضی ایمانی‌راد کارشناس اقتصادی در یادداشتی در خبرگزاری خبرآنلاین آورده است: موسسات متعدد دست اندر کار توسعه هر یک با مفهوم محوری که کار می‌کردند از آن یک شاخص برای اندازه گیری سطح توسعه یافتگی کشورها تهیه کردند و به مجامع علمی و بین المللی ارایه می‌کردند. مدت زمان زیادی است که اساسا فعالیت های مرتبط با توسعه و اساسا خود مفهوم توسعه کمتر مورد توجه قرار گرفته است و در بسیاری از کشورها چیزی شبیه برنامه های توسعه متوقف شده است. نرخ رشد و به بیان دقیق تر نرخ رشد پایدار به نظر میرسد برای اقتصاددانان در سالهای گذشته بهتر کار کرده است. یک نکته ای که به نظر من می‌رسد این است که بدون دلیل نبود که هم مفهوم توسعه و هم مدلها و برنامه های توسعه به تدریج کم رنگ تر شدند. دلیل آن هم فقدان نظریه های آزمون شده و مبتنی بر آمار بود. مدلها و تئوریهای توسعه در سطح بسیار کلی و غیر کاربردی ارایه می شدند و به درستی نمیشد از آنها استفاده کرد. دوم هر نظریه پردازی به یک نظریه چسبیده بود و سایر نظریات را زیر سئوال می برد. تعدد نظریه های توسعه یکی از موانع عدم استفاده از آنها بود. نبودن اجماع بین اقتصاددانان توسعه خود مانعی برای بسط این دانش نوپا بود. اخیرا کوشش های بسیار ملموس و کاربردی و مبتنی برآمار و اطلاعات در حال انتشار در جهان است. هر چند که نام مدلها یا سنجش توسعه را روی آن ننهاده اند، ولی به نوعی هر یک دارد سطح توسعه یافتگی را اندازه گیری می‌کند. در بسیاری از این مدلها توسعه و سرعت اینترنت ، زیر بناهای اجتماعی ، توسعه سیاسی ، قدرت حکمرانی ، آزادی اقتصادی ، قدرت گرفتن بخش خصوصی و موارد دیگر مورد توجه قرار گرفته است. نکته مشترک بین تمامی این عوامل این است که دیگر کالا به عنوان عامل سنجش سطح توسعه یافتگی مورد توجه نیست . دیگر خودرو تولیدی سرانه ، تولید فولاد سرانه ، تولید فلزات اساسی سرانه و حتی درآمد سرانه نیز در سنجش سطح توسعه یافتگی مورد استفاده قرار نمی گیرد. بیشتر توجه به فرایندهای به کار گرفته شده برای تولید این کالاها توجه شده است. به نظرم بهترین شاخص برای سنجش توسعه و یا رشد پایدار در کشور شاخصی است که دارای ویژگی های زیر باشد: １- دانش محور توسعه و تحولات رشد است . بدون توجه جدی به دانش مساله توسعه کشور حل نخواهد شد. ２- دانش موقعی برای رشد و توسعه ارزش دارد که کاربردی شده باشد. دانشی که به کار گرفته نشده باشد حداقل برای کشورهایی که در توسعه تأخیر دارند ، کار نمی کند. جالب این است که در کشور ما آنطور که به دانش پایه توجه می شود ، به دانش کاربردی توجه نمی شود. یک نوع علم زدگی به طور بارز در کشور دیده می شود. ３- دانش کاربردی و ضمنی موقعی تولید ارزش میکند که برای تولیدات قابل مبادله به کار گرفته شده باشد. ４- این دانش کاربردی و ضمنی قابل مبادله موقعی می تواند توسعه و رشد پایدار را به وجود بیاورد که دارای قدرت رقابتی در سطح جهان باشد. بنابراین توسعه به دور از روندهای اقتصاد جهانی و درگیر شدن با این روندها فاقد اعتبار است. بنابراین قابلیت مبادله این کالاها در سطح جهانی مورد توجه است. ５- بنابراین شاخص مناسب برای توسعه و رشد پایدار در کشور ' تجمیع تاریخی دانش کاربردی ، ضمنی و مستتر در تولید کالاهایی است که قدرت رقابت در سطح بین المللی داشته باشند' این تعریف هم قابل اندازه گیری است و هم اندازه گیری شده است ( که در یادداشت های بعدی به آنها اشاره خواهد شد ) و هم در شرکتها ، مجتمع ها و بخش های صنعتی کشور و در کل اقتصاد کشور قابل محاسبه است. بر أساس این تعریف کشورهای توسعه یافته آنهایی هستند که محصولات متنوع تر با قابلیت رقابت در سطح بین المللی را دارند که این کالاها با تجمیع دانش فنی ، کاربردی و مستتر در تولید ، تولید می شوند. آمار و اطلاعات موجود ، سازمان‌های تهیه کننده این شاخص و مبانی نظری آن در یادداشت های بعدی معرفی خواهد شد. خبرگزاری خبرآنلاین/اول مرداد 96 اول*انتشاردهنده:علیرضافرجی انتهای پیام /* کلیات خبرگزاری خبرآنلاین توسعه شاخص ارتباط با سردبیر: newsroom@irna.ir تماس بی واسطه با مسئولین∎​