صاحب‌خبر - ادیب- بعد از چندبار طرح بحث همه پرسی در اقلیم کردستان توسط مسعود بارزانی، به نظر می رسد او این بار در برگزاری همه پرسی استقلال کردستان عراق جدی تر است؛ زیرا مدعی است همه احزاب کرد را بر سر این موضوع متفق و تاریخ سوم مهر ماه را برای آن تعیین کرده است، هرچند برخی احزاب کردستان عراق نظیر 2 حزب جنبش گوران و جامعه اسلامی کردستان به صراحت مخالفت خود را با این اقدام بارزانی اعلام کرده اند. حتی در عراق گروه ها و جریان های شیعی، مهم ترین مخالفان برگزاری همه پرسی استقلال در کردستان هستند تاجایی که عمار حکیم رهبر ائتلاف ملی عراق گفته بود: «تنها رژیم صهیونیستی است که با استقلال کردستان موافق است.» سیاست ایران در قبال جدایی کردستان عراق مانند 3 کشور دیگر منطقه یعنی ترکیه، سوریه و دولت مرکزی عراق مشخص است؛ نفی همه پرسی و تأکید بر حفظ تمامیت و یکپارچگی عراق، تاجایی که ترکیه به تازگی این تصمیم کردستان عراق را «اشتباه بزرگ» توصیف کرده است. رهبر انقلاب در 30 خرداد ماه امسال در دیدار با نخست وزیر عراق به صراحت تأکید کردند: «جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان همسایه، با برخی زمزمه‌ها مبنی بر برگزاری همه پرسی برای جدایی یک بخش از عراق مخالف است و دامن زنندگان به این موضوع را مخالفان استقلال و هویت عراق می داند.» بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز به تازگی در نشست خبری خود برای چندمین بار اعلام کرده که هرگونه تغییر در عراق می‌تواند این کشور را با هرج و مرج و بحران روبه رو کند. سرلشگر باقری: سخن گفتن از همه پرسی به هیچ وجه مورد پذیرش همسایگان عراق نیست روز گذشته نیز سرلشگر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان با اشاره به پیروزی های اخیر عراق در مبارزه با تروریسم، گفت: «این که در بخشی از سرزمین عراق، با شکست داعش و تروریست های تکفیری پس از 3 سال جنگ و آوارگی مردم عزیز و تقدیم شهدای فراوان و موفقیت ملت و مرجعیت دینی و پیروزی ارتش و نیروهای بسیج مردمی این کشور؛ بی درنگ سخن از همه پرسی در کردستان عراق و جداسازی بخشی از پیکره عراق زده می شود ؛ امری عادی به نظر نمی‌رسد.» به گزارش ایرنا باقری طرح موضوع برگزاری همه پرسی در کردستان عراق را سرآغازی بر پدید آمدن مشکلات و چالش های جدید در این منطقه دانست و تأکید کرد: این موضوع به هیچ وجه برای همسایگان عراق پذیرفتنی نبوده و حفظ استقلال و یکپارچگی عراق به نفع تمام اقوام، مذاهب و بخش های مختلف این سرزمین است. تشدید رایزنی های ایران و برخی احزاب اقلیم کردستان در تهران همان طور که در این اظهارات مقام عالی نظامی کشورمان مشخص است، بدون شک استقلال سرزمین نفت خیز کرکوک، با توجه به تأثیرگذاری این مسئله بر امنیت داخلی ایران و همچنین نقض حاکمیت دولت مرکزی عراق و نقض حقوق مردم عراق، مورد قبول ایران نخواهد بود. به همین دلیل رایزنی های دیپلماتیک ایران با جریان های همسو در خاک اقلیم شدت گرفته است. به این شکل که ظرف 2 روز گذشته همزمان یک تیم از حزب اتحادیه میهنی کردستان در تهران مشغول رایزنی بوده و سفیر ایران در عراق نیز به اربیل سفر کرد. به گزارش فارس ایرج مسجدی سفیر ایران در عراق 2 روز پیش در اربیل به دیدار «نیچروان بارزانی» نخست‌وزیر منطقه کردستان رفت و پس از آن با یک هیئت از حزب اتحادیه میهنی کردستان دیدار کرد. بنا بر این گزارش در این دیدار ایرج مسجدی تاکید کرد که‌ تهران تمام تلاش خود را برای حل اختلافات بغداد – اربیل به‌ کار خواهد گرفت.مسعود اسداللهی کارشناس مسائل منطقه درباره این دیدار به خراسان گفت: «بدون شک در این دیدار موضع قاطع ایران مبنی بر مخالفت با همه پرسی اقلیم کردستان به اطلاع مقامات اقلیم رسیده است.» روز گذشته نیز عبد ا... رسول علی معاون دبیرکل اتحادیه میهنی و ملابختیار رئیس دفتر سیاسی اتحادیه میهنی کردستان عراق با دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و گفت وگو کردند؛ دیداری که به یقین بحث درباره همه پرسی مهرماه اقلیم کردستان یکی از محورهای آن خواهد بود. سیدافقهی: شیشه زندگی بارزانی ها دست جمهوری اسلامی است به نظر می رسد بارزانی در کنار موانع داخلی برگزاری همه پرسی چون مغایرت با قانون اساسی عراق که در سال 2005 تصویب شده، اختلافات درون کردی و اختلافات مرزی احتمالی با دولت مرکزی عراق، با مانع جدی به نام مخالفت همسایگان روبه روست که در این بین ایران اصلی ترین مخالف این همه پرسی است. از دکتر سیدافقهی کارشناس مسائل منطقه در مورد این مخالفت سوال کردم که او با اشاره به اعتبار نداشتن این همه پرسی برای ایران، تأکید کرد: «موجودیت اقلیم کردستان بسته به ایران است. نباید فراموش کنیم که داعشی ها به حریم خصوصی بارزانی نزدیک شدند. نیمه شب حاج قاسم سلیمانی او را نجات می دهد. شیشه زندگی بارزانی ها دست جمهوری اسلامی است. مگر می توانند اقدامی علیه ایران بکنند.» پیشتر نیز حسین امیرعبداللهیان مدیرکل امور بین‌الملل مجلس درباره روزی که داعش به اربیل حمله کرد، گفته بود: «سرکنسول ما از اربیل تماس گرفت و گفت همه در حال فرار از این شهر هستند و جالب است که تمام خاندان بارزانی هم این شهر را ترک کردند. بارزانی بیش از 5 بار به آمریکا پیام داده بود و از آنها کمک خواست که نیروی هوایی خود را بفرستید که داعش در حال هجوم به اربیل است. آمریکایی‌ها هیچ اقدامی برای نجات اربیل نکردند.بارزانی وقتی متوجه شد که آمریکایی‌ها کمکی نخواهند کرد بلافاصله به ایران پیام داد و ایران هم بی درنگ برای کمک به مردم کرد وارد معرکه شد. این کار بسیار شجاعانه‌ای بود که در شرایط اوج خیانت عربی- عبری- غربی سردار سلیمانی از خود نشان داد.» استقلال احتمالی از عراق چه مشکلاتی پیش پای بارزانی می گذارد؟ هرچند استقلال اقلیم کردستان از دولت مرکزی عراق می تواند قدرت را برای رئیس این اقلیم به شدت افزایش دهد اما با توجه به مخالفتی که کشورهای همسایه این اقلیم با استقلال آن دارند، در صورت تشکیل کشور مستقل کرد در شمال عراق، این منطقه محصور در خشکی خواهد بود و برای ارتباط تجاری با خارج، به ویژه صدور نفت که منبع اصلی ثروت آن را تشکیل می‌دهد، به همکاری همسایگان خود متکی خواهد بود و اگر کشورهای اطراف تصمیم بگیرند مرزهای خود را به روی این منطقه محدود کنند عملا بخشی از منابع درآمدی آن به شدت کم می شود. البته این همه مشکل نیست. به گزارش مشرق، جریان ها و احزاب سنی خواهان تشکیل اقلیم سنی با مرکزیت کرکوک در عراق نیز می توانند، استقلال کردستان را با چالش اساسی مواجه کنند، چراکه رهبران این جریان های سنی به منابع نفتی کرکوک و جمعیت ساکن در آن به عنوان منابع اصلی تشکیل اقلیم سنی مورد نظر خود نگاه می کنند. بر این اساس اصرار اربیل بر تملک کرکوک می تواند، محور مناقشات را علاوه بر دولت مرکزی به سمت اهل سنت عراق و به ویژه جریان های سنی خواهان خودمختاری سوق دهد. ایران در هفته ها و ماه های آینده باید چه اقداماتی را در دستور کار قرار دهد؟ در عین حال سیدافقهی در گفت و گو با خراسان به موضع قاطع رهبر انقلاب دراین باره اشاره کرد و ادامه داد: ایران به هیچ وجه استقلال کردستان رابه رسمیت نخواهد شناخت و این مسئله در کنار همراهی نکردن ترکیه و دولت مرکزی عراق برای کردستان عراق مشکل به وجود می آورد. این کارشناس مسائل بین المللی در مورد این که ایران در هفته ها و ماه های آینده باید چه اقداماتی را در دستور کار قرار دهد، گفت: ما باید مردم شریف اقلیم کردستان عراق را خطاب و تفهیم کنیم که اگر مردم به این طرح رأی مثبت بدهند؛ چه اتفاقاتی می افتد. اگر راه های کردستان عراق با ایران بسته شود. یا اگر پول نفت اقلیم کردستان توسط دولت مرکزی قطع بشود، چه اتفاقی برای این مردم می افتد.» اسداللهی: عدم استقلال کردستان با امنیت ملی ما و کشورهای منطقه گره خورده است مسعود اسداللهی دیگر کارشناس منطقه که علت پافشاری بارزانی بر همه پرسی را انگیزه های شخصی او می داند تأکید می کند که این مسئله چون با امنیت ملی ما و کشورهای منطقه گره خورده، ممکن نیست. او با اشاره به فساد فراگیر خاندان بارزانی و اتمام مهلت ریاست او بر اقلیم، اصل برگزاری همه پرسی را نوعی ابزار برای امتیازگیری از بغداد می داند و تأکید می کند که بارزانی در این کار جدی نیست. این اعتقاد او البته در گفته های نماینده منطقه کردستان عراق در تهران هم دیده می شود؛ جایی که ناظم الدباغ با تاکید بر این که کردها ترجیح می دهند بخشی از عراق باشند، گفت که همه پرسی استقلال فقط یک تاکتیک مذاکراتی برای اعمال فشار بر بغداد است. به گزارش فارس وی گفت: کُردها ترجیح می دهند به عنوان بخشی از عراق باقی بمانند. این بار هم بارزانی بعد از امتیازگیری از بغداد همه پرسی را به تأخیر خواهد انداخت به گفته اسداللهی، بارزانی می خواهد با شعار همه پرسی استمرار حاکمیت خودش را تضمین کند. سرکوب آزادی ها، فسادهای اقتصادی و سیطره خانواده او بر اقلیم موجب نارضایتی شدید در کردستان شده بنا بر این بارزانی باید بتواند با یک موضوع حاشیه ای اذهان را از این مسائل دور کند. اسداللهی پیش بینی کرد که این بار هم بارزانی بعد از امتیازگیری از بغداد همه پرسی را به تأخیر خواهد انداخت. پیشتر نیز قرار بود همه پرسی مشابهی در سال 2014 برگزار شود که به تعویق افتاد. اسداللهی همچنین این مسئله را فرصت مجددی برای سازمان دهی داعش می داند و درباره حمایت عربستان، اردن و امارات از موضوع همه پرسی تصریح می کند: به نظر می رسد این حمایت ها به خاطر مخالفت با ایران و تضعیف دولت مرکزی عراق است و بعید است که تا آخر مسیر با بارزانی همراه باشند. در واقع از بارزانی به عنوان یک ابزار علیه جمهوری اسلامی استفاده می کنند. این کارشناس مسائل بین المللی با اشاره به محاصره بودن اقلیم کردستان عراق بین 3 کشور دیگر، تأکید کرد که ایران استقلال کردستان را به رسمیت نخواهد شناخت و این مسئله برای یک اقلیم تازه استقلال یافته مشکلات زیادی به وجود خواهد آورد، ضمن این که موضع ایران ، هماهنگی با ترکیه، سوریه و دولت بغداد خواهد بود و یک رفتار تکروانه نخواهد بود.∎​